اول خردادماه، روز بزرگداشت حکیم متاله ملاصدرای شیرازی گرامی باد #فیلسوف_الدوله #حکیم_شیرازی #انسانیات •••༺ إِنْسانيّاتْ؛ انجمن حکمت عملی ༻••• https://eitaa.com/joinchat/2587689759Ca4c467c7b2

💠 به مناسبت روز نکوداشت حکیم متاله صدرالدین شیرازی، گزیده‌ای از سخنرانی دکتر سید مهدی امامی جمعه (عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان) با عنوان درآمدی بر فلسفه اجتماعی حکمت متعالیه در مدرسه دارالعلم مشهد مقدس در چند فرسته تقدیم حضور می‌شود. #انسانیات #فیلسوف_الدوله #ملاصدرای_شیرازی •••༺ إِنْسانيّاتْ؛ انجمن حکمت عملی ༻••• https://eitaa.com/joinchat/2587689759Ca4c467c7b2

امام جواد علیه السلام و سازمان وکالت (قسمت نخست) 1⃣ مقدمه سازمان وكالت مجموعه‏اى از امامان معصوم (عليهم السلام) و عده‏اى از پيروان نزديك و وفادار آنان بود؛ كه با هم‏كارى يك‏ديگر، تشكيلات هماهنگ و منسجمى را پديد آوردند تا با اتخاذ روش‏هايى، پيش‏برد اصول دينى، سياسى و مذهبى را محقق سازند. 🔶 این تشكيلات را مى‏توان به مثابه هرمى دانست كه در رأس آن امام معصوم قرار داشت و در بدنه هرم، وكلاى خاص و در قاعده آن، وكلاى مقيم در نواحى مختلف شيعه‏نشين قرار داشتند. شبكه وكالت در عصر امام صادق (ع) و توسط آن حضرت راه‏اندازى شد. امام كاظم (ع) با توجه به ضرورت‏هاى موجود و شرايط خفقان‏ آميز دوره امامتش، به تقويت و گسترش فعاليت اين تشكيلات مبادرت ورزيد. دوره فعاليت این سازمان تا پايان دوره غيبت صغرا بوده است. بر اساس پژوهش انجام گرفته در اين زمينه، اسامى قريب به يك‏صد تن از وكلاى ائمه (عليهم السلام) در طول قريب به دويست سال فعاليت آن، قابل‏شناسايى است. 2⃣ جغرافیای سازمان وکالت با توجه به اقامت امام صادق ع در مدينه، مى‏توان اين شهر را نقطه آغازين در فعاليت و بسط قلمرو سازمان وكالت دانست و به موازات رشد و گسترش تشيع در مناطق مختلف، فعاليت اين سازمان نيز گسترش مى‏يافت به گونه‏اى كه تا پايان دوره فعاليتش يعنى پايان غيبت صغرا، مناطق تحت پوشش سازمان وكالت شامل جزيرةالعرب، شمال افريقا، عراق و ايران بود. 🔶 بر اساس بررسى به عمل آمده درباره مناطق فعاليت وكلاى امام جواد (ع)، آنان در مناطق مدينه، مكه، مصر و مغرب، كوفه، بغداد و بصره، قم، رى، اهواز، همدان و خراسان حضور و فعاليت داشتند. 3⃣ وظایف سازمان وکالت در مجموع مى‏توان مسئوليت‏هاى سازمان وكالت در طول دو قرن فعاليتش را در هفت محور مطرح نمود: 1. نقش ارتباطى، 2. نقش مالى، 3. نقش دينى و ارشادى، 4. نقش علمى و فرهنگى، 5. نقش اجتماعى- خدماتى، 6. نقش سياسى- مبارزاتى، 7. نقش امنيتى. 4⃣ راه های ارتباطی سازمان وکالت در سازمان وکالت، ارتباطات گوناگونى صورت مى‏گرفت كه عبارتند از: ارتباط حضورى و مشافهى، ارتباط كتبى، ارتباط از طريق ارسال پيك و فرستاده، و طرق خارق عادت. ارتباط حضورى و ملاقات مستقيم در بسيارى از موارد در قالب و در ايام مراسم حج انجام مى‏گرفت. محل سكونت وكلاى ارشد نيز يكى از مكان‏هاى ديدار و ارتباط وكلا با يك‏ديگر بود. 