✔️ تکاملِ عقلی علامه طباطبایی رحمه‌الله در بیان آیةالله جوادی آملی حفظه‌الله
🔹 اوج #تكامل_عقلی و تجرد روح اين #ابرمرد حكمت، به مقامی رسيد كه #كليات_عقلی را بدون دخالت قوّه #تخيل و تمثّل مصداق آن‌ها در مرحله #خيال و تجسّد آن در مرتبه #مثال_متّصل يا با صرف نظر از آن ادراک می‌نمود و خلاصه اين‌كه يكی از ادلّه #تجرد روح، همانا ادراک #كليات_مرسله است كه از هر قيدی مجرد و از هر كثرتی منزّه باشد و روحی كه يک موجود مجرد تام را ادراک می‌كند و می‌يابد، حتماً مجرد است.
🔹 صدر المتألّهين (رحمه‌الله) ضمن قبول اصل دوم، در اصل اول اشكال كرد؛ (الأسفار الأربعه، ج ۸، صص ۲۶۴ تا ۲۶۶) زيرا اكثريت مردم از ادراك كلی مجرد محرومند؛ بلكه #وجود_كلی در اذهان آن‌ها همانند وجود كلی در خارج طبيعت است؛ يعنی كلی در خارج با نعت #كثرت موجود است و در ذهن توده مردم نيز همانند خارج با وصف كثرت يافت می‌شود و تفاوت آن است كه در خارج، مادی است و در ذهن اكثر مردم، در حد #تجرد_برزخی است؛ زيرا آنان كلی را در مرتبه #خيال_منتشر درك می‌كنند و با كمك انتشار #خيالی و تكثّر #مثالی، جامع گسترده در ميان آن‌ها را می‌يابند و هرگز مقدور آن‌ها نيست كه مثلاً مفهوم كلی #درخت را ادراك كنند و هيچ #ريشه و #تنه و #ساقه و #شاخه و #برگ در خيال آن‌ها متمثل نشود و نيز هيچ‌گونه انبساط و كثرت و گستردگی از كلی تخيل نكنند؛ بلكه هم مفهوم جامع شجر را در پرتو تمثّل خيالی درك می‌كنند و هم كلّيت آن را به كمك انتشار و گستردگی و كثرت ذهنی می‌فهمند و يك مفهوم منزّه از ريشه و برگ و مبرّای از #مصداق و #فرد را درك نمی‌كنند؛
بنابراين، برهان #تجرّد_روح از راه ادراك كلی در باره اوحدی از نفوس ناطقه، صادق است؛ نه درباره نفوس همه مردم.
🔹 بعد از پايان بحث مزبور، از حضرت استاد، علامه پرسيدم: آيا شما می‌توانيد كلی را بدون تمثل هيچ فرد خيالی آن و نيز بدون تخيل انتشار آن در بين مصاديق مثالی ادراك كنيد؟ فرمود: تاحدّی.
🔹 اين جواب با توجه به #خفض_جناح و تواضع جبلّی آن بزرگوار كه هرگز #اعجاب و #خودبينی نداشت، يعنی «آری»؛ كه طبق بيان اميرالمؤمنين (عليه‌السلام): «إعجابُ المرء بنفسه، دليلٌ علی ضعف عقله» (اصول كافی، ج ۱، ص ۲۷، كتاب العقل و الجهل)
📚 سرچشمه اندیشه، ج ۳ (مقالات فلسفی)، #سیره_فلسفی استاد علامه طباطبایی رحمه‌الله، صص ۳۴۲ و ۳۴۳
@tafaqqoh
هدایت شده از سیدالعلماء
⬆️
ص ۲
2⃣
🔺 ضرورت استفاده از تعالیم مرحوم علامه طباطبایی در اصلاح انقلاب اسلامی
🔹 مرحوم استاد شهید #مطهری فرمود: تفسیر #المیزان سال‌ها بعد جلوه شایسته‌اش بُروز می‌کند. در تأیید فرموده‌ی ایشان عرض می‌شود که ببینید در زمان ما که سال‌ها از #انقلاب مقدس اسلامی می‌گذرد، هنوز این مسأله جا نیفتاده و دوره‌ای برای #اساتید محترم #دانشگاه ترتیب داده نشده، چه رسد به #دبیران و #آموزگاران عزیز و زحمت‌کش و دل‌سوز که مانند یک جهش #ریاضی یا #طبیعی و یا #اجتماعی با این تفسیر شریف و تفسیر اولین آیه؛ -تفسیر آیه‌ی شریفه- "بسم الله الرحمن الرحیم" آشنا شوند و در نتیجه یک #انقلاب_فرهنگی شایسته‌ی این رژیم الهی به وجود آورند. انقلابی که در درون انسان‌ها، مسأله #فنای طبیعت و #بقای وجهه‌ی الاهیت را چنان پایه‌ریزی کند، که اگر استاد #فیزیک یا #ریاضی متوجه شود که کلاس را #غافلانه گذرانده، #توبه و #استغفار کند.
