*برداشتی از اخلاق مدیریت در قرآن (۱۰)* 🖋️ *دکتر نصرالله شفیعی* 📌 *۱۱. دوری از دنیاطلبان و دین‌فروشان* 🔷🔶 *یکی از نکات مهم در مدیریت، هوشیاری و فریب افراد فرصت‌طلب و دین‌فروش را نخوردن است* . افراد دنیاطلب و زر‌اندوز معمولاً با ترفند‌های خاص و روش‌های گوناگون تلاش می‌کنند تا خود را به مسؤولان نزدیک‌ کنند و از آن رهگذر بتوانند کیسه خود را پر‌تر و دستیابی به اهداف خویش را آسان‌تر کنند. 🔺این افراد می‌‌دانند از طریق نفوذ بر مدیران به راحتی مشکلات فرا روی آن‌ها حل می‌شود و می‌توانند با هزینه‌ کم‌تر سودهای سرشار‌تر نصیب خود سازند. از همین روی می‌طلبد که مدیران با تیزبینی و دوری از زخارف دنیوی و بستن چشم طمع، افرادی را که به سوی آن‌ها می‌آیند کاملاً شناسایی کرده و به اهداف و نیات باطنی آن‌ها پی ببرند، تا در دام دنیاطلبی‌های آن‌ها نیفتند. 🔶 متأسفانه تجربه نشان داده که بخشی از مدیران از این رهگذر آسیب‌های فراوانی را متحمل شده‌اند. پس بهترین راه برای اینکه مدیران در دام دین‌فروشان و دنیاطلبان نیفتند دوری جستن از آن‌ها و تحویل نگرفتن آن‌هاست. خداوند به صراحت چنین خطری را به همه مؤمنان گوشزد می‌کند و از این جهت مدیران‌ باید با تمام وجود متوجه این هشدار باشند: « *وَذَرالذین اتخذوا دینهم لعباً و لهواً و غرّتهم الحیوه الدنیا وَذَکِّر بِهِ اَنْ تُبْسَلَ نفسٌ بما کسبت لیس لها مِنْ دونِ اللهِ وَلّیٌ ولا شفیعٌ وَ انْ تَعْدِلْ کُلِّ عَدْلٍ لا یُؤْخَذُ مِنْها اولئک الذین اُبْسِلوُا بِما کَسبُوا لَهُمْ شَراب مِنْ حمیمٍ وَ عذابُ اَلیمٌ بما کانوا یکفرون* » (انعام[6]/70) ترجمه: و کسانی که دین خود را به بازی و سرگرمی گرفته‌اند و زندگی دنیا آنان را فریفته است، رها کن، و [مردم را] به وسیله این [قرآن] اندرزده مبادا کسی به [کیفر] آنچه کسب کرده به هلاکت افتد، در حالی که برای او در برابر خدا یاری و شفاعتگری نباشد، و اگر [برای رهایی خود] هر گونه فدیه‌ای دهد، از او پذیرفته نگردد. اینانند که به [سزای] آنچه کسب کرده‌اند به هلاکت افتاده‌اند، و به [کیفر] آنکه کفر می‌ورزیدند، شرابی از آب جوشان و عذابی پردرد خواهند داشت. 🔺تهدیدهایی که خداوند در دنباله آیه آورده نشان از تأثیرگذاری بسیار منفی این افراد است. همچنین قرآن در جای دیگر می‌فرماید: « *وَلا تُطِعْ مَنْ اَغْفَلْنا قَلْبَهُ عَنْ ذِکْرِنا وَاُتَّبَعَ هواهُ وَکانَ اَمْرُهُ فُرُطا* ً» (کهف[18]/28) ترجمه: و از آن کس که قلبش را از یاد خود غافل ساخته‌ایم و از هوس خود پیروی کرده و [اساس] کارش بر زیاده‌روی است اطاعت مکن. 🔷این اطاعت ممکن است در قالب‌های مختلف باشد که هر کدام برای مدیر یک دام است. مدیری که می‌خواهد در چنین شرایطی قرار نگیرد بهترین راه آن است که در برابر درخواست‌های این افراد یا نفوذ موریانه‌ای آنان شجاعت داشته و با نه محکم، هر امیدی را از افراد فرصت‌طلب سلب کند. 🟥 *تجربه نشان داده مدیری که خود پاک باشد و هوشیار و تیزبین باشد در دام چنین افرادی نمی‌افتد‌.* بوشهر مردادماه ۱۴۰۰

*برداشتی از اخلاق مدیریت در قرآن (۱۱)* 🖋️ *دکتر نصرالله شفیعی* *۱۲. پاداش متفاوت در برابر عملکردهای متفاوت* 🔰در حیطه کاری و عملکردی، همه کارمندان و کارگران یکسان نیستند. برخی اهل تلاش فراوان، ابتکار و خلاقیت هستند. علاوه بر آن ‌که در ساعات کاری به وظایف خویش دقیقاً عمل می‌کنند در صورت نیاز خارج از وقت اداری نیز از هیچ فعالیت و تلاشی دریغ نمی‌ورزند. 🔶 در مقابل، عده‌ای نیز هستند که به درستی وظایف خویش را انجام نمی‌دهند. نه تنها در ساعات غیر‌اداری حاضر نیستند فعالیتی فوق‌العاده نمایند بلکه در ساعات اداری نیز می‌کوشند از زیر بار وظایف خود شانه خالی کنند. 🔺یک مدیر و مسؤول در برابر چنین کارمندانی می‌بایست رفتارهای متفاوت داشته باشد. در پاداش، تشویق و همه اهرم‌هایی از این قبیل باید رفتار عدالت‌محور داشته باشد. مسلماً اگر پاداش‌ها به تناسب عملکردها باشد آن کس که تلاش بیش‌تری می‌کند تشویق می‌شود و روحیه‌ای دوباره می‌گیرد و همین امر موجب می‌شود تا به تلاش‌هایش بیافزاید و آن کس که تلاش کم‌تری می‌کند متوجه می‌شود که برای دستیابی به پاداش بیش‌تر باید بیش‌تر بکوشد. ✅ قرآن در باره این دو گروه می‌فرماید: « *و لِکُلٍّ درجاتٍ مِمّا عَمِلوُا وَ ما ربّک بغافلٍ عَمّا یَعْمَلونَ* » (انعام[6]/132) ترجمه: و برای هر یک [از این دو گروه]، از آنچه انجام داده‌اند، در پاداش مراتبی خواهدبود و پروردگارت از آنچه می‌کنند غافل نیست. ❇️ *در پایان آیه می‌توان این نکته را استفاده نمود که لازمه تشخیص عملکردهای متفاوت افراد، نظارت پیوسته و عدم غفلت از عملکردهاست.* بوشهر مردادماه ۱۴۰۰