🔶 ارتباطات مكاتبه‏اى، از روش‏هاى رايج ارتباطى در سازمان وكالت، بين امامان شيعه (عليهم السلام) و باب‏ها و وكلا و شيعيان بوده است. اين شكل ارتباط به خصوص در دوره‏هاى شدت‏گيرى فشار حكومت‏ها تشديد مى‏شده است. 🔶 ارسال نماينده و پيك‏هاى مخصوص، يكى ديگر از روش‏هاى ارتباطى در سازمان وكالت بود كه غالباً بين امامان شيعه (عليهم السلام) و وكلاى نواحى ارتباط برقرار مى‏كردند. اين پيك‏ها، گاهى براى جمع‏آورى وجوه شرعى و اموال جمع شده در نزد وكلاى مقيم در نواحى مختلف، و گاه براى رساندن نامه‏هاى امامان (عليهم السلام) و يا باب‏ها و سفرا، به وكلا و شيعيان و بالعكس، به آن نواحى اعزام مى‏شدند. اين پيك‏ها گاه از ميان كسانى انتخاب مى‏شدند كه هيچ‏گونه ارتباطى با سازمان وكالت نداشتند و از ماهيت مأموريتشان نيز مطلع نبودند؛ و تنها نقش رساندن مال يا نامه‏اى را ايفا مى‏كردند. 5⃣ سازمان وکالت در عصر ابن الرضا ع دوره امامت امام جواد (ع) زمينه‏ساز خوبى براى رشد فعاليت شبكه وكالت و آماده‏سازى آن براى ورود به دوره غيبت صغرا شد كه در آن دوره تنها پناهگاه شيعه براى رفع حيرت و نيل به پاسخ مشكلات معارفى و غلبه بر مشكلات سياسى و اجتماعى شد. 🔶 از بررسى منابع موجود مى‏توان به اسامى 15 نفر از وكلاى آن حضرت دست يافت كه عبارتند از: عبدالرحمن بن حجاج، محمد بن سنان، زكريا بن آدم، صفوان بن يحيى، عبدالعزيز بن مهتدى، على بن مهزيار اهوازى، ابو عمرو حذّاء، صالح بن محمد بن سهل، يحيى بن ابى عمران، ابراهيم بن محمد همدانى، على بن ريان بن صلت قمى، اسحاق بن ابراهيم حضينى، عبدالله بن محمد حضينى، محمد بن فرج رخجى، ابو هاشم داود بن قاسم جعفرى. البته با توجه به گستره مناطق شيعه‏ نشين، وكلاى آن حضرت بايد بيش‏تر از تعداد ياد شده بوده باشند. 📚 منبع: مجموعه مقالات همایش سیره و زمانه امام جواد (ع) - جلد اول، مقاله امام جواد (ع) و سازمان وكالت‏، محمدرضا جبارى (صفحات 537 تا 593) 🌐 مطالعه مشروح مقاله #سازمان_وکالت_در_عصر_ابن_الرضا_ع #وقایع_اتفاقیه #انسانیات •••༺ إِنْسانيّاتْ؛ انجمن حکمت عملی ༻••• https://eitaa.com/joinchat/2587689759Ca4c467c7b2

امام جواد ع و سازمان وکالت (قسمت دوم) 6⃣ عملکرد امام جواد ع در سازمان وکالت ۶.۱ معرفی وکلا و جایگاه آنها به شیعیان امام جواد در ضن نامه ای که جهت نصب ابراهيم بن محمد همدانى به جاى يحيى بن ابى عمران (وكيل حضرت در قم) نگاشته بود، به ابراهيم فرموده بود كه نامه را تا زمانى كه يحيى در قيد حيات است باز نكند. ازاين‏رو، ابراهيم پس از درگذشت يحيى از وكالت خود باخبر شد. 🔶 اين روايت، حكايت از آن دارد كه ائمه (عليهم السلام) آن‏چنان به استمرار فعاليت شبكه وكالت در نواحى شيعه‏نشين اهتمام داشتند كه حتى قبل از درگذشت وكيل يك ناحيه، جانشينش را تعيين كرده بودند. اما اين‏كه آن حضرت توصيه مى‏كنند نامه پيش از درگذشت وكيل پيشين گشوده نشود شايد براى تأمين امنيت بيش‏تر وكيل پيشين و وكيل جانشين بوده، زيرا تشكيلات وكالت به طور مخفيانه و غيرآشكار فعاليت مى‏كرد. 