♦️روابط چین و #روسیه در سال 2024(بخش دوم) #گزارش_کوتاه 🔹اندیشکده گام دوم: در این گزارش آمده است که سال ۲۰۲۳ سال بسیار موفقی برای #تجارت بین دو کشور بوده است و یکی از دستاوردهای مهم این همکاری #اقتصادی این است که در حال حاضر حدود ۷۰ درصد از این تجارت با ارزهای ملی صورت می گیرد و این در حالی است که تا ۲ سال پیش این میزان حدود ۲۵ درصد بوده است. 🔹 با این حال نویسنده معتقد است که این اعداد ممکن است گمراه کننده باشند. به این علت که عملکرد مالی کلی تجارت دوجانبه تا حد زیادی به نوسانات قیمت های جهانی #نفت، گاز، زغال سنگ، چوب و سایر کالاها بستگی دارد که اکنون ۷۰ درصد از صادرات روسیه به چین را تشکیل می دهد. اگرچه، بیشتر #صادرات چین به روسیه به جای دلار به یوآن است اما تغییرات احتمالی در نرخ مبادله دلار-روبل ممکن است تأثیر قابل توجهی بر ظرفیت جذب بازارهای روسیه داشته باشد. 🔹شایان توجه است که همکاری در زمینه #اقتصادی نه تنها به معنای تنوع بخشیدن به تجارت دوجانبه بلکه به معنای تمجید از این تجارت با راه اندازی زنجیره های تولید مشترک متعدد و متنوع است. این بدان معناست که سرمایه گذاری های مستقیم خارجی که اکنون بخش بسیار کمی از همکاری های دوجانبه را تشکیل می دهد، باید از اولویت بالاتری نسبت به تجارت سنتی برخوردار باشد. 🔹نویسنده اذعان دارد که هر دو کشور طرفدار ایجاد تغییر در نظام بین‌الملل هستند، با این تفاوت که روسیه رویکردی «#انقلابی‌» برای این تغییر اتخاذ کرده است اما چین تمایل به حرکت به سمت یک گذار تکاملی‌تر دارد و اکنون زمان آن فرار رسیده است که دو کشور از موقعیت های پیش رو به سمت همکاری های خاص و کاربردی تر حرکت کنند. 🔴#گام_دوم🔻 @Gam2wom

🔰 #صادرات #گاز به #عراق متوقف شد؟ 📌 در روزهای اخیر برخی رسانه‌ها از توقف صادرات گاز #ایران به عراق خبر دادند. این در حالی است که ..... 🔴#گام_دوم🔻 @Gam2wom

🌐 سفر پزشکیان به بصره و سیاست نگاه به جنوب #تحلیل_کوتاه 🔹 مسعود #پزشکیان، #رئیس‌‌جمهور #ایران در نخستین سفر خارجی خود، روز گذشته وارد بغداد شد و با نخست‌وزیر، رئیس‌جمهور، نائب‌رئیس پارلمان و سران چهارچوب هماهنگی #شیعه در #عراق دیدار و گفت‌وگو کرد. رئیس‌جمهور همچنین صبح امروز با سفر به اربیل به گفت‌وگو با مقامات بلندپایه اقلیم #کردستان عراق پرداخت. اما بخش مهم و متفاوت سفر پزشکیان به عراق حضور در بصره، به عنوان پایتخت اقتصادی این کشور است که نخستین سفر یک رئیس‌جمهور خارجی در ۱۰۰ سال گذشته به این شهر محسوب می‌شود. 