*برداشتی از اخلاق مدیریت در قرآن (۷)* 🖋️ *دکتر نصرالله شفیعی* *۸. پرهیز از برخوردهای ناروا با ارباب‌رجوع* 🔰مردم همواره خواسته‌های فراوانی دارند که انتظار دارند مدیر و رئیس دستگاه، آن‌ها را رفع نماید. 🔶 بدین منظور می‌طلبد به عنوان ارباب‌رجوع از جانب مسؤولان نه تنها مورد بی‌مهری و طرد قرار نگیرند؛ بلکه با نیکوترین اخلاق آن‌ها را به حضور بپذیرند. اخلاق نیکو در برخورد مردم خصوصا از سوی مسئولان به مثابه حل نصفی از مشکلات است. بدون تردید هیچ مسئولی توانایی آن را ندارد که همه مشکلات و خواسته‌های ارباب رجوع را حل کند؛ ولی می‌تواند با خوش‌اخلاقی و برخورد احترام‌آمیز جایگاه و شخصیت او را حفظ کند. 🔺 چنین رفتارهای کریمانه‌ای موجب می‌شود که ارباب‌رجوع این احساس را کند که اگر مشکل او حل نشده نه ناشی از بی‌تفاوتی و بی‌اعتنایی مسئولان است؛ بلکه ناشی از عواملی است که از دست آن مسئول خارج است. همین امر باعث ایجاد رضایت خاطر و امیدواری در ارباب‌رجوع می‌شود. علاوه بر آن هر مدیر باید وظیفه خود بداند که مشکلات مردم را حل کند و آن‌ها را از دفتر خود طرد نکند. 🔶قرآن خطاب به پیامبر اکرم صلوات‌الله علیه و آله این چنین توصیه می‌نماید: « *وَ لا تطرد الذین یَدْعون رَبَّهُم بِالغدوهِ والعَشِیِّ یُریدونَ وَجْهَهُ ما علیک مِنْ حسابِهِم مِنْ شَئ وَ ما مِنْ حسابِک علیهم مِنْ شَیءٍ فَتَطْرُدَهُمْ فتکونَ مِنَ الظالمینَ* .» (انعام[6]/52) ترجمه: [و کسانی را که پروردگار خود را بامدادان و شامگاهان می‌خوانند، در حالی که خشنودی او را می‌خواهند‌ مران. از حساب آنان چیزی بر عهده تو نیست و از حساب تو [نیز] چیزی بر عهده‌ آنان نیست تا ایشان را برانی و از ستمکاران باشی]. 📌نکته قابل توجه در این است که در این آیه صراحتا خداوند خطاب به پیامبر می‌فرماید: اگر مردم را که به او مراجعه می‌کنند از خود طرد کند یعنی به آن‌ها بی‌توجهی نماید و به مسائل و مشکلات آنان توجه ننماید از ستمگران خواهد بود. 🔖نکته دیگری که از آیه برداشت می‌شود توجه ویژه به قشری است که معمولا صاحب نفوذ در ادارات و یا موقعیت خاص اجتماعی نیستند. این امر از آن جهت اهمیت دارد که افراد صاحب‌نفوذ یا ثروتمند به هر جا که مراجعه کنند معمولاٌ مورد توجه مسؤولان قرار می‌گیرند و به راحتی به آن‌ها وقت ملاقات داده می‌شود و مشکلات و یا بهتر بگویم خواسته‌های آن‌ها حل می‌شود. این توده مردم و افراد بی‌بضاعت و بی‌نام و نشان هستند که نه خود توان آن نفوذ را دارند و نه واسطه‌هایی دارند که از آن طریق خواسته‌های خود را اعمال نمایند. 🟥 بنابراین خداوند تأکید دارد که پیامبر این افراد را از خود نراند و به حضور بپذیرد و مورد حمایت خویش قرار دهد و مشکلات آن‌ها را حل نماید. بوشهر مردادماه ۱۴۰۰

*برداشتی از اخلاق مدیریت در قرآن (۶)* 🖋️ *دکتر نصرالله شفیعی* 🔰 *۷. عدم دلبستگی به پست و مقام* ✅یکی از آسیب‌هایی که بشریت در طول تاریخ از جانب خویش به او وارد شده، مسأله مقام‌دوستی و ریاست‌طلبی است. از آن جهت که انسان حبّ ذات دارد، دوست دارد به همه تعلقات دنیوی دست یابد تا هم نیازهای جسمی و هم نیازهای روحی خود را اشباع سازد. علاقه به دنیا که پست و مقام و ریاست یکی از مظاهر آن می‌باشد، اگر در حد متعادل و متعارف و رفع نیازهای مادی نباشد به عنوان صفتی مذموم تلقی می‌شود، که بسیاری انسان‌ها از این ناحیه آسیب فراوان دیده‌اند. 🔷در اسلام پذیرش مسؤولیت که همانا خدمتگزاری به آحاد مردم است اگر با انگیزه‌ خدایی و تلاش در جهت رفع مشکلات و نابسامانی‌های مردم باشد کاری بس نیکو و پسندیده است؛ ولی هر صاحب‌پستی باید به این نکته توجه داشته باشد که پست و مقام نباید هدف باشد به طوری که با تمام وجود به آن دل ببندد. 🟢هر پست و مقامی دو چهره دارد: یک چهره آن خدمت به مردم؛ یعنی عبادت و چهره دوم آن دنیاطلبی و استفاده‌های مادی و تظاهر و فخر‌فروشی است. که قرآن این بعد را نکوهش می‌کند و به انسان‌ها هشدار می‌دهد که: « *وَمَا الحَیوهُ الدُّنیا اِلّا لَعِبٌ و لهو وَ للدارُ الاخره خیرُ لِلذینَ یَتّقون اَفَلا تعقلون* َ» (انعام[6]/32) و زندگی دنیا جز بازی و سرگرمی نیست و قطعاً سرای بازپسین برای کسانی که پرهیزگاری می‌کنند بهتر است. آیا نمی‌اندیشید؟ خداوند به صراحت کسانی را که در دنیا به دنبال برتری‌طلبی هستند به شدت توبیخ کرده و آن‌ها را از نعمت خاص خود در آخرت محروم کرده است. مسلما قدرت‌طلبی یکی از مصادیق اصلی برتری‌طلبی است: *تِلْكَ الدَّارُ الْآخِرَةُ نَجْعَلُهَا لِلَّذِينَ لَا يُرِيدُونَ عُلُوًّا فِي الْأَرْضِ وَلَا فَسَادًا ۚ وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ* اين سراى آخرت را از آن كسانى ساخته‌ايم كه در اين جهان نه خواهان برترى‌جويى هستند و نه خواهان فساد. و سرانجام نيك از آن پرهيزگاران است. (قصص/۸۳) 🔶در روایتی امام صادق علیه‌السلام قدرت‌طلبان و آن‌ها را که با انگیزه دنیاطلبی برای ریاست دست و پا می‌زنند ملعون خطاب کرده و می‌فرماید: *مَلْعُونٌ مَنْ تَرَأَّسَ مَلْعُونٌ مَنْ هَمَّ بِهَا مَلْعُونٌ مَنْ حَدَّثَ بِهَا نَفْسَهُ* 🔺امام صادق علیه‌السلام فرمود: ملعون است کسی که رياست را به خود بندد، ملعون است کسی که به آن همت گمارد، ملعون است کسی که به فکر آن باشد. (وسائل‌الشیعه، ج ۱۵، صفحه ۳۵۱) نتیجه آنکه هر مدیر نباید نگاه دنیوی به پست داشته باشد که جز بازیچه و سرگرمی نمی‌باشد. 🟡 دلبستگی به پست موجب می‌شود که مدیر در انجام وظیفه نیز نتواند به نحو مطلوب عمل کند. در چنین شرایطی دستیابی و حفظ مقام، مقصود اصلی می‌شود و حفظ آن در درجه اول اهمیت قرار می‌گیرد. به همین خاطر این گونه مدیران هرگز قادر نخواهند بود قاطعیت لازم را در انجام مسؤولیت‌ها داشته باشند. 🟥 *در موارد بسیاری مجبور به مسامحه و کوتاهی از وظایف محوله خواهند شد و قطعاً این گونه مدیران خدمتگزاران خوبی برای مردم نخواهند بود.* بوشهر مردادماه ۱۴۰۰

برداشتی از اخلاق مدیریت در قرآن (۸) دکتر نصرالله شفیعی ۹. بی‌اعتنایی به خرده‌گیران مدیریت همواره با مشکلات متعدد از سوی مخالفان و خرده‌گیران روبه‌رو است. عده‌ای از آن جهت که با شخص مدیر و رئیس مسائل حاشیه‌ای و شخصی دارند و عده‌ای نیز از آن جهت که جریان منتسب به مدیر را قبول ندارند به شکل‌های مختلف اقدام به تضعیف و خرده‌گیری در قالب سخنرانی، چاپ مطلب در مطبوعات، مصاحبه‌های گوناگون، پخش شایعات و ... می‌کنند. اهداف این گونه افراد که معمولا با اغراض خاص سیاسی همراه است تضعیف نظام مدیریتی آن دستگاه است. در چنین مواردی رئیس دستگاه با هوشیاری لازم می‌بایست طوری عمل کند که هم جلوی بهانه‌گران را بگیرد و هم به شکلی در دام تفرقه‌افکنی‌های این افراد و جریان‌ها قرار نگیرد که چه بسا مشغول شدن به پاسخگویی این افراد باعث شود که بخشی از فرصت‌ها و امکانات مدیریت صرف این جر‌ و ‌بحث‌های بیهوده شود. بنابراین گاهی اوقات سکوت در برابر این سخنان بهترین پاسخ و راه‌حل می‌باشد. در صدر اسلام که پیامبر اکرم صلوات‌الله علیه و آله مأمور بود آیات الهی را به مردم برساند عده‌ای از مخالفان با ایجاد سر و صدا و جوسازی تلاش می‌کردند در اقدام تبلیغی پیامبر صلوات‌الله علیه، خلل ایجاد کنند. در چنین شرایطی اگر پیامبر صلوات‌الله علیه با آن‌ها وارد جر و بحث می‌شد فرصت‌های لازم را برای انجام مأموریت از دست می‌داد. خداوند به او فرمود: «وَاِذا رأیت الّذین یَخوضون فی آیاتنا فَاَعْرِضْ عَنْهم حَتّی یَخُوضوا فیِ حدیثٍ غیره...» (انعام[6]/68) و چون ببینی کسانی [به قصد تخطئه] در آیات ما فرو می‌روند از ایشان روی برتاب، تا در سخنی غیر از آن درآیند ... نکته قابل توجه این است که بی‌اعتنایی به این گونه افراد بهانه‌جو و خرده‌گیر موجب خواهد شد که در نهایت از این اقدامشان منصرف و به دنبال کار خویش روند. علاوه بر بی‌اعتنایی در برابر تبلیغات سوء و جوسازی‌ها توسط مخالفین، خداوند دستوری فراتر از این نیز به پیامبر بزرگوار خود داده است. خداوند رفتار این انسان‌های ستیزه‌جو را که با لفاظی به دنبال تخریب مدیر شایسته هستند جاهلانه می‌داند و پاسخ به این جاهلان را نه با برخورد یا الفاظ تند، بلکه پاسخی بس کریمانه و بزرگوارانه می‌داند. می‌فرماید: وَ عِبَادُ الرَّحْمَٰنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا ﻭ ﺑﻨﺪﮔﺎﻥ ﺭﺣﻤﺎﻥ ﻛﺴﺎﻧﻲ‌ﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺭﻭﻱ ﺯﻣﻴﻦ ﺑﺎ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﻭ ﻓﺮﻭﺗﻨﻲ ﺭﺍﻩ ﻣﻰ‌ﺭﻭﻧﺪ ﻭ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﻧﺎﺩﺍﻧﺎﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻃﺮﻑ ﺧﻄﺎﺏ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰ‌ﺩﻫﻨﺪ [ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺨﺸﺎﻥ] ﺳﺨﻨﺎﻧﻲ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ‌ﺁﻣﻴﺰ ﻣﻰ‌ﮔﻮﻳﻨﺪ. (فرقان/٦٣) پاسخ مسالمت‌آمیز به چنین مخالفان جاهل که خداوند با زیباترین تعبیر [سلاما] بیان کرده، بهترین شیوه در برخورد با آن‌ها است. نتیجه آنکه در برابر تخریب‌ها و جوسازی‌های مخالفین که رفتاری جاهلی دارند دو راه پیشنهاد شده است: ۱. بی‌توجهی و بی‌اعتنایی به آن‌ها؛ ۲. پاسخی کریمانه و مسالمت‌جویانه که موجب شرمندگی و انفعال آن‌ها شود. مسلما عمل به این رفتارها که از فرهنگ ناب قرآنی سرچشمه گرفته، در آغاز کار ساده‌ای نیست؛ ولی با خو گرفتن با فرهنگ و اخلاق و سیره قرآنی، می‌توان چنین شیوه‌ای را در مقام عمل پیاده کرد بوشهر مردادماه ۱۴۰۰.

