📇 متن خلاصه‌شده تفسیر قرآن 🔺سوره حمد : جلسه ۳۰ 🔖 آیه: ۶ و ۷ 📆 تاریخ: ۱۳۶۳/۱۰/۱۸ 👤 مفسر: علامه جوادی آملی ♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️ ✅ آیه ۶ و ۷ سوره حمد: «اهدنا الصراط المستقیم - صراط الذین انعمت علیهم» 🔴دین چیست؟ #دین شامل ۳ چیز است: ۱. عقیده (اصول دین) ۲. اخلاق (متوسطات دین) ۳. عمل (فروع دین) قرآن صراط مستقیم را همان دین میداند. پس سفر بر روی این صراط (دین)، در اصل سفر درونی نفس انسان است به سمت معتقد شدن، متخلق شدن و عامل شدن. پس سالک کسی است که نفسش معتقد، متخلق و عامل به عمل صالح باشد. 2⃣ دین دو مصداق در آیات و روایات دارد: ۱. احکام الهی که در قرآن و روایات است (چیستی دین) ۲. پیامبر و معصومین (کیستی دین) 3⃣ کفر نیز همان عقیده بد، خلق بد و عمل بد است. حال اگر این سه با نفس انسان گره خورد و نفس به آنها عادت کرد در نفس مستقر شده و نفس با آن سه #متحد میشود و در اینجا انسان، خود تبدیل به کفر میشود همانطور که معصومین تبدیل به دین شدند. 4⃣ قرآن گوید: ای مومنان، نفس و جانتان را رها نکنید زیرا سفرتان در همین جانتان است. (یا ایها الذین آمنوا علیکم انفسکم) یعنی حواستان به بیرون از خودتان و زرق و برق دنیا نباشد. (#ازخودبیگانگی : ویژگیِ بارزِ مدرنیته) 5⃣ زبان اهل جنت، #عربی است و لذا مسلمانان پس از مرگ، تلقین را که به عربیست کاملا میفهمند اگرچه عرب نباشند چون در آن دنیا سیرت و حقیقت دین، با صورت دین یعنی عبارات قرآن می آید. 6⃣ خط مشی : طبق آیه سوره مبارکه ملک که میفرماید: «افمن یمشی مُکِبّاً علی وجهه اَمَّن یمشی سویّاً علی صراط مستقیم» یمشی (میرود) و رفتن یعنی معتقد شدن، متخلق شدن و عمل کردن. این رفتن، نه با پای فیزیکی که با پای #نفس است و لذا بیرون از جان انسان هیچ چیزی که ارزشمند باشد نیست. 🚨آیه گوید #خط_مشی مومن، راست قامت رفتن و خط مشی غیر مومن، افتان و خیزان رفتن است. ( #دکترین_خط_مشی) 7⃣ همانطور که صراط در قیامت از سنگ و چوب نیست و عینیت یافته‌ی اعتقاد و خلق و عمل انسان است، آتش جهنم نیز از چوب و سنگ دنیایی نیست بلکه همان #عقیده و #خلق و #عمل انسان است که عینیت یافته و به تصویر کشیده شده است. قرآن گوید این آتش نه تنها از بیرون که از درون و #فؤاد و روح انسان زبانه میکشد و روح را میسوزاند پس این آتش معمولی نیست و نتیجه «حرکت نفس انسان در دنیا» است. 8⃣ ما اصلا نمیدانیم جهنم چیست! قرآن در سوره فجر گوید «و جیءَ یومئذٍ بجهنّم» یعنی جهنم را می آورند! این چیست که می آورندش؟ در روایات آمده هزار نفر دهنه آنرا میگیرند و می آورند اما جهنم چیست و کیست و کجاست نمیدانیم. ♻️ پند: اگر یک عقیده و اخلاق و عمل در انسان مستقر و محکم نباشد در فشار قبر به راحتی فراموش میشود و تنها آن عقیده که بواسطه خلق و عمل مکرر در دنیا، در نفس انسان استحکام و استقرار یافته در یاد او میماند و او را نجات می دهد. 🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸 🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره حمد 🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/141 📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜 📚کانال تفسیر تسنیم ✅ @tafsire_tasnim1

