✍️یک پیام و چند نکته سواد رسانه‌ای
✍️در خیل انبوه پیام‌هایی که در طول شبانه‌روز دریافت می‌کنیم، بخشی با استفاده از تکنیک‌های مختلف رسانه‌ای ساخته و پرداخته می‌شوند تا در خدمت ایجاد تاثیری در راستای اهداف سازندگان پیام باشند. اگر این اصل را بپذیریم که برخلاف آنچه فکر می‌کنیم رسانه‌ها آیینه‌ای نیستند که دنیا را بازتاب دهند و رسانه‌ها اخبار را منتقل نمی‌کنند بلکه اخبار را شکل می‌دهند و می‌سازند و آنها اطلاعات را دستکاری می‌کنند و فقط بخشی از واقعیت را منعکس می‌کنند، قطعا نوع رمزگشایی‌مان از پیام‌های رسانه‌ای تفاوت خواهد کرد. از سوی دیگر دستکاری پیام‌های رسانه‌ای و انعکاس رویدادها می‌تواند یک محتوا را به ضد خود نیز تبدیل کرده و افکار عمومی را منحرف کند.
❌به این پیام که این روزها در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود، دقت کنید:
«به قول مرحوم احمد کسروی :
بدبخت ملتی که تاریخ کشورش را نداند؛
شوربخت تر از آن ملتی که نخواهد تاریخ کشورش را بداند؛
تیره بخت تر از آن ملتی که تاریخ کشورش را به ریش خند بگیرد؛
و سیاه بخت تر مردمی که بخاطر تاریخ ننگین کشوری دیگر بر فرق می کوبد و عمده ی روزهای سال خود را در عزاداری برای آن بیگانگانند... حماقت، انسان را به کجا می برد !!!!
در ایران باستان ٬ هنگامی کودکی به دنیا می آمد٬ درختی در زمین می کاشتند. اکنون که کودکی زاده می شود ٬ خون حیوانی را به زمین می ریزند !بزرگترین حقارت تاریخ، یخ زدگی مغز انسانهایی ست که از اختراع ادیسون استفاده می کنند و باروشن شدن چراغ، بر اعراب، درود می فرستند ...یا اینکه در خاک سرزمین کورش بزرگ زندگی می کنند و خاک سرزمینهای اعراب را تبرک می دانند ...دلخوشیم به کدامین راه نجات ؟»
❌مخاطب #هوشمند و دارای #سوادرسانه‌ای به محض خواندن این متن باید ابتدا با کمک موتورهای جستجو بررسی کند آیا احمد کسروی چنین جملاتی را گفته است یا خیر. نکته اینجاست به نقل از احمد کسروی تنها این سه جمله را می‌توان یافت آنهم در باب نکوهش رویگردانی از تاریخ (البته در سرچ متوجه خواهید شد این سه جمله نیز منتسب به وی است):
« بدبخت ملتی که تاریخ کشورش را نداند، شوربخت تر از آن ملتی که نخواهد تاریخ کشورش را بداند، تیره بخت از آن ملتی که تاریخ کشورش را به ریشخند بگیرد.»
❌در گام دوم مخاطب باید از خودش سوال کند چه کسی این پیام را تولید کرده است؟ چرا این پیام تولید شده است؟ ارتباط زمانی انتشار این پیام ساختگی با ایام سوگواری امام حسین(ع) چیست؟ بناست با این پیام تحریف شده و ساختگی چه تاثیری بر ذهن مخاطب گذاشته شود و چه ارزشی حذف یا اضافه شود؟
💠پاسخ به این سوالات قطعا سبب خواهد شد مخاطب از بازنشر پیامی که جهت #انحراف_افکارعمومی مهندسی شده است، پرهیز کند.
💠باید بدانیم کم نیستند پیام‌هایی که در صدر یا ذیلش نام یک چهره شناخته شده علمی، سیاسی، فرهنگی و ... دیده می‌شود و مخاطب بدون بررسی و صرف دیدن این اسامی، مطلب را پذیرفته و به سرعت با دیگران به اشتراک می‌گذارد. استفاده از اسامی که دارای شهرت هستند یا ارجاع به منابع ناشناخته و پژوهش‌هایی که هیچ لینک و سندی برای بررسی‌شان وجود ندارد. اینکه دانشمندان گفته‌اند، پژوهش‌ها می‌گویند، پژوهشگران دریافتند، مورخان گفته‌اند و ... نشانه‌ای است که مخاطب یک گام عقب بایستد و با دیده تردید به ادعای مطروحه بنگرد.
💠در عصر انبوه پیام‌های رسانه‌ای، قانون #مکث، #تفکر و #انتشار را همواره در نظر داشته باشید.
#معصومه_نصیری
#پژوهشگر_و_مدرس_سوادرسانه‌ای
