پایگاه فقه حکومتی وسائل
🔸امنیت انسانی در فقه امامیه و نظام بینالمللی حقوق بشر 🌐 vasael.ir/0004CE 🆔 @vasael_ir
🔸امنیت انسانی در فقه امامیه و نظام بینالمللی حقوق بشر
🔹نوشتار حاضر به دنبال پاسخ به این سؤال که «امنیت انسانی از دیدگاه فقه امامیه و نظام بینالمللی حقوق بشر چیست و وجوه اشتراک و افتراق آنها کدام است؟» با روش مقایسهای و تحقیق استنباطی ـ استنتاجی، به استخراج و استنتاج گزارههای فقهی و مقایسه آنها با نظام بینالمللی حقوق بشر بشر در ابعاد هفتگانه امنیت انسانی پرداخته است.
🔹در رویکرد جدید به مسأله توسعه جوامع بشری، با قرار گرفتن فرد انسانی در مرکز دغدغههای امنیتی، مرجع امنیت به جای دولتها، فرد انسانی است و مقولهای با عنوان «امنیت انسانی» مطرح میشود که بر طبق گزارش توسعه انسانی و برنامه عمران ملل متحد، امنیت افراد بایستی در هفت حوزه فردی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، غذایی، زیستمحیطی و بهداشتی تأمین شود.
🔹نظام بینالمللی حقوق بشر بشر با بسط و توسعه مفهوم امنیت و توجه زیاد به امنیت انسانی، ضمن قرار دادن امنیت به عنوان مبنای دیگر حقوق و آزادیهای مصرّح در اسناد بینالمللی و منطقهای حقوق بشری، «حق امنیت» را از حقوق بنیادین بشری دانسته که برای افراد و دولتها ایجاد تکلیف میکند.
🔹از دیگر سو، فقه شیعه که از کتاب و سنت ریشه گرفته و رویکردی دنیا ـ آخرتگرا دارد، با دارا بودن ویژگیهایی چون تبیین ملاکهای استحقاق ثواب و عقاب برای افعال مکلّفین از این قابلیت برخوردار است که زمینه تکوین احکامی با محوریت امنیت ـ «فقه الأمن» ـ را فراهم آورد.
🔹بر این اساس، ثمره و برآیند این فرآیند و سیر پژوهشی، ارائه نقاط اشتراک این دو نظام حقوقی در سطح ابعاد هفتگانه امنیت انسانی، نظیر: حرمت نفس و حق حیات (امنیت فردی)، مشارکت سیاسی (امنیت سیاسی)، عدالت اجتماعی و وجوب تعلیم و تربیت (امنیت اجتماعی)، حق بر کار و رفاه و سطح زندگی مناسب (امنیت اقتصادی)، حق دسترسی به غذای سالم و مفید (امنیت غذایی)، حق برخورداری از محیط زیست سالم (امنیت زیستمحیطی) و حق بر دسترسی به بهداشت و مراکز درمانی (امنیت بهداشتی) است.
🔹همچنین بیان تفاوت اصلی دو دیدگاه است که نظام بینالمللی حقوق بشر بشر مادّیگرا بوده و نگاه صِرف به دنیای افراد دارد، در حالی که فقه شیعه، در عین مراقب از امنیت دنیوی انسانها، امنیت اُخروی آنان را نیز تأمین میکند.
🔹از این رو، در برخی امور نظیر: آزادی جنسی (امنیت فردی)، آزادی تغییر دین (امنیت سیاسی)، آزادی انتخاب همسر و عدم الزامی بودن حجاب (امنیت اجتماعی)، تجویز ربا و مالکیت خصوصی مطلق (امنیت اقتصادی)، عدم توجه به رزق و روزی حلال (امنیت غذایی) و عدم پرهیز از نجاسات (امنیت بهداشتی) با نظام حقوق بشر مغایرت دارد.
🌐 vasael.ir/0004CE
🆔 @vasael_ir
🔸کاربرد و تفاوت فقه حکومتی و فقه تمدنی
آیت الله #حسینی_بوشهری:
🔹بیانیه گام دوم یک منشور تمدنی است. توجه داشته باشید که رهبر عزیز و فرزانه انقلاب، چه قبل از انقلاب، چه در دوران ریاست جمهوری و چه دوران رهبری تا آنجایی که بنده پیگیری کردم، سخنان و بیانات و تفاسیر و جلسات درسی خودشان، نگاه تمدنی داشته و دارند که این نکتهی بسیار مهمی است.
