🔖آیت الله جوادی آملی می فرمایند :
🔥آتش در ایران قدیم، مقدس و همپایه فرزند اهورا مزدا شمرده میشد، از این رو پیش از نوروز به آتشکدهها میرفتند و آتش بر میافروختند و چون طبق برخی از نقلها در ایران هفته نبود، این مراسم در سیصد و شصتمین روز سال (روز بیست و ششم اسفند ماه) برگزار می شد و معتقد بودند در این روز فرورهای (ارواح) نیاکان به زمین فرود میآیند و این آتش برای راهنمایی آنهاست
🔥ولی آتش افروختن و جستن از آن و شادی کردن در کنار آن، ترقه زدن و منفجر کردن مواد منفجره در #چهارشنبه_آخر_سال نه برهان عقلی دارد و نه دلیل نقلی و نه منفعت ملی و جز خرافه و در مواردی زیانباری غیرقابل جبران چیز دیگری نیست.
☀️در هیچ یک از متون باقی مانده پیش از اسلام اشارهای به جشن #چهارشنبه_سوری نشده است. در اوستا، کتیبههای عیلامی، هخامنشی، اشکانی، ساسانی و نیز متون پهلوی و حتی در روایات مورخان یونانی درباره ایران نیز در باره جشن چهارشنبه سوری مستند و سخنی در دست نیست.
📝متون دوران پس از اسلام نیز در این باره تقریباً ساکت بودهاند، حتی در آثار محقق دقیقی همچون ابوریحان بیرونی نیز در باره آن توضیحی داده نشده است.
👓نخستین و کهنترین کتابی که در آن به آتش افروزی در جشن چهارشنبه سوری اشاره شده است، کتاب تاریخ بخارا، اثر محمدبن جعفر نرشخی "286-358 قمری" است، در این کتاب که به نام مزارات بخارا نیز شناخته میشود، آمده است که وقتی امیر منصور بن نوح سامانی در ماه شوال سیصد و پنجاه قمری به ملک نشست، دستور داد که هنوز سال تمام نشده، در شب چهارشنبه چنانکه عادت قدیم است، آتش عظیم افروختند.
👓دومین متن کهن، شاهنامه فردوسی است:
ز خنجر همی آتش افروختند / هوا و زمین را همی سوختند
💥پس این کار سنت سیئه و ظلم به فرهنگ مردم بزرگ ایران است و نه تنها مبنای عقلی و نقلی ندارد بلکه برخلاف نظم و امنیت و آسایش افراد و همنوعان است و آزادی آنان را سلب میکند و آسیبها و تلفات فراوان درپی دارد.
⚪️برای نوجوانان و جوانان یک جامعه عیب است که پدران و مادران برای رشد و سلامت آنان از جان و سلامت خود مایه بگذارند، ولی آنان بر اثر جهل علمی و یا جهالت عملی، خود را بسوزانند و جامعه را نیز در اضطراب فرو ببرند!
🔖بلکه زیبنده کشور اسلامی این است که از این سنت زشت دست بردارد و سنتهای الهی مانند عید فطر، عید قربان، نماز جمعه و غیره را زنده کند و در پایان امام رضا(ع) فرمودند: «خدا رحمت کند کسی را که امر (سنت) ما را زنده کند.»
📨منابع:
فرهنگ اساطیر، محمد جعفر یا حقی، واژه چهارشنبه سوری.
شاهنامه فردوسی، ص 1391، بیت 7408
چهارشنبه سوری، رفیعزاده
عیون اخبار الرضا (ع)، جلد 1، ص 307
مفاتیحالحیاة نوشتهی آیتا.. جوادی آملی.
https://eitaa.com/valfajr313