📇 خلاصه متنی تفسیر قرآن، #سوره_حمد 🔺شماره جلسه: ۱۰ 🔖 آیه: ۲ 📆 تاریخ: ۱۳۶۳/۹/۱۹ 📚 مفسر: علامه جوادی آملی ♻️♻️♻️♻️♻️♻️ ✅ آیه ۲ سوره حمد: «الحمدلله رب العالمین» بخش1⃣: چرا #حمد برای خداست؟ 🔺الف) تکریم منتسب به #اوصاف است نه به شخص. وقتی می‌گوییم عالم را اکرام کن در اصل تکریم علمش است، تکریم حامد هم همینطور. اما وقتی گوییم علی را اکرام کن باید پرسید به چه خاطر؟ حال وقتی خدا را حمد و تکریم میکنیم در اصل به این خاطر است که او جمیع اوصاف کامله را داراست پس حمد مطلق برای اوست. 🔺 ب) خدا رب العالمین است، مدبر و پرورش دهنده جهان و مربی آن است. هر ربوبیت و تدبیری حمد دارد پس خدا محمود است. بخش 2⃣: توحید مراتبی دارد. 🔺۱. #توحید_وجودی: که مخصوص خداست و تنها اوست که واجب الوجود است. این بحث نظری خیلی با کار انسان در ارتباط نیست. 🔺۲. #توحید_در_خالقیت: که تنها اوست که همه چیز را خلق کرده و می کند(الله خالقٌ لا شریک له). در این بحث نظری اختلافی نیست و البته اثر عملی هم ندارد. مشرکین و کافران هم در توحید در خالقیت قبولش داشتند اما میگفتند که بعد از خلق دیگر کاری به کار مخلوق و خصوصا انسان ندارد. 🔺۳. #توحید_ربوبی: همه‌ی بحثِ توحید در اینجاست! انبیا گویند خالق تنها کسیست که پس از خلق می تواند مخلوق را بپروراند بقیه انسانها اینرا قبول ندارند. می گویند دو حالت ممکن است: یا بشر اصلا #رب نمی خواهد (مانند ساعت که پس از ساختن توسط انسان، دیگر انسان به آن کاری ندارد و خودش کار می کند) و یا اگر هم #رب میخواهد همین بتها و ستاره ها و دیگر قدیسین بشر، ربوبیت را بر عهده دارند. 🔴 دلیلش هم این است که اینها میخواهند از زیر بار #مسوولیت فرار کنند. تلاش انبیا برای اثبات «توحید ربوبی» است چون با پذیرش این توحید است که انسانها مجبور می شوند دستورات خدا را نیز اجرا کنند! بخش 3⃣: قرآن، #ربوبیت را از دو راه اثبات می کند: 🔺۱. ربوبیت با تحلیل عقلی به خلقت بر میگردد: ربوبیت یعنی صفتی را به موصوف دادن. مثلا تربیت درخت یعنی دادن ویژگی و صفت نمو و رشد به درخت. پروردن انسان نیز یعنی امکان کمال و عقل را در او قرار داده است. #رب یعنی کسی که رابطه کمالات و مستکملات را بیافریند، یعنی کمال را به آنکه نیاز به کمال دارد بدهد. پس ربوبیت به خلقت بر میگردد و چون خدا خالق تمام موجودات است پس خدا رب العالمین است. 🔺۲. کسی می تواند رب باشد که چیزی را بیافریند. اگر آن را نیافریده باشد از سازمان هستی او بی خبر است پس چگونه می تواند او را تربیت یا ربوبیت کند؟(تلازم خالقیت و ظربوبیت) تنها خالق می تواند ربوبیت کند و ادامه حیات مخلوق را به جلو ببرد چون روابط اعضا با هم، رابطه مخلوقات با هم، نیازها، ضررها و غیره را می شناسد. 🔺توحید ربوبی مقدمه ای واجب برای #توحید_عبادی است. اگر انسان پذیرفت که خدا او را پرورش می دهد او را عبادت خواهد کرد و دستورات را می پذیرد. تا توحید ربوبی، همه بحث ها، فلسفیست اما توحید عملی، بحثی کلامیست. بخش 4⃣: ربوبیت دو نوع است: ممدوحه و مذمومه خدا ربوبیت ممدوحه را از آن خود میداند چون با عدالت و رحمت همراه است وگرنه مردم مصر نیز فرعون را «رب» می دانستند! بخش 5⃣: ربوبیت و استلزامات آن: خداوند، رب تمام جهان است(الحمدلله رب العالمین) پس باید هدایتشان کند. حال مهمترین چیزی که انسان را هدایت کرده به راه می اورد بحث #معاد است. اگر معاد نبود خدا مدبر نبود چون اگر انسان معتقد بود در برابر تمام کارهایش مسوول است باعث میشود خود را تزکیه کند وگرنه انسان درخت نیست که خدا در او رشد را قرار دهد! بلکه باید به نهایت کمال خود برسد. 