☀️وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ وَ بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَ ما هُمْ بِمُؤْمِنينَ) 8/ بقره)
☄لغت:
👈آمنا : ایمان آورده ایم
☄نکات صرفی
👈۱- یَقُولُ : مضارع - ثلاثی مجرد(ق و ل ) (اجوف(معتل العین) واوی)
👈۲- آمنّا : ماضی - ثلاثی مزید از باب إفعال (ا م ن ) (مهموز )
☄نکات نحوی:
👈(الواو) عاطفة أو استئنافیة
👈(من) حرف جرّ (الناس) مجرور به و علامة الجرّ الکسرة، و الجارّ و المجرور متعلّقان بمحذوف خبر مقدّم
👈(مَن) اسم موصول مبنیّ على السکون فی محلّ رفع مبتدأ مؤخّر
👈جملة: «یقول ...» لا محلّ لها صلة الموصول.
👈جملة: «آمنّا باللّه ...» فی محلّ نصب مقول القول.
👈جملة: «ما هم بمؤمنین ...» فی محلّ نصب حال
🌸 @vazife110
🔥تغییر محتوا با تغییر در ترکیب نحوی:
🌺🌺مثال اول :
(لِيَأْكُلُوا مِنْ ثَمَرِهِ وَ ما عَمِلَتْهُ أَيْدِيهِمْ أَ فَلا يَشْكُرُونَ
👈ترکیب ۱: ما نافیه:
ترجمه آیت الله مکارم شیرازی:
تا از ميوه آن بخورند در حالى كه دست آنان هيچ دخالتى در ساختن آن نداشته است! آيا شكر خدا را بجا نمى آورند؟!
👈ترکیب ۲: ما موصوله:
ترجمه انصاریان:
تا از ميوه آن و آنچه دستهايشان به عمل مىآورد [مانند شيره، كشمش، شربت و...] بخورند، آيا سپاس گزارى نمى کنند؟
🌺🌺مثال دوم:
:در مورد حرف ‘‘و’’ در آیه‘‘ومایعلم تاویله الا الله و الراسخون فی العلم۔۔۔’’
بیش از ده قرن است که مفسران اختلاف نظر دارند که آیا عطف است یا استینافیه
👈اگر ‘‘و’’ عطف باشد،معنای آیه این است :علاوه برخدا ،استواران در علم نیز تاویل قرآن را می دانند۔
👈 اگر‘‘و’’ عطف نباشد، معنای آیه این است : فقط خدا تاویل قرآن را می داند۔
🌸 @vazife110
يُخادِعُونَ اللَّهَ وَ الَّذينَ آمَنُوا وَ ما يَخْدَعُونَ إِلاَّ أَنْفُسَهُمْ وَ ما يَشْعُرُونَ(بقره/9)
🌺حجت الاسلام انصاریان:
[ به گمان باطلشان ] می خواهند خدا و اهل ایمان را فریب دهند ، در حالی که جز خودشان را فریب نمی دهند ، ولی [ این حقیقت را ] درک نمی کنند.
👈نکته : تفاوت یخادعون و یخدعون
یخادعون از باب مفاعله و میان دو نفر به کار می رود ولی یخدعون فعلی یک طرفه است. ما وقتی کسی را فریب می دهیم کاری است یک طرفه، زیرا طرف مقابل از قصد ما آگاه نشده و لذا فریب خورده است. اما کسی که به خیال خود خدا را فریب می دهد کار او یک طرفه نیست زیرا در همان لحظه خدا هم او را فریب می دهد یعنی فریب را به خودش برمی گرداند. از این رو فریب در اینجا دوطرفه است که بنده ای خدا را فریب می دهد و در همان لحظه هم جواب فریب خود را می گیرد. لذا در مورد فریب خدا یخادعون آورده شده است.
☄لغات:
🌲یَخدَعُ : فریب می دهد
🌲یَشعُرُ(شَعر) : درک می کند،موشکافانه می فهمد
🌲یخادعون : یکدیگر را فریب می دهند
☄نکات نحوی:
🌻(یخادعون) =فعل مضارع مرفوع و علامة رفعه ثبوت النون، و (الواو) ضمیر متّصل فی محلّ رفع فاعل.
🌻(ما) = نافیة
🌻جملة: «ما یخدعون ...» =فی محلّ نصب حال من فاعل یخادعون
☄نکات صرفی:
🍂یُخادِعُونَ : فعل مضارع جمع مذکر غایب ثلاثی مزید از باب مفاعله.
