🌱🌱🌱🌱
#فارسی۲
#دستور
#شاخص
❓سوال مهمی که قابل طرح می باشد ، این است که آیا همیشه عناوین و القاب باید بدون نقش نمای اضافه به اول یک اسم ( هسته ) اضافه شوند تا شاخص به حساب آیند ؟!
از نظر بنده گاهی بعضی از عناوین و القاب با نقش نمای اضافه به همراه اسم ( هسته ) می آیند و باید آنها را وابسته ی پیشین و شاخص به شمار آورد ؛ مانند واژه های « خانم » ، « آقا » ، « حضرت » و ...
به مثال های زیر دقت کنید :
۱- آقا احمدی ، معلّم ادبیات ما است . ( وابسته ی پیشین ؛ شاخص )
۲- آقا تشریف آوردند . ( هسته )
۳- سخن ِ آقا را شنیدیم . ( وابسته ی پسین ؛ مضاف الیه )
۴- سخن ِ آقا احمدی را شنیدیم . ( وابسته ی وابسته ؛ شاخص ِمضاف الیه )
حال ، مثال اول را به صورت زیر می توانیم بیان کنیم :
۶- آقای احمدی ، معلم ادبیات ما است . ( شاخص )
گروه اسمی اول در جمله ی شماره ی ۶ ، « آقای احمدی » است . واژه ی « آقا » هر چند با نقش نمای اضافه به واژه ی بعد اضافه شده است ، با این حال باید وابسته ی پیشین و شاخص به حساب آید ؛ چرا که در این جا هسته و رکن اصلی گروه اسمی ( نهاد ) ، « احمدی » است و کلمه ی « آقا » عنوان و لقب آن می باشد .
انواع شاخص از نظر گرفتن یا نگرفتن نقش نما
۱- اکثر عناوین و القابی که به عنوان شاخص به کار می روند ، بدون نقش نمای اضافه قبل از اسم می آیند ؛ مانند واژه های : دکتر . مهندس . استاد .
شاه . سلطان . ملکه . شهربانو . امیر . خان . میرزا . قاضی . بازرس . سپهبد . سردار . تیمسار . سرهنگ . سرجوخه . شهید . امام . امام زاده . حاج آقا . حاج خانم . حاجی . کربلایی . مشهدی . شیخ . ملّا . آیت الله . بابا . ننه . خاله . دایی . عمو . زن عمو . زن دایی . پسر عمو . پسر دایی . دختر خاله و ...
۲- واژه هایی که بیشتر اوقات بدون نقش نمای اضافه به هسته وابسته می شوند امّا گاهی هم نقش نمای اضافه می گیرند و می توانند به عنوان شاخص به کار روند . مانند واژه های : آقا . خانم . علامه و ...
* آقا احمدی تشریف آوردند . * آقایِ احمدی تشریف آوردند .
۳- بعضی از عناوین و القاب هم همیشه با نقش نمای اضافه به هسته وابسته می شوند و شاخص می باشند . مانند واژه ی : حضرت
* حضرت ِ علی ، کم گویی را نشانه ی دانایی می دانند .
چند نکته ی دیگر در باب شاخص
۱- گاهی شاخص ها بدون فاصله بعد از اسم ( هسته ) می آیند :
* علی آقا مرد بسیار فهمیده ای است .
۲- گاهی دو شاخص با یک اسم همراه می شوند :
* شهید دکتر چمران اسوه ی مقاومت و پایداری است .
** نتیجه گیری :
در مباحث دستور زبان همانند قواعد ریاضی قاعده ی دو دو تا چهار تا وجود ندارد . به این معنی که گاهی یک حکم کلی در مورد یک مسئله مطرح می شود ولی استثنا هم وجود دارد که متأسفانه همکاران عزیز بدون توجه به این نکته سعی می کنند تمام موارد استثنایی را با انواع توجیه و استدلال تحت عنوان همان قاعده ی کلی بگنجانند .
بنابراین درست است که طبق تعریف کتاب زبان فارسی دبیرستان ، شاخص ها بدون نقش نمای اشافه به هسته وابسته
می شوند ؛ امّا گاهی ممکن است این کلمات نقش نما هم بگیرند ولی باز هم به عنوان لقب و وابسته ی کلمه ی بعدی به حساب بیایند .
عقیل پورخلیلی
* منابع :
۱- زبان فارسی ۳ ( شاخه ی نظری به استثنای ادبیات و علوم انسانی ) ، چاپ سیزدهم ، ۱۳۹۰
۲- زبان فارسی ، دکتر هامون سبطی ، تهران ، نشر دریافت ، چاپ چهارم ، ۱۳۹۰ ، جلد دوم ، ص ۸۳
┏━━ 🌱🌸🌸🌱 ━━┓
https://eitaa.com/joinchat/2923234098C31fb7ba932
┗━━ 🌱🌸🌸🌱 ━━┛
🌱🌱🌱🌱
#فارسی۲
#قلمرو_زبانی
#دستور
#شاخص
برخی از شاخص ها ؛ بسته به اینکه قبل یا بعد از اسم شخص بیایند بار معنایی متفاوت دارند .
مثلا واژه شاه اگر بعد از اسم فرد بیاید به معنی پادشاه کشور است . مثال
رضاشاه. / ناصرالدین شاه. و .....
