❇️معنایِ «حافظ» در روزگارِ #حافظ
👈 قسمت اول
💠زِ حافظانِ جهان کس چو بنده جمع نکرد
لطایفِ حکَمی با نکاتِ قرآن
🔹تا آنجایی که به یاد میآورم، قبل از خواجه شمسالدین محمد حافظ شیرازی، متوفی ۷۹۱، ظاهراً هیچ شاعری تخلّصِ حافظ نداشته است، امّا پس از او کسانی به نام «حافظ» شهرت داشتهاند و شعر هم میگفتهاند، اما هیچ کدام از ایشان گویا «حافظ» را به عنوان #تخلّص انتخاب نکرده است.
تمام کسانی که با عنوان حافظ نامشان آمده، همه بعد از روزگارِ خواجهٔ شیراز میزیستهاند، مانند « #حافظ_حلوایی » و « #حافظ_خاموشی ».
⁉️پرسش اصلی این است که از چه روزگاری استادان #موسیقی را «حافظ» مینامیدهاند. در تذکرههای عصر تیموری و صفوی، تقریبا، همه جا نمونهٔ این کاربرد را میتوان ملاحظه کرد و هیچ نیازی به جستجو ندارد. شاید به صورت قانونمند نشود چنین حکمی کرد اما در اعمّ اغلب موارد «خوانندگان» و «گویندگانِ» خوشآواز را «حافظ» و نوازندگان را «استاد» و شعرا را «مولانا» لقب میدادهاند. مثلا حافظ فلان، استاد فلان، مولانا فلان.
🔸این که حافظان قرآن کریم، غالبا خوشآواز بودهاند و این خوشآوازی سبب میشده که آنان علم موسیقی را نیز به کمال فراگیرند، امری است بدیهی.
از بزرگترین موسیقیدانان دورهٔ اسلامیِ ما که استادِ تمامِ موسیقیدانان عصر خود بوده است، یعنی از #ابوالفتوح_غضایری (متوفی ۵۴۴) بگیرید بیایید تا حافظانی که در بدایع الوقایع یا مذکِّرِ احباب یا تذکرةالشعراء مطربیِ سمرقندی یا تحفهٔ سامی یا مجالس النّفایس نامشان آمده است و غالباً به خوشآوازی و موسیقیدانیِ ایشان اشارت رفته است و در عین حال تصریح شده است که بعضی از اینان #قرآن_کریم را به صوتِ بسیار خوش قرائت میکردهاند.
خواجه شمسالدین محمد حافظ شیرازی نیز ازین قاعده برکنار نبوده است. او نیز هم در خوشآوازی و موسیقیشناسی استاد بوده است و هم در خواندن قرآن کریم به صوتِ خوش و بر اصولِ موسیقی.
🔻 ادامه دارد..
✍ نویسنده و محقق: محمدرضا #شفیعی_کدکنی
📥 ارسالی از: آقای دکتر رضا #جلیلی
─┅─═इई 💦🌺💦ईइ═─┅─
🌳 رسانه فرهنگی،
اجتماعی #فامنین_گرام
در سه پیام رسان تلگرام،ایتا و سروش👇
🌨☘️ @Famenin_Gram 🍃☘️