هدایت شده از مشاوره تعالی
💠 چرا پدر بخاطر کشتن فرزندش قصاص نمی شود؟
❓ شنیده ام اگر پدری فرزندش را بکشد قصاص نخواهد شد آیا این امر درست است و اگر چنین است علت آن چیست؟
پاسخ:
✅ بله یکی از شرائط قصاص آن است که قاتل پدر مقتول نباشد بلکه باید دیه را به وارث فرزند (غیر از پدر) بپردازد.
گرچه علت اصلی این حکم در منابع حدیثی ما بیان نشده است و برای ما روشن نیست، اما برای روشن شدن بعضی از حکمت ها چند نکته را متذکر می شویم:
1️⃣ انگیزه های کیفری در قصاص و غیر آن یکی از موارد زیر می تواند باشد
- تشفی خاطر: خالی کردن عقده و ناراحتی مظلوم
- تربیت و اصلاح شخص مجرم : مانند تادیب دانش آموز تنبل و خاطی توسط معلم یا پدر
- اصلاح اجتماعی: اصلاح جامعه و عبرت گرفتن سایرین مانند اعدام
- احقاق حق: این انگیزه به معنای عام، شامل احقاق حق مظلوم، چه توسط خود وی و چه توسط دیگری می شود
- پیش گیری و عدم ارتکاب دوباره
در مورد قصاص پدر هیچ کدام از انگیزه های کیفری نمی توانند تاثیر گذار باشند .
اولا خود او از اولیاء دم است و نسبت نزدیکی با اولیای دیگر دارد؛ پس تشفی خاطر چندان رنگی در اینجا ندارد.
اصلاح شخص مجرم اصلا در مورد کیفر اعدام قابل تصور نیست چون شخص مجرم با اعدام دیگر وجود ندارد.
انگیزه احقاق هم در اینجا شبیه انگیزه اولی یعنی تشفی خاطر است که خیلی کارساز نیست.
در انگیزه اصلاح اجتماعی و انگیزه پیش گیری از جرم چون رابطه پدر و فرزند و علاقه پدر نسبت به فرزند به قدری زیاد است برای ترساندن نیاز به اعدام نیست
فلسفه مهم قصاص نشدن پدر را می توان این گونه بیان کرد و آن اینکه کیفر اعدام برای پدر در واقع یک نوع تخفیف عذاب است ولی عذاب بالاتر برای پدر همان عذاب روحی و وجدان است.
2️⃣ قصاص کنندگان در اینجا فرزندان یا خویشان دست اول قاتل می باشند که قطعا اجرای قصاص از طرف آنها چه بسا بعدها مشکلات روحی بیشتری را برای آنها فراهم کند. یعنی بعدها خودشان پشیمان گردند و دچار عذاب وجدان و ناراحتی ها و مریضی های روحی گردند.
3️⃣ قصاص به طور کلی حقی است که خداوند به اولیاء مقتول داده است و به معنای قطعیت و لزوم نیست، بلکه بجای قصاص می توانند عفو و گذشت نمایند و یا با رضایت قاتل از او دیه بگیرند. البته در مواردی که قاتل قصاص نمی شود (مانند مورد بحث ما) قاتل باید دیه بپردازد.
4️⃣ اگر پدری فرزند خود را بکشد، در درجه اول خود او و خانواده اش بیشترین آسیب را می بینند، چرا که او ضربه شدید و مهلکی به خود و خانواده خود وارد آوره است و تقاضای قصاص او نیز یک امر احساسی و غیر عقلانی است.
5️⃣ قتل فرزند امري كاملاً نادر است و در عرف عقلا براي موارد نادر قانون وضع نميكنند. و البته چنین اتفاقی در شرایط بسیار استثنایی، احساسی و غیر عادی اتفاق می افتد. یعنی در شرایطی که فرد کاملا غیر عادی و تحت فشار های روحی و روانی شدید که بیشتر شبیه به عدم عمد و اختیار است اتفاق می افتد.
منبع
#قصاص
@yarina