لغتنامه آیات ۳۸ تا ۴۳ بقره 1.mp3
2.8M
موقع گوش دادن حتما قرآن را باز کنید واز روی قران لغات را در آیات دنبال کنید
#لغتنامه_تفسیری_سوره_بقره
1⃣0⃣
#لغتنامه_تفسیری_سوره_بقره
صفحه آیات ۴۹ تا ۵۱
اِذ و اِذا = آن زمان که
📌فرق اِذ واِذا = اِذ ظرف زمان ماضی مربوط به گذشته و اِذا ظرف زمان آینده است
📌فرق اِذ و کُلَّما = اِذ یعنی زمانی که ولی کُلَّما یعنی هربار که دلالت بر تکرار واستمرار دارد
نَجَّیناکُم =(نَجو) نجات دادیم شما را
📌فرق نَجَّینا (باب تفعیل )با اَنجَینا(باب افعال)
نَجَیّنا به نجات تدریجی دلالت دارد (ما شما را به تدریج از آل فرعون نجات دادیم)
ولی اَنجَینا به نجات دفعی دلالت دارد مانند نجات غریق از آب ۰. زیرا نجات غریق از آب تدریجی نیست
یَسوم =سَوم تعقیب و جستجو می کنید
#لغتنامه_تفسیری_سوره_بقره
صفحه 8 آیات ۵۲ تا ۵۷
🔸توبوا(تَوب) رو آورید، توبه کتید
📌فرق تَوبَه با حرف اِلی و عَلی = توبه با حرف اِلی فعل عبداست ،زیرا اِلی فاصله را می رساند که عبد با گناه از خدا دور افتاده است ؛ ولی توبه با حرف عَلی توبه وروکردِخداست ، چرا که بازگشت خدا بر بنده از بالا به پائین است علی به معنای بر است
🔸ذلِکَ ، ذلِکُم (آن)
📌 فرق ذلِکَ با ذلِکُم = ذالکم وقتی گفته می شود که مخاطب زیاد باشد
#لغتنامه_تفسیری_سوره_بقره
آیات ۶۲ تا ۶۵ بقره
🔸هادو =یهودی شدند
🔸نصاری =جمع نصران یا نصرانی ، پیروان حضرت مسیح علیه السلام
🔸صابئین =کسانی با این که خدا ومعاد را قبول داشتند و خودرا پیروان حضرت یحیی علیه السلام می دانستند اما در باره ی ستارگان وفرشتگان عقاید شرک آلود داشتند
🔸میثاق(وَثِقَ) = پیمان ؛ تعهّد
📌فرق میثاق وعهد =عهد ، عقد قرداد و تعهّد است ، ولی میثاق از وثوق است یعنی عهد محکم کاری شده یا وثیقه گذاشته شده
تَوَلَّیتُم = پشت کردید ، رو گرداندید
🔸لَولا فَضلُ الله = اگر نبود فضل خدا
📌فرق نعمت با تَفَضُّل = نعمت مطابق استحقاق است و تَفَضُّل عطایی فوق استحقاق است
#ِلغتنامه_تفسیری_سوره_بقره
آیات ۶۶ تا ۶۹ بقره
🔸نکال =عقوبت ، مایه ی عبرت
📌فرق نکال با عبرت = نکال مجازاتی است که موجب عبرت و تکان خوردن انسان شده واورا از جرم باز میدارد
ولی عبرت ، از دیدن واقعه به نتیجه و موارد مشابه عبورکردن است ، مانند دیدن مرگ کسی وبه مرگ خود منتقل شدن
بَقَره = یک گاو ، گاو ماده
🔸نَتَّخِذُ = می گیری
📌فرق اِتَّخَذَ با اَخذ = اََخذهرنوع گرفتن است ، ولی اِتِّخاذ از باب افتعال گرفتن با رغبت و حساب شده وجدی است۰
