📄 حکمرانی پژوهش و جوانه های تغییر
✴️ «تغییر» و «فرهنگ» دو واژه هستند که همنشینی عملی آنها در فضای واقعی جامعه بهندرت قابل مشاهده است؛ و سلوک حکومت در این عرصه، یکی از تسهیل گران اصلی این همنشینی عملی محسوب میشود. #انقلاب_اسلامی نیز بهعنوان یک تحول بنیادین بر اساس سلسله ارزشهای اسلامی، داعیهدار اصلی تغییر در اکنونی تاریخ ما محسوب میشود؛ و نوعی سلوک حکومتی و عالَمی را به ارمغان آورده است که نیازمند اصول، فرهنگ، ساختارها، نهادها و روابط منحصربهفرد خویش است. میزان تحقق انقلاب اسلامی به میزان و سرعت حرکت انقلابگران در تحقق این عالَم جدید بستگی دارد.
🔹یکی از مسائل بنیادین در مسیر فعلیّت یافتن انقلاب اسلامی که حل شدن آن مساوق حل اکثر مسائل جامعه خواهد شد، مسئله پژوهش و علم و مخصوصاً مسئله راهبری و جهتدهی آن است.
🔹امروزه کنشگران عرصه #پژوهش در چه موقعیتی نسبت به همدیگر و نسبت به مسائل واقعی جامعه عمل میکنند؟ آیا مسائلی که در دانشگاهها روی آنها کار میشود و مقالهها و پایاننامههایی که نوشته میشود، در پی حل مسائل واقعی کشور هستند؟ و سرمنشأ آنها، یک درد اجتماعی است یا انگیزههای دیگر؟ نتایج پژوهشهای انجامشده تا چه حدی به کار گرفته میشوند؟ تأمین مالی پژوهشها چگونه اداره میشوند؟
🔹پاسخهای بسیاری از این سؤالات ریشه در فهم حکمرانی پژوهش دارند؛ و برای حل مسائل موجود در نظام پژوهش، «باید تحقیقات را جهتدهی کرد. مطلق تحقیقات به هر شکلی مطلوب نیست. تحقیقات باید بتواند در جهت مشخصی به کار افتد؛ یعنی آن مواردی مورد تحقیق قرار گیرد که چرخه تحقیقاتی و فنی و علمی کشور را کامل کند. پراکندگی در کار تحقیقات، شاید موجب شود که برخی از این کارها، بیفایده و یا حداقل کمفایده شود.»
🔹وضعیت پیچیده معضله راهبری پژوهش در ایران با شواهد فراوانی نیز تأیید میشود. یکی از این شواهد واضح در خطمشیهای موجود، خطمشی مقاله شماری است.
🔹دکتر #داوری_اردکانی به خطمشی #مقالهشماری در نظام ارتقای علمی ایران اشاره میکنند و منشأ این سیاست را در تقلید از خطمشیهای علمی ملل غربی میدانند. دنیای غرب وقتی دید که روند پژوهشها به سمت پژوهشهای کاربردی است و پژوهشهای بنیادین مغفول واقعشدهاند، سیاست مذکور را در پیش گرفت تا از آن طریق جامعه علمی را به انجام پژوهشهای بنیادین سوق دهد؛ زیرا انجام، عرضه و انتشار این نوع پژوهشها آسانتر از پژوهشهای کاربردی بود؛ بنابراین نظام ارتقایشان را بر اساس خطمشی مقاله شماری قرار دادند. ولی میتوان این سؤال را پرسید که دلیل اتخاذ این تصمیم حاکمیتی در ایران چیزی جز تقلید کورکورانه بوده است؟
🔹یکی از ویژگیهای اقدام برای حل مسئله در وادی انقلاب اسلامی، داشتن حالت #قیام و مخصوصاً صورت جمعی آن است. قیام به حل یک مسئله، همه شئون زندگی فردی و اجتماعی یک شخص را درگیر میکند؛ و رشد وی به کیفیت این قیام وابسته است.
یکی از جنبههای اصلی قیام به حل مسئله راهبری پژوهش در ایران، توجه به حوزه نظری شکلگرفته حول این مسئله در جهان است.
🔹پایگاههای نظری مختلف اعم از خطمشی گذاری علم، مطالعات علم، جامعهشناسی علم و معرفت، فلسفه علم، روانشناسی علم و ...، با اینکه هر کدام یک کارویژه و مقوله محوری خاصی دارند، میتوانند دلالتهای فراوانی برای راهبری پژوهش داشته باشند. یکی از حوزههای نظری که بهصورت مستقیم مرتبط به مسئله کنونی کشور در عرصه پژوهش است، ادبیات علمی مربوط به «#حکمرانی_پژوهش» میباشد؛ که تقریباً همه حوزه رشتههای نامبرده فوق را در بردارد.
👇👇 #ادامه_مطلب 👇👇
🆔@cultural_governance