سه شنبه ظهر فقهی ۱۴۰۱/۳/۳
موضوع: #احکام_عبادی_تصرف_در_مال_خمسی
سلام علیکم. بسم الله الرحمن الرحیم
یکی از واجبات که هم در قرآن (در سوره انفال آیه 41) به آن تصریح شده و هم از جانب معصومین علیهم السلام مورد تاکید است مسئله خمس است؛ به عنوان نمونه در حدیثی از امام باقر علیه السلام می خوانیم: ... لایحلُّ لِاَحدٍ أن یشْتَرِیَ منَ الخُمسِ شَیئاً حَتّی یصِلَ الَینا حَقَّنا. هیچ کس اجازه ندارد از مالی که به آن خمس تعلق گرفته چیزی بخرد تا اینکه حق ما را به ما برساند. (الکافی(ط-الاسلامیه) ج 1 ص: 545)
البته اینگونه نیست که پرداخت خمسِ تمام دارایی انسان واجب باشد، بلکه احکام آن متفاوت است و واجب شدن خمس به اموال مکلف شرایطی دارد که با وجود ان خمس واجب می شود. که لازم است با مراجعه و مطالعه از احکام شرایط آن مطلع شویم؛
در این دقایق دو سه نکته کوتاه در این موضوع خدمتتان بیان می کنیم:
1. اگر مکلف درامدش قبل از رسیدن تاریخ سال خمسی اش در هزینه های مورد نیاز زندگی مصرف شود خمس ندارد (مثل صرف خوراک پوشاک مسکن مسافرت هدیه دادن و مانند اینها).
2. منزل مسکونی، ماشین سواری شخصی و وسایل زندگی که با پولی که به ان خمس واجب نشده مثلا با درامد بین سال و قبل از رسیدن سال خمسی تهیه شده است خمس ندارد.
3. اگر از درامدهایش در سر سال خمسی چیزی باقی بماند فرقی نمی کند به صورت وجه نقد در حسابش باشد یا مواد مصرفی مانند برنج و حبوبات یاسایر موارد یا تبدیل به سکه یا ارزهای خارجی شده باشد هر چند با قناعت انها را جمع کرده باشد که مطابق بیشتر مراجع عظام تقلید به آنها خمس تعلق می گیرد.
4. کوتاهی در این واجب گناه است. و فرقی بین زن و مرد، مجرد و متأهل، مستقل و غیر مستقل، کارمند و کاسب یا کارگر نیست. (1)
تعجیل در فرج امام عصر و سلامتی مراجع عظام تقلید خاصه امام خامنه ای حفظه الله صلوات بر محمد و ال محمد.
نکات توضیحی و منابع:
(1) (رساله مراجع مساله 1765و1790و1791و1792 ؛ اجوبه الاستفتائات س924 ؛ تبریزی س882 ؛ جامع المسائل فاضل ج1 س902 ؛ جامع الاحکام صافی ج1 س773 و 774 ؛ تحریر الوسیله، کتاب الخمس ؛ نوری م 1748 ؛ احکام الواضحه فاضل ص303 ؛ هدایه العباد صافی م1620 ؛ منهاج الصالحین سیستانی ج1/392 ؛ خویی، وحید منهاج ج1/348 ؛ جامع المسائل ج1 س645)
@AhkameHarameRazavi