🔸هُزُو : استهزاء
📌فرق اِستِهزاء با مسخَرَه=در اِستهزاء نیازی نیست که از شخص کاری سرزده باشد ، بلکه تحقیر مراد است ولی در مسخره ، ازشخص کاری سرزده که آن مورد تمسخر می شود
🔸ماهِیَ؟ = چیست آن ؟
🔸فارِض = پیر ، گاوی که بسیار زاده است
🔸بِکر = جوان ، باردار نشده
🔸فاقِع = رنگ تند ویکدست ؛ پررنگ
🔸لَون =رنگ
🔸صَفراء = زرد
🔸تَسُرُّ = مسرور می کند
#لغتنامه_تفسیری_سوره_بقره
آیات ۷۰ تا ۷۳ بقره
🔸تَشابَهَ(شِبه) = مشتبه شد
🔸مُهتَدی = هدایت پذیر ، هدایت خواه
📌فرق یَهتَدی با یَهدی = یَهدی یعنی دیگری را هدایت می کند ، ولی یَهتَدی ازباب افتعال به معنای هدایت پذیری و هدایت خواهی است ۰ کسی که دنبال یافتن هدایت است ، خداوند هدایت قطعی اورا تضمین کرده است ۰
🔸ذلول (ذَلَّ)=رام
📌فرق ذَلول و ذَلیل = ذلیل یعنی خوار وبی مقدار ؛ ولی ذلول یعنی رام ، سربه زیر
🔸تُثیر(ثَور) = شخم می زند ، زیر ورو می کند
🔸حَرث= کشت وزرع
🔸مُسَلَّمَه = سالم وتندرست
🔸شِیَه (وَشی )= لکّه ،رگه، علامت ، رنگی مخالف رنگ عمومی حیوانات
🔸اِدّارَءتُم =( دَرء )اختلاف نمودید ؛ جرم را به دیگری منسوب کردید ، یکدیگر را متهم کردید
🔸تَکتُم (کَتم) = کتمان می کنی
📌فرق کتمان واِخفاء = کَتم یعنی مخفی کردن آنچه دردل است ولی اِخفاء ، اعمّ است ومخفی کردن امور مادّی را هم در بر می گیرد
در کتمان حق به طور کلی مخفی می شود به گونه ای که از دسترس بیرون می رود
🔸لَعَلَّکم تَعقِلون = باشد که شما تعقل کتید
📌فرق تَعَقل با تفکر = تعقل انسان را از ارتکاب معاصی و کار نامعقول باز می دارد (عقل=بازداشتن ) ولی تفکُّر اندیشه است ، اندیشه است که حرکت از معلوم ها به سوی مجهولهاست و نوعی یوال وجواب درونی است
#لغتنامه_تفسیری_سوره_بقره
آیات ۷۷ و ۷۸ بقره
🔸#اَوَلایَعلَم : وآیا نمی داند ؟
📌#فرق_علم_و_معرفت : علم مطلق دانستن است ، ولی معرفت ، دانستنِ از روی فکر وملاحظه ی آثار است ۰ لذا معرفت به خدا نسبت داده نمی شود ؛ زیرا علم خدا ازروی فکر وملاحظه ی آثار نیست ۰
🔸#یُسِرُّ = پنهان می دارد
📌#فرق_سِرّ_با_نَجوی =سرّ امری فردی است ، ولی نجوا امری دوطرفه است ؛ زیرا سرّ چیزی است که انسان آن را دردل خود نگه می دارد ونجوا سخنی است که آهسته به نفر دیگر گفته می شود که دیگران نشنوند
📌#فرق_اَسَرَّ_اَسَرَّاِلَیهِ_سَرَّ = سَرَّ یعنی مسرور کرد اَسَرَّ یعنی مطلب را در دل خود پنهان کرد ، اَسَرَّ اِلَیهِ = یعنی مطلب را مخفیانه به دیگری گفت
🔸#یُعلِنُ = علنی می کند