ریشه : خ د ع (سالم)
🍂یَشْعُرُونَ : فعل مضارع جمع مذکر غایب ثلاثی مجرد.
ریشه : ش ع ر (سالم)
🌸 @vazife110
🍂ایا این کلمات مترادفند:
✍ کلمات
👈 «وَکْر»
👈«وَکْن»
👈«عُشّ»
👈«أُفْحُوص»
در یک معنای مشترک (آشیانه پرنده) بکار برده می شوند.
❇️اما جناب ابومنصور ثعالبی در کتاب فقه اللغة، «فصل في تقسیم أماکن الطیور» اصل وضع هر یک از این چهار کلمه را برای لانه و آشیانه خاصی از پرندگان می داند.
⚡️⚡️ به این صورت که لانه پرنده :
☄اگر بالای درخت باشد «وَکْر»
☄اگر در کوه یا دیواری باشد «وَکْن» (یا «وکنة»)
☄اگر در زیر سقف کلبه، ایوان، آلاچیق و مانند آن باشد «عُشّ»
☄در صورتیکه بر روی زمین باشد «أفحوص» نام دارد
🌸 @vazife110
في قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزادَهُمُ اللَّهُ مَرَضاً وَ لَهُمْ عَذابٌ أَليمٌ بِما کانُوا يَکْذِبُونَ(بقره/10)
🍂🍂🍂تفسیر المیزان :
(فی قلوبهم مرض ):(در قلبهای آنها بیماری است )، قلب منافقان خالی ازحسن نیت است و حق راردمی کنند به همین جهت قلبهای آنان از درک حق ،بیمار است (فزادهم الله مرضا):(سپس خداوند هم به بیماری آنها می افزاید)،پس خداوند بواسطه این بیماری که ازناحیه خودشان است و به جهت مجازات آنها براین کوری و بیمار دلی آنها می افزاید،البته این عذاب دنیوی آنانست آنگاه درآخرت آنها را به شدیدترین عذاب مبتلا می کند،(و لهم عذاب الیم بما کانوایکذبون ):(و به سبب اینکه دروغ می گفتند ،برایشان عذابی دردناک خواهد بود)،پس سبب عذاب آنها فساد نیت و دروغگویی و تظاهر به ایمان بوده است .
🌻لغات:
👈زادَ : افزود
👈کانوا یَکذِبونَ : دروغ می گفتند
🌻نکات نحوی:
👈(مرضا)= مفعول به ثان منصوب.
👈(ألیم) =نعت ل (عذاب) مرفوع مثله
☄جملة: «فی قلوبهم مرض ...» = لا محلّ لها استئنافیة
☄جملة: «زادهم اللّه مرضا ...»= لا محل لها معطوفة على جملة فی قلوبهم مرض
🌻نکات صرفی
👈(زاد)= فیه إعلال بالقلب أصله زید مضارعه یزید، جاءت الیاء متحرّکة بعد فتح قلبت ألفا
👈(کانوا)= فیه إعلال بالقلب أصله کون مضارعه یکون، جاءت الواو متحرکة بعد فتح قلبت ألفا
❇️نکته : وقتی فعل کان(متناسب با صیغه) بر سر فعل مضارع بیاید ، مجموعاً فعل ماضی استمراری حاصل می شود. (کانُوا یَکْذِبُونَ = دروغ می گفتند)
🔥کانوا یکذبون:
با توجه به اینکه فعل ماضی استمراری است ، عذاب الیم مخصوص کسانی است که سیرۀ مستمرۀ آنها کذب بوده است
#اعلال
#قلب
#ماضی_استمراری
#جمله_استئنافیه
🌸 @vazife110
🌸🌺🌸واژة های قرانی : « فِيمَ »،« بِمَ »،« لِمَ »،«عمّ»
☀️مثلا: «عمّ» در اصل «عن ما» (از چه چيز) بوده است ـ نه «عن من» ـ و حرف «نون» به خاطر نزديك بودن مخرجش با «ميم» به «ميم» تبديل شده و در آن ادغام شده و به صورت «عمّا» در آمده است و آنگاه «الف» آن حذف شده و به «عمّ» تبديل شده است. كه اين كار طبق قاعده است .
⚡️⚡️توضيح :
كلمة «ما» در اين آيات اسم نكره مي باشد و اين نوع «ما» وقتي در جملة استفهاميه (پرسشي) قرار گيرد و مجرور باشد، مثلا يكي از حروف «جر» مانند: عن ،ب، علي، الي، من، في و... آن را مجرور كرده باشد، حرف «الف» آن حذف مي گردد و حركت فتحة آن باقي مي ماند تا نشان گر حذف آن «الف» باشد.