🔶 گفتنى است ابراهيم بن محمد همدانى علاوه بر قم، در همدان نيز وكالت امام جواد (ع) را عهده‏دار بوده كه البته معلوم نيست وكالت اين دو ناحيه را به طور همزمان عهده‏دار بوده باشد. بنا به نقل كشى، امام جواد (ع) طى نامه‏اى به ابراهيم، ضمن اعلام وصول اموال و وجوه ارسالى، و اين‏كه امام (ع) مقدارى دينار و لباس براى او فرستاده‏اند، به وى خبر دادند كه به شيعيان همدان، وكالت ابراهيم را اعلام كرده و ضمن دعوت به تبعيت از او، فرموده‏اند كه در ناحيه همدان، وكيلى به جز او ندارند. و اين‏كه به وكلاى ديگر هم‏چون نضر و ايوب نيز فرموده‏اند كه برخلاف نظر ابراهيم عمل نكنند. ۶.۲ مقابله با وکلای منحرف اين مقابله گاه به شكل صريح انجام مى‏شد و در مواردى، امامان معصوم (عليهم السلام) مقابله جدى و علنى با برخى از وكلاى خائن را به صلاح نديده و به معرفى چهره حقيقى آن‏ها به معدودى از شيعيان اكتفا مى‏كردند. از نمونه‏هاى مربوط به اين نوع برخورد، جريان «صالح بن محمد بن سهل همدانى» است. 🔶 وى كه از وكلاى وقف در قم بود، در دوران وكالتش، ده هزار درهم از اموال متعلق به امام جواد (ع) را بدون اذن حضرت مصرف كرد. سپس به نزد آن جناب آمده و عرض كرد: «يابن رسول اللّه مرا درباره ده هزار درهم كه خرج كرده‏ام، حلال كن!» حضرت نيز در پاسخ فرمودند: «حلال است!» ولى هنگامى كه وى از نزد حضرت خارج شد آن حضرت به ابراهيم بن هاشم كه در مجلس حضور داشت فرمودند: «برخى از اينان اموال و حقوق آل محمد (ص) و فقرا و مساكين و ابناء سبيل آنان را به ناحق مصرف كرده سپس نزد من آمده و طلب حلّيت مى‏كنند؛ آيا گمان مى‏كنى كه من در مواجهه با آنان مى‏گويم: حلال نمى‏كنم؟! به خدا قسم روز قيامت از اينان به سختى سؤال خواهد شد». 🔶 با توجه به فضاى خفقان‏آميز عصر عباسى و حساسيت دستگاه حكومتى نسبت به فعاليت‏هاى وكلا، امامان معصوم و وكلاى آنان، رعايت اصل نهان‏كارى و تقيه را در سرلوحه برنامه‏هاى خود قرار داده بودند. ۶.۳ نظارت بر عملکرد وکلا امام جواد (ع) با نظارت دقيق بر كار سازمان وكالت، موجب تقويت و گسترش آن در عصر خود شد. اين نظارت، دورترين نقاط در قلمرو سازمان وكالت را نيز در برمى‏گرفت؛ براى نمونه، آن جناب دو وكيل و نماينده سيار به نام‏هاى مسافر و ميمون به نواحى مركزى ايران، از جمله قم، ارسال فرمود تا ضمن تماس با وكيل‏هاى مقيم، وجوه شرعى جمع شده در نزد آنان را نيز اخذ و به نزد حضرت ببرند. زكريا بن آدم كه وكيل برجسته حضرت در قم بود، به علّت مشاهده اختلافى كه بين اين دو نماينده سيار بروز كرد از تحويل وجوه شرعى خوددارى نمود. اين امر موجب شد امام از طريق احمد بن محمد بن عيسى قمى پيامى به زكريا مبنى بر لزوم ارسال وجوه شرعى بفرستند. ۶.