✅ آیت الله فاضل لنکرانی :
از «اعتقاد راسخ به اسلام سیاسی» تا
«تهمت پسا اسلامگرایی» (بخش دوم)
▪️سید جواد حسینی خواه
🔻اشاره:
یادداشت حاضر در صدد تبیین دیدگاههای آیتالله محمد جواد فاضل لنکرانی در زمینه اندیشه و نظام سیاسی اسلام، انقلاب اسلامی و گفتمان فقه حکومتی است، و در ضمن آن به برخی از شبهاتی که در این زمینه توسط برخی مطرح شده، پاسخ داده خواهد شد...
🔘2. آیت الله فاضل لنکرانی و فقه حکومتی
آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی، عضو جامعه مدرسین، رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) و استاد خارج فقه و اصول، از جمله نظریهپردازان و حامیان «گفتمان اسلام سیاسی» و «نظریه ولایت مطلقه فقیه» و «فقه حکومتی» است.
در قسمت ابتدایی این یادداشت به تبیین دیدگاههای ایشان در زمینه شریعت و فقه و نیز فقه حکو متی و... پرداخته خواهد شد.
▪️1.2. جامعیت فقه و شریعت:
استاد فاضل لنکرانی با اعتقاد به جامعیت همهجانبه شریعت و فقه معتقد است: «اسلام يک دين جامع است و علم فقه بخشي از نيازهاي بشر را آن هم در همه ابعاد عهدهدار است. فقه ما داراي احکام فردي، احکام اجتماعي و نيز داراي قواعد سياسي، اقتصادي، قضايي و قواعد ديگر است، با مجموع اين فقه ميتوان همه نيازهاي بشر را در باب احکام پُر نمود» (فاضل لنکرانی، 1397[الف]).
پاسخگویی دین و فقه در همه عرصههای حیات بشری، مبتنی بر مبانی کلامی سترگی همچون «خاتمیت» و «جامعیت شریعت» است و منکر این مهم، «کأنّه طعم فقه را نچشیده است». به تعبیر استاد فاضل لنکرانی: «فقیهی كه طعم فقه را چشیده و نگاه عمیق به فقه دارد، دین را یک مجموعه جامع مییابد.
اصولاً وقتی ما قائلیم به اینكه دین ما دین خاتَم است، خاتَمیت مستلزم جامعیت است. جامعیت دین یعنی دین برای همه احتیاجات بشر در امور فردی و اجتماعی، حكومت، سیاست، اقتصاد، قضاء، در همه موارد دستور دارد، این میشود جامعیت دین. خاتَمیت دین هم مساوق با جامعیت است» (همو، 1397[ب]).
▪️2.2. امکان و زمینه فقه حکومتی:
استاد فاضل لنکرانی با تصریح به اینکه «ما هم به فقه اجتماعی و هم به فقه حكومتی معتقدیم» (همو،1397[ب])، باورمند است کسی که طعم فقه را چشیده باشد، نمیتواند منکر فقه حکومتی/اجتماعی شود: «امروز نمیتوان فقیهی را یافت که طعم فقه را چشیده باشد اما بگوید ما چیزی به نام فقه اجتماعی/حکومتی نداریم» (همان).
چنانکه در مقدمه گذشت، وجود یا فقدان حکومت عدل اسلامی، در فرایند و برآیند فقه و فقاهت تاثیر بنیادین دارد. استاد فاضل لنکرانی با باور عمیق به این مهم، معتقدند بعد از انقلاب اسلامی و ایجاد حکومت اسلامی در ایران، و محوریت دین و فقه برای اداره جامعه، فقه تحت تاثیر و تحول قرار گرفت: «به بركت انقلاب اسلامی در فقه ما یك تحول ایجاد شد، فقه ما یا در سطح كلان دین، برای اداره جامعه به صحنه زندگی بشری در آمد، این یكی از آثار قهری این انقلاب بود یا میتوان گفت از اركان و اهداف اصلی این نظام بود، هر كدام را تعبیر كنیم امری است كه واقع شد. مجموعه دین به صحنه اجتماع درآمد و مدعی اداره جامعه بشری شد، مدعی شد كه خود دین حكومت دارد و بالاتر آنکه حكومت اساس دین است همان تعبیری كه در روایات است «بُنِيَ الْإِسْلَامُ عَلَى خَمْسٍ الصَّلَاةِ وَ الزَّكَاةِ وَ الْحَجِّ وَ الصَّوْمِ وَ الْوَلَايَةِ وَ لَمْ تُنَادَ بِشَيْءٍ مَا نُودِيَ بِالْوَلَايَة»... ولایت در این روایات و حتی ولایت مطرح در غدیر را امام راحل(ره) به معنای حكومت دین مطرح فرمودند» (همان).