🔴 نکات توحیدی جلسه ۷ تفسیر سوره بقره: 🔺۱. چیستی ایمان: ایمان همان #عقیده بدون کمترین شک و تردید است وگرنه شخص مومن نیست. 🔺۲. متعلقات ایمان: ایمان صرفاً به #امور_غیبی تعلق میگیرد که طبق قرآن، شامل ۵ چیز است: الله - رسالت همه‌ی پیامبران که از جانب الله است - فرشتگانِ الله - کتابهای الله - قیامت الله 🔺۳. مراتب شناخت: الف) #حس: پایینترین مرحله، شناخت حسی است که همه میفهمند. ب) #عقل: یک سطح بالاتر، شناخت عقلی است. ج) #وحی: اما از همه بالاتر، شناخت بر اساس وحی است که گاهی عقل هم به آن نمیرسد. 🔺۴. روش شناسی شناخت: قرآن سعی دارد شناخت انسانها را مرحله به مرحله بالا ببرد. یعنی ذهن مردم عوام را از نگاه حسی به نگاه عقلانی بکشاند و در عرض آن، نگاهی وحیانی را در میان کسانی که نگاه عقلانی دارند ترویج کند. این روند در علوم رایج دقیقا برعکس اتفاق افتاده و حالا به حس رسیده است. 📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈 ✅ @tafsire_tasnim1

📇 متن خلاصه‌شده تفسیر قرآن 🔺سوره بقره : جلسه ۸ 🔖 آیه: ۳ 📆 تاریخ: ۱۳۶۳/۱۱/۲۸ 👤 مفسر: علامه جوادی آملی ♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️ ✅ آیه ۳ سوره بقره: «الّذین یؤمنون بالغیب و یقیمون الصّلاة و ممّا رزقناهم ینفقون» 💎 #مومن تنها به کسی گویند که به #تمام_غیبها ایمان داشته باشد یعنی به خداوند، کتب او، رسالت پیامبران، ملائکه و قیامت. اگر کسی به هیچکدام از اینها ایمان نداشت مادی و #کافر است که تنها اشیای حس شدنی را قبول دارند. اگر هم کسی به یک یا چند تا ازین ۵ غیب ایمان داشت #مشرک است که اینها غالبا توحید در خالقیت و مالکیت جهان را برای خدا می‌دانند اما برای ربوبیت و رتق‌و‌فتق امور جهان، قائل به چندخدایی هستند. مانند بت‌پرستان. 🔺قرآن شهادت می‌دهد که وقتی پیامبران از مشرکان می‌پرسیدند خالق و مالک جهان کیست می‌گفتند خداوند اما در ربوبیت و اداره جهان، خداوند را #رب_الارباب و مدیر اصلی اداره‌کنندگان جهان می‌دانستند. این ارباب هم مدیران مستقیم جهان و انسانها بودند مانند خدایان متعدد مصری، هندی و یونانی. 🗿 مشرکین و کافران در تمام تاریخ ۳ دسته بوده اند: ۱. توده مردم: اینها دنباله‌رو بزرگان خود و مقلّد سنت گذشتگان خود در پرستش بتها و خدایان یا کفر به همگی بوده‌اند و دلیلی نداشته‌اند و حرفشان فقط #تقدیر_اجباری جهان بوده است. ۲. مستکبران و حاکمان: اینها همیشه حقیقت را می‌دانسته‌اند اما چون پذیرش وحی را با #منافع خود در تعارض می‌دیدند آنرا نمی‌پذیرفتند. اینها همیشه در برابر حق به زور متوسل می‌شوند. ۳. علما و دانشمندان: اینها در تمام تاریخ توجیه‌گر شرک و کفر بوده‌اند و محل اتکای گروه دوم. این گروه خطرناکترینند. ⚔ قرآن گوید در برابر #مستکبران تنها باید جنگید و نابودشان کرد چون حرف حق را می‌دانند اما با آن می‌جنگند. به گروه اول، قرآن گوید اگر تقلید می‌کنید حتما تحقیق کنید که از شخص درستی تقلید کنید تا گمراه نشوید. اما در برابر گروه سوم باید استدلال کرد. این گروه تنها معیار شناخت جهان را «حس» می‌دانند و آنچه حس‌شدنی نباشد را جز افسانه و وهم چیزی نمی‌دانند اگرچه عقل، وجود آن را بپذیرد. 