باسمه تعالی
رئوس مطالب #جلسه_بیست_و_ششم
#إسراء/۱۹
"وَمَنْ أَرَادَ الْآخِرَةَ وَسَعَىٰ لَهَا سَعْيَهَا وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَٰئِكَ كَانَ سَعْيُهُم مَّشْكُورًا"(۱۹)
ﻭ ﻫﺮ ﻛﺲ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺁﺧﺮﺕ ﺭﺍ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻥ ﺗﻠﺎﺷﻲ ﺩﺭﺧﻮﺭِ ﺁﻥ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺍﻥ ﺍﻳﻤﺎﻥ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﺍﻳﻨﺎﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻠﺎﺷﺸﺎﻥ ﺳﭙﺎﺳﮕﺰﺍﺭﻱ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﭘﺬﻳﺮﺵ ﺧﺪﺍ ﻗﺮﺍﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ.
۱. "سعی": به معنای راه رفتن به سرعت، اما نه در حد دویدن. به تلاش هم از باب اینکه پیوسته و سرعت نسبی در آن هست، سعی می گویند.
۲. مَنْ أَرَادَ الْآخِرَةَ: یعنی کسی که طالب آخرت است و آخرت را بر دنیا ترجیح می دهد.
۳. "لام" در سَعَىٰ لَهَا، لام اختصاص است، یعنی تلاشی که اختصاص به آخرت دارد. (#حُسن_فعلی داشته باشد)
۴. وَهُوَ مُؤْمِنٌ: یعنی سعی و تلاشی که با ایمان همراه است، نه عمل همراه با کفر، یا نفاق و از روی ریا. (#حُسن_فاعلی داشته باشد) چنان که در آیه ۳۹ سوره نور عمل از روی کفر را به سراب تشبیه می کند:
"وَالَّذِينَ كَفَرُوا أَعْمَالُهُمْ كَسَرَابٍ بِقِيعَةٍ يَحْسَبُهُ الظَّمْآنُ مَاءً حَتَّىٰ إِذَا جَاءَهُ لَمْ يَجِدْهُ شَيْئًا"
(ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻭﺻﻒ ﻣﺆﻣﻨﺎﻥ، ﺍﻣﺎ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻛﻔﺮ ﻭﺭﺯﻳﺪﻩ ﺍﻧﺪ، ﺍﻋﻤﺎﻟﺸﺎﻥ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺳﺮﺍﺑﻲ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻲ ﻫﻤﻮﺍﺭ ﻛﻪ ﺗﺸﻨﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺁﺏ ﻣﻲ ﭘﻨﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺳﺮﺍﻍ ﺁﻥ ﻣﻲ ﺭﻭﺩ، ﻭﻟﻲ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻣﻲ ﺭﺳﺪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﭼﻴﺰﻱ ﻧﻤﻲ ﻳﺎﺑﺪ).
۵. فَأُولَٰئِكَ كَانَ سَعْيُهُم مَّشْكُورًایعنی خداوند عمل کسانی که هم #حسن_فعلی دارد و عملی نیکوست و هم #حسن_فاعلی و با ایمان همراه است به بهترین وجه قبول می کند و پاداش خوبی می دهد، زیرا خداوند ذوالفضل العظیم است. اگر بنده به وظیفه بندگی عمل کند و منتی نداشته و طلبکار هم نباشد، خداوند هم که مولای برتر است قدر کار بنده را دانسته و ثواب در خوری به او می دهد تا جایی که گاهی تا هفتصد برابر بلکه چند هزار برابر پاداش می دهد چنان که در آیه ۲۶۱ سوره بقره در پاداش انفاق مال در راه خیر می فرماید:
"مَّثَلُ الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِي كُلِّ سُنبُلَةٍ مِّائَةُ حَبَّةٍ وَاللَّهُ يُضَاعِفُ لِمَن يَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ"
(ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺍﻣﻮﺍﻝ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺧﺪﺍ ﺍﻧﻔﺎﻕ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺩﺍﻧﻪ ﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻔﺖ ﺧﻮﺷﻪ ﺑﺮﻭﻳﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺧﻮﺷﻪ ﺍﻱ ﺻﺪ ﺩﺍﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﻭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﺮ ﻛﻪ ﺑﺨﻮﺍﻫﺪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺩﻭ ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ، ﻭ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺭﺍ ﺑﺨﺸﺸﻲ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﺪ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﺩﺭﺧﻮﺭِ ﺑﺨﺸﺶ ﺍﺳﺖ).
۶. آیه ۱۸ و ۱۹ سوره اسراء دلالت دارند بر اینکه اعمال انسان در حکم سببهای اخروی هستند که آخرت را می سازند و نتایج قطعی دارند و تخلّف ناپذیرند، بر خلاف اسباب دنیوی که تخلف پذیرند و قطعی نیستند، به همین دلیل چه بسیار کارهای دنیوی که برای رسیدن به نفع دنیوی انجام می دهیم اما آن طور که می خواهیم نتیجه نمی گیریم. لذا در آیه ۱۹ نسبت به اعمال طالبان آخرت فرمود:
"كَانَ سَعْيُهُم مَّشْكُورًا" یعنی تلاش شان نتیجه داده و مورد قبول حق تعالی قرار می گیرد، اما در مورد کسانی که طالب دنیا بوده و برای آن تلاش می کنند فرمود: "عَجَّلْنَا لَهُ فِيهَا مَا نَشَاءُ لِمَن نُّرِيدُ" یعنی هر قدر که صلاح بدانیم و هر کس را که صلاح بدانیم نه هر چه آنها در خیال خود می پرورانند.
۷. نکته آخر هم اینکه: طبق آیات و روایات کسی که در دنیا برای آخرت زندگی کند (یعنی عمل خالصانه و همراه با ایمان) خداوند دنیایش را هم آباد می کند، چنان که در ضمن جلسات گذشته اشاره شد که نه تنها زندگی خودش، بلکه تا چند نسل بعد از او را مورد لطف و عنایت ویژه قرار می دهد، مانند حفظ مال آن دو یتیم به دلیل پدر صالحشان در داستان حضرت خضر و موسی.
@DailyCommentaryofQuran