۴ تامین مالی وکیل بنا به نقل كشى پس از آن‏كه ابراهيم بن محمد همدانى وكيل امام جواد (ع) در همدان، وجوه شرعى را نزد آن جناب ارسال نمود، آن حضرت مقدارى دينار و لباس براى او فرستاد و طى نامه‏اى به وى، ارسال دينارها و لباس‏ها را نيز يادآور شد. اين نقل مى‏تواند به‏طور ضمنى حاكى از وجود برنامه‏اى مشابه درباره ساير وكلاى ائمه (عليهم السلام) نيز باشد؛ يعنى پس از ارسال وجوه شرعى، مقدارى از آن‏ها به خود وكيل بازگردانده مى‏شد. حال ممكن است اين وجه را، صله امام بدانيم و يا مزد وكالت وكيل به حساب آوريم. طبق نقل كلينى، ديگر وكيل امام جواد (ع) يعنى ابوعمرو حذّاء كه از تنگ‏دستى نزد آن جناب شكوه مى‏كند، پس از آن‏كه محل وكالتش «باب كلتا» در بصره تعيين مى‏شود، به امر حضرت پانصد درهم مستمرى براى وى مقرّر مى‏گردد. 📚 منبع: مجموعه مقالات همایش سیره و زمانه امام جواد (ع) - جلد اول، مقاله امام جواد (ع) و سازمان وكالت‏، محمدرضا جبارى (صفحات 537 تا 593) 🌐 مطالعه مشروح مقاله #سازمان_وکالت_در_عصر_ابن_الرضا_ع #وقایع_اتفاقیه #انسانیات •••༺ إِنْسانيّاتْ؛ انجمن حکمت عملی ༻••• https://eitaa.com/joinchat/2587689759Ca4c467c7b2

تجلیل و تعظیم بزرگان و نیز زیارت قبور ایشان در اندیشه شیعی، بلکه در تفکر اسلامی و حتی در همه ادیان الهی و غیرالهی جایگاه ویژه ای دارد و با صرف نظر از اندکی تنگ اندیشان، کنشی مقبول در مناسبات فردی و اجتماعی در سطح انسانی قلمداد می شود. درباره اهداف بزرگداشت انبیاء و صلحا و شهداء و نیز پدیده زیارت گفتگوهای فراوانی با رویکردهای متنوعی صورت پذیرفته است. بخشی از این رویکردها در اندیشه های حکما به ویژه در آثار حکمت عملی قابل رهگیری است. به مناسب اربعین حسینی و ایام عزای پیامبر اکرم (ص)، امام حسن مجتبی (ع) و امام رضا (ع) در روزهای پیش رو، در چند قسمت گزارش یا خلاصه از برخی از این دیدگاه ها تقدیم شما گرامیان می شود. #زیارت #حکمت_عملی #إنسانیات •••༺ إِنْسانيّاتْ؛ انجمن حکمت عملی ༻••• https://eitaa.com/joinchat/2587689759Ca4c467c7b2

🔰 زیارت در نگاه فیلسوفان مسلمان (قسمت اول) 🔶 از جمله نخستین اظهارات درباره بزرگداشت صالحان در فضای حکمت اسلامی را می توان در اندیشه حکیم فارابی ملاحظه کرد. وی بر این باور است که توسعه فضائل مدنی از طریق دو شیوه تعلیم و تادیب واقع می شود. 🔸در روش تعلیم مجموعه ای از آموزه های نظری و عملی به شهروندان مدینه منتقل می شود و از آنجا که عامه شهروندان توان ادراک فلسفی ندارند، معارف عالیه به زبانی ساده بر ایشان عرضه می شود. از جمله اینکه فضائل اخلاقی و مدنی از طریق نقل داستان انبیاء، انسان های پاک و فرمانروایان فاضل به عامه انسان ها آموزش داده می شود. 🔸تثبیت فضائل منقول از ابرار در انسان ها مستلزم به جا آوردن افعالی است که شهروندان از طریق آنها به یاد ابرار باشند و فضائل آنها را متذکر شوند. از همین روی در شیوه تادیب، شهروندان مامور هستند که افعالی به جای بیاورند که در آنها به تعظیم و تمجید انبیاء، فرمانروایان فاضل، ائمه هدی و روسای ابرار می پردازند. 📚 کتاب الملة، ص46 #زیارت #فارابی #حکمت_عملی #إنسانیات •••༺ إِنْسانيّاتْ؛ انجمن حکمت عملی ༻••• https://eitaa.com/joinchat/2587689759Ca4c467c7b2