🌺🌺مانند:
☄الف) « فِيمَ » در « فِيمَ أَنْتَ مِنْ ذِكْرَاهَا » [نازعات / 43]
☄ب) « بِمَ » در « وَإِنِّي مُرْسِلَةٌ إِلَيْهِمْ بِهَدِيَّةٍ فَنَاظِرَةٌ بِمَ يَرْجِعُ الْمُرْسَلُونَ » [نمل / 35]
☄ج) « لِمَ » در « يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لا تَفْعَلُونَ » [صف / 2]
☄د) «عَمَّ» در «عَمَّ یتسائلون»(نباء / 1)
❇️اما اگر در جملة خبريه قرار گيرد هر چند به يكي از حروف «جرّ» مجرور هم باشد، الف آن حذف نمي شود
مانند:
☄الف) « بِمَا » در « وَالَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ وَبِالآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ» [5بقره 4]
☄ب ) « لِمَا » در « قَالَ يَا إِبْلِيسُ مَا مَنَعَكَ أَنْ تَسْجُدَ لِمَا خَلَقْتُ بِيَدَيَّ أَسْتَكْبَرْتَ أَمْ كُنْتَ مِنَ الْعَالِينَ »[ ص / 75]
☄ج) « عَمَّا » در« قَالَ عَمَّا قَلِيلٍ لَيُصْبِحُنَّ نَادِمِينَ » [مومنون / 40]
#ما
#استفهام
#عَمَّ
#حذف_الف
🌸 @vazife110
🌺" وَ إِذا قيلَ لَهُمْ لا تُفْسِدُوا فِي الْأَرْضِ قالُوا إِنَّما نَحْنُ مُصْلِحُونَ(بقره/11)🌺
🔥تفسیر المیزان :
(واذا قیل لهم لاتفسدوا فی الارض ):(و هنگامی که به آنها گفته شود، درزمین فساد نکنید)،فساد یعنی خارج کردن شیئی ازحد اعتدال آن ،پس هرتحریفی در اوامر خداوند و هردور شدنی از طریق الهی و نظامی که برای سعادت بشر آن را وضع کرده است ، منجر می شود به اختلال درهدفی که بخاطرآن خلق شده اند، و نظام وظایف مختل و معطل می شود و بهم می ریزد وازاین جهت ازفساد نهی شده است ، ( قالوا انمانحن مصلحون ):(می گویند، هماناما اصلاح کننده هستیم )،پس آنها نام افساد خود رااصلاح می گذارند و اعمال زشت خود راموجه جلوه می دهند.
☄لغت :
👈لا تُفسِدُوا : فسادانگیزی نکنید
👈مَصلِح : کسی که دیگری را اصلاح کند
👈اِفساد واِصلاح : مفهوم متضاد دارند و یکدیگر را تفسیر می کنند
☄نکات نحوی:
👈(إذا) ظرف لما یستقبل من الزمان یتضمّن معنى الشرط مبنی على السکون
👈(قیل) فعل ماض مبنیّ للمجهول
👈(تفسدوا) فعل مضارع مجزوم و علامة الجزم حذف النون و (الواو) فاعل
👈(إنّما) کافّة و مکفوفة لا عمل لها
👈جملة: «نحن مصلحون» فی محلّ نصب مقول القول.
☄نکات صرفی:
👈(قیل)، فیه إعلال بالقلب، أصله قول بضم أوّله و کسر ثانیه
👈(الأرض)، اسم جامد و الهمزة فیه أصلیّة، وزنه فعل بفتح فسکون.
👈(مصلحون)، جمع مصلح اسم فاعل من أصلح
🌻توجه :
👈نکته 1: به فعل معلوم در زبان عربی « المبنی للمعلوم » گفته می شود .
👈نکته2: به فعل مجهول در زبان عربی « المبنی للمجهول » گفته می شود .
👈نکته3: إذا ظرفیه ی شرطیه : بعد از آن همیشه جمله ی فعلیه ای می آید که با ماضی شروع می شود مانند ( إذا أنت أ کرمت الکریم ملکته) وگاهی فعل ماضی حذف می شود مانند: ( إذا الشّمس کوّرت )
#انما
#اذا
#مبنی_للمجهول
#مبنی_للمعلوم
🌸 @vazife110
🍂معنای لغات :
👈ضالّ
👈غاوی
🔸 ضالّ آن کسي است که راه را نميداند.
🔸غاوي آن کسي است که هدفی ندارد.