🔸#اُمِیُّون = جمع اَمِیّ ؛ درس ناخوانده ها ، عوام
🔸#اَمانِیّ = جمع اُمنِیَّه ؛ آرزوهای بیهوده ، پندارها
🔸#اِن_هُم_اِلّا = نیستند ایشان مگر ، اِن نافیه است
🔸#یَظُنُّونَ = (ظَنّ ) = گمان می کنند
📌#فرق_ظَنّ_و_عِلم
#عِلم شامل آگاهی از تمامیّتِ شیء معلوم است ، ولی #ظَنّ غالبا در جائی می آید که تمام ابعادِ شیء قابل درک نباشدو هراندازه به آن علم پیدا کنیم ،علم ما نسلی خواهد بود ، مانند جزئیات معاد
نکته ی دیگر هربار #ظَنّ در باره ی #مقبولات به کار برده شود ، به معنی (علم )ترجمه می شود و هرگاه در #امور_باطل استعمال شود ؛ به معنای گمان وپندار است
هدایت شده از تفسیر قطره ای قرآن/استاد قرائتی
#ِلغتنامه_تفسیری_سوره_بقره
آیات 84 و 85 بقره
#دِماء = جمع دَم ، خونها
#لاتُخرِجُ =بیرون نمی کنی
اینجا به معنای نهی است یعنی بیرون نکن
#اَنفُسَکُم =یکدیگر را ، خودتان را
#دِیار = جمع دار ، خانه ها
#اَقرَرتُم =( قَرّ ) اقرار کردید
#اَنتُم_هولاءِ = این شماها
#فَریق = گروه جدا
#تَظاهَرونَ = ( ظَهر ) هم پشتی می کنید ، همدستی می کنید
#اِثم = گناه
🔸#عُدوان =( عَدو )ستم و تجاوز ، افراط در دشمنی
📌#فرق_عدوان_وظلم = عدوان ظلم شدید واضح است ۰ اگر ظلم ، اندیشه وطرح ستم است ، عدوان اجرای ظلم است
#اُساری = جمع اسیر ؛ اسیران
#تُفادونَ = (فَدی و فِدی ) فدیه می دهید ، باز خرید می کنید
🔸#خِزی =ننگ ،ذلّت و رسوایی
📌#فرق_خِزی_با_عذاب = خِزی عذاب توام با خواری وذلّت است ، ولی عذاب فقط ناظر به درد وشکنجه است ، عذاب (عَذب ) در اصل به معنای سلب شیرینی زندگی است
فَما جَزاءُ مَن یَفعَلُ ذالِکَ = پس چیست سزای کسی که چنین می کند ؟
🔸#مَااللهُ_بِغافِل =نیست خدا غافل ، خدا بی خبر نیست
📌#فرق_غفلت_ونسیان = نسیان فراموش کردن چیزی است که به خاطر سپرده بود ۰ نسیان دوگونه است : عمدی وغیرعمدی که فراموشی غیر عمدی همان غفلت است ۰
غفلت فراموش کردن امر غیرعمدی و یا فراموش کردن از روی بی اعتنایی و دست کم گرفتن آن است۰
غافلان از قیامت ؛ همه ی مسائل را دیده و شنیده اند ولی پشت سر انداخته اند
تقابل ذاکر وغافل در این است که ذاکر ، متمرکز در یاد الهیات است و غافل ، بی اعتنا به آن
#ِلغتنامه_تفسیری_سوره_بقره
آیات 84 و 85 بقره
#دِماء = جمع دَم ، خونها
#لاتُخرِجُ =بیرون نمی کنی
اینجا به معنای نهی است یعنی بیرون نکن
#اَنفُسَکُم =یکدیگر را ، خودتان را
#دِیار = جمع دار ، خانه ها
#اَقرَرتُم =( قَرّ ) اقرار کردید