*برداشتی از اخلاق مدیریت در قرآن (۴)* 🖋️ *دکتر نصرالله شفیعی* 5️⃣ *دانش مدیریتی* 🔷مدیریت در وهله اول یک فن و هنر است. به عبارت دیگر همه انسان‌ها توانایی آن را ندارند که یک مدیر شایسته و کارآمد باشند. برخی از ویژگی‌های یک مدیر خوب و توانمند به استعداد ذاتی برمی‌گردد که در برخی افراد وجود دارد. 🔶به همین خاطر اگر این گونه افراد در عرصه مدیریتی قرار بگیرند با داشتن سایر شرایط می‌توانند مدیرانی موفق، تحول‌گرا و کارآمد باشند. اما مدیریت همه‌اش استعدادهای ذاتی نیست. تجربه کافی و دانش و اطلاعات تخصصی مدیریتی نیز نقش بسیار مهمی را در موفقیت و کارآمدی مدیران بازی می‌کند. بنابراین می‌طلبد مدیران در راستای وظایف مدیریتی خویش از تازه‌ترین فنون مدیریتی به خصوص در زمینه تخصص مربوطه اطلاع حاصل کنند. 🟢حضرت یوسف (ع) که در دربار عزیز مصر زندگی می‌کرد، وقتی اوضاع نابسامان آنجا را مشاهده کرد خود پیشنهاد داد که مدیریت خزانه‌داری دربار را بپذیرد. او که یک پیامبر الهی بود و تمام صفات شایسته را در خود داشت برای آنکه به عزیز مصر بفهماند که توانایی لازم را در این مسئولیت دارد به دو ویژگی خود اشاره نمود: 1️⃣ حفیظ (نگهبان و حافظ بیت‌المال) 2️⃣علیم (دانش لازم مدیریتی و اطلاعات مالی و حسابداری) « *قال اجعلنی علی خزائن الارض انی حفیظ علیم* » (یوسف(12):55) یوسف گفت : مرا بر خزانه‌های این سرزمین بگمار، که من نگهبانی دانا هستم». ❇️خداوند در داستان طالوت و جالوت به همین ویژگی اشاره می‌کند آنگاه که سران بنی‌اسرائیل پس از حضرت موسی از پیامبر زمانشان خواستند که پادشاهی را بر آنان بگمارد تا تحت لوای او با دیکتاتور زمانشان بجنگند و از ظلم و ستم او رهایی یابند، به دستور خداوند شخصی به نام «طالوت» بر آنان به پادشاهی گماشته شد. آن مردم اعتراض کردند، پیامبرشان نیز دلایل انتصاب طالوت را بیان کرد: [ *وَقَالَ لَهُمْ نَبِيُّهُمْ إِنَّ اللَّهَ قَدْ بَعَثَ لَكُمْ طَالُوتَ مَلِكًا ۚ قَالُوا أَنَّىٰ يَكُونُ لَهُ الْمُلْكُ عَلَيْنَا وَنَحْنُ أَحَقُّ بِالْمُلْكِ مِنْهُ وَلَمْ يُؤْتَ سَعَةً مِنَ الْمَالِ ۚ قَالَ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ ۖ وَاللَّهُ يُؤْتِي مُلْكَهُ مَنْ يَشَاءُ ۚ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ* ] «و پیامبرشان به آنان گفت: بی‌تردید خدا طالوت را برای شما به زمامداری برانگیخت. گفتند: [شگفتا!] چگونه او را بر ما حکومت باشد و حال آنکه ما به فرمانروایی از او سزاوارتریم، و به او وسعت و فراخی مالی داده نشده [پس ما کجا و زمامداری انسانی تهیدست کجا!؟] [پیامبرشان] گفت: خدا او را بر شما برگزیده و وی را در دانش و نیروی جسمی فزونی داده؛ و خدا زمامداریش را به هر کس که بخواهد عطا می‌کند؛ و خدا بسیار عطاکننده و داناست». (بقره(2):247) ✅در این آیه خداوند یکی از دلایل مهم توانمندی طالوت در مدیریت را دانش فراوان او می‌داند. 🟥 بدون تردید دانش مدیریتی نقش مهمی در اداره مطلوب و مؤثر دستگاه اداری خواهد داشت. بوشهر مردادماه ۱۴۰۰

*برداشتی از اخلاق مدیریت در قرآن (۹)* دکتر نصرالله شفیعی *۱۰. تکریم ارباب رجوع* خداوند انسان را گرامی داشته و در قرآن خویش بدان تصریح نموده است. می‌فرماید: «لقد کرّمنا بنیءادم.» از همین روی می‌طلبد که تکریم انسان‌ها به عنوان اصلی خدشه‌ناپذیر در دستور کار همه به خصوص مسؤولان و دست‌اندرکاران قرار بگیرد. احترام به انسان‌ها به خصوص از جانب مدیران از جهاتی اهمیت دارد: 1- عمل به وظیفه‌ای الهی و انسانی می‌باشد. 2- این امر باعث می‌شود که افراد در خود بیش‌تر احساس شخصیت پیدا کنند و رفتارهای متعادل در جامعه بیش‌تر گسترش پیدا کند. 3- مردم به دوام حکومت و آینده بیش‌تر امیدوار شوند. مدیران باید به این اصل توجه کنند که تکریم ارباب رجوع علاوه بر آنکه دستاوردهای فوق را به دنبال دارد باعث رضایتمندی بیش‌تر مردم از مدیریت آن‌ها نیز خواهد شد و از همین روی آن‌ها همواره به عنوان مدیرانی کار‌آمد و موفق در جامعه زبانزد خواهند بود. قرآن با تأکید بر حفظ حرمت انسان می‌فرماید: *«وَ اِذا جاءَکَ الّذین یؤمنون بآیاتِنا فَقُلْ‌ سلامٌ علیکم کَتَبَ رَبٌُکم علی نفسَهِ الرَّحمه، اَنَّهُ مَنْ عَمِلَ مِنْکُمْ سوءًا بجهلَهٍ ثُمَّ تابَ مِنْ بَعْدِهِ وَ اَصْلَحَ فَاَنَّهُ غفورٌ رحیمٌ» (انعام[6]/54)* ترجمه: «چون کسانی که به آیات ما ایمان دارند، نزد تو آیند، بگو؛ درود بر شما، پروردگارتان رحمت را بر خود مقرّر کرده که هر کس از شما به نادانی کار بدی کند و آنگاه به توبه و صلاح آید، پس وی آمرزنده مهربان است». نکته قابل توجه در این است که در آیه اشاره به این موضوع نیز شده که اگر احیاناً در این مورد کوتاهی صورت پذیرد باید جبران شود و خدا نیز از این اشتباه در‌خواهد گذشت. یا می‌توان چنین نتیجه گرفت که بی‌احترامی و عدم توجه لازم به مردم و ارباب رجوع نوعی گناه محسوب می‌شود که باید جبران شود. قرآن در جایی دیگر نیز تأکید بر رفتار فروتنانه مسؤولان و مدیران با مردم دارد. یک مدیر خود را باید خدمتگزار مردم بداند. اگر کسی خود را خدمتگزار مردم دانست، باید روحیه‌ خدمتگزاری در خود ایجاد کند. وقتی این روحیه ایجاد شد مردم