نکته تفسیری صفحه ۳۶: سوگند­های بی­اساس: یکی از عادت­های ما در زندگی روزمره، قسم خوردن است. اگر به صحبت کردن معمول خود یا اطرافیانمان دقّت کنیم، عبارات «وَ الله»، «به خدا» و... را زیاد می­ شنویم. البتّه معمولاً ما از گفتن آن​ها قصد جدی نداریم و این کلمات را ناخودآگاه به زبان می­ آوریم. این عادت اگرچه پسندیده نیست و بهتر است انسان مراقب سخن گفتن خود باشد و بیهوده به خدا سوگند نخورد، طبق این آیه، سوگندهای بیهوده­ ای که از روی عمد گفته نمی­ شود، حکم سوگندهای شرعی را ندارند؛ چراکه سوگند واقعی به خدا، یکی از موضوعات مهم در دین اسلام است. اگر انسان از روی فهم و دقّت به خدا قسم بخورد که کاری را انجام دهد یا انجام ­ندهد، بر او لازم است که به سوگندش عمل کند، و اگر آن را بشکند، باید کفّاره بدهد. بر اساس آیه­ ی 89 سوره­ ی مائده، کفاره­ ی شکستن سوگند، غذا دادن به ده شخص بینوا یا لباس پوشاندن بر آن​ها یا آزاد کردن یک برده است، و اگر کسی نمی­ تواند هیچ­یک از این کارها را انجام دهد، باید برای شکستن سوگندش، سه روز روزه بگیرد. البته برخی از سوگندهای عمدی را می­ توان شکست؛ بلکه برخی از آنان را باید شکست. مثلاً اگر کسی سوگند بخورد که به دیدار مادر یا برادرش نرود، یا این​که سوگند بخورد که دیگر نماز نخواند، سوگندش باطل است و هیچ ارزشی ندارد؛ چون با سوگند خوردن به خدا خواسته است که فرمان او را زیر پا بگذارد. گفته­ اند که این آیه پس از آن نازل شد که میان داماد و دختر یکی از یاران پیامبر صلوات الله علیه به نام عبدالله بن رواحه اختلاف ایجاد شد و او سوگند یاد کرد که برای آشتی دادن میان آن دو، هیچ دخالتی نکند. در این هنگام، این آیه نازل شد و این​گونه سوگندها را ممنوع و بی­ اساس اعلام کرد. کسی ­که عمداً به دروغ سوگند بخورد، مرتکب گناه بزرگی شده است. امام صادق علیه السلام در این ­باره فرموده است: «کسی که قسمی بخورد و بداند که دروغ می­ گوید، در حقیقت با خدا جنگیده است.»[1] حتّی انسان تا جایی که می​ تواند، باید از خوردن سوگند راست هم خودداری کند؛ زیرا مقام خدا والاتر از این است که برای گذراندن امور زندگی­مان، پیوسته به نام او قسم بخوریم. در روایتی آمده است که حضرت عیسی علیه السلام به حواریون خود فرمود: «موسی علیه السلام به شما دستور می­ داد که به دروغ به خدا سوگند نخورید؛ ولی من به شما فرمان می­دهم که نه به دروغ به خدا سوگند بخورید و نه به راست.»[2] [1] . سفینه البحار ، ج8 ، ص759 [2] . بحارالانوار ، ج101 ، ص280 / غیر از این دو منبع ، بقیه متن از تفاسیر نمونه و آلاء الرحمن اقتباس شد . #تلاوت‌روزانه‌یک‌صفحه‌ قرآن