اما اگر پیش از اسم فرد بیاید ؛ رهبر دینی و مذهبی است . مثال
شاه نعمت الله ولی
نکته : علت اینکه لفظ شاه را برای صفویان پیش از اسم آنان می آوردند این بود که آن ها خود را رهبر دینی مردم می دانستند نه پادشاه کشور
مثال. شاه عباس / شاه اسماعیل
کلمه ی میرزا. اگر پیش از اسم فرد بیاید به معنی انسان دانا و اهل قلم و نویسنده و ملا است .
میرزا تقی خان / میرزا رضا کرمانی / میرزا ملکم خان
اما اگر بعد از اسم فرد بیاید به معنی شاهزاده است : مثال :
عباس میرزا / ایرج میرزا / شاهرخ میرزا
✍ جناب آقای نقی پور
┏━━ 🌱🌸🌸🌱 ━━┓
https://eitaa.com/joinchat/2923234098C31fb7ba932
┗━━ 🌱🌸🌸🌱 ━━┛
نکات کلیدی برای فارسی.pdf
17.04M
#دستور
نکات کلیدی برای کنکورفارسی
┏━━ 🌱🌸🌸🌱 ━━┓
https://eitaa.com/joinchat/2923234098C31fb7ba932
┗━━ 🌱🌸🌸🌱 ━━┛
شاخص.pdf
164.7K
#شاخص
منبع:رشد و زبان فارسی
┏━━ 🌱🌸🌸🌱 ━━┓
https://eitaa.com/joinchat/2923234098C31fb7ba932
┗━━ 🌱🌸🌸🌱 ━━┛
رای متممی.pdf
351K
#دستور
#رای_متممی
#رای_حرف_اضافه
✍جناب مسلم ساسانی دبیرزبان وادبیات فارسی استان گلستان
┏━━ 🌱🌸🌸🌱 ━━┓
https://eitaa.com/joinchat/2923234098C31fb7ba932
┗━━ 🌱🌸🌸🌱 ━━┛
تفاوت_اضافة_تشبیهی،_استعاری_و_اقترانی.pdf
162.1K
#آرایه
تفاوت اضافه تشبیهی واستعاری
┏━━ 🌱🌸🌸🌱 ━━┓
https://eitaa.com/joinchat/2923234098C31fb7ba932
┗━━ 🌱🌸🌸🌱 ━━┛
جدول وزن.pdf
425.5K
#عروض
جدول #ارکان_عروضی
✍جناب دکترعادلخانی
┏━━ 🌱🌸🌸🌱 ━━┓
https://eitaa.com/joinchat/2923234098C31fb7ba932
┗━━ 🌱🌸🌸🌱 ━━┛
املای فارسی1.pdf
697.7K
#درسنامه
#نهایی
#فارسی۱
فارسی دهم
#درسنامه_لغت_املا
🔹درسنامه املا فارسی دهم
🔹ویژه نامه آزمون نهایی
🔹کل درسهای فارسی چاپ ۱۴۰۲
🔹۳۰ سوال املا از امتحانات پایانی
🟢همراه با پاسخ سوالات
✍مسلم ساسانی، دبیر زبان و ادبیات فارسی استان گلستان
┏━━ 🌱🌸🌸🌱 ━━┓
https://eitaa.com/joinchat/2923234098C31fb7ba932
┗━━ 🌱🌸🌸🌱 ━━┛
املای فارسی2.pdf
872K
#ویژه_نامه_آزمون_نهایی_فارسی_یازدهم
#درسنامه
#فارسی۲
#نهایی
#_لغت_املا
🔹درسنامه املا فارسی یازدهم
🔹کل درسهای فارسی چاپ ۱۴۰۲
🔹۳۰ سوال املا از امتحانات پایانی
🟢همراه با پاسخ سوالات
✍مسلم ساسانی، دبیر زبان و ادبیات فارسی استان گلستان
┏━━ 🌱🌸🌸🌱 ━━┓
https://eitaa.com/joinchat/2923234098C31fb7ba932
┗━━ 🌱🌸🌸🌱 ━━┛
املای فارسی3.pdf
762.2K
#ویژه_نامه_آزمون_نهایی_فارسی_دوازدهم
#فارسی۳
#درسنامه
#نهایی
#لغت_املا
🔹درسنامه املا فارسی دوازدهم
🔹کل درسهای فارسی چاپ ۱۴۰۲
🔹۵۰ سوال املا از امتحانات نهایی
🟢همراه با پاسخ سوالات
✍مسلم ساسانی، دبیر زبان و ادبیات فارسی استان گلستان
برگرفته از کانال فارسی استاد ساسانی
┏━━ 🌱🌸🌸🌱 ━━┓
https://eitaa.com/joinchat/2923234098C31fb7ba932
┗━━ 🌱🌸🌸🌱 ━━┛
175_56096127079630.pdf
2.5M
#نمونه_سوال
#فارسی۳
امتحانات نهایی فارسی دوازدهم
📚 درس 1 تا 18
درس به درس و طبقهبندی شده
🟢همراه با پاسخنامه
از خرداد ۹۸ تا دی ۱۴۰۲
✍️گردآورنده: جناب ولی مسعودی
استان گلستان
┏━━ 🌱🌸🌸🌱 ━━┓
https://eitaa.com/joinchat/2923234098C31fb7ba932
┗━━ 🌱🌸🌸🌱 ━━┛