💢 سیاست نگاه به جنوب 🔸 مهم‌ترین بعد اهمیت سفر رئیس‌جمهور به بصره، راهبرد نگاه به جنوب عراق در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است. براساس این راهبرد، به موازات اهمیت اربیل در شمال عراق از منظر قومی و امنیتی؛ اهمیت #کربلا، #نجف و #بغداد در مرکز عراق (به‌ترتیب) از منظر مذهبی و سیاسی؛ شهر بصره در جنوب عراق، به‌عنوان کانون توسعه همکاری‌های اقتصادی و فرهنگی برای #تهران مرکزیت خواهد داشت. درنتیجه این شهر با ایفای نقشِ مرکز ثقلِ روابط اقتصادی ایران با عراق، مکمل راهبرد همگرایی دوجانبه با این کشور خواهد بود. 💢 شهر بصره از چند منظر واجد اهمیت راهبردی است: 🔸 نخست اینکه این شهر نقطه ثقل فرهنگی، جمعیتی و اقتصادی منطقه جنوب و استان‌های واسط، ذی‌قار، مثنی و القادسیه است‌. 🔸 از منظر تولید و صادرات #نفت، منطقه جنوب و بصره مهم‌ترین شهر عراق است و بیش از ۷۰٪ منابع و میادین نفتی عراق در این محدوده واقع شده است. بیش از ۹۰٪ از #صادرات نفت‌خام و فرآورده عراق از طریق بندر فاو واقع در جنوب این شهر صورت می‌پذیرد. همچنین به دلیل نزدیک بودن این استان به مناطق ویژه صنعتی ایران نظیر منطقه ویژه امام خمینی(ره)، پیوند اقتصادی وصنعتی استان‌های بصره و خوزستان، می‌تواند منطقه جنوب را به قطب تولید محصولات پالایشی و پتروپالایشی تبدیل نماید. 🔸 از منظر تجارت کالایی، بصره تنها نقطه دسترسی عراق به آب‌های آزاد محسوب می‌شود و دارای بنادر مهمی چون خورالزبیر، ام قصر و فاو است. بندر خورالزبیر و شهرک صنعتی خورالزبیر که در مجاورت آن واقع شده است، نقش ویژه‌ای در توسعه صنعتی عراق دارند. براین‌اساس، بصره را می‌توان پایتخت اقتصادی عراق دانست. 🔸 باتوجه‌به اهمیت بصره در اتصال عراق به #خلیج_فارس، این شهر ریه لجستیک دریایی عراق محسوب می‌شود و به‌همین دلیل طی سال‌های اخیر، همواره مورد توجه کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس قرار داشته است. هم‌اکنون بصره و بندر فاو، نقطه آغاز «جاده توسعه» هستند که قرار است تا از دو مسیر ریلی و جاده‌ای، کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس را به ترکیه و سپس اروپا متصل کنند. علاوه‌براین، این شهر در معرض رقابت با بندر مبارک کویت نیز قرار دارد. 🔸 این شهردربردارنده مهم‌ترین طرح اتصال ایران به عراق، یعنی راه‌آهن شلمچه‌ـ‌بصره است. این مسیر ریلی علاوه بر تسهیل تردد زائران می‌تواند در راستای تحقق چشم‌انداز همکاری تجاری ۲۰ میلیارد دلاری کمک کند. دراین‌راستا، بصره را می‌توان تکمیل‌کننده چرخه توسعه مناطق جنوبی ایران باتوجه‌به دسترسی این شهر به عراق و قرارگیری در مسیر جاده توسعه در نظر گرفت. 🔸 بصره ازجمله شهرهای عراق محسوب می‌شود که نفوذ و جایگاه قبایل و عشایر در آن زیاد و بیشتر از شهرهایی چون کربلا و نجف است. چنانکه در جهاد کفایی مرجعیت، مرکز اصلی تشکیل نیروی مقاومت مقابله با #داعش یعنی #حشدالشعبی بود. براین‌اساس، حضور رئیس‌جمهور ایران در این شهر و دیدار و گفت‌وگو با سران قبایل آن، می‌تواند در ارتقای قدرت نرم ایران در عراق اثرگذار باشد. 