پژوهش های اصولی
#فقه_اقتصادی ۶۷ #بخش ۱ (احکام کسب های حرام) #فصل ۱ (ربا، خبیث ترین درآمدها) #گفتار ۵ (ربا شناسی) #ان
#فقه_اقتصادی ۶۸
#بخش ۱ (احکام کسب های حرام)
#فصل ۱ (ربا، خبیث ترین درآمدها)
#گفتار ۵ (ربا شناسی)
#انواع_ربا
#ربای_جاهلی
#جریمه_تاخیر
💠 تفاوت ربای جاهلی و جریمه تاخیر:
بانک ها بر اساس نظر شورای نگهبان قانون اساسی از مشتریانی که بدهی خود ناشی از تسهیلات دریافتی را به موقع پرداخت نمی کنند، جریمه تاخیر اخذ می نمایند.
این امر با تایید شورای نگهبان در مورخ ۱۳۶۱/۱/۲۸ مبنای عملکرد نظام بانکی شد.
در تحلیل فقهی دیدگاه شورای نگهبان که دریافت جریمه را به صورت شرط ضمن عقد و وجه التزام، مجاز می دانند، گفته شده است:
مطابق قاعده "المومنون عند شروطهم"، اگر بانک با مشتری قرارداد صحیح و لازمی را منعقد نماید، و در ضمن آن، شرطی مقرر کند که:
اولا: مخالف مقتضای عقد نباشد؛
ثانیا: مخالف کتاب و سنت نباشد؛
ثالثا: مورد توافق طرفین باشد؛
این شرط صحیح و مانند خود عقد، لازم الوفاء است.
بر اساس این استدلال، وقتی که مشتری بانک، اقساط خود را با تاخیر می پردازد و از او جریمه دریافت می گردد:
✅ اگر معنای جریمه این باشد که مشتری می تواند با پرداخت جریمه، اقساط را با تاخیر واریز نماید، این دقیقا ربایجاهلی است.
✅ اما اگر منظور بانک، کنترل مشتری باشد و بر اساس شرطی که در قرارداد می آورد، به مشتری بگوید:
من در وام یا تسهیلاتی که به شما داده ام، به حد کافی شود مطلوبم را در نظر گرفته ام و بیش از آن نمی خواهم، فقط باید به طور مرتب، اقساط آن را بپردازید تا بتوانم مدیریت مالی داشته باشم و اگر به موقع نپردازید، برای تنبیه شما و عبرت سایر مشتریان، مجبورم این مقدار جریمه بگیرم و مشتری نیز این شرط را بپذیرد و امضا نماید، در این صورت، اخذ جریمه ایرادی ندارد.
🔴 در مقابل، عده دیگری از فقها، شرط فوق را دست کم از جهت این که مخالف کتاب و سنت است، قبول ندارند و بر این نظر هستند که جریمه تاخیر، تفاوتی با ربای جاهلی ندارد (حضرات آیات عظام امام، بهجت، سیستانی، وحید، صافی و تبریزی رضوان الله تعالی علیهم).
🟢 البته مقلدین مراجع معظم فوق الذکر نیز می توانند تسهیلات بانکی دریافت نمایند، ولی باید زمان پرداخت اقساط را طوری مدیریت نمایند که بتوانند به موقع اقساط را بپردازند تا مجبور به پرداخت جریمه نشوند.
@feghtesad_ir