دیگر آن عوام که چیزی نمی‌دانند نخواهند بود، بلکه ارباب و صاحب نعمت و ولی هستند. خدمتگزار نیز چاره‌ای جز خدمت به ارباب خود ندارد. آن وقت است که فروتنی و تواضع جزء خصلتی جدانشدنی برای مسؤولان خواهد بود. قرآن می‌فرماید: *«وَ اخفض جَناحَک للمُؤمنین»* (حجر[15]88) [و بال و پر خویش را برای مؤمنان فرو گستر]. وَاخْفِضْ جَنَاحَكَ لِمَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ [ﻭ ﭘﺮ ﻭ ﺑﺎﻝ [ﻓﺮﻭﺗﻨﻲ ﻭ ﺗﻮﺍﺿﻊ] ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺆﻣﻨﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺗﻮ ﭘﻴﺮﻭﻱ ﻣﻰ‌ﻛﻨﻨﺪ ﺑﮕﺴﺘﺮ]. (شعراء/٢١٥) این فروتنی نه تنها موجب عیب و ننگ ‌برای مدیر نیست بلکه موجب محبوبیت و عزت او نیز خواهد شد. تأکیدی که خداوند بر تکریم ارباب رجوع دارد حتی فراتر از حدودی است که امروز توصیه می‌شود و یا مد نظر است. برخورد نیکو و متواضعانه با ارباب رجوع همسنگ برخورد متواضعانه و سرشار از مهربانی با پدر و مادر شمرده شده است. آنجا که خداوند در تکریم پدر و مادر دستور می‌دهد: *وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُل رَّبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا* [ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺍﺯ ﺭﻭﻱ ﻣﻬﺮ ﻭ ﻣﺤﺒﺖ، ﺑﺎﻝ ﻓﺮﻭﺗﻨﻲ ﻓﺮﻭﺩ ﺁﺭ ﻭ ﺑﮕﻮ: ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺍ! ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭘﺎﺱ ﺁﻧﻜﻪ ﻣﺮﺍ ﺩﺭ ﻛﻮﺩﻛﻲ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻛﺮﺩﻧﺪ، ﻣﻮﺭﺩ ﺭﺣﻤﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻩ]. (اسراء/٢٤) برخورد مناسب، تلاش برای حل مشکل و یا برآورده کردن خواست مردم به آسان‌ترین راه و در اسرع وقت، از مهم‌ترین مصادیق تکریم ارباب‌رجوع است. ولی قرآن در بیانی فراتر از این موارد می‌فرماید که شما به مراجعان سلام هم بکنید. *«فقل سلام‌علیکم»* این بیان و برخورد، عالی‌ترین نوع رفتار در تکریم ارباب‌رجوع است. بوشهر مردادماه ۱۴۰۰

*برداشتی از اخلاق مدیریت در قرآن (۳)* 💠💠💠💠💠💠💠💠💠 🖋️ *دکتر نصرالله شفیعی* *4️⃣اقامه نماز و احیای شعائر دینی* 🔰سعادت و بهروزی همه‌ انسان‌ها در پرتو کسب فضائل اخلاقی، ارزش‌های معنوی و دوری از رذائل است. این امر جز در پرتو ارتباط مداوم با خداوند میسر نیست و از همین روست که خداوند نماز را بر انسان‌ها واجب کرده است. اگر نماز به درستی اقامه شود بسیاری از نابسامانی‌ها و مشکلات اخلاقی و رفتارهای غلط اجتماعی رخت بر‌می‌بندد. ✅بر همین اساس است که خداوند نماز را عامل بازدارنده از گناه و خطاها معرفی می‌کند: *«اِنَّ الصلوهَ تنهی عَن الفحشاء و المنکر»* (عنکبوت[29]/45) 🔷بنابراین بهترین راه برای مبارزه با فساد اجتماعی و اداری، ایجاد فرهنگ نماز و گسترش باورهای دینی است. هر مدیر اجرایی بر اساس حیطه‌ مدیریتی خود می‌بایست به ترویج شعائر دینی که در رأس آن‌ها نماز است بپردازد. حد‌اقل این امر اقامه‌ نماز در سطح اداره است. برگزاری نماز جماعت روزانه به شکل منظم و مستمر یکی از این راه‌هاست. قرآن می‌فرماید: « *الّذین اِن مَکّناهم فی‌الارض اَقاموا الصلوه و آتَوُا الزکوهَ وَ اَمروُا بِالمَعْروفِ ونَهَوْا عَنِ المُنکرِ وَ للهِ عاقبه الامور»* (حج[22]/41) ترجمه: همانا کسانی که چون در زمین به آنان توانایی دهیم، نماز برپا می‌دارند و زکات می‌دهند و به کارهای پسندیده وامی‌دارند و از کارهای ناپسند بازمی‌دارند و فرجام همه کارها از آنِ خداست. 🔸🔶خداوند در این آیه برای کارگزار و حاکم اسلامی چهار مأموریت طراحی کرده است: 1️⃣اقامه نماز در جامعه؛ 2️⃣پرداخت زکات. یعنی رسیدگی به مشکلات اقتصادی؛ 3️⃣ و 4️⃣ امر به معروف و نهی از منکر یعنی ایجاد فرهنگ نظارت همگانی برای اصلاح جامعه. 🔺بدون تردید اگر در همه‌ ادارات و دستگاه‌های اجرایی به امر نماز توجه جدی شود و کارمندان حد‌اقل در نماز جماعت ظهر شرکت نمایند، رفتار و اخلاق آن‌ها بهبود پیدا خواهد کرد. البته نظارت مستمر و همگانی نیز در این مورد ضروری است. قرآن نیز در ادامه رفتار مدیران صالح که یکی اقامه‌ نماز است، به مسأله امر به معروف و نهی ‌از منکر نیز اشاره می‌کند. نظام موفق اداری جز با اجرای امر به معروف و نهی‌ از منکر امکان‌پذیر نیست. از ویژگی‌های انسان، غفلت، روزمرگی و تحت تأثیر شرایط نامساعد قرار گرفتن است. بنابراین می‌طلبد که همواره انسان شخصاً از رفتار خود مراقبت نماید و به بازبینی عملکرد خویش به طور مستمر بپردازد. همان چیزی که علمای اخلاق نیز آن را جزء اصول اخلاقی بر‌شمرده‌اند. 🔹🔷 مراقبت و سپس محاسبه، به عنوان مهم‌ترین راه‌های رسیدن به فضائل اخلاقی و دوری از رذایل است. علاوه بر مراقبت شخصی از رفتار خویش، نظارت و مراقبت جمعی از رفتار یکدیگر نیز بسیار ضروری است. اینکه عده‌ای تحت تأثیر لیبرالیسم غربی، امر به معروف و نهی از منکر را تخطئه کرده، آن را دخالت در حوزه‌ شخصی انسان‌ها تلقی می‌کنند به هیچ وجه قابل قبول نیست. زیرا انسان‌ها به شکل جزیره‌ای زندگی نمی‌کنند که ارتباطی با یکدیگر نداشته باشند. رفتار خوب یا بد هر انسانی قطعاً در جامعه و بر روی دیگران تأثیر‌گذار است. 