👈 باید به اینها گفت که اگر شما حس را عامل شناخت می‌دانید خودش به برکت عقل است. استقرا یقین‌آور نیست اما #تجربه هست! تجربه، حسِّ مکرّری است که در پناه یک قیاس کلی، ایجاد یقین می‌کند زیرا عقل در یک قیاس کلی گوید همه مواردی که مانند آن تجربه قبلی هستند، همان نتیجه را می‌دهند و لذا فلان مورد مشابه نیز الزاماً همان نتیجه‌ی قبلی می‌شود. این کبرای مذکور را با حس و آزمایشگاه نمی‌توان دید و تنها عقل آنرا اثبات می‌کند. پس حس و تجربه در طول عقل است نه در عرض آن؛ و بدون عقل، تجربه هیچ‌گاه یقین‌آور نخواهد بود. 🔰 ایمان شامل اعتقاد، خُلق و عمل است. بین اعتقاد و عمل همیشه یک خُلق و حالتی نفسانیست و هرگز عقیده و عمل تماس مستقیمی ندارند. بین عقیده و عمل، اصالت نیز با #عقیده است و عمل، تنها مقدمه‌ای برای رسیدن به معرفت و عقیده توحیدی است که به یقین منتهی می‌شود. 🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸🚸 🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره 🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288 📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜 📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈 ✅ @tafsire_tasnim1

📇 متن خلاصه‌شده تفسیر قرآن 🔺سوره بقره : جلسه ۷۴ 🔖 آیه: ۲۵ 📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۶/۰۶ 👤 مفسر: علامه جوادی آملی ♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️ 🔰دو امر از ۵ بشارت از بقیه مهمتر است. یکی همان #دائمی بودن نعمت‌های بهشتی است «اُکُلُها دائم» و دیگری #مشابه بودن میوه‌های بهشتی با میوه‌های قبل از بهشت؛ که نشان از این دارد که این میوه‌های بهشتی همان «معارف و اخلاق و اعمال انسان» در دنیا است که خدا به انسان روزی داده بود. ♦️برزخ از نگاه قران گوشه‌ای از آخرت است و دالان ورودی آخرت است اما این آیه به برزخ برنمی‌گردد بلکه برای آخرت است لذا این میوه‌ها را در برزخ نداده‌اند که بگویند شبیه میوه‌های دنیاست. ✅بهشت جای طهارت است لذا وقتی #ازواج آنها مطهرند «ازواجٌ مطهّرةٌ» باید خود مومنین نیز طاهر باشند پس ابتدا در برزخ پاک می‌شوند تا پاک وارد بهشت شوند. تا انسان #قلب_سلیم نیابد وارد دار‌السلام نمی‌شود. 🔰#جاودانگی در بهشت خیلی جای شک و نیاز به توضیح نیست اما در برزخ مورد بحث است. نوح که ۹۵۰ سال پیامبر بود نشان می‌دهد که حداقل ۱۰۰۰ سال عمر کرده است اما خداوند به او می‌گوید که ما به کسی در دنیا خلود را قرار ندادیم نه اینکه به کسی عمر طولانی ندادیم. 🔰اگر در بهشت جاودانگی نبود همیشه بهشتیان در این غم بودند که این نعمتها بالاخره روزی پایان می‌یابد و لذا هر چه قدر عمرشان در بهشت بیشتر باشد بیشتر از این عدم جاودانگی آزار می‌بینند اما در بهشت هیچ غمی نیست که نشان از جاودانگی دارد. ♦️در دنیا، گنهکاران مومنان را مسخره می‌کردند و می‌خندیدند اما در قیامت مومنان از دیدن اینکه مجرمین در عذابند خوشحال می‌شوند که حالا دارند پاسخ کارهایشان را می‌بینند و بهشتیان نیز جواب اعمالشان را می‌بینند. این یک #نعمت است. ♦️اشاعره گویند خلود به معنای #مکث_طولانی است نه ابدیت، وگرنه خداوند ابدیت را در کنار خلود نمی‌آورد «خالدین ابداً» اما این استدلال، به قضیه کلیِ جاودانگی آسیب نمی‌رساند بلکه به استدلال به این آیه آسیب می رساند. پس این اشکال مطرح نیست. زیرا بحث بیشتر در این مورد است که چگونه می‌شود انسان مقداری گناه انجام دهد اما همیشه در #جهنم بماند! 