🔺انسان مثل حیوان و گیاه نیست که مدنی ۶زندگی کند و نهایتا از بین برود و تمام شود بلکه #نامتناهی است. پس میگوید (مالک یوم الدین) اگر قیامت نبود انسان درنده بود. خدا میگوید علت مجرم شدن مجرمین، فراموشی قیامت است(لهم عذابٌ شدیدٌ بما نسوا یوم الحساب) مساله #قیامت خود دلیلی بر محمود بودن خداست. بخش 6⃣: نحوه برخورد با منافقان: حضرت امیر گوید همیشه غالب انسانها به سمت #مادی_گرایی سوق دارند. گوید زمان پیغمبر کارشکنی منافقان بسیار زیاد بود اما بعد وفات ایشان یکباره کارشکنی ها هم تمام شد! میفرمایند: اینها یا باید همه توبه کرده باشند و یا با دستگاه حاکم کنار آمده باشند. میگوید اولی که ممکن نیست یکباره منافقان صالح شده باشند. دلیل سازش با دستگاه هم این است که غالب انسانها گرایش به #دنیا دارند. امام گوید اگرچه اینها بیشترین فشار را بمن آوردند اما از من هیچکس حریصتر به #اتحاد مسلمانان نیست چون من میدانم که اختلاف میان مسلمانان با قرآن و اسلام چه می کند. من هم از حقم گذشتم و هم هر جا بمن نیاز داشتند کمک کردم. 🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸 🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره حمد 🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/141 📜📜📜📜📜📜📜📜 📚کانال تفسیر تسنیم ✅ @tafsire_tasnim1

📇 متن خلاصه‌شده تفسیر قرآن 🔺سوره بقره : جلسه ۵۱ 🔖 آیه: ۲۱ و ۲۲ 📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۲/۲۲ 👤 مفسر: علامه جوادی آملی ♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️ ♦️خداوند در این آیه، دلیل #توحید_عبادی را #توحید_ربوبی و دلیل توحید ربوبی را #توحید_خالقی می‌داند. بدین صورت که گوید خداوند می‌دانست شما به مسکن، خوراک، پوشاک و آسایش نیاز خواهید داشت پس با خلق آسمان و زمین و سپس ایجاد باران و تولید غذاها از دل خاک، در عین اینکه همه اینها را خلق می‌کرد، #رابطه بین انسان و اینها را نیز که نیاز انسان به اینها و رفع این نیازها باشد را نیز خلق کرده است و لذا این خلق، خود، #ربوبیت و پرورش انسان محسوب می‌شود چون نیازهایش را با خلق موجودات دیگر، رفع کرده است. ❌پس آیه گوید اگر شما مشرکان، #خالقیت خدا را قبول دارید، که دارید، باید بدانید که این خالقیت، خودبخود #ربوبیت خدا نیز هست و اگر ربوبیت را پذیرفتید پس راهی جز #عبادت او ندارید که تنها رب شماست. ❎اثبات، مقدم بر نفی بوده و اصل محسوب می‌شود. در این معنا، #فطرت، اصل و #شرک، فرع بوده و تحمیلی بر فطرت است لذا نباید ابتدا طاغوت را نفی کرده و سپس حق را #اثبات کنیم. باید دانست که عبارت «لا اله الّا الله» شامل یک نفی اولیه و اثبات ثانویه نیست زیرا «الّا» به معنای #غیر بوده و معنای آن عبارت می شود: «غیر از الله که فطرت، آن را پذیرفته است دیگران نه». ❌توضیح آنکه #فطرت_اولیه_انسانی، خالی نبوده که لازم باشد ابتدا با برهان، شرک را نفی کنیم و سپس با برهان، توحید را برایش اثبات کنیم بلکه فطرت انسان از هنگام تولد، «توحیدی» بوده است و شرک روی آن را گرفته است. لذا ابتدای آیه ۲۱ بقره گوید ربتان را عبادت کنید و انتهای آیه ۲۲ گوید برای الله شریکی قرار ندهید «و لا تجعلوا لله انداداً». ♦️همچنین آیه ۳۶ نحل گوید: ما به همه رسولان گفتیم که الله را عبادت کنید و از طاغوت دوری کنید. «و لقد بعثنا فی کل امة رسولاً ان اعبدوا الله و اجتنبوا الطاغوت» این آیه ازین جهت که ابتدا ثبوت خدا و سپس نفی دیگران(طاغوت) را مطرح کرده با روح «لا اله الّا الله» هماهنگ است زیرا انبیا نیامده‌اند که بگویند شرک نورز و موحّد شو بلکه گفته‌اند تو #موحد بوده ای و هستی پس شرک تحمیلی بر این #توحید_فطری تو شده