🔰 زیارت در نگاه فیلسوفان مسلمان (قسمت دوم) 🔶در رساله ای منسوب به ابن سینا، گفتگویی مکتوب میان وی و ابوسعید ابوالخیر نقل شده است که در آن به فلسفه زیارت از منظر خویش پرداخته است. 🔸وی در این نوشتار زیارت به ویژه زیارت دست جمعی را موجب تصفیه نفوس و آمادگی برای دریافت صور مطلوب بر می شمرد. نفس زائر که هنوز به بدنش تعلق دارد در هنگامه زیارت از نفس مزور کسب خیر می کند یا ضرر از وی دفع می شود و از این طریق آماده دریافت صور معقول می شود. این کسب آمادگی در دو جهت واقع می شود: 1⃣ کسب آمادگی جسمانی: بدن در مواجهه با مزور مزاج معتدلی پیدا می کند که به عنوان ابزاری برای نفس نقش ویژه ای در کسب صور مطلوب و ملکات خلقی دارد. این تاثیرپذیری در جایی که زوار اجتماع دارند، مانند زیارت بیت الله بیشتر واقع می شود. زیرا در چنین موقعیتی اذهان صفای بیشتری دارد و خواطر انسان ها کمتر پراگندگی پیدا می کند و نفوس استعداد بالاتری دارند. همچنین در زیارت هایی که اجتماع بشری بزرگی پدید می آید به دلیل اجتماع عقاید نزدیکی بیشتری به محضر الهی حاصل می شود و آمادگی بیشتری برای ارتباط با عالم اله ایجاد می شود. 2⃣ کسب آمادگی نفسانی: در این جهت زیارت موجب رویگردانی نفس از متاع دنیا شده و در نتیجه نفس به عالم قدسی رو می کند و از این طریق نور الهی در سر باطن او تابیدن می گیرد. #زیارت #ابن_سینا #حکمت_عملی #إنسانیات •••༺ إِنْسانيّاتْ؛ انجمن حکمت عملی ༻••• https://eitaa.com/joinchat/2587689759Ca4c467c7b2

🔰 زیارت در نگاه فیلسوفان مسلمان (قسمت سوم) 🔶 پیش از این گفتیم که مسأله زیارت به ویژه زیارت جمعی از جمله موضوعات مورد علاقه فیلسوفان بوده است و به آثار آن در تصفیه نفوس و طهارت اخلاق پرداخته اند. یکی دیگر از حکیمان که به تبع شیخ الرئيس به موضوع زیارت پرداخته است، جناب میرداماد است. 🔸ایشان ضمن تایید و تبیین دیدگاه بوعلی، توضیح می دهد که آنچه باعث اثرگذاری زیارت بر زائر می شود، آن است که نفس مزور همچنان با بدن مدفون وی در ارتباط است. 🔸وی همچنین درباره زیارت جمعی می گوید: اجتماع نفوس زائران که به انوار الهی و اضواء ملکوتی روشن شده است، فوائد فراوانی دارد. دلیل این امر آن است که نفوس ایشان چونان آینه های صیقلی روبرو، انوار الهی و ملکوتی را بازتاب می دهند به نحوی که این انوار چند برابر می شود به نحوی که دیده های کم سو و ضعیف یارای پذیرش آن را نخواهد داشت. #پی‌نوشت متن کلام میرداماد: ثمّ اجتماع انفس الزائرين المشرقة بالانوار الالهيّة و الاضواء الملكوتيّة، له فوائد جمّة فى هذا الباب، كالمرايا الصقيلة المستنيرة الّتي تتعاكس اشعّة الاضواء منها و يتضاعف شروق الانوار عليها، حيث لا تطيقها العيون العمشة الضعيفة. 📚 القبسات، 456 #زیارت #میرداماد #حکمت_عملی #إنسانیات •••༺ إِنْسانيّاتْ؛ انجمن حکمت عملی ༻••• https://eitaa.com/joinchat/2587689759Ca4c467c7b2