🔰محور کیفر و پاداش، #نیت است نه عمل. اما سوال می‌شود که خداوند که در برابر نیت گناه کسی را عذاب نمی‌دهد اگرچه ممکن است در برابر نیت احسان، پاداش دهد! ⚠️منظور ما از نیت، فقط اراده و قصد گناه نیست! بلکه منظور، #عقیده و #جهان‌بینی است لذا اعتقاد به کفر و شرک، از بزرگترین گناهان کبیره است و لحظه به لحظه برایش گناه می‌نویسند و بر عکس. برای مومن نیز حتی در خواب، لحظه به لحظه ثواب می‌نویسند چون ایمان را در جانش پرورده است و با جانش عجین شده است. آیات ۸۲ تا ۸۴ نساء گوید ما قران را نازل کردیم اما این قران برای شخصی که #مریض به گناه است خودش دردی اضافی است! 🔰این نیت به عمل برنمی‌گردد بلکه سخن از اعتقاد و اندیشه است. جان انسان مجرد است و بینش انسان، با جان عجین شده و جاودانه می‌شود لذا نتیجه‌اش نیز #جاودانه است اما اینکه در چه درجه‌ای از جهنم یا بهشتند به میزان اعمالشان بر‌میگردد. کفر آنچنان در جانشان رسوخ کرده که حتی پس ازدیدن سختی‌های مرگ باز هم اگر وارد بهشت شود همان مفاسد را دارند. 🔰اینکه می‌بینیم مسلمانان در #قبر یادشان نمی‌آید پیامبرشان کیست به این خاطر است که اعمال انسان، عقیده‌شان را حفظ و محکم می‌کند و اگر عمل نکرد #بینش و عقیده‌اش را که مهمتر از همه اعمال است از دست می‌دهد. ---------------------------------------------------------- 🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره 🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288 ---------------------------------------------------------- 📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈 ✅ @tafsire_tasnim1

📇 متن خلاصه‌شده تفسیر قرآن 🔺سوره بقره : جلسه ۷۵ 🔖 آیه: ۲۵ 📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۶/۰۹ 👤 مفسر: علامه جوادی آملی ♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️ 🔰ممکن است گفته شود که منظور از کلمه قبل در جمله «هر آنچه از میوه‌ها در بهشت به آنها داده می‌شود می‌گویند قبلا از این خورده‌ایم» همان #برزخ باشد. باید گفت اولا هر میوه‌ای که در بهشت می‌خورند در برزخ به آنها داده نمی‌شود و ثانیاً اینکه بهشتیان گویند ما این میوه‌ها را در دنیا خورده بودیم اما بخاطر حجابمان، از آن لذت نمی‌بردیم و حالا همان #عمل ، #عقیده و #اخلاق را بصورت میوه می‌بینیم و از خوردنش لذت می‌بریم پس مشخص می‌شود که منظور دنیاست نه برزخ. ♦️خداوند گوید جزای شما جز همان #عمل شما چیزی نیست «ما تجزون الا ما کنتم تعملون» و نیز فرمود «وقودها الناس و الحجارة» که نشان می‌دهد آتش از خود انسان نشات می‌گیرد و چوب و آتشزنه و آتش همگی خود انسان است. بهشت نیز خود انسان است نه چیزی جدای از او. حجاب دنیا نیز عمل خود انسان است نه جدای از او. لذا عارفان اصلا حاضر نیستند از نماز خارج شوند زیرا از آن لذت می‌برند مانند میوه‌ای که می‌خورند. 