#اَنتُم_هولاءِ = این شماها
#فَریق = گروه جدا
#تَظاهَرونَ = ( ظَهر ) هم پشتی می کنید ، همدستی می کنید
#اِثم = گناه
🔸#عُدوان =( عَدو )ستم و تجاوز ، افراط در دشمنی
📌#فرق_عدوان_وظلم = عدوان ظلم شدید واضح است ۰ اگر ظلم ، اندیشه وطرح ستم است ، عدوان اجرای ظلم است
#اُساری = جمع اسیر ؛ اسیران
#تُفادونَ = (فَدی و فِدی ) فدیه می دهید ، باز خرید می کنید
🔸#خِزی =ننگ ،ذلّت و رسوایی
📌#فرق_خِزی_با_عذاب = خِزی عذاب توام با خواری وذلّت است ، ولی عذاب فقط ناظر به درد وشکنجه است ، عذاب (عَذب ) در اصل به معنای سلب شیرینی زندگی است
فَما جَزاءُ مَن یَفعَلُ ذالِکَ = پس چیست سزای کسی که چنین می کند ؟
🔸#مَااللهُ_بِغافِل =نیست خدا غافل ، خدا بی خبر نیست
📌#فرق_غفلت_ونسیان = نسیان فراموش کردن چیزی است که به خاطر سپرده بود ۰ نسیان دوگونه است : عمدی وغیرعمدی که فراموشی غیر عمدی همان غفلت است ۰
غفلت فراموش کردن امر غیرعمدی و یا فراموش کردن از روی بی اعتنایی و دست کم گرفتن آن است۰
غافلان از قیامت ؛ همه ی مسائل را دیده و شنیده اند ولی پشت سر انداخته اند
تقابل ذاکر وغافل در این است که ذاکر ، متمرکز در یاد الهیات است و غافل ، بی اعتنا به آن
#لغتنامه_تفسیری_سوره_بقره
آیات ۱۳۵ تا ۱۳۷ بقره
🔸#هود =یهودی
🔸#نصاری= جمع نَصران یا نَصرانی پیروان حضرت مسیح علیه السلام
🔸#تَهتَدوا= تا هدایت یابید ؛ تا هدایت شوید
🔸#مِلَّت = آیین
🔸#حَنیف = حق گرا ؛ مُوحّد
📌#فرق_حَنَف_و_جَنَف = حَنَف یعنی گرایش از عقاید باطل به دین حق و از گمراهی به هدایت ،ولی جَنَف عکس آن است یعنی گرایش از حق به باطل
🔸#اَسباط = جمع سِبط نوادگان
🔸#لانُفَرِّقُ= فرق نمی گذاریم
🔸#بَینَ_اَحَد_مِنهُم = میان احدی از آنها
🔸#بِمِثلِ_ما_آمَنتُم_بِهِ= به ما آنچه ایمان آوردی به آن
🔸#اِهتَدَوا = هدایت پذیرفتند ، خواهان هدایت شدند
📌#فرق_یَهدی_با_یَهتَدی = یهدی یعنی دیگری را هدایت می کتد ، ولی یَهتَدی از باب اِفتعال است به معنای هدایت پذیری و هدایت خواهی است ۰ کسی که دنبال یافتن هدایت است ؛ خدا وند هدایت قطعی اورا تضمین کرده است
🔸#شِقاق = ستیز ، منازعه وجنگ
🔸#یَکفی = کفایت می کند
🔸#سَیَکفِیکَ = به زودی کفایت می کند تورا ؛ حفظ خواهد کرد تورا
🔸#سمیع = شنوا
📌#فرق_سمیع_و_بصیر_و_علیم = علیم مطلقِ دانستن است ولی سمیع ؛ دانایی به جزئیات اصوات است و بصیر ، دانائی به جزئیات دیدنی هاست
#لغتنامه_تفسیری_سوره_بقره
آیات ۱۴۲ و۱۴۳سوره بقره
🔸 #سُفَهاء = جمیع سفیه ، نابخردان