(بخش های بعد در پست های بعد انشاء الله...)
#استاد_فاضل_لنکرانی
#فقه_حکومتی
#اسلام_سیاسی
✅فقه حکومتی در حوزه های علمیه با جدیت پی گیری شود
تاریخ خبر: ۱۳۹۰/۰۶/۲۷
اگر امروز حوزه به مباحث فقه حکومتی در سایه نظام ولایی دست پیدا نکند دیگر در هیچ زمانی موفق به این مسئله نخواهیم شد.
به گزارش مرکز خبر حوزه ، حجت الاسلام والمسلمین جواد فاضل لنکرانی در مراسم افتتاحیه سال تحصیلی مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) که با حضور مدیر حوزه های علمیه و اساتید ، محققین و پژوهشگران امروز در سالن اجتماعات فقاهت این مرکز برگزار شد، با اشاره به گسترش دروس فقه و اصول در مجموعه حوزه های علمیه اظهار داشت: هرچه زمان می گذرد ضرورت توجه به فقه و فقاهت به خصوص در بین فقها و جوامع بشری بیشتر احساس می شود، لذا در پرتو نظام مقدس جمعهوری اسلامی بعد از 1000 سال، باید این دوران طلایی را دوران بلوغ فقه نام گذاری شود.
وی گفت: امروز در یک نظام مبتنی بر ولایت فقیه قرار داریم که فرصت طلایی استفاده از پتانسیل های موجود در این نظام برای گسترش و تعالی بخشی فقه، فقاهت و فقه حکومتی درجامعه است.
مسئول مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) با اشاره به دیدار مقام معظم رهبری باخبرگان تصریح کرد: معظم له در این دیدار بر لزوم تببین و شناخت فقه حکومتی تاکید فراوانی داشتند، بنابراین باید به ضروریات فقه حکومتی توجه بیشتری شود و زوایایی مختلف آن را مورد تحقیق و بررسی قرار دهیم.
حجت الاسلام والمسلمین فاضل با اشاره به بحث ولایت فقیه در حوزه ها ، ابراز داشت: در حوزه های علمیه بعد از سی سال هنوز مباحث ولایت فقیه به صورت دقیق بیان نمی شود گرچه اقداماتی در این زمینه از سوی بزرگان و اساتید صورت گرفته ولی هنوز ابعاد مختلف جهان شمولی ولایت فقیه را تدوین نکرده اند.
وی افزود: در این مرکز آنچه که از ضرورتهای فقه حکومتی است را با توجه به مبانی آموزشی مورد توجه و بررسی قرار دادیم، اگر امروز به مباحث فقه حکومتی در سایه نظام ولایی دست پیدا نکنیم، دیگر در هیچ زمانی موفق به این مسئله نخواهیم شد چرا که تنها دوره مبارکی که حوزه های علمیه می توانند فقه حکومتی را گسترش دهند همین زمان است.
عضو جامعه مدرسین اظهار داشت: مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) خدمات آموزشی زیادی به جامعه علمی ارائه کرده است.
#فقه_حکومتی
🆔 @j_fazel_lankarani
💢 از «اعتقاد راسخ به اسلام سیاسی» تا «تهمت پسا اسلام گرایی»
✔️ سید جواد حسینیخواه:
🔹 نوشتار حاضر در صدد تبیین دیدگاههای استاد محمدجواد فاضل لنکرانی در زمینه اندیشه و نظام سیاسی اسلام، انقلاب اسلامی و گفتمان فقه حکومتی است و ضمن آن، به برخی از شبهاتی که در این زمینه توسط برخی مطرح شده، پاسخ داده خواهد شد.
🔹 اگر امروز یک فقیهی بخواهد یک موضوعی را با قطع نظر از عناوین عارض بر آن موضوع از حیث اجتماع یا از حیث حکومت در نظر بگیرد و فتوا بدهد این کافی نیست.
🔹 نظامی که ما میگوییم و منکر آن هستیم را با حکومت اشتباه نگیرید! مقصود ما این نیست که اسلام برای مسائل اجتماعی و حکومتی حرف ندارد، ما عرضمان این است که فقهی به نام نظامات نداریم.