💠انسان در دنیا چون #سرگرم به دنیاست نمی‌فهمد که کار خوب یا بدی انجام داده است مانند صاحب‌خانه‌ای که مهمان دارد و میخ پایش را زخم کرده اما چون سرگرم رسیدگی به مهمان‌هاست نمی‌فهمد و در آخر شب که همگی رفتند می‌فهمد که خون آمده است. ✅خداوند مثل‌هایی در قران آورده است. اصلِ مثال‌زدن برای آن است که انسان سطح مطالب #معقول را تنزل دهد تا در سطح درک انسان‌های دیگر قرار بگیرد. مثلا روح را به ناخدای کشتی یا سلطان شهر تشبیه می‌کنند که تدبیرِ بدن انسان را (همچون تدبیر کشتی و شهر) در دست دارد اما در کشتی یا شهر فرو نرفته است و جدای از کشتی ولی سوار بر آن است. 🔰خدا نیز باید طوری سخن بگوید که احدی نگوید من نمی‌فهمم لذا باید همه بفهمند پس سعی قران بر آن است که هر موضوعی که بر آن استدلال می‌کند برایش #مثال نیز بزند تا همه بفهمند. در اینجا خداوند گوید نپرسید که چرا خدا به پشه‌ای کوچک مثال می‌زند! بلکه ببینید که ممثل و مَثَل، چه چیزی را می‌خواهد با مثال نشان دهد. اگر این موضوع عظیم بود با مثالی عظیم نشان می‌دهد و اگر حقیر بود با مثالی حقیر نشان می‌دهد و می‌گوید توکل به غیر خدا مانند تکیه کردن به #خانه_عنکبوت است. ♦️تفاوت علم و عقل: خداوند در سوره عنکبوت گوید اگر کسی #علم داشت وسیله استفاده از مثلها را دارد اما اگر کسی #عقل داشت از این مثلها استفاده می‌کند «و ما یعقلها الّا العالمون» زیرا علم ذاتاً مطلوب نیست بلکه نردبانی است برای عاقل کردن انسان. اگر هم به علم بهایی می‌دهند بخاطر نردبان بودنش است نه ارزش ذاتی علم زیرا علم می‌تواند انسان را به ته چاه نیز بکشاند. پس جز عالم نمی‌تواند عاقل شود و اگر علم نداشت طبیعتاً سفیه می‌شود.۶ 🔺اولویت عاقل شدن بر عالم شدن: قران به زبان #فطرت سخن گفت که زبان مشترکی است تا همه بفهمند و مخصوص گروهی نباشد لذا با اصطلاحات سخن نگفت. مَثَل باعث فهم عوام مردم و فهم بهتر عاقلان و عالمان است. قران گوید ما نمی‌خواهیم شما باسواد شوید بلکه می‌خواهیم شما #متذکر شوید (فهل من مدّکر) و یادتان بیاید از کجا آمده‌اید و چه باید بکنید. 🔰هر حرف صحیحی در دنیا مطرح شد از انبیا است؛ #افلاطون نیز شاگرد یکی از انبیا بوده و لذا هر چه آورده‌اند از انبیا بوده نه از خودشان. #علم_صاحبخانه «علم حق‌طلبی و خداخواهی» است و #علوم_مهمان همان «علوم تجربی» همچون طب و نجوم و غیره است که باید با صاحبخانه هماهنگ باشد نه اینکه صاحبخانه را بیرون کند! ♦️انسان نباید از خدا بخواهد که یک چیز معین را به او بدهد که اگر نداد در خدایی او شک کند! این خلاف اخلاص و #ادب_دعا است بلکه باید بگوید هر آنچه که به مصلحت ماست و خیر ماست را به ما بده. اگر دعا کرد که به من آنچه خیر است بده در اینجا خداوند یا آن را می‌دهد و یا اگر نداد گناهش را می‌آمرزد و اگر گناهی نیز نداشت و معصوم بود درجه‌ای بر درجاتش می‌افزاید. ---------------------------------------------------------- 🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره 🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288 ---------------------------------------------------------- 📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈 ✅ @tafsire_tasnim1