📌#فرق سفیه ومجنون = سفیه کسی است که فاقد رشد عقلی است ، کثیر را می دهد و قلیل را می گیرد (معامله ی سفهی ) ولی مجنون جن زده است که به کلّی عقل را از دست داده است
🔸#ما_وَلّیهُم = چه چیزی برگردانید ایشان را
🔸#عَن_قِبلَتِهِمُ_الَّتی = از قبله ی خودشان که
🔸#کانوا =(کَون ) بودند
🔸#یَهدی = هدایت می کند
🔸#فرق_هدایت_و_ارشاد = هدایت نشان دادن ویافتن راه است به سوی مقصد الهی اعمّ از الهی وغیر الهی مانند فَاهدوهُم الی صِراطِ الجَحیم
ولی رشد ، خودِ هدف ومقصوداست
🔸#صراط = راه وسیع
🔸#فرق_صراط_با_سَبیل = تفاوت میان صراط وسبیل مانند تفاوت اتوبان وجاده ی فرعی است ۰ که همه ی راههای فرعی (سبیل) به صراط منتهی می شوند۰ زکات و نماز وجهاد همگی سُبُل اند لذا جمع بسته می شود، ولی صراط هرگز جمع ندارد
🔸#وَسَط = میانه ، نمونه ، بهترین هرچیز
🔸#یَنقَلِب = (قلب)برمی گردد
🔸#عَقِب = پشت پا ، پاشنه
🔸#عَقِبَینِ = دوپاشنه پا
🔸#یَنقَلِبُ_عَلی_عَقِبَیهِ = به عقب برمی گردد ، تغییر عقیده می دهد
📌#فرق_یَنقَلِبُ_با_یرجِعُ = رجوع بازگشتن است ، ولی یَنقَلِب بازگشت همراه با تحول است
#رئوف : دلسوز ، مهربان
#فرق_رئوف_و_رحیم : رئوف به معنای دلسوزی ومهربانی شدید است وفرق آن با رحمت این است که در رحمت ، صلاح وخیر طرف ِ مقابل مقصود است ولو موجب درد و رنج طرف بشود ، ولی رافت عطوفت شدیدی است که انسان حاضر نیست طرف مقابل به خاطر مصلحت مورد رنج قرار گیرد (التحقیق/۴ص۱۱) در رحمت اصل بر مصلحت است ودر رافت اصل بر راحتی
#لغتنامه_تفسیری_سوره_بقره
آیات ۱۴۴ و۱۴۵ بقره
🔸#تَقَلُّب = (قَلب)گرداندن ، به هرسو گشتن
🔸#نُوَلّی = بر می گردانیم
🔸#لَنُوَلِّیَنَّکَ = البته حتما می گردانیم
🔸#وَلِّ = بگردان ، وَلِّ فعل امر است و وَلّوُا جمع آن است
🔸#شَطر = سمت ، جهت
🔸#حَیثُ =هرجا
🔸#مَااللهُ بِغافِل = خدا غافل نیست
📌#فرق_غفلت_ونسیان = نسیان فراموش کردن چیزی است که به خاطر سپرده بود ۰ نسیان دو گونه است ، عمدی وغیر عمدی که فراموشی غیرعمدی همان غفلت است ۰ غفلت فراموش کردن امر غیرعمدی ویا فراموش کردن از روی بی اعتنائی ودست کم گرفتن آن است ۰
غافلان از قیامت ؛ همه ی مسائل را دیده یا شنیده اند ، ولی پشت سر انداخته اند۰
🔸#اَتَیتَ_بِکُلِّ_آیَتِِ = آوردی هرآیتی را ؛ هرمعجزه ای را آوردی
📌#فرق_اَتی_بِآیَتِِ_با_اَنزَلَ_آیَتً اگر مراد از آیه کلام باشد، با اَنزَلَ می آید اگر مراد از آن معجزه باشد با اَتی می آید
🔸#ماآَنتَ = نیستی تو