🔰زیارت در نگاه فیلسوفان مسلمان (قسمت چهارم) 🔶در بخش پیشین گفتیم که زیارت قبور انسان های فاضل با رویکردهای مختلفی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته و به عنوان یک کنش اخلاقی یا مدنی بررسی شده است. از دیگر اندیشمندان اسلامی که با ادبیاتی حکمت آمیز به تحلیل این پدیده پرداخته است، می توان به فخر رازی اشاره نمود. وی می نویسد: 🔸سیره عقلا برین است که به مزارات متبرک می روند و نماز می گذارند و نزد آنها روزه می گیرند و در آنجا حاجات بزرگ خویش را از خداوند طلب می کنند و آثار و نتایج آن را به وضوح می یابند. 🔸نقل شده است که یاران «ارسطو» هر گاه از حل مسأله ای دشوار باز می ماندند، به قبر او پناه می بردند و در نزد آن قبر به مباحثه و پژوهش در آن مسأله مشغول می شدند و بدین ترتیب مسأله برای ایشان حل می شد. این امر در زمان ما هم نزد قبور علما و بزرگان از زهاد زیاد اتفاق افتاده است. #پی‌نوشت متن اصلی فخر زاری: انه جرت عادة العقلاء بأنهم يذهبون إلى المزارات المتبركة و يصلون و يصومون عندها، و يدعون اللّه في بعض المهمات، فيجدون آثار النفع ظاهرة، و نتائج القبول لائحة. يحكى أن أصحاب «أرسطاطاليس» كانوا كلما صعبت عليهم مسألة، ذهبوا إلى قبره، و بحثوا فيها، فكانت تنكشف لهم تلك المسألة، و قد يتفق أمثال هذا كثيرا، عند قبور الأكابر من العلماء و الزهاد [في زماننا] 📚المطالب العالية، ج7، ص131 #زیارت #فخررازی #حکمت_عملی #إنسانیات •••༺ إِنْسانيّاتْ؛ انجمن حکمت عملی ༻••• https://eitaa.com/joinchat/2587689759Ca4c467c7b2

حكمت عملی از منظر بوعلی‌سینا 🔶 بخش اول: مهمترین آراء اخلاقی ابن‌سینا 🎙 فرشته ندری ابیانه (استاد دانشگاه بوعلی‌سینا) 🔸 ابن‌سینا در رساله‌های «تهذیب الاخلاق» و «مقالة فی الاخلاق»‌ به مباحث اخلاقی می‌پردازد: 1⃣ ابن‌سینا معتقد است كه اصلاح جامعه در گرو اصلاح فرد است. 2⃣ ابن‌سینا این مفروض را پذیرفته است كه اولویت با نفس است و باید توجه انسان به اصلاح نفس باشد و بیشتر از جسم به نفس توجه كند. 3⃣ چگونگی اصلاح نفس: انسان معمولا دچار غفلت است و عیوب خود را نمی‌بیند. همان طوریكه انسان برای كشف عیوب ظاهری از آئینه كمك می‌گیرد، باید از دوست خردمند در كشف و اصلاح عیوب نفس كمك بگیرد به‌گونه‌ای که مومن آئینه مومن است. بوعلی به داشتن دوست شفیق و منتقد تأكید می‌كند زیرا آن را یكی از راههای اصلاح نفس می‌داند. 4⃣ اولویت امر صاحبان مقام و ریاست: افراد به خاطر اینكه به مسئولیت، مقام و ریاست می‌رسند گرفتار دو گروه هستند؛ چاكرانی كه از ترس تملق می‌كنند و متملقانی كه به طمع افتاده و تملق می‌كنند كه امتیازی كسب نمایند. رؤسا و مسئولین همیشه در معرض این دو گروه دروغگوی اطراف خود هستند. مسئولین بیش از سایرین باید از دوست خردمند استفاده كنند. اما این دوست كه می‌‎خواهد انسان را نصیحت كند باید شرایط نصیحت را