تبیین و تفصیل مطلب 👈 https://b2n.ir/887111
#فقه_نظام
#فقه_حکومتی
#استاد_فاضل_لنکرانی
🆔 @j_fazel_lankarani
🌀 بیانات آیت الله محمد جواد #لنکرانی به مناسبت #هفته_پژوهش (بخش دوم)
🔹 مطلب ديگر اين كه پژوهشهايي كه صورت ميگيرد بايد از چند شاخصه برخوردار باشد؛ يكي اين كه به صورت کارهای تکراری و موازي نباشد؛ اين كه صد مطلبي که در کتابهاي مختلف آمده است را یکجا جمع کنیم، پژوهش نيست! بین پژوهش و جمعآوری خیلی فرق است. پژوهش همانطور که رهبری معظم انقلاب هم مکرر فرمودند و از مطالبات ايشان از حوزههای علمیه است، اين كه حوزه و پژوهشگران آن به دنبال «تولید علم» باشند؛ یعنی آیات، روایات و مبانی فقهي با دقت عمیقتر بررسی شود و از دل آن حرف جدیدی بیرون بیاید كه بنيان و پشتوانه علمي داشته باشد. به عبارت ديگر از «ضروريات پژوهش، اهتمام به پژوهشهای راهبردی و کاردبردی در کنار پژوهشهای بنیادین» است. من عرض میکنم امروز بهترین زمان برای پژوهش است، شرایط آماده است، موضوعات فراوان است، در مباحث اعتقادی، مباحث اخلاقی و فقهی موضوعات فراوان داریم كه بايد نسبت به آنها كار علمي صورت گيرد؛ امروز اگر طلبهاي فقط به خواندن كتاب و به دنبال آن دادن امتحان و گرفتن نمره اکتفا کند، اشتباه کرده است و اين، براي او خسارت بزرگی محسوب ميشود. وقتي عمر آدم تمام میشود از خود سؤال كند كه در مسیر حرکت علم چقدر سهم دارد؟ و بعد پاسخ دهد: هیچ! انسان باید در سرعت بخشیدن به علم و رشد آن و در يك سخن در فتح قواعد جدید سهم داشته باشد و مشكلات يك بحث علمي را بتواند حل كند.
🔹 متأسفانه امروزه یکی از تهمتهایی که به حوزههای علمیه زده میشود، این است که میگویند با این درسها چه گرهی از کارهای این نظام را حل میکنید؟ اتفاقاً حرف ما این است که شما اگر به آنچه که فقه میگوید درست عمل کنید، بسیاری از این مشکلات را ندارید. چه مقدار مسئولین با فقه و آنچه كه دین مطرح میکند آشنايي دارند؟ افراد زيادي هستند كه از آن اطلاع ندارند و از آن طرف فکر میکنند افراد در حوزه تکرار مکررات دارند و حرفهای هزار سال پیش را تکرار میکنند! در بانکداری، فقه میگوید قوانين نبايد بهگونهاي باشند كه مستلزم ربا باشند؛ ربا هست که امروز این تورمها و بدبختیها را به وجود آورده. ميگويند در مجمع تشخیص مصلحت نشستیم و به اين نتيجه رسيديم كه اگر جریمه دیرکرد گرفته نشود، نظام بانکداری مختل میشود! به حرف دین گوش نکردند.
▫️ بنابراين، در مباحث مختلف و حوزههاي گوناگون فقه و به ويژه فقههاي تخصصي لازم است پژوهشهاي بديع و كارآمدي صورت پذيرد و در اين راستا، لازم است كه در حوزهی مدیریت پژوهشها انسجام لازم صورت پذيرد و ابعاد نظام مديرت پژوهشي به خوبي مد نظر قرار گيرد. در انتها، امیدواریم آینده روشنتری برای حوزهها و پژوهشهاي حوزوي شاهد باشیم.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته
#پژوهش
#هفته_پژوهش
#فقه_حکومتی
✅ کانال دیدگاه ها و اندیشه های آیت الله فاضل لنکرانی
🆔 @j_fazel_lankarani
🌀 بیانات آیت الله محمد جواد #لنکرانی به مناسبت #هفته_پژوهش (بخش اول)
🔹 بسم الله الرحمن الرحيم؛ الحمد لله رب العالمين و صلی الله علی سيدنا محمد و آله الطاهرين
در هفته پژوهش قرار داريم و به همين مناسبت نکاتي را عرض ميکنم؛
🔻ابتدا بايد خدای تبارک و تعالی را شاکر باشيم که وضع پژوهشی امروز حوزههای علمیه با قبل از انقلاب و گذشته قابل مقایسه نیست و امروزه پژوهشهاي فراوان با تنوع موضوعات در مسائل مورد نياز نظام اسلامی و جامعه به وسيله طلاب و پژوهشگران حوزه انجام شده است. به عنوان مثال اگر قبل از انقلاب در مسائل اقتصادی دو يا سه پژوهش ـ مثلاً ـ وجود داشت، امروزه دهها پژوهش وجود دارد و کتابهای مفصل در همین حوزه مبارک قم نگاشته شده است...