مرحوم علامه #طباطبایی این بیت #مولوی را فراموش نمی‌کرد:
اهل دنیا از کهین و از مهین
لعنة الله علیهم اجمعین
#لعنت خدا، همان ابتر و منقطع الآخر بودن است که #فرد و #جامعه اسلامی باید به عنوان یک فاجعه‌ی #انسانی از آن بپرهیزد. #مرحوم_امام (رحمه‌الله) هم درباره‌ی پیروزی در #جنگ با دشمنان، مسأله‌ی #وظیفه را تکرار می‌کرد. وظیفه همان #بندگی خدای جهان و انسان است که حضرت #مهدی (ارواحنافداه) برای گسترش آن در کره‌ی زمین #قیام خواهد کرد و انقلاب فرهنگی اسلامی به معنای آشنا کردن #دولت و #ملت #ایران با آن است. آشنایی این فضیلت به این است که تمام #وزارت‌خانه ها چه رسد به #حوزه ها و #دانشگاه ها، از افرادی دوره دیده تشکیلات داده شوند. دوره‌ای که از پیش از #دبستان آغاز شده باشد و به همان شیوه‌ای که #کودک با #بهداشت دهان و دندان و نیروهای بینایی و شنوایی آشنا می‌شود، با بندگی انسان و جهان نسبت به پروردگار مهربانش هم آشنا شود.
#بدیهی است که #ظلم و #ستم فراگیر در جهان، ریشه در همین مسأله‌ی بی‌خبری از جهان #ربوبیت دارد. این ایده و مرام در #زندگی و معاشرت این‌گونه اساتید #انسان‌ساز به وضوح دیده می‌شد.
🔺 تشکیل جلسات تفسیری مرحوم علامه طباطبایی در ماه مبارک رمضان در حرم مطهر
🔹 [ مرحوم علامه] فرمودند: من یاد ندارم در شب‌های ماه #رمضان خوابیده باشم.
به خاطر دارم در ماه مبارک رمضان سالی، #تفسیر را در حدود بعد از نیمه‌شب، در صحن شریف #قم ترتیب دادند، به طوری‌که پس از درس به #حرم مطهر مُشَرَّف شوند و برای صرف غذای سحری برگردند. بنده هم که ظرفیت لازم را نداشتم به این برنامه چند شب عمل کردم که در اثر کم‌خوابی و بی‌توفیقی بیمار شده و از #روزه هم محروم گردیدم.
🔺 ظهور قابلیت افراد در إمتحانات الهی
🔹 #امتحانات در همه‌گونه امور برای ارائه‌ی #قابلیات وجود دارد. فرمودند: روزی در حجره تدریس در خدمت مرحوم استاد [ #قاضی رحمه‌الله] بودیم و بحث #توحید را بیان می‌کردند، ناگهان سقف حجره و مدرسه طوری تکان خورد که گویا زمین‌لرزه‌ای رخ می‌دهد. حاضران با عجله در صدد خروج از حجره به‌طور ایجاد مزاحمت با یکدیگر بر آمدند! ولی بعداً با نبودن خطر بازگشت نموده و ایشان [ آیت الله قاضی رحمه‌الله] بعد که از جای خود تکان هم نخورده بود، فرمود: بفرمایید ای آقایان #موَّحد و آشنای با #معارف!.
🔺 از اویی و به سوی اویی!
🔹 مرحوم استاد شهید دوره‌ی دروس #مقدمه‌ای_بر_جهان‌بینی_اسلامی را به همین منظور برای نسل #جوان آماده کرده و بسیار مناسب است که در برنامه‌ریزی های همه‌ی دوره‌های #آموزشی و #فرهنگی از آن استفاده شود. در #مجموعه_آثار ایشان، جلد دوم صفحه ۸۳ به همین مسائل اصولی اشاره فرموده‌اند.
«جهان‌بینی توحیدی یعنی درک این‌که جهان از یک مشیّت حکیمانه پدید آمده است و نظام هستی بر اساس خیر و جود و رحمت و رسانیدن موجودات به کمالات شایسته آن‌ها استوار است. جهان‌بینی توحیدی یعنی جهانْ «یک قطبی» و «تک‌محوری» است. جهان‌بینی توحیدی یعنی جهانْ ماهیت «از اویی» (إِنَّا لِلَّهِ) و «به سوی اویی» (إِنَّا إِلَیهِ راجِعُونَ) دارد». جهان مدرسه‌ی #انسان است و خداوند به هر انسانی بر طبق #نیّت و کوشش صحیح و درستش #پاداش می‌دهد. این همان مسأله مرحوم علامه در مورد منقطع‌الآخر و مورد لعنت قرار نگرفتن است، که همین پی بردن به "انا لله و انا الیه راجعون" و آن را سرلوحه‌ی اعمال قرار دادن و جهاد #فرهنگی و علمی، درباره‌ی این‌که لحظه‌ای از آن در هیچ عملی، در هیچ تدریسی و در هیچ قدمی فراموش نشود. درست صد در صد برعکس و بر خلاف #فرهنگ های روز ما است، که حتی در کشورهای #اسلامی سران منفور #عرب دستور #دشمنان اسلام را به خاطر چند روز عیّاشی به دیده‌ی پذیرش می‌نهند و #فلسطینیان را رها می‌کنند.
ص ۲
2⃣
@seyedololama
⬇️