✅سلسله پست های مشروطیت و نقش شیخ فضل الله نوری (1) 🔻ابتدا به ساکن باید بررسی کرد معنی مشروطه چیست : 🔹برای لفظ #مشروطه چند معنی آورده اند که تقی زاده در معنی آن بیان می کند: «واژه مشروطه از لفظ فرانسوی «لاشارت»* جدا شده و نه از واژه‌ی عربی شرط. این واژه از اروپا به ترکیه عثمانی راه یافت و در آنجا لفظ مشروطیت را ساختند و سپس آن لفظ به ایران آمد.» ١ البته در نوشته های پژوهشگران تاریخ نوین ایران و ترکیه واژه مشروطه به عنوان معادلی برای واژه انگلیسی «کنستیتوشنالیزم» یا حکومتی که بر شالوده قانون اساسی و نظام پارلمانی بنیاد شده باشد، به کار برده شده است 🔹باید دقت کرد در آن زمان اساس مفهوم مشروطه چندان روشن نبود، البته غرب زده هایی مانند تقی زاده، دقیقا معنی مشروطه به مفهوم نظام پارلمانی بر اساس غرب و بدون دخالت اسلام را مدنظر قرار داده بودند ولی در اوایل هیچ گاه اعتقاد خود را بیان نکردند. اما علما و مردم واژه مشروطه را از شرط دانسته که بنا را بر این گرفته بودن مشروطه قرار است شرط ها و محدودیت هایی را برای حکومت قاجار از طریق قانون گذاری وضع کند و مکانی است که بر اساس دستورات الهی بنیان گذاشته می شود. از این رو باز نشر سخن دولت آبادی اینجا بد نیست که بیان می کند : «به غیر از معدودی که می دانند چه می کنند و مقصود چیست، دیگران نمی دانند چه خبر است، اسم مجلس می شنوند، مشروط و قانون اساسی به گوششان می خورد، اما قانون یعنی چه، مجلس کدام است، مشروطه چیست، نمی دانند»٢ ادامه دارد... *«لا شارت» (La charte) به معنای فرمان، منشور یا قانون مشروطیت 📚منابع 1_خطابه،مشتمل بر شمه ایی از تاریخ اوایل انقلاب مشروطیت، سید حسن تقی زاده، صفحه 18 و 53 2_دولت آبادی، یحیی، حیات یحیی، ص 84 #شیخ_فضل_الله_نوری #مشروطه @Anti_Archaism | گروه پژوهشی آرتا

✅سلسله پست های مشروطیت و نقش شیخ فضل الله نوری(2) 🔻چرا به سمت مشروطه و تشکیل مجلس رفتیم؟ 1⃣ضعف سیاسی دولت قاجار جمله معروف ناصرالدين شاه، اوج ورشكستگي سياسي را به تصوير مي كشد: «مرده شور اين پادشاهي را ببرد كه شاه آن نمي تواند به شمال و جنوب كشورش مسافرت بكند. اگر به شمال مسافرت كند، انگليسي ها اعتراض مي كنند و اگر به جنوب مسافرت نمايد، روس ها معترض مي شوند.» پس از جنگ هاي دوره اول و دوم ايران و روسيه و انعقاد دو عهدنامه ننگين #گلستان و #تركمانچاي و درپي آن، عهدنامه پاريس و استقلال افغانستان، اين بحران رو به فزوني نهاد. 2⃣بحران مالی و داشتن خزانه خالی و استقراض های مختلف از دول غربی. باید دقت کرد این استقراض ها حتی در زمینه تولید و کار اقتصادی هم استفاده نمی شد و بر بحران مالی بیشتر می افزود. 👈اين وضع در نامه آيت الله سيد محمد طباطبايي، يكي از رهبران مشروطه به شاه به خوبي آشكار است: «اعلي حضرتا، مملكت خراب، رعيت پريشان و گداست، تعدي حكام و مأمورين بر مال و عرض و جان رعيت دراز، ظلم حكام و مأمورين اندازه ندارد، از مال رعيت هرقدر ميلشان اقتضا كند، مي برند، قوه غضب و شهوتشان به هرچه ميل و حكم كند، از زدن و كشتن و ناقص كردن اطاعت مي كنند. اين عمارت و ميل ها و وجوهات و املاك در اندك زمان از كجا تحصيل شده؛ تمام مال رعيت بيچاره است»١ ايوان الكسويچ، سياست مدار روسي، در بيان وضع نابسامان ايران مي نويسد: «سوءاستفاده و بي نظمي در ادارات روزبه روز افزايش مي يافت و درآمدهاي دولتي كفاف هزينه هاي ضروري و فوري را نمي داد و بدين جهت، چاره و راهي جز توسل به وام گرفتن نيافتند» ٢ ⏺البته عواملی مختلف دیگری نیز در سرعت بخشیدن به این اعتراضات دخیل بود مانند حادثه نوز بلژيكي که پس از قرارداد گمركي ايران و روسيه، نوز و عده ديگري از بلژيكي ها، مسئوليت اداره گمرك ايران را به عهده گرفتند كه هم زيان هاي اقتصادي و هم نارضايتي عمومي را درپي داشت البته در اين زمان اقدام ناپسند ديگري از نوز سرزد. وي در يك مجلس لهو و لعب با عبا و عمامه عكس گرفته بود. هنگامي كه اين عكس ميان مردم پخش شد، شمار زيادي از گروه هاي مختلف مردم دست از كار كشيدند و به حضرت عبدالعظيم پناهنده و خواهان عزل نوز بلژيكي شدند ادامه دارد.... 