🔹درباره فقه سیاسی نيز به برکت نظام اسلامی مشاهده ميشود كه چه تحقيقات فاخري در حوزه علميه و مراكز فقهي انجام شده است! این مسئله كه اسلام دارای حکومت است، امیرالمؤمنین خطبه شقشقیه را در اواخر عمر شريفشان بيان فرمودند، اگر واقعاً اسلام دارای حکومت نبود، چه فرقي بود که بعد از پیامبر اكرم(ص) چه کسی بر مسند نشيند؟ هر كسي باشد فرقي ندارد؛ باید بگوئیم مردم را بايد به مسائل معنوی و عبادی دعوت كرد و کاری نداشته باشید چه کسی حاکم است؛ آيا این میشود دین؟! به نظر من، هیچ امام معصومی(ع) نيست جز اين كه درباره حکومت در دین حرف و مطلب دارد و از تمامي امامان در اين باره روایت داريم. وقتی دین دارای حکومت است، حکومت هم مبتنی بر سیاست است، فقه سیاسی و فقه حكومتي به میدان میآید. بحمدالله قدمهای خوبی تا كنون برداشته شده ولي تا نتیجه فاصله داریم و حوزه امروز بايد به اين سمت حركت كند كه ابعاد فقه سیاسی را کاملاً مشخص كرده و به جامعه بشری و مسلمین ارائه دهد.
▫️نكته ديگري كه در حوزه پژوهش بايستي مد نظر قرار گيرد اين است كه فضاي علمي بايد مقداری باز باشد، یعنی اجازه دهند كه اهل فکر و نظر حرفشان را با استدلال و با پشتوانه علمی محکم بیان کنند، بعد در همين فضاي علمي مورد نقد قرار گيرد. هیچ اشکالی ندارد اگر کسی ادعا میکند اسلام حکومت ندارد، اجازه داشته باشد و ميدان پيدا كند كه حرفش را بزند نبايد بلا فاصله او را با تهمت و نسبتهای ناروا از میدان خارج كرد؛ بلكه بايد استقبال كرد و اشكالات نظرش را به صورت علمي و در فضاي مناظره و گفتگو ذكر كرد. در مباحث علمی نميتوان جلوی فکر و علم را گرفت، امروزه اگر نگذاریم حرفي زده شود، صاحب آن حرفش را مینویسد و در فضاي مجازي مطرح ميشود و اگر در اين فضا هم مجال پيدا نكند، بالاخره نوشته او ده سال دیگر، كمتر يا بيشتر در دست عدهای قرار میگیرد. چه اشکال دارد به جای اینکه چند سال بعد مطرح شود همين امروز نظرش را در یک کرسی آزاد و به دور از هیاهو و هواپرستی مطرح کند؟. البته از اين مسئله نبايد غافل بود كه بعضی به دنبال شهرت هستند و درصدد هستند هر روز حکمی از احکام اسلام و ضرورتی از ضرورتها را انکار کنند، به عنوان مثال یک روز بگویند روایات شيعه اسرائیلیات است، یک روز بگویند قرآن به روایت حفص از عاصم است كه شخصي فاسق است! مغالطاتي را در فضای مجازی بيان ميكنند که فقط اهلش میفهمند! در مورد اين افراد مسئله طور ديگري است، نبايد به آنها ميدان داد و بلكه باید با آنان برخورد کرد. بنابراين، از نكات مهم در عرصه پژوهش، لزوم ایجاد فضای آزاداندیشی و اجازه طرح مباحث نو در حوزه های علمیه و در کنار آن، آمادگی لازم جهت پاسخگویی به شبهات احتمالی ناشی از آزاداندیشی است.