📌اصولاً بخش وسیعی از رفتارهای شخصی انسان‌ها برگرفته از رفتار و اخلاق دیگران است. بنابراین برای اصلاح رفتار شخصی، راهی جز اصلاح اخلاق عمومی نیست و مهم‌ترین راه برای رسیدن به این هدف، امر به معروف و نهی از منکر است. در نظام اداری نیز ضرورت دارد مدیر با نظارت مستمر بر عملکرد کارمندان ضمن آشنا کردن بیش‌تر آن‌ها به قوانین و رفتارهای مطلوب اداری، آ‌ن‌ها را نسبت به برخوردهای غلط و اقدامات ناصحیح آگاه کند تا مانع فساد اداری گردد. بروز فساد اداری در دستگاه‌های دولتی بیش‌تر به ضعف مدیریت دستگاه برمی‌گردد. 🟥 این ضعف یا ناشی از ویژگی‌های شخصی مدیر است که خود را اصلاح نکرده یا ناشی از عدم نظارت بر عملکرد کارکنان خویش است که در هر صورت موجبات مشکل را فراهم می‌سازد. بوشهر تیرماه ۱۴۰۰

*برداشتی از اخلاق مدیریت در قرآن (۳)* 💠💠💠💠💠💠💠💠💠 🖋️ *دکتر نصرالله شفیعی* *4️⃣اقامه نماز و احیای شعائر دینی* 🔰سعادت و بهروزی همه‌ انسان‌ها در پرتو کسب فضائل اخلاقی، ارزش‌های معنوی و دوری از رذائل است. این امر جز در پرتو ارتباط مداوم با خداوند میسر نیست و از همین روست که خداوند نماز را بر انسان‌ها واجب کرده است. اگر نماز به درستی اقامه شود بسیاری از نابسامانی‌ها و مشکلات اخلاقی و رفتارهای غلط اجتماعی رخت بر‌می‌بندد. ✅بر همین اساس است که خداوند نماز را عامل بازدارنده از گناه و خطاها معرفی می‌کند: *«اِنَّ الصلوهَ تنهی عَن الفحشاء و المنکر»* (عنکبوت[29]/45) 🔷بنابراین بهترین راه برای مبارزه با فساد اجتماعی و اداری، ایجاد فرهنگ نماز و گسترش باورهای دینی است. هر مدیر اجرایی بر اساس حیطه‌ مدیریتی خود می‌بایست به ترویج شعائر دینی که در رأس آن‌ها نماز است بپردازد. حد‌اقل این امر اقامه‌ نماز در سطح اداره است. برگزاری نماز جماعت روزانه به شکل منظم و مستمر یکی از این راه‌هاست. قرآن می‌فرماید: « *الّذین اِن مَکّناهم فی‌الارض اَقاموا الصلوه و آتَوُا الزکوهَ وَ اَمروُا بِالمَعْروفِ ونَهَوْا عَنِ المُنکرِ وَ للهِ عاقبه الامور»* (حج[22]/41) ترجمه: همانا کسانی که چون در زمین به آنان توانایی دهیم، نماز برپا می‌دارند و زکات می‌دهند و به کارهای پسندیده وامی‌دارند و از کارهای ناپسند بازمی‌دارند و فرجام همه کارها از آنِ خداست. 🔸🔶خداوند در این آیه برای کارگزار و حاکم اسلامی چهار مأموریت طراحی کرده است: 1️⃣اقامه نماز در جامعه؛ 2️⃣پرداخت زکات. یعنی رسیدگی به مشکلات اقتصادی؛ 3️⃣ و 4️⃣ امر به معروف و نهی از منکر یعنی ایجاد فرهنگ نظارت همگانی برای اصلاح جامعه. 🔺بدون تردید اگر در همه‌ ادارات و دستگاه‌های اجرایی به امر نماز توجه جدی شود و کارمندان حد‌اقل در نماز جماعت ظهر شرکت نمایند، رفتار و اخلاق آن‌ها بهبود پیدا خواهد کرد. البته نظارت مستمر و همگانی نیز در این مورد ضروری است. قرآن نیز در ادامه رفتار مدیران صالح که یکی اقامه‌ نماز است، به مسأله امر به معروف و نهی ‌از منکر نیز اشاره می‌کند. نظام موفق اداری جز با اجرای امر به معروف و نهی‌ از منکر امکان‌پذیر نیست. از ویژگی‌های انسان، غفلت، روزمرگی و تحت تأثیر شرایط نامساعد قرار گرفتن است. بنابراین می‌طلبد که همواره انسان شخصاً از رفتار خود مراقبت نماید و به بازبینی عملکرد خویش به طور مستمر بپردازد. همان چیزی که علمای اخلاق نیز آن را جزء اصول اخلاقی بر‌شمرده‌اند. 🔹🔷 مراقبت و سپس محاسبه، به عنوان مهم‌ترین راه‌های رسیدن به فضائل اخلاقی و دوری از رذایل است. علاوه بر مراقبت شخصی از رفتار خویش، نظارت و مراقبت جمعی از رفتار یکدیگر نیز بسیار ضروری است. اینکه عده‌ای تحت تأثیر لیبرالیسم غربی، امر به معروف و نهی از منکر را تخطئه کرده، آن را دخالت در حوزه‌ شخصی انسان‌ها تلقی می‌کنند به هیچ وجه قابل قبول نیست. زیرا انسان‌ها به شکل جزیره‌ای زندگی نمی‌کنند که ارتباطی با یکدیگر نداشته باشند. رفتار خوب یا بد هر انسانی قطعاً در جامعه و بر روی دیگران تأثیر‌گذار است. 📌اصولاً بخش وسیعی از رفتارهای شخصی انسان‌ها برگرفته از رفتار و اخلاق دیگران است. بنابراین برای اصلاح رفتار شخصی، راهی جز اصلاح اخلاق عمومی نیست و مهم‌ترین راه برای رسیدن به این هدف، امر به معروف و نهی از منکر است. در نظام اداری نیز ضرورت دارد مدیر با نظارت مستمر بر عملکرد کارمندان ضمن آشنا کردن بیش‌تر آن‌ها به قوانین و رفتارهای مطلوب اداری، آ‌ن‌ها را نسبت به برخوردهای غلط و اقدامات ناصحیح آگاه کند تا مانع فساد اداری گردد. بروز فساد اداری در دستگاه‌های دولتی بیش‌تر به ضعف مدیریت دستگاه برمی‌گردد. 🟥 این ضعف یا ناشی از ویژگی‌های شخصی مدیر است که خود را اصلاح نکرده یا ناشی از عدم نظارت بر عملکرد کارکنان خویش است که در هر صورت موجبات مشکل را فراهم می‌سازد. بوشهر تیرماه ۱۴۰۰