☄کاربرد قرانی :
ابليس اين دو دام را در مسير زندگي جامعه قرار داده است که ﴿وَ لَأُضِلَّنَّهُمْ﴾ ﴿وَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ﴾
🔹 بعضيها اصلاً نميدانند که براي چه خلق شدند و چه کار ميخواهند بکنند! اينها غاوياند؛ يعني بيهدف هستند.
🔹برخی ها هدف دارند، ولي نميدانند راه کجاست و از چه راهي ميخواهند به مقصد برسند؛ این ها ضال هستند.
🔸 خداي سبحان سوگند ياد کرد که وجود مبارک پيغمبر (عليه و علي آله آلاف التحية و الثناء) هم هدف را ميشناسد و هم راه را ميداند ﴿ما ضَلَّ صاحِبُكُمْ﴾، پس راه را بلد است، ﴿وَ ما غَوي﴾ یعنی هدف دارد.
#ضال
#غاوی
#هدف
#گمراهی
🌸 @vazife110
🔻 #حال
◀️ بیان حال در متون عربی به شکل جمله رواج فراوانی دارد. جمله حالیه بیانگر حالت و کیفیت اتفاق افتادن فعل است.
❇️ ترکیب این اسلوب بهاین شکل است:
جمله خبریه + و + جمله حالیه
🔸 تحسَبُهُم جَمیعاً وقُلوبُهُم شَتّی (حشر: 14).
تو آنها را یکدل و متحد میپنداری و حال آنکه دلهایشان از هم جداست.
🌸 @vazife110
🔺((انّاهدیناه السبیل إما شاکراوإماکفورا))🔺
🔹 سوال: چرا برای شکر اسم فاعل بیان شد ولی برای کفر صیغه مبالغه بیان شد؟؟؟
🔸جواب: هر چه انسان شکر گزار باشد در مقابل نعمتهای خداوند باز هم کم است ولی اگر کوچکترین ناسپاسی در مقابل این همه نعمتها کند بسیار ناسپاسی بزرگی است لذا برای شکر اسم فاعل آورد و برای کفر و ناسپاسی صیغه مبالغه آورد. تامل جیدا
#اسم_فاعل
#صیغه_مبالغه
#شاکرا
#کفورا
🌸🌸🌸 @vazife110
❓سوال : چرا در آیه ۱۰۱ مائده "أشياء" غیر منصرف آمده است؟
🌴آیه> يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لا تَسْئَلُوا عَنْ أَشْياءَ إِنْ تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ وَ إِنْ تَسْئَلُوا عَنْها حينَ يُنَزَّلُ الْقُرْآنُ تُبْدَ لَكُمْ عَفَا اللَّهُ عَنْها وَ اللَّهُ غَفُورٌ حَليم
🔸جواب:
زیرا شیء در ابتدا بر وزن فعلاء(شیءاء) آمده و بعد از آن قلب صورت گرفته است و أشياء شده است یعنی بر وزن لفعاء
🥀توجه : پس اشیاء غیر منصرف شده( علت غیر منصرف : تانیث "الف ممدود" که به جای دو سبب قرار میگیرد )
🥀توجه : پس اشیاء بر وزن افعال نیست
#غیرمنصرف
🌸🌸🌺🌺🌸🌸 @vazife110
🌸🌸🌸🌺🌺🌺🌸🌸🌸
🥀محطة تأمل.
🍂الاصدقاء الاوفياء مثل اليد والعين
😢 ...اذا تالمت اليد بكت العين
🙈...واذا بكت العين مسحتها اليد..
🌸🌸🌺🌺🌸🌸 @vazife110
ممکن است پدر هر چه را که ما میخواهیم در اختیارمان نگذارد ، اما او حتما هر آنچه را که در توانش است در اختیارمان میگذارد.
🌸🌸🌺🌺🌸🌸 @vazife110
🍂در عبارت (عصی ابلیسُ ربّهُ و لمّا یَندَم) به ترتیب چه فعل هایی به کار رفته است؟
❌الف) ماضی ساده - ماضی بعید
❌ب) ماضی ساده - مضارع موکّد
❌ج) مضارع ساده - مضارع مجزوم
✅د) ماضی ساده - ماضی نقلی
🌻🌻🌻🌻🌻
☀️نکته : لمّا + فعل مضارع = ماضی نقلی منفی
لما یذهب : نرفته است ( هنوز نرفته است ) ، لمّا نذهب: نرفته ایم ( هنوز نرفته ایم )، ...
#لما
#ماضی_نقلی
🌸🌸🌺🌺🌸🌸 @vazife110