#پژوهش
#هفته_پژوهش
#فقه_حکومتی
✅ کانال دیدگاه ها و اندیشه های آیت الله فاضل لنکرانی
🆔 @j_fazel_lankarani
52.Osuol (99.09.26).mp3
9.24M
✅ #فقه_سیاسی، #فقه_حکومتی و #پژوهش در حوزه های علمیه از دیدگاه آیت الله فاضل لنکرانی
▫️بیانات آیت الله فاضل لنکرانی در ابتدا جلسه درس خارج
🔻محورهای بیانات:
1. #فقه_سیاسی: شروط حاکم اسلامی (شرح نهج البلاغه)
2. اهمیت و وضعیت #پژوهش و ظرفیت های حوزه های علمیه در این زمینه
#فقه_سیاسی
#پژوهش_در_حوزه_های_علمیه
✅ کانال دیدگاه ها و اندیشه های آیت الله فاضل لنکرانی
دیدگاه ها و اندیشه های آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی
🌀 بیانات آیت الله محمد جواد #لنکرانی به مناسبت #هفته_پژوهش (بخش اول) 🔹 بسم الله الرحمن الرحيم؛ الحم
🌀 بیانات آیت الله محمد جواد #لنکرانی به مناسبت #هفته_پژوهش (بخش دوم)
🔹 مطلب ديگر اين كه پژوهشهايي كه صورت ميگيرد بايد از چند شاخصه برخوردار باشد؛ يكي اين كه به صورت کارهای تکراری و موازي نباشد؛ اين كه صد مطلبي که در کتابهاي مختلف آمده است را یکجا جمع کنیم، پژوهش نيست! بین پژوهش و جمعآوری خیلی فرق است. پژوهش همانطور که رهبری معظم انقلاب هم مکرر فرمودند و از مطالبات ايشان از حوزههای علمیه است، اين كه حوزه و پژوهشگران آن به دنبال «تولید علم» باشند؛ یعنی آیات، روایات و مبانی فقهي با دقت عمیقتر بررسی شود و از دل آن حرف جدیدی بیرون بیاید كه بنيان و پشتوانه علمي داشته باشد. به عبارت ديگر از «ضروريات پژوهش، اهتمام به پژوهشهای راهبردی و کاردبردی در کنار پژوهشهای بنیادین» است. من عرض میکنم امروز بهترین زمان برای پژوهش است، شرایط آماده است، موضوعات فراوان است، در مباحث اعتقادی، مباحث اخلاقی و فقهی موضوعات فراوان داریم كه بايد نسبت به آنها كار علمي صورت گيرد؛ امروز اگر طلبهاي فقط به خواندن كتاب و به دنبال آن دادن امتحان و گرفتن نمره اکتفا کند، اشتباه کرده است و اين، براي او خسارت بزرگی محسوب ميشود. وقتي عمر آدم تمام میشود از خود سؤال كند كه در مسیر حرکت علم چقدر سهم دارد؟ و بعد پاسخ دهد: هیچ! انسان باید در سرعت بخشیدن به علم و رشد آن و در يك سخن در فتح قواعد جدید سهم داشته باشد و مشكلات يك بحث علمي را بتواند حل كند.
🔹 متأسفانه امروزه یکی از تهمتهایی که به حوزههای علمیه زده میشود، این است که میگویند با این درسها چه گرهی از کارهای این نظام را حل میکنید؟ اتفاقاً حرف ما این است که شما اگر به آنچه که فقه میگوید درست عمل کنید، بسیاری از این مشکلات را ندارید. چه مقدار مسئولین با فقه و آنچه كه دین مطرح میکند آشنايي دارند؟ افراد زيادي هستند كه از آن اطلاع ندارند و از آن طرف فکر میکنند افراد در حوزه تکرار مکررات دارند و حرفهای هزار سال پیش را تکرار میکنند! در بانکداری، فقه میگوید قوانين نبايد بهگونهاي باشند كه مستلزم ربا باشند؛ ربا هست که امروز این تورمها و بدبختیها را به وجود آورده. ميگويند در مجمع تشخیص مصلحت نشستیم و به اين نتيجه رسيديم كه اگر جریمه دیرکرد گرفته نشود، نظام بانکداری مختل میشود! به حرف دین گوش نکردند.
▫️ بنابراين، در مباحث مختلف و حوزههاي گوناگون فقه و به ويژه فقههاي تخصصي لازم است پژوهشهاي بديع و كارآمدي صورت پذيرد و در اين راستا، لازم است كه در حوزهی مدیریت پژوهشها انسجام لازم صورت پذيرد و ابعاد نظام مديرت پژوهشي به خوبي مد نظر قرار گيرد. در انتها، امیدواریم آینده روشنتری برای حوزهها و پژوهشهاي حوزوي شاهد باشیم.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته
#پژوهش
#هفته_پژوهش
#فقه_حکومتی
✅ کانال دیدگاه ها و اندیشه های آیت الله فاضل لنکرانی
🆔 @j_fazel_lankarani