است پس آنرا کنار بگذار تا به اصل برگردی. ♦️با شکسته شدن بت ظاهری و بتهای پنهانی پول، مقام، قدرت و شهوت، انسان فطرت توحیدی خود را باز می‌یابد لذا ابراهیم آنگاه که بتهای ظاهری را شکست، مردم به فطرتشان بازگشتند و از خود پرسیدند چه شد که به سوی پرستش این #چوب و #سنگها رفتیم؟! ♦️خداوند زمانی به خود گفت «فتبارک الله احسن الخالقین» که #روح خود را در انسان خاکی دمید نه آن زمان که انسان از خاک ساخته شد یا از یک قطره #آب_منی، دست و پا دراورد و کامل شد زیرا اینها تبریک ندارد. قران هم گوید این تبریک زمان دمیدن روح که دارای فطرت توحیدی و #آفرینشی_جدید بوده انجام شده است «ثم خلقنا النطفة ف... ثم انشاناه خلقاً آخرَ فتبارک الله احسن الخالقین/مومنون_۱۴» ♦️در سوره شمس هم گوید ما از همان اول به انسان تمام چیزها را یاد دادیم «فالهمها فجورها و تقواها» و لذا روح، به علت آگاهی به بدی‌ها و خوبی‌ها، مستوی و هماهنگ خلق شده است «و نفسٍ و ما سوّاها/شمس_۷» پس انسان باید مراقب باشد تا از بیرون، چیزی را که مزاحم این فطرت توحیدی (صاحبخانه) است را وارد خود نکند چون این دیده‌ها و شنیده‌ها که زمان تولد نبوده و #علم_تکوینی ایجاد می‌کنند مهمانند و ممکن است صاحبخانه را بیرون کنند. ✅باید دانست که شریک قرار دادن برای خدا تنها مخصوص #خلقت جهان نیست بلکه اگر انسان چیزی را در حد خدا #دوست بدارد آنرا شریک خدا قرار داده است «و من الناس من یتّخذُ من دون الله انداداً یحبونهم کحبّ الله/بقره_165» لذا اگر پول یا قدرت مورد حب انسان قرار گرفت در حقیقت آنها جای خدا را می‌گیرند اگرچه معبودِ انسان، یا الله است یا هوا و هوس او؛ و لذا پول و غیره همگی ذیل هوا و هوس انسان قرار می‌گیرند. ❌اما ادامه آیه گوید روزی روشن می‌شود که همه چیز تحت #قدرت خدا بوده و از خود هیچ قدرتی نداشته‌اند «اذ یرون العذاب أنّ القوة لله جمیعاً» در آن روز همه انسانها دوباره به #فطرت_توحیدی خود رجوع خواهند کرد. 🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸 🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره 🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288 📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜 📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈 ✅ @tafsire_tasnim1

📇 متن خلاصه‌شده تفسیر قرآن 🔺سوره بقره : جلسه ۵۲ 🔖 آیه: ۲۱ و ۲۲ 📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۲/۲۳ 👤 مفسر: علامه جوادی آملی ♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️ 🔰✅آیه ۲۱ و ۲۲ سوره بقره: «یا ایها الناس اعبدوا ربکم الذی خلقکم و الذین من قبلکم لعلکم تتقون - الذی جعل لکم الارض فراشاً و السّماء بناءً و انزل من السّماء ماءً فاخرج به من الثمرات رزقاً لکم فلا تجعلوا لله انداداً و انتم تعلمون» ای مردم کسی را عبادت کنید که شما و پیشینیان شما را خلق کرد شاید باتقوا شوید - کسی که زمین را برای شما بستری گسترده و آسمان را سقف و خیمه‌ای افراشته قرارداد، از آسمان آبی نازل کرد پس بوسیله آن از میوه های گوناگون، رزق و روزی برای شما بیرون آورد پس برای خدا شریکان و همتایانی قرار ندهید در حالیکه به اینها علم دارید. 🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰 🔺 انسان ذاتاً موجودی #مسافر است. آیه ۶ انشقاق این را اثبات می‌کند و گوید ای انسان تو با تلاشی سخت به سوی ربّت در حال حرکتی «یا ایها الانسان انّک کادحٌ الی ربّک کدحاً فمٌلاقیه» #دکترین_هجرت ♦️#تقوا، زاد سفر به سوی خداست. برخی گفته‌اند که #زاد از ریشه زَیَدَ به معنای زیادی است یعنی تقوا یک چیز زیادی