🇮🇷🌸 🍀 ✅ یک خبر، یک تحلیل (۱۲) 🌐 موضوع: ایران، سوریه و امنیت منطقه ای 🍃🌻🍃 💢 خبر: 💠 سفر رئیس محترم مجلس شوراي اسلامي به سوریه 🌀دکتر قالیباف: «موقعیت سوریه برای تجارت ایران یک فرصت استثنایی است.» این بخشی از سخنان رئیس مجلس شورای اسلامی پیش از سفر روز گذشته به سوریه بود. سفری که عمده اهداف آن اقتصادی و در راستای توسعه روابط تجاری دو کشور بوده است. ❌ تحليل کوتاه: 1️⃣ گرچه اهداف اولیه و کوتاه مدت آن اقتصادی و تجاری بوده و در جهت توسعه ابعاد مختلف روابط اقتصادی از جمله روابط بازرگانی، دسترسی به بازار سوریه و توریسم انجام شده است. 2️⃣ در میان مدت نیز، کنترل اطلاعاتی و امنیتی جمهوری اسلامی را بر کرانه دریای مدیترانه توسعه خواهد داد که چنین وضعیتی به معنای دسترسی نظامی امن تر به مدیترانه به عنوان یکی از مهمترین شاه راه های آبی میان آسیا و اروپا و در حقیقت به معنای تنگ تر شدن حلقه مقاومت منطقه‌ای بر گرد جغرافیای سرزمینیِ رژیم صهیونیستی و تهدید بیش از پیش منافع منطقه ای ایالات متحده است. 3️⃣ و نهایتاً در بلند مدت، زمینه تحقق اهداف سیاسی و دیپلماتیک جمهوری اسلامی را گسترش خواهد داد. به این معنا که اولاً چنانچه اهداف اقتصادی و امنیتی ایران در سوریه به مرحله تحقق عینی و شکوفایی کامل برسد در توسعه همکاری های سیاسی و دیپلماتیک منطقه ای موثر خواهد بود. ثانیاً قدرت چانه زنی ایران را در مناسبات بين المللي افزایش خواهد داد. 🖌کارگروه تحلیلی سیاسی معاونت سیاسی ناحیه بسیج دانشجویی استان اصفهان #یک_خبر_یک_تحلیل #روشنگری #ثامن 🆔 https://sapp.ir/meyar.pb 🆔 eitaa.com/meyarpb 🆔https://rubika.ir/meyar_pb 🍀 🇮🇷🌸

🔷🔷🔷💎💎💎🔷🔷🔷 *برداشتی از اخلاق مدیریت در قرآن (۵)* 🖋️ *دکتر نصرالله شفیعی* 🔰 *۶. سعه ي صدر* ✅ سعه ي صدر يا شرح صدر يكي از مهم ترين ويژگي هاي مديريت است كه در همين راستا در قرآن نيز به صراحت بر آن تأكيد شده است. حضرت موسي وقتي از سوي خداوند رسالت سنگين پيامبري و به دنبال آن دعوت از فرعون به سوي خدا بر عهده اش گذاشته شد، از خداوند چندين درخواست كرد كه اولين آن شرح صدر بود: *قَالَ رَبِّ اشْرَحْ لِي صَدْرِي* ﮔﻔﺖ: ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭﺍ! ﺳﻴﻨﻪ ﺍم ﺭﺍ [ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺤﻤﻞ ﺍﻳﻦ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺳﻨﮕﻴﻦ] گﺸﺎﺩﻩ ﮔﺮﺩﺍﻥ. (طه/٢٥) 🔹شايد در فارسي بتوان«سينه ي فراخ»را ترجمه ي آن دانست؛ اما آنچه مهم است معنا و مفهوم اين اصطلاح است. ❇️ شرح صدر يعني مدير به نيرويي دروني دست پيدا كند كه در برابر تمامي عوارض و جوانب، خوشي ها و ناخوشي هاي مسؤوليت، كنترل خود را از دست ندهد و از اصول و برنامه هاي مديريتي خود عدول ننمايد و به دنبال بهترین راه حل برای مشکلات باشد. به عبارتي مديريت همراه با انواع مسائل و مشكلات است. در بيشتر موارد وزش بادها در جهت مخالف است. گاه كمبودها، توقعات، مسائل و مشكلات، بحران ها، اعتراضات، تبليغات سوء، كارشكني ها، توطئه ها، درگيري ها و صدها مشكلات ديگر آن چنان عرصه را بر مدير تنگ مي كند كه هيچ راه فراري براي مدير باقي نمي گذارد. در چنين شرايطي مديران دو دسته مي شوند: 1️⃣عده اي خود را مي بازند و احساس مي كنند كه آسمان به زمين رسيده و ادامه ي كار براي آن ها سخت و طاقت فرسا گرديده و از كوره به در مي روند و حتي با تصميم ها و اقدامات عجولانه و غير كارشناسي كار را بر خود و ديگران مشكل تر مي کنند. اين ها كساني هستند كه سعه ي صدر يا شرح صدر ندارند. در همين راستا افرادي كه شرح صدر ندارند در برابر پيروزي ها و موفقيت ها نيز تعادل خود را نمي توانند حفظ كنند و آن چنان ذوق زده و خوشحال مي شوند كه دست به رفتارهاي غير عادي مي زنند. 2️⃣کسانی که در مواجهه با مشکلات و سختی های مدیریتی خود را نمی بازند، بر رفتار و اخلاق خود کنترل دارند، تدبیر را از دست نمی دهند و بدون توجه به حجم سنگین مشکلات به دنبال راه حل و خروج از مشکلات هستند. اهل شکیبایی و صبر هستند و رفتارهای غیر متعارف از آن ها سر نمی زند. اینها آن دسته از مدیرانی هستند که دارای سعه صدر هستند. 🔸🔶«نخستين سرمايه براي يك رهبر انقلابي، سينه ي گشاده، حوصله ي فراوان، استقامت و شهامت و تحمل بار مشكلات است، و به همين دليل در حديثي از اميرمؤمنان علي علیه السلام مي خوانيم: « *آله الرياسه سعه الصدر* » وسيله رهبري و رياست سينه ي گشاده است. (نهج البلاغه، حكمت176) به نقل از (تفسير نمونه ج 13، ص 139 و 186) همچنين در تفسير نمونه جلد 5 ص 436 ذيل آيه 125 سوره انعام در معناي شرح صدر اين گونه آمده است: سعه صدر(گشادگي سينه) يكي از مواهب بزرگ و ضيق صدر (تنگي سينه) يكي از كيفرهاي الهي شمرده شده است، همان طور كه خداوند در مقام بيان يك موهبت عظيم به پيامبر خود مي گويد: «الم نشرح لك صدرك»آيا سينه تو را وسيع و گشاده نساختيم. و اين موضوعي است كه با مطالعه در حالات افراد به خوبي مشاهده مي شود. 🟢 بعضي روحشان آن چنان باز و گشاده است كه آمادگي براي پذيرش هر واقعيتي- هر چند بزرگ باشد- را دارند اما به عكس بعضي روحشان آن چنان تنگ و محدود است كه گويا راهي و جایي براي نفوذ هيچ حقيقتي در آن نيست. افق ديد فكري آن ها محدود به زندگي روزمره و خواب و خور آن ها است، اگر به آن ها برسد همه چيز درست است و اگر كمترين تغييري در آن پيدا شود گويا همه چيز تغییر يافته و دنيا خراب شده است.» 