#احکام #فلسفه_عده_در_طلاق #فلسفه_عدّه نگه داشتن زن چيست؟ احكام الهى داراى حكمت و علت هستند. اگر چه ممكن است بعضى از حكمتهاى احكام را بتوانيم به دست آوريم. امّا علت احكام به درستى بر ما روشن نيست. عقل ما با توجه به آموزههاى اسلامى يا علوم تجربى و حسى مىتواند بعضى حكمتها را براى احكام الهى و از جمله نگهداشتن «عدّه» استنباط نمايد. قبل از اينكه به ذكر حكمتهاى احتمالى در مورد عدّه بپردازيم، توجّه به چند حكم فقهى ضرورت دارد؛ 1. عدّه انواع مختلفى دارد كه متضمّن حكمتهاى مشترك و خاص است. عدّه طلاق در ازدواج دايم و عدّه پايان مدّت در ازدواج موقت و عدّه وفات در صورت فوت شوهر. 2. در صورت عدم نزديكى بعد از ازدواج و يا يائسگى زن در ازدواج موقت، عده منتفى مىگردد. 3. زن در زمان عدّه داراى حقوق و تكاليفى است. با اين مقدّمه برخى از حكمتها را اين گونه مىتوان شماره نمود: 1. حكمت بهداشتى بىشك ارتباط جنسى ممكن است زمينه مناسب براى انتقال يا شكلگيرى بيمارىها و عفونتهاى مختلف فراهم آورد اين احتمال در ارتباطات متعدّد جنسى بيشتر و خطرناكتر است. در اين ميان زن به لحاظ ساختار جسمى و فيزيكى و هم به خاطر فعل و انفعالات طبيعى رحمى قابليت بيشترى براى دريافت، پرورش و انتقال بيمارىها و عفونتها دارد. زمان عدّه در حقيقت مىتواند نقش قرنطينه براى رحم زن باشد. شايد حكمت سه بار پاك شدن از حيض براى عدّه«وَ الْمُطَلَّقاتُ يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ ثَلاثَةَ قُرُوءٍ...»؛ «زنان مطلقه، بايد به مدت سه مرتبه عادت ماهانه ديدن و پاك شدن انتظار بكشند». (بقره (2)، آيه 228). نيز اشاره لطيفى به اين نكته باشد. چون از نظر فيزيولوژى حيض نوعى خانه تكانى رحم از سلولهاى مرده و عفونتهاى داخلى و خارجى است و سه بار خانه تكانى در عدّه طلاق محيط كمخطرى را براى ارتباط جنسى جديد و توليد نسل ايجاد مىنمايد. 2. مصلحت حفظ نسل گاهى عدّه نگه داشتن زن، جهت جلوگيرى از مخلوط شدن نطفهها در رحم زن است تا اگر احتمالاً در رحم زن نطفهاى باشد، تا سه ماه مشخص شود، گاهى نطفه بعد از مدتها بسته مىشود و بعد از سه ماه، به طور يقين وضعيت مشخص مىشود. اگرچه با پيشرفت علوم ژنتيك و پزشكى و ... امكان تشخيص فرزند در رحم يا نسب فرزند وجود دارد، امّا: اولاً، اين يكى از حكمتهاى عده است نه همه آن و نه علت آن. ثانيا، تشخيص پزشكى و علمى امورى خطاپذير بوده كه همواره امكان خطا در مورد آن مىرود. از طرفى علوم تجربى با تمام پيشرفت خود امكان اثبات بىضرر بودن رابطه جديد جنسى زن را براى جنين شوهر اول يا دوم ندارد. 3. احياء دوباره خانواده از نظر اسلام طلاق منفورترين حلالها و تداوم كانون خانواده و احيا آن از بهترين رفتارهاست. در عدّه طلاق رجعى، زن مىتواند در همان خانهاى كه زندگى مىكرده سكونت داشته باشد. در اين زمان زن و مرد مىتوانند با توافق دوباره با يكديگر و بدون هيچ تشريفات شرعى يا قانونى دوباره زندگى خانوادگى خويش را احيا كرده و يا با پايان رسيدن زمان عدّه، بر تصميم بر جدايى باقى بمانند و به طور كامل از هم جدا شوند. گاهى در اثر عوامل مختلف، وضعى پيش مىآيد كه پديد آمدن يك اختلاف جزئى و نزاع كوچك، حس انتقام را آن چنان شعلهور مىسازد كه فروغ عقل و وجدان را خاموش مىكند و غالباً تفرقههاى خانوادگى در همين حالات رخ مىدهد. اما بسيار مىشود كه مدّتى اندك بعد از كشمكش، زن و مرد به خود آمده، پشيمان مىگردند. اينجاست كه آيه مورد بحث مىگويد: زنها بايد مدّتى عدّه نگه دارند و صبر كنند تا اين امواج زود گذر بگذرد و ابرهاى تيره نزاع و دشمنى از آسمان زندگى آنان پراكنده شود. با اين توضيح، زمان عدّه موقعيت و زمينهاى مناسب است كه در آن نه جدايى كامل و نه رابطه زناشويى به نحو كامل برقرار نيست. در اين موقعيت زن و مرد به دور از هيجانات و احساسات زودگذر، در برزخ بين اصلاح مشكلات و بازگشت به كانون خانوده و يا عدم توانايى براى اصلاح و جدايى قرار مىگيرند. به عبارت ديگر زمان عدّه در طلاق رجعى، موقعيتى عقلايى و مناسب براى درست فكر كردن و سبك و سنگين كردن مزايا و معايب باقى بودن بر ازدواج و يا جدايى كامل خواهد بود. در عمل زمان عده رجعى فرصتى براى احياء دوباره نظام خانواده و تولّدى دوباره بر اساس شرائط و بينشهاى جديد نسبت به زندگى است. 4. حفظ حرمت اعضاء خانواده حكمت مهمى كه در عدّه طلاق و عدّه وفات نهفته است. حفظ احترام كانون خانواده است، به طورى كه نه تنها زن و شوهر بلكه تمام فرزندان و بستگان و حتى جامعه بايستى حرمت آن را نگه دارند. ازدواج بلافاصله زن بعد از طلاق يا بعد از وفات به نوعى ناديدهانگارى عواطف و احساسات حقداران كانون خانواده مانند: شوهر، فرزندان، بستگان و... تلقّى مىشود و چه بسا پيامدهاى تربيتى، عاطفى و روانى جبرانناپذيرى را براى فرزندان و بستگان ايجاد نمايد. همچنين ازدواج سريع زن بعد از طلاق يا وفات