است که می‌تواند برای رسیدن انسان به خدا کمک کند درحالیکه تقوا، برای راه، تنها زاد و توشه موجود است و اگر نباشد انسان هیچگاه به مقصد نمی‌رسد. ♦️آیه ۳۷ حج به زیبایی نشان می‌دهد که تقوا انسان را خودبخود به مقصد می‌رساند! آیه گوید در عرب جاهلی وقتی حیوانی را #قربانی می‌کردند، تکه‌ای از گوشتش را به دیوار کعبه آویزان می‌کردند که به خدا برسد. این همان نگاه «انسان حس گرا» و مادی است که همه چیز را #مادی می بیند. اسلام که آمد این را منع کرد و گفت شما با تقوا قربانی کنید این #تقوایتان به خدا می‌رسد. «من ینال الله لحمومها و لا دمائها و لکن یناله التقوا منکم» ❌آیه ۳۷ حج از لطیفترین و زیباترین آیات قران است که از «و ادخلی فی عبادی و ادخلی جنّتی» زیباتر است زیرا #تقوا ، صفت و در رهنِ #متقی است و آیه گوید تقوا به خدا می‌رسد. مشخص است که اگر تقوا به خدا رسید حتما متقی نیز به خدا رسیده است زیرا تقوا جز #صفتی برای متقی نیست! تقوا زادی نیست که در بین راه تمام شود بلکه خود می‌رود و متقی را نیز با خود می‌برد. 🔷اگر انسان تقوا پیشه کرد، راه خوب و بد را نیز تشخیص می‌دهد. «یا ایها الذین آمنوا إن تتّقوا الله یجعل لکم فرقاناً/انفاق_۲۹» #فرقان، نوری است که خدا به انسان می‌دهد و بواسطه آن، #حق و #باطل را تشخیص می‌دهد. این نور نیز مانند علم مدرسه نیست که با درس‌خواندن فرا گرفته شود بلکه با #تقوا به دست می‌آید و خود زادی برای راه می‌شود. ❎خداوند آنگاه که با مردم(الناس) سخن می‌گوید از #نعمات_ظاهری سخن گفته و می‌گوید ما به شما زمین و آسمان و باران و غیره دادیم اما وقتی با مومنین و دین‌داران سخن می‌گوید از #نعمات_باطنی حرف می‌زند مانند اینکه ما به شما پیامبر، خلافت خدا، فرقان و غیره دادیم. ❎#تعریف_انسان: اگر خدا با انسان صحبت می‌کند آنها را با #دام‌ها مقایسه می‌کند و گوید این خوراک و پوشاکی که ما به شما دادیم را به دامتان نیز دادیم پس به حیوانات نیز از غذایتان بدهید «کلوا و ارعوا انعامکم» اما اگر بخواهد با مومنین و دینداران سخن بگوید آنها را با #فرشته مقایسه می‌کند وگوید علما و شهدا و مومنان راستین، همانند ملائکه به وحدانیت خدا شهادت می‌دهند. «شهد الله انّه لا اله الّا هو و الملائکة و اولوا العلم قائماً بالقسط.../آل عمران_۱۸» ♦️اینکه در آیه ۲۲ بقره، کلمه سماء تکرار شده و بجایش ضمیر نیاورده به این دلیل است که آسمانی که از آن #باران می‌بارد همین ابرهای بالای سر ماست اما آسمانی که #سقفی_مرفوع برای امنیت انسان است همان آسمان کیهانی است که کهکشانها در آنند و طبق قران، طبقه طبقه است. ❌اگر خدا بخواهد بصورت عادی سخن بگوید باران را از آسمان و روییدن را از زمین می‌داند اما وقتی در مورد #توحید_ربوبی صحبت می‌کند گوید همه این روییدنی‌ها و غیره از خداست. گوید زارعِ گیاهان، انسان نیست، بلکه خداست چون انسان تنها بذرپاشنده و #حارث است و خداست که در دل خاک آنرا به گیاه تبدیل می‌کند. ♦️ربوبیت نباید محدود باشد! #ربوبیت_نامحدود یعنی اینکه در همین کارهای ظاهر نیز انسان #دست_نامرئی_خدا را ببیند نه اینکه سلسله علل و حتی سرحلقه این سلسله را نگاه کنیم بلکه باید دید #سرحلقه به دست کیست. خداست که هم سرحلقه و هم تمام حلقات بعدی وابسته به اوست. «و لا تجعلوا لله انداداً» 🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸 🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره 🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288 📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜 📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈 ✅ @tafsire_tasnim1