🔷شرح صدر يعني برخورداری از ظرفیت بزرگ برای پذیرش بالاترین نعمت های معنوی همچون اسلام است. خداوند می فرماید: *أَفَمَن شَرَحَ اللَّهُ صَدْرَهُ لِلْإِسْلَامِ فَهُوَ عَلَىٰ نُورٍ مِّن رَّبِّهِ فَوَيْلٌ لِّلْقَاسِيَةِ قُلُوبُهُم مِّن ذِكْرِ اللَّهِ أُولَٰئِكَ فِي ضَلَالٍ مُّبِين* ٍ ﺁﻳﺎ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺧﺪﺍ ﺳﻴﻨﻪ ﺍﺵ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ [ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ] ﺍﺳﻠﺎم ﮔﺸﺎﺩﻩ ﺍﺳﺖ، ﻭ ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻨﺪ ﺍﺯ ﻧﻮﺭﻱ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﭘﺮﻭﺭﺩﮔﺎﺭ ﺧﻮﻳﺶ ﺍﺳﺖ [ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﺴﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻴﻨﻪ ﺍﺵ ﺍﺯ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﺍﺳﻠﺎم ﺗﻨﮓ ﺍﺳﺖ ؟] ﭘﺲ ﻭﺍﻱ ﺑﺮ ﺁﻧﺎﻥ ﻛﻪ ﺩﻝ ﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺍﺯ ﻳﺎﺩ ﻛﺮﺩﻥ ﺧﺪﺍ ﺳﺨﺖ ﺍﺳﺖ، ﺍﻳﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﮔﻤﺮﺍﻫﻲ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﻫﺴﺘﻨﺪ. (زمر/٢٢) 🔺نکته زیبایی که در این آیه وجود دارد این است که خداوند در این آیه شرح صدر را برای انسان به عنوان یک نور معرفی کرده است. همان طور که نور در تاریکی راه را به انسان نشان می دهد شرح صدر نیز نوعی روشنایی است که حقیقت را برای انسان نمایان می کند تا در کژراهه نیفتد. 🔹مدیر باید شرح صدر داشته باشد. شاید تعبیر دریا دلی برای صاحبان سعه ی صدر تعبیری بس زیبا باشد. دریا آن قدر پهناور است که با هر سنگی متلاطم نمی شود و از کوره به در نمی رود. دریا آن قدر ظرفیتش بزرگ است که هر شئ بزرگی را در خود جا می دهد و از جا هم کنده نمی شود. ولی برکه ای کوچک

برداشتی از اخلاق مدیریت در قرآن (۸) دکتر نصرالله شفیعی ۹. بی‌اعتنایی به خرده‌گیران مدیریت همواره با مشکلات متعدد از سوی مخالفان و خرده‌گیران روبه‌رو است. عده‌ای از آن جهت که با شخص مدیر و رئیس مسائل حاشیه‌ای و شخصی دارند و عده‌ای نیز از آن جهت که جریان منتسب به مدیر را قبول ندارند به شکل‌های مختلف اقدام به تضعیف و خرده‌گیری در قالب سخنرانی، چاپ مطلب در مطبوعات، مصاحبه‌های گوناگون، پخش شایعات و ... می‌کنند. اهداف این گونه افراد که معمولا با اغراض خاص سیاسی همراه است تضعیف نظام مدیریتی آن دستگاه است. در چنین مواردی رئیس دستگاه با هوشیاری لازم می‌بایست طوری عمل کند که هم جلوی بهانه‌گران را بگیرد و هم به شکلی در دام تفرقه‌افکنی‌های این افراد و جریان‌ها قرار نگیرد که چه بسا مشغول شدن به پاسخگویی این افراد باعث شود که بخشی از فرصت‌ها و امکانات مدیریت صرف این جر‌ و ‌بحث‌های بیهوده شود. بنابراین گاهی اوقات سکوت در برابر این سخنان بهترین پاسخ و راه‌حل می‌باشد. در صدر اسلام که پیامبر اکرم صلوات‌الله علیه و آله مأمور بود آیات الهی را به مردم برساند عده‌ای از مخالفان با ایجاد سر و صدا و جوسازی تلاش می‌کردند در اقدام تبلیغی پیامبر صلوات‌الله علیه، خلل ایجاد کنند. در چنین شرایطی اگر پیامبر صلوات‌الله علیه با آن‌ها وارد جر و بحث می‌شد فرصت‌های لازم را برای انجام مأموریت از دست می‌داد. خداوند به او فرمود: «وَاِذا رأیت الّذین یَخوضون فی آیاتنا فَاَعْرِضْ عَنْهم حَتّی یَخُوضوا فیِ حدیثٍ غیره...» (انعام[6]/68) و چون ببینی کسانی [به قصد تخطئه] در آیات ما فرو می‌روند از ایشان روی برتاب، تا در سخنی غیر از آن درآیند ... نکته قابل توجه این است که بی‌اعتنایی به این گونه افراد بهانه‌جو و خرده‌گیر موجب خواهد شد که در نهایت از این اقدامشان منصرف و به دنبال کار خویش روند. علاوه بر بی‌اعتنایی در برابر تبلیغات سوء و جوسازی‌ها توسط مخالفین، خداوند دستوری فراتر از این نیز به پیامبر بزرگوار خود داده است. خداوند رفتار این انسان‌های ستیزه‌جو را که با لفاظی به دنبال تخریب مدیر شایسته هستند جاهلانه می‌داند و پاسخ به این جاهلان را نه با برخورد یا الفاظ تند، بلکه پاسخی بس کریمانه و بزرگوارانه می‌داند. می‌فرماید: وَ عِبَادُ الرَّحْمَٰنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا ﻭ ﺑﻨﺪﮔﺎﻥ ﺭﺣﻤﺎﻥ ﻛﺴﺎﻧﻲ‌ﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺭﻭﻱ ﺯﻣﻴﻦ ﺑﺎ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﻭ ﻓﺮﻭﺗﻨﻲ ﺭﺍﻩ ﻣﻰ‌ﺭﻭﻧﺪ ﻭ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﻧﺎﺩﺍﻧﺎﻥ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﻃﺮﻑ ﺧﻄﺎﺏ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻰ‌ﺩﻫﻨﺪ [ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺨﺸﺎﻥ] ﺳﺨﻨﺎﻧﻲ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ‌ﺁﻣﻴﺰ ﻣﻰ‌ﮔﻮﻳﻨﺪ. (فرقان/٦٣) پاسخ مسالمت‌آمیز به چنین مخالفان جاهل که خداوند با زیباترین تعبیر [سلاما] بیان کرده، بهترین شیوه در برخورد با آن‌ها است. نتیجه آنکه در برابر تخریب‌ها و جوسازی‌های مخالفین که رفتاری جاهلی دارند دو راه پیشنهاد شده است: ۱. بی‌توجهی و بی‌اعتنایی به آن‌ها؛ ۲. پاسخی کریمانه و مسالمت‌جویانه که موجب شرمندگی و انفعال آن‌ها شود. مسلما عمل به این رفتارها که از فرهنگ ناب قرآنی سرچشمه گرفته، در آغاز کار ساده‌ای نیست؛ ولی با خو گرفتن با فرهنگ و اخلاق و سیره قرآنی، می‌توان چنین شیوه‌ای را در مقام عمل پیاده کرد بوشهر مردادماه ۱۴۰۰.