🔹عالمان و بزرگان ما گاهی در فقه نگاه اجتماعی و حکومتی داشتند. مثلاً ملا احمد نراقی یا بزرگان دیگری که ما در طول تاریخ داشتیم مثل محقق کرکی و ... نگاه حکومتی و اجتماعی به فقه داشتند که در جای خود ارزشمند است؛ اما نگاه اجتماعی و حکومتی، مقولهای است و نگاه تمدنی مقولهای دیگر.
🔹شاید نگاه اجتماعی و نگاه حکومتی به فقه برای حل مسائل امروز کشور مناسب و کافی باشد اما مسائل بینالمللی و جهانی نیاز به نگاه تمدنی دارد؛ بنابراین پیشنهاد میکنم که اساتید و مدرسان عالیمقام ما از این منظر به فقه نگاه کنند.
🔹کسی تصور نکند که فکر تمدنی، شیوه استنباطش هم با گذشته فرق دارد. نه خیر روش استنباط فرق نمیکند روش استنباط را باید از سلف صالح بگیریم اما این هنرمندی را باید داشته باشیم که نگاه جامع و آیندهنگر داشته باشیم.
🔹مثل زمانی که بحث فقه پویا و فقه سنتی مطرح بود که اگر بخواهیم به مسائل مستحدثه برسیم معنایش این نیست که به سازوکار استنباطی دیگری نیاز باشد.
🌐 vasael.ir/0004CB
🆔 @vasael_ir
🔸رابطه قاعده فقهی «حفظ النفس» با ویروس کرونا
حجت الاسلام والمسلمین #رحمانی_سبزواری:
🔹روشهای احتیاطی در ابواب فقه گاه بصورت قاعده و گاه بصورت احکام مورد توجه فقها بوده است.
🔹عناوینی مانند قاعده «حفظ السلامه» احتیاط را واجب میکند و کسی در مسأله حفظ سلامت در مواقع خطر و ضرر چه جانی باشد، چه مالی و چه عِرض باشد، قائل به استحباب احتیاط نمیباشد، لذا اسلام در احکام شرعی توجه ویژه و تأکید فراوانی در این امور دارد.
🔹مسأله لزوم «حفظالنفس» که از ضروریات شریعت است؛ این عناوین بُعد دینی دارد، یعنی دارای حکم شرعی هستند، حتی گاهی مقدمات حفظالنفس را لازم میداند. مثلا تأکید دارد که در امر حفظ سلامت سه چیز را بصورت مشترک استفاده نکنید؛ شانه، حوله و مسواک.
🔹این گونه فرامین همان توجه اسلام به لزوم پیشگیری از خطرات احتمالی است که بصورت میکروب یا ویروس، احتمال سرایت یا انتقال آنها داده میشوند و موجب ضرر و خطر میشوند.
🔹مهمترین سیستم دفاعی در برابر بیماریهایی که شیوع گسترده دارند، احساس وظیفه شرعی و عقلی در برابر خطرات فراگیر شدن آن است تا بتوان به کمک خداوند و همت مسئولین و مردم ان شاءالله بر این مسائل، پیروز شویم.
🌐 vasael.ir/0004CH
🆔 @vasael_ir
🔸نگاهی به دروس خارج و درس گفتارهای فقه
🔹فقه نظام سیاسی | عدم تعدد حاكم در نظام سیاسی اسلام(آیت الله اراکی)
🌐 vasael.ir/0004CF
🔹فقه روابط اجتماعی | معنای نگرش درونی در سوءظن(آیت الله اعرافی)
🌐 vasael.ir/0004Bh
🔹فقه سیاسی | مردم در عمل به احکام فرعی مختار نیستند(حجت الاسلام والمسلمین ارسطا)
🌐 vasael.ir/0004C9
🆔 @vasael_ir
🔸بیتوجهی به بیانیه گام دوم کشور را گرفتار ارتجاع میکند
آیت الله #علیدوست:
🔹یکی از مخاطبان اصلی محورهای بیانیه گام دوم انقلاب، حوزه های علمیه هستند که می توانند با حوصله، تأمل و برنامه ریزی نقش مهمی را داشته باشند، همانطور که دیگر نهادها نیز باید نقش خود را ایفا کنند و ما راهی غیر از این نداریم.