داشته باشد كه ابن‌سینا شرایط نصیحت كردن را این‌گونه مطرح می‌كند: با ملاحظات، مدارا و رفق باشد. اگر انتقادی نسبت به كسی داریم در خلوت بگوئیم تا این نقد و نصیحت اثرگذار باشد. از امثال استفاده كنیم و از تندگویی پرهیز شود. به میزان رغبت طرف مقابل توجه شود. اگر طرف مقابل صاحب مقام، مسئولیت و جاه و مكنت است از پرگویی پرهیز كنیم. 5⃣ لزوم محاسبه: محاسبه، روش عملی اصلاح اخلاق است. اگر نیكی‌ها افزون شود انسان به خود پاداش دهد و اگر بدی‌ها بیشتر شد جزا دهد و این نسبت میان نظام پاداش و جزا است. این مسئله مورد توجه ابن‌سینا برای اصلاح نفس انسان است كه آن را با مثال بهشت و جهنم مطرح می‌كند. 6⃣ نقش عادت در تثبیت اخلاق: انسان باید به خوبی‌ها عادت كند تا خوبی‌ها در او افزایش یابد. كار نیكو كردن از پر كردن است. 📚 https://www.mohiyeddin.ir/fa/اخبار/323-حکمت-عملی-از-منظر-ابن-سینا #فیلسوف_الدوله #ابن_سینا #انسانیات •••༺ إِنْسانيّاتْ؛ انجمن حکمت عملی ༻••• https://eitaa.com/joinchat/2587689759Ca4c467c7b2

حكمت عملی از منظر بوعلی‌سینا 🔶 بخش دوم: تدبیر منزل از دیدگاه ابن‌‌سینا 🎙 فرشته ندری ابیانه (استاد دانشگاه بوعلی‌سینا) 🔶 ابن‌سینا در رساله «تدابیر المنازل او السیاسات الاهلیة» به این موضوع پرداخته و در این خصوص مطرح می‌كند: 1⃣ نخست، اهمیت اخلاق و لزوم استفاده از پاداش و كیفر برای نظارت بر اجرای اخلاقی، تا فرد خودش اصلاح نشده چگونه می‌تواند بر سایر اعضای خانواده تاثیر بگذارد. حتی در مسائل تدبیر منزل نكته اول؛ تأكید بر اخلاق است و اگر فرد كوشید و خود را اصلاح كرد و خواست تشكیل خانواده دهد. 2⃣ دوم؛ تأمین اقتصاد خانواده وظیفه مرد است و ابن‌سینا بر این موضوع تأكید می‌كند؛ زیرا بوعلی‌سینا با تربیتی كه در خانواده و جامعه به عنوان تربیت دینی دارد، مرد را موظف به تأمین اقتصاد خانواده می‌داند. 🔸 استواری در نظام درآمدها و هزینه‌ها(دخل و خرج) باید هماهنگ باشد، هزینه‌ای كه باید صرف خود فرد و خانواده شود باید كافی باشد. بخشی از هزینه باید صرف امور خیریه، بخشی نیز باید برای روز مبادا كه در زندگی هركسی رخ می‌دهد ذخیره شود زیرا دلیلی ندارد همه درآمد را فرد خرج كند، درآمد همیشه باید بیشتر از هزینه باشد. 🔸 ابن‌سینا می‌گوید درآمد باید براساس استحقاق باشد، عدالت اقتصادی باشد تا فرد و خانواده و جامعه به اصلاح برسد. در این زمینه باید اصول رفق، عفت و مدارا رعایت شود. 3⃣ سوم؛ اصل سطح اعتدال، این روزها در خصوص حقوق اقشار مختلف جامعه بحث می‌شود كه یكسان سازی حقوق از این مباحث است كه باید این مسئله به نحوی انجام شود كه استحقاق، رفق و مدارد در نظر گرفته شود. بعضی از شدت سیری و برخی نیز از شدت گرسنگی در حال اضمحلال و از بین رفتن هستند. سطح اعتدال را ابن‌سینا به گونه‌ای در خانواده و جامعه مطرح می‌كند كه تمام این مباحث برای امروز كاربرد دارد و مورد نیاز جامعه امروزی است. 