🔸 در حال حاضر بصره از یک‌سو به‌دلیل درآمدهای بالای نفتی و از سوی دیگر عقب‌ماندگی‌های زیربنایی و خدماتی و نیز چشم‌انداز توسعه همه‌جانبه، به یک کارگاه ساختمانی و صنعتی تمام عیار تبدیل شده است. براین‌اساس، درصورت رفع برخی موانع ازجمله پذیرش ضمانت‌نامه صندوق ضمانت صادرات یا بیمه مرکزی ایران از سوی دولت عراق، این شهر می‌تواند به مقصد حضور شرکت‌های پیمانکاری ایرانی تبدیل شود. 💢 جمع‌بندی ✔️ سفر رئیس‌جمهور ایران به بصره گام مهمی در جهت تقویت و تکمیل روابط ایران با عراق از منظر اقتصادی و اتخاذ سیاست نگاه به جنوب توسط ایران است. براین‌اساس، ایران نیازمند ارتقای کنشگری در عراق از طریق بازتعریف و بازطراحی روابط تهران با شهرهای اثرگذار عراق ازجمله بصره است. منطقه‌ای که به‌نظر می‌رسد طی سال‌های آتی و با راه‌اندازی پروژه‌هایی چون جاده توسعه و بندر فاو، اهمیتی فزاینده‌ای در معادلات منطقه‌ای داشته باشد. بر این اساس پیشنهاد می‌شود با ایجاد مناطق آزاد مشترک و سهولت تردد تجار به ویژه بین دو استان خوزستان و بصره رویکرد وابستگی اقتصادی متقابل بیش از پیش فعال گردد. 🔴 گام دوم🔻 @GamDvom

همزمان با سفر #رئیس‌جمهور به عراق بازنشر می‌شود: 🌐 شهرک‌های صنعتی مشترک؛ چارچوبی جدید برای #دیپلماسی صنعتی با #عراق #طرح‌های_پیشران 💢 مقدمه 🔸 عراق در سال‌های اخیر با اتکاء به افزایش تولید نفت خام با تولید ۴.۴ میلیون و صادرات ۳.۵ میلیون بشکه‌‌ در روز و درآمد سالانه ۱۰۰ میلیارد دلاری ناشی از آن، به #رشد_اقتصادی چشمگیری دست یافته است (۷.۶٪ در سال ۲۰۲۲). بااین‌حال بیش از ۹۰% این درآمدها صرف واردات کالا و خدمات مورد نیاز عراق می‌شود که در سال‌های اخیر منجر به کسری بودجه شدید شده است (برآورد ۶۰ میلیارد دلار برای سال ۲۰۲۴). این کسری منجر به اتخاذ سیاست جایگزینی #واردات از سوی عراق و روی آوردن به #تولید_داخل شده است. 🔸 علاوه‌براین، وابستگی نظام مالی-بانکی عراق به فدرال رزرو آمریکا و اعمال ممنوعیت‌های جدید معاملات دلاری در این کشور و ممنوعیت حواله دلار توسط بانک‌های عراقی برای ایران باعث ایجاد مشکلات عدیده‌ای در حوزه تسویه مالی #کالاهای_ایرانی در بازار این کشور شده از جمله اینکه عدم تخصیص ارز دولتی به این کالاها، باعث کاهش شدید حاشیه سود شرکت‌های ایرانی و به تبع آن، کاهش توان رقابت آن‌ها در بازار عراق شده است. 💢 ضرورت تغییر ریل از #صادرات مستقیم به تولید مشترک 🔸 اصرار ایران بر ادامه روش‌های سنتی در صادرات در شرایط فعلی می‌تواند منجر به کاهش سهم ۱۰ میلیارد دلاری #ایران از بازار عراق و تقدیم آن به رقبایی نظیر ترکیه، مصر، امارات و عربستان سعودی شود. راهبرد تولید مشترک با عراق از طریق شهرک‌های صنعتی مشترک در مناطق مرزی، ابتکار جدید ج.ا.ایران برای تداوم همکاری اقتصادی و تجاری با عراق است. 