🔹اگر به مصالح کشور، نظام، مردم و مکتب معتقد هستیم، باید خارج از سر و صدا و همایش و امثال ذلک، آن مفادها را عملی کنیم.
🔹اگر به بیانیه گام دوم انقلاب مثل سایر ضرورت ها و مصالح توجه نکنیم، آسیب هایی متوجه کشور خواهد شد؛ در یک نظام نباید گسل سیاسی باشد و اگر هر فرد و نیرویی راه خود را برودو گسل ایجاد شد، آسیب متوجه کشور می شود.
🔹در کشور نباید اولویت ها جا به جا شود و فرع و اصل جای هم را بگیرند اما اگر این اتفاق نیفتاد، چه آسیب هایی متوجه کشور می شود؟
🔹در چنین شرایطی، نه تنها کارها پیش نمی رود، بلکه نمی توانیم مدلی برای مردم و دنیا ارائه دهیم و دچار حرکت ارتجاعی خواهیم شد.
🔹اگر در مسائل کشور دچار حرکت ارتجاعی شدیم، معلوم نیست این حرکت چه زمانی متوقف شود و همینطور، اگر اخلاق که ضرورتی برای کشور است، در جامعه رعایت نشود و هر کسی خود را مجاز بداند که به هر نحوی به دیگران تعرض بیندازد و یا اگر اعتماد مردم سلب شود، مشکلاتی در پی خواهد داشت.
🔹اگر به بیانیه گام دوم انقلاب بی توجهی شود، نه تنها کشور از حرکت باز می ماند، بلکه به ارتجاع مبتلا می شود.
🌐 vasael.ir/0004CJ
🆔 @vasael_ir
پایگاه فقه حکومتی وسائل
🔸راهكارهای مقابله با جنگ نرم در نظام ولایی 🌐 vasael.ir/0004CI 🆔 @vasael_ir
🔸راهكارهای مقابله با جنگ نرم در نظام ولایی
🔹جنگ نرم؛ هرچند اصطلاحی نو در دانش سیاسی است، اما از نظر محتوا و مصداق همواره در زندگی ابنای بشر مطرح بوده است. اما در بحث مورد نظر ما، سابقه تاریخی آن به تكوین نظام ولایی در عهد پیامبر باز می گردد.
🔹جنگ نرم، مخربترین رهاورد بشر معاصر در مواجهه با جریان حق است؛ بدین معنا كه غرب با آزمون گونه های مختلف رویارویی و ناكامی در آنها دریافته كه قدرت نرم نظام ولایی بسی برتر و بالاتر از آن است كه چالش های سخت از میدان بیرون رود.
🔹ازاینرو، كارزار متناسب با قدرت نرم كه همواره بر شعار پیروزی خون بر شمشیر تأكید داشته جنگ نرم است.
🔹البته لازمه توفیق در این میدان نیز غنای فكری و كالاهای متنوع فرهنگی است كه البته غرب از آنها بی بهره است، اما می كوشد به مدد رسانه های پر زرق و برق خویش آن را موجه و در خور نشان دهد.
🔹بخشی از نظام ولایی، آموزه مشروعیت است كه ریشه در پیشفرض ها و مسائل بنیادین نظام سیاسی دارد و در مقام ارزش گذاری، اولویت نخست را در جدول عناصر نظام سیاسی به خود اختصاص می دهد.
🔹نظـام سیاسی در جهت رشد طبیعی آن و در جهت آرمان ها و اهداف كلان، می تواند از سوی دشمنان، بالقوه به سمت شبه اهداف تغییر مسیر داده و با حفظ ظواهر، اما تغییر سیرت به رشدی شبه طبیعی و شكل دهی به الگویی از نظام شبه ولایی به عنوان گذار در جهت نظام غیر ولایی حركت كند؛ این شبیه سازی در تمامی ابعاد و مؤلفه های چهارگانه امكان تحقق دارد.
🔹از اینرو، در مقام شناخت جنگ نرم دشمن، می بایست با توسل به شاخص هایی كه در قرآن كریم و روایات به طور كلی در آموزه های دینی مورد تأكید قرار گرفته است، از چنین فرآیندی پیشگیری كرد.