🔶 ابن‌سینا در خصوص صناعات درآمد می‌گوید: یكم؛ صناعات قوای نفس كه در این زمینه مثال می‌زند كسب درآمد از طریق ارث است كه دائمی نیست. دوم صناعات ادبی و هنری. سوم صناعات بدنی است كه در واقع تجارت را نیز در بر می‌گیرد. ابن‌سینا معتقد است كه صناعات ادبی و هنری بر دیگر صناعات درآمد ارجحیت دارد. صنعتگر جایگاه خود را در جامعه دارد. در رابطه همسرداری؛ مرد را مسئول خانواده دانسته و تعادل بین عقل و نقل را مورد تأكید قرار می‌دهد. ابن‌سینا معتقد است مرد هر ویژگی و فضیلتی كه دارد باید زن نیز داشته باشد. هوش، عفت، سازگاری، مصلحت اندیشی از جمله فضائلی است كه ابن‌سینا برای زن و مرد و همسرداری بر می‌شمارد و روش‌های موفقیت در همسرداری را مطرح می‌كند. 🔶 ابن‌سینا برای همسرداری سه اصل هیبت، احترام به زن و اشتغال زنان به امور مهم را مطرح می‌كند. 🔸 هیبت: مرد باید دارای شایستگی‌ها و اولویت‌های در زندگی باشد كه اعضای خانواده بر آن تكیه كنند. اگر این قضیه نباشد و مرد شایستگی‌های لازم را نداشته باشد نمی‌تواند جایگاه خود را حفظ كند و موازنه خانواده به هم می‌خورد و خانواده بی سرپرست و بد سرپرست می‌شود. 🔸 احترام به زن: ابن‌سینا معتقد است مردی كه احترام همسر خود را حفظ نكند توازن زندگی از بین می‌رود. 🔸 اشتغال زنان به امور مهم: ابن‌سینا به اشتغال زنان توجه دارد كه باید از استعدادها و توانمندیهای زن اگر درست استفاده شود به هرز نمی‌رود و باید مورد تایید عقل و نقل باشد. 🔶 تربیت فرزندان: تربیت فرزند از دیدگاه ابن‌ سینا بسیار كاربردی و عملی است و به حقوق متقابل اولیاء و فرزندان نسبت به یكدیگر پرداخته است. 🔸 ابن‌سینا زمان آغاز تربیت فرزندان را از زمان گرفتن كودك از شیر می‌داند و معتقد است كه والدین باید قبل از اینكه كودك به سن بلوغ برسد تربیت او شروع شود. 🔸 مربی كودك باید دارای شرایط باشد و نمی‌توان تربیت كودك را به مربی كه خصایص منفی دارد سپرد. 🔸 لزوم آشنایی كودك با مهارت زندگی از وظایف والدین است تا استعدادهای طبیعی و علایق آنها منطبق با آموزه‌های دینی و اخلاقی باشد. 🔸 آخرین وظیفه‌ای كه ابن‌سینا برای والدین در تربیت فرزندان قائل است این است كه از كودكی به فرزندان كار كردن را بیاموزند و برای این كار كردن امتیازی قائل شوند تا كودك نسبت به كار كردن تشویق شود. والدین فرزندان را برای زندگی بهتر در جامعه مسئولیت‌پذیر تربیت كنند. 📚 https://www.mohiyeddin.ir/fa/اخبار/323-حکمت-عملی-از-منظر-ابن-سینا #فیلسوف_الدوله #ابن_سینا #انسانیات •••༺ إِنْسانيّاتْ؛ انجمن حکمت عملی ༻••• https://eitaa.com/joinchat/2587689759Ca4c467c7b2

مقاله: تبیین اظهارنظر دوگانه ی ابن سینا در مورد رابطه ی حکمت عملی با شریعت و مقایسه ی آن با دیدگاه شهید مطهری 🖋 مریم صمدیه و علی صفرزاده ملکی 📚 فصلنامۀ دین پژوهشی و کارآمدی - ش 8، شهریور 1402، صص 83-94 #ابن_سینا #حکمت_عملی #انسانیات •••༺ إِنْسانيّاتْ؛ انجمن حکمت عملی ༻••• https://eitaa.com/joinchat/2587689759Ca4c467c7b2