🔸 این راهبرد می‌تواند علاوه بر حل چالش‌های ناشی از سیاست جایگزینی واردات و انتقال دلار، چالش کاهش ۲۰ درصدی حاشیه سود شرکت‌های ایرانی ناشی از عدم تخصیص ارز دولتی را نیز حل کند چرا که محصولات تولیدی در شهرک‌های صنعتی مشترک، دیگر با محدودیت‌ کالاهای تولید شده در ایران مواجه نخواهند بود. این شهرک‌ها همچنین می‌توانند مسیر تغییر ریل صادراتی ایران از کالاهای با ارزش افزوده پایین به کالاهای صنعتی و فناورانه باشند. 💢 ایده و روند شکل‌گیری شهرک‌های صنعتی مشترک 🔸 در پی سفر وزیر صمت ایران به بغداد در بهمن ماه ۱۳۹۵، «محمد شیاع سودانی» وزیر وقت صنایع و معادن عراق پیشنهاد احداث سه شهرک صنعتی مشترک در استان‌های مرزی «بصره، واسط و میسان» را به همتای ایرانی خود داد که منجر به امضای تفاهم‌نامه احداث ۵ شهرک صنعتی مشترک مرزی در سال ۱۳۹۸ شد. با توجه به اهمیت موضوع، این مساله در دستور کار دولت سیزدهم نیز قرار گرفت و در جریان سفر اسفند ماه ۱۴۰۱ وزیر اقتصاد ایران به‌عنوان رئیس کمیسیون مشترک به بغداد، نسبت به تاسیس سه شهرک صنعتی مشترک در استان‌های (واسط، میسان و بصره) با مقامات عراقی توافق حاصل شد. 🔸 متعاقب توافقات به عمل آمده، طرف عراقی در سال ۱۴۰۲ سه منطقه را برای ایجاد شهرک‌های صنعتی به طرف ایرانی معرفی نمود که شامل منطقه «جصان» در استان واسط به مساحت ۱۲۵۰ هکتار، میسان به مساحت ۵۰۰ هکتار و بصره به مساحت ۱۲۰۰ هکتار است. همچنین در آخرین کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور در اردیبهشت ۱۴۰۳ بر آغاز سازوکارهای حقوقی اداره شهرک‌های صنعتی توافق صورت گرفت. 💢 مزایای شهرک‌های صنعتی مشترک ایجاد شهرک‌های صنعتی و تاسیس واحد‌های تولید مشترک در این شهرک‌ها آثار راهبردی مهمی برای ایران در پی خواهد داشت. از جمله این آثار عبارت اند از: 1️⃣ وابستگی اقتصادی دو جانبه 2️⃣ صادرات بدون تعرفه کالای تولیدی، مشابه کالای عراقی 3️⃣ پیشگیری از ضررهای ناشی از سیاست ممنوعیت واردات عراق 4️⃣ تسهیل سرمایه گذاری داخلی و خارجی 5️⃣ امکان بهره‌گیری از فاینانس بین المللی 6️⃣ دسترسی به بازار ۱۸۴۰ میلیارد دلاری کشورهای عربی با توجه به تعرفه صفر میان اعضای اتحادیه عرب 7️⃣ امکان تبادلات مالی بین‌المللی و گشایش LC 8️⃣ دسترسی به فناوری‌های پیشرفته خارجی 9️⃣ شکل دهی تخصصی تولید صادرات محور ✔️ جمع‌بندی شهرک‌های صنعتی مشترک به‌عنوان ابتکاری نوین برای تداوم حضور در بازار عراق می‌تواند علاوه بر رفع موانع فعلی صادرات مستقیم، زمینه‌ساز تحقق چشم‌انداز تجارت ۲۰ میلیارد دلاری با این کشور نیز باشد. اهمیت تحقق راهبرد تولید مشترک از طریق شهرک‌های صنعتی مشترک تا حدی است که ضرورت دارد در دستور کار پیگیری مجدانه دولت چهاردهم قرار داشته باشد. 🔴 گام دوم🔻 @GamDvom