🔹در هر نظام ولایی همواره افرادی به ظاهر ولایی، اما در باطن غیر ولایی در درون نظام سیاسی مترصد فرصت اند. هم افزایی نیروها با قدرت ها و دشمنان نیروی نظام می تواند بالقوه زمینه های انحراف و افول نظام ولایی را فراهم سازد.
🔹تغییر نظام ولایی به نظامی غیر ولایی، بدون واسطه شدن نظام شبه ولایی كمتر قابل تصور است؛ چراكه در مسیر رشد طبیعی جامعه، نخست ذائقه ها در نظام شبه ولایی تغییر می یابد، سپس در فرصتی مناسب نظامی غیر دینی و ضد دینی ظهور و بروز پیدا می كند.
🔹بدون دولت، گذار دولت غیر دینی جنبه كودتایی داشته و معمولاً اقبال عمومی را به همراه ندارد و با دیكتاتوری مسلط می شود.
🌐 vasael.ir/0004CI
🆔 @vasael_ir
🔸ولادت پر خیر و برکت جوادالائمه علیه السلام بر تمام شیعیان مبارک باد
🆔 @vasael_ir
🔸 #یادداشت | مروری بر سبک زندگی امام جواد
🔹یکـی دیگـر از محورهـای مهـم در سـیره معصومـان علیه السلام اصولـی اسـت کـه در رفتـار آنـان بـا خانـواده و خویشـان دیـده می شـد.
🔹در ارتبـاط بـا خویشـان، مسـأله صله رحـم از ویژگیهای مهـم امـام جـواد علیه السلام بـود. ابوهاشـم جعفـری گویـد: امـام جـواد علیه السلام سـیصد دینـار بـه مـن داد تـا بـه یکـی از پسـرعموهایش برسـانم و فرمـود: از تـو خواهـد خواسـت تـا بـه او یـک مشـتری معرفـی کنـی تـا بـا ایـن پـول تجـارت کنـد و تـو ایـن کار را بکن. (کلینـی، ج 1:495)
🔹رعایــت حقــوق والدیــن، از دیگــر ابعــاد مهــم در ســیره خانوادگــی امــام جــواد علیه السلام اســت. ایـن حقـوق بـه زمـان حیـات والدیـن مختـص نیسـت و بعـد از وفاتشان نیـز ادامـه دارد.
🔹نمونـه شــایان ذکــر در ایــن بــاره آنکــه امــام جــواد علیه السلام بعــد از شــهادت پــدر بزرگــوارش، فــردی را کــه مبلـغ چهارهـزار درهـم از امـام رضـا علیه السلام طلـب داشـت و نگـران وصـول آن بـود، فرا خواندنـد و طلـب او را پرداخـت کردنـد.
🔹نکتـه دیگـر در سـیره همسـرداری حضـرت، تأکیـد بـر انـدک بـودن مهریـه و مطابقـت آن بـا مهرالسـنه بـود.
🔹ایشـان از پیامبر صلی الله علیه و آله سلم در میـزان مهریـه، تبعیـت میکردند کـه مقـدار آن پانصد درهم و در جهـت توصیههای پیامبـر صلی الله علیه و آله وسلم مبنـی بـر انـدک بـودن میـزان مهریـه بـود.
📝 محرم آتش افروز
🌐 vasael.ir/0004CO
🆔 @vasael_ir
🔸 #معرفی_کتاب | عدالت و امنیت ملی
🔹این کتاب مجموعهای از مقالات است که توسط کارشناسان و صاحبنظران دو حوزه عدالت و امنیت به رشته تحریر درآمده است.
🔹در این مجموعه عدالت متغیر مستقل و امنیت ملی متغیر وابسته است و تلاش شده تا نسبت مفهوم عدالت با مطالعات امنیتی ارزیابی شود. کتاب از چهار منظر موضوع عدالت و امنیت را مورد توجه و کنکاش قرار داده است.
🔹در مقاله نخست با عنوان «نسبت عدالت اجتماعی و امنیت ملی: چارچوب نظری» تلاش شده تا چارچوبی نظری از نسبت عدالت اجتماعی و امنیت ملی داده شود.