📚منابع : 1_تاريخ بيدارى ايرانيان، ص 339. 2_ايوان الكسويچ زينويف، انقلاب مشروطيت ايران، ترجمه: ابوالقاسم اعتصامى، تهران، انتشارات اقبال، 1362، ص 31. #شیخ_فضل_الله_نوری #مشروطه @Anti_Archaism | گروه پژوهشی آرتا

✅سلسله پست های مشروطیت و نقش شیخ فضل الله نوری(3) 🔻مقام و جايگاه علمي شیخ فضل الله نوری شيخ فضل الله در تهران به اقامه جماعت و تأليف و تدريس علوم اسلامي پرداخت و به سبب جامعيت علمي كه داشت، روحانيان بسياري به حلقه درس ايشان پيوستند. يكي از پژوهشگران در اين زمينه مي نويسد: 👈«مجلس درس شيخ در تهران داراي اعتبار و اهميت فوق العاده بود و بسياري از روحانيان به شركت در درس او مباهات داشتند و مجتهدان بسياري در حوزه درس او حاضر و اغلب علماي تهران از افاضات علمي او بهره مي بردند»١ 👈«مراتب علمي شيخ را هيچ كس منكر نبود، ولي گمان مي كردند كه معلومات او منحصر به فقه و اصول است، اما در چند جلسه فهميدم قطع نظر از جنبه فقاهت، از بقيه علوم هم اطلاع كافي دارند، از آن جمله علم تاريخ و جغرافيا، حتي در اين اواخر نزد مرحوم ميرزا جهانبخش منجم مشغول خواندن علم نجوم و اسطرلاب شد. از ايشان پرسيديم: براي چه منظوري در اين آخر عمر علم نجوم مي آموزيد؟ فرمودند: من از اين علم بهره اي نداشتم و براي اهل علم اين امر بد است. اگر اين علم را بدانم و بميرم بهتر است يا ندانم و بميرم؟»٢ 🔹مقام علمي وي چنان است كه دوست و دشمن به آن معترف بودند، به گونه اي كه مخالفان با انواع تهمت ها و افتراها نتوانستند عظمت علمي او را انكار كنند. دگرانديشان نيز به مقام علمي ايشان آگاه بودند. از جمله: 🔸 مهدي قلي هدايت (مخبرالسلطنه) مي نويسد: «مقام علمي اش، بالاتر از سيدين (طباطبايي و بهبهاني) است. طلاب و بيشتر اهل منبر، دور او را دارند».٣ 🔸ابوالحسن علوي مي گويد: شيخ فضل الله از شاگردان نمره اول حاجي ميرزا حسن شيرازي معروف بود. در پايتخت، مرجع امورات شرعي و تقريبا شخص اول ايران بود.۶ 🔸مهدي ملك زاده در تاريخ خود مي نويسد: اگرچه حاجي شيخ فضل الله مرجع تقليد نبود، ولي در پايتخت بالاترين مقام روحانيت را حائز بود. گفته مي شود از حيث معلومات و تبحر در علوم ديني از همه همگنانش برتري داشته و بسيار فهيم و باهوش بوده و در قدرت استدلال در ميان طبقه خود نظير نداشته است.۵ 🔸ناظم الاسلام كرماني مي نويسد: «مراتب علميه او از ديگران بهتر و سلوكش نسبت به طلاب و اهل علم از ديگران خوش تر بود».۶ 🔸احمد كسروي نيز نوشته است: «حاجي شيخ فضل الله نوري، از مجتهدان بنام و باشكوه تهران شمرده مي شد».٧ 🔸ادوارد براون، محقق و تاريخ نويس نامدار، در كتاب خود مقام علمي شيخ را ستوده و گفته است: شيخ فضل الله از نظر علم و آراستگي به كمال، معروف و فقيه جامع و كامل، مجتهد سرشناس و عالمي متبحر و از لحاظ اجتهاد، برتر از ديگران بود».٨ 📚منابع : 1. مهدى انصارى، شيخ فضل الله نورى و مشروطيت، تهران، مؤسسه انتشارات اميركبير، 1369، چ 1، ص 26. 2. مكتوبات و اعلاميه ها، ج 2، ص 326. 3. مهدى قلى خان هدايت، خاطرات و خطرات، تهران، كتاب فروشى زوار، 1344، چ 2، ص155. 