🔹این مقاله ضمن پرداختن به نقاط اشتراک و افتراق بین این دو مفهوم، اولویت عدالت یا امنیت، فواید عدالت برای امنیت ملی، جایگاه دولت در بحث عدالت و امنیت ملی و نسبت این دو مفهوم با بحث بی طرفی دولت و برابری، نشان می دهد تا چه حد این دو مفهوم با هم در ارتباط اند.
🔹مقاله دوم و سوم با رویکرد اسلامی به موضوع توجه دارند. علت این امر نه تنها به این دلیل است که در کشور ما گرایش به رویکرد اسلامی بسیار است. بلکه امکان مقایسه این دو مفهوم در رویکرد اسلامی با مطالعات دیگر در این حوزه روشن گردد.
🔹بر همین اساس دکتر اصغر افتخاری در مقاله «عدالت و امنیت در اسلام» بر این باور است که عدالت و امنیت هر دو از فضایل عالی به شمار آمده و مطلوب جوامع مختلف هستند و پاسخ دادن به این سوال را که در مقام تعرض کدامیک از این دو اصل می باشند و یا اینکه نسبت بین این دو فضلیت چگونه است؟ را بسیار دشوار می سازد.
🌐 vasael.ir/0004CN
🆔 @vasael_ir
پایگاه فقه حکومتی وسائل
🔸سیر تطور تاریخی نظام سیاسی شیعه / مأموریت فقه حل مشکلات سیاسی و اجتماعی است گزارشی از نخستین نشست«
🔸سیر تطور تاریخی نظام سیاسی شیعه / مأموریت فقه حل مشکلات سیاسی و اجتماعی است
گزارشی از نخستین نشست«نظام سیاسی فقاهت»🔻
حجت الاسلام #احمد_رهدار:
🔹پرسش از اینکه کدام بخش از تراث فقهی ما با سیاست گره خورده است پرسشی ناظر به رویکرد فردی به فقه است، چراکه فقه به عنوان علم ناظر به رفتار مکلفینی که قرار است همه تکالیف و رفتارهایشان بار اجتماعی و سیاسی داشته باشد، کلا یک علم سیاسی است.
🔹به تعبیری دیگر ارسطو سیاست را به علم تدبیر جامعه تعبیر میکند و اگر فقه علم تدبیر جامعه باشد خودش مساوی با سیاست است.
🔹در گذشته تاریخی ما به دلیل اینکه فقها عمدتا در حاشیه بودهاند و حکومتها در اختیار ما نبوده است، مبنای جامعه این نبود که فقیه و فقه تمام مسائل سیاسی و اجتماعی را حل کند.
🔹در دوره سید مرتضی نهاد نقابت تأسیس میشود؛ نقابت السادات یک نوع تشکل بوده است که مربوط به سادات بوده و سادات هر شهری یک بزرگی داشتند که او را به عنوان نقیب میشناختند، این تشکیلات را پدر سید مرتضی راه اندازی کرد به این صورت که در هر شهری یک بزرگی برای سادات قرار داده شد.
🔹در این دوره، سید مرتضی نقیب النقبا و رئیس الرؤسای سادات شد و این تشکیلات را از یک تشکیلات صنفی صرف به یک تشکلات حکومتی ارتقا داد.
🔹البته حکومت هم که از سادات بودند از این موضوع استقبال میکردند چراکه عباسیان هم از نسل عباس عموی پیامبر(ص) بودند و برای اینکه سیادت آنها ثابت شود و بتوانند بیش از پیش روی آن مانور دهند مهم بود.
🔹بر همین اساس خلفای عباسی به سید مرتضی اعتراضی نکردند؛ در یک دورهای بین خلفای عباسی و خلفای فاطمی که در مصر حکومت میکردند اختلاف افتاد و فاطمیون زیرآب سیادت عباسیون را زدند و گفتند عباسیها سید نیستند.
🔹سید مرتضی یک بیانیه رسمی در دفاع از سیادت بنی عباس میدهد و ساختار نهاد نقابت را چنان ارتقاء میدهد که اگر کسی به ادبیات امروز بگوید ایشان عضو هیئت دولت عباسی شد حرف غلطی نیست.
🔹در دوره خلافت به لحاظ نهادی اگر توانستیم تصرف کنیم همین نهاد نقابت بوده است و کلا خلفا مورد تأیید شیعه و فقها قرار نگرفتند.
🌐 vasael.ir/0004CZ
🆔 @vasael_ir