4. سيد ابوالحسن علوى، رجال عصر مشروطيت، تهران، انتشارات اساطير، 1363، چ 1، ص81. 5. مهدى ملك زاده، تاريخ انقلاب مشروطيت ايران، تهران، كتاب فروشى ابن سينا، 1328، ج6 ، ص 114. 6. تاريخ بيدارى ايرانيان، ص 428. 7. احمد كسروى، تاريخ مشروطه ايران، تهران، انتشارات اميركبير، 1370، چ 16، ص 31. 8. ادوارد براون، انقلاب اسلامى، ترجمه: احمد پژوه، تهران، نشر كانون معرفت، 1338، چ 2، ص 355. #شیخ_فضل_الله_نوری #مشروطه @Anti_Archaism | گروه پژوهشی آرتا

✅سلسله پست های مشروطیت و نقش شیخ فضل الله نوری(4) 🔻آیا شیخ فضل الله مخالف #مشروطه و تشکیل مجلس قانون گذاری بود؟ 🔹یکی از اتهاماتی که به شیخ فضل الله زده می شود این است که ایشان از ابتدا مخالف تشکیل مجلس بودند. اما با بررسی دقیق منابع تاریخی مشاهده می کنیم که ایشان و برخی علمای دیگه از بزرگترین حامیان تشکیل مجلس و جریان مشروطه بوده اند. ولی بعدا به دلایلی جز مخالفان مشروطه می شوند و در نهایت با پذیرش مشروطه، اصل مشروطه مشروعه را پیشنهاد می دهند. 🔸شیخ فضل الله در اتهام مخالفت با مشروطه بیان می کند که از نخستین طرفداران تشکیل مشروطه بوده و هست اما جریان غربی و انحرافی بعد از مدتی هدف دیگری از مجلس را دنبال کرده اند : ▪️"من آن مجلس شوراى ملّى را مى‌خواهم که عموم مسلمانان، آن را مى‌خواهند، به این معنى که البته، عموم مسلمانان، مجلسى مى‌خواهند که اساسش بر اسلامیّت، باشد و برخلاف قرآن و برخلاف شریعت محمّدى(ص) و برخلاف مذهب مقدّس جعفرى(ع) قانونى نگذارد. من هم، چنین مجلسى مى‌خواهم"▪️1 📝در جای دیگری بیان می کنند: ▪️«مشروطه‌ای که در فرنگستان ساری و جاری است، با مشخصات خاصی که دارد شایسته اجرا در ایران نیست. ایرانیان باید #مشروطه‌ای منطبق بر سنن ملی و مذهبی خود برقرار کنند. خدا گواه است کسی ضدیت با عدل ندارد و چه شده است کسی که اول مقدم در این امور بوده است،‌اقدام بر ضدیت یا تخریب این اساس مقدس معدلت را قصد کند که نه عقلاً‌و نه شرعاً جایز بلکه حرام است؛ مقصود، تطبیق این مجلس است با قانون محمدی(ص) .... ای مسلمان! کدام عالم است که می‌گوید مجلسی که تخفیف ظلم نماید و اجراء‌احکام کند،‌بد است و نباید باشد. تمام کلمات راجع است به چند نفر لامذهب بی‌دین آزادی طلب که احکام شریعت قیدی است برای آنها؛ می‌خواهند نگذارند که رسماً‌این مجلس مقید شود به احکام اسلام و اجراء آن هر روزی به بهانه‌ای القاء شبهات می‌نمایند...»▪️2 👈منظور از غرب زده ها از دید شیخ فضل الله اشخاصی مانند تقی زاده بودند که در ابتدای مشروطه علنا نیت خود را بیان نمی کردن اما بعد از تشکیل مجلس به صراحت بیان می کردن، قوانین مجلس باید همه منطبق با قوانین غربی باشد. شیخ درنهایت لایحه «اصل طراز» راانشاء وپیشنهاد کردکه به موجب آن بایدچندمجتهد طراز اول بر عدم مغایرت قوانین مصوب مجلس با موازین شرع نظارت می کرد. شاید بیشتر آزار و شکنجه و حتی اعدام شیخ از این لایحه سرچشمه بگیرد، خود او معتقدبود:«...تمام دشمنی ها و فحاشی ها از همان لایحه سرچشمه گرفته است... » 📚منابع 1_ترکمان، محمد، رسائل، اعلامیه ها، مکتوبات و روزنامه شیخ نوری، جلد 1 صفحه 365 2-همان صفحه 341 ⍣╭─➺🦋|@Anti_Archaism   ───گروه‌پژوهشی‌آرتا

🎧👆روایت امام خامنه‌ای حفظه الله از #مشروطه و مرجع شهید علامه شیخ فضل الله نوری(ره) 🎙امام خامنه‌ای(حفظه‌الله): مشروطیت یکی از ماجراهای تلخ و #عبرت_آموز تاریخ اخیر ماست! من از اینکه میبینم جوانان ما از قضایای مشروطه بی‌اطلاعند رنج میبرم! @ShahidRabe گروه پژوهشی آرتا | برای عضویت کلیک کنید