🗨️یاداشت قبلی #یادداشت معرفت‌شناسی ۲ 🔰 امکان شناخت واقع ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔹در دوره‌هایی از تاریخ تفکر، به‌ویژه در غرب دیدگاه‌های شکاکانه و نسبی‌گرایانه مطرح شده و احیاناً بر فضای عمومی نیز تأثیر گذاشته است. 🔸فلاسفه واقع‌گرا سعی می‌کردند در مقابل #شک‌گرایان پاسخ‌های مناسبی بدهند. #سقراط، #افلاطون، #ارسطو، #دکارت و ... به‌دنبال اثبات امکان معرفت به واقع بودند و تلاش‌های زیادی در این جهت نمودند. 🔹اما دوره اخیر شک‌گرایی که بیشتر به‌صورت #نسبی‌گرایی مطرح می‌شود و متأثر از فلسفه #هیوم و سپس #کانت است، توانسته فضای علمی و عمومی جوامع غربی را تحت تأثیر قرار دهد. شکاف عمیق عین و ذهن مسئله جدی فیلسوفان غربی گشته و اغلب آنها از دسترسی به واقعیت ناامید شده‌اند. 🔸روشن است چنین فضایی بر #معرفت_دینی هم تأثیر می‌گذارد. الهیدانان و فلاسفه دین مسیحی تلاش کردند از طرق مختلف دست‌کم باورهای دینی را از خطر نسبیت نجات دهند. نمونه بارز آنها #پلانتیگا است که با تأکید بر پایه بودن باورهای اصلی دینی تلاش می‌کند واقع‌نمایی آنها را نشان دهد، اما توفیق چندانی ندارد. 🔹در فضای اسلامی نیز تأثیرات نسبی‌گرایی از چند دهه قبل احساس شد و فیلسوفانی مانند #علامه_طباطبائی‌، #استاد_مطهری و #استاد_مصباح تلاش کردند معیاری برای معرفت‌ها در جهت واقع‌نمایی ارائه دهند. 🔸نظام معرفت‌شناسی علامه طباطبائی برگرفته از قدمای فلسفه اسلامی است. اما قدما درگیری اساسی با شکاکیت نداشتند و با ذاتی دانستن حکایت و مطابقت تصدیق با واقعیت اساساً مسئله #شکاف_عین_و_ذهن برایشان مطرح نشد. 🔹اما نظام #معرفت‌شناسی #علامه_مصباح_یزدی با توجه به اینکه دقیقاً در پاسخ به چالش #شکاکیت و #نسبیت مطرح شده، الگوی نوآورانه‌ای است که مشکل شکاکیت را حل می‌کند. در این نظام، علم حضوری ریشه دیگر معرفت‌هاست و به همین جهت می‌توان از دسترسی به واقع اطمینان پیدا کرد. 🌀در یادداشت‌های بعدی مباحث معرفت‌شناسی استاد مصباح به‌صورت خلاصه مطرح می‌گردد ... 🖋سیدمصطفی #میرباباپور ۱۴ آذر ۱۴۰۱ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ #فلسفه_اسلامی #فلسفه #فلسفه_دین #فلسفه_دین_اسلامی #معرفت‌شناسی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 📤کانال فلسفه دین اسلامی 🆔 @islamic_philosophy_of_religion

🗨یاداشت قبلی #یادداشت معرفت‌شناسی ۳ 🔰 علم حضوری، راه‌حل شکاف عین و ذهن ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 🔹در نظام #معرفت‌شناسی استاد مصباح کلید حل مسئله #شکاف_عین_و_ذهن، علم حضوری است. 🔸در #علم_حضوری، خود واقع درک می‌شود و هیچ واسطه مفهومی میان عالم و معلوم وجود ندارد تا مسئله #مطابقت آن واسطه با واقعیت مطرح باشد. علم به خود‌ و نیز حالات و افعال خود از قبیل علوم حضوری هستند. 🔹همچنین #مفاهیم_ذهنی بدون واسطه مفهوم دیگری درک می‌شوند و بنابراین علم به آنها نیز علم حضوری است. 🔸طبق الگوی #مبناگرایانه در توجیه، #تصدیقات_نظری باید با استدلال معتبر به #تصدیقات_بدیهی برگردند. اما مسئله مطابقت با واقع و تطابق عین و ذهن در بدیهیات موجب می‌شود اعتبار تصدیقات نظری هم زیر سؤال باشد. 🔹اساسا مسئله اساسی در معرفت‌شناسی اعتبار #بدیهیات است. در صورت حل این مشکل اعتباریابی معرفت‌های نظری مشکل چندانی ندارد. 🔸استاد #مصباح_یزدی با دغدغه حل مسئله اعتبار بدیهیات، پای علم حضوری را به میان می‌کشد و #نظریه_ارجاع_بدیهیات_به_علم_حضوری را مطرح می‌نماید. 🔹در این نظریه بدیهیات به علم حضوری ارجاع می‌یابند و یا به تعبیر بهتر از علم حضوری برمی‌آیند و از آنجا که علم حضوری یافت خود واقع است و خطا در آن معنا ندارد، تصدیقات بدیهی مبتنی بر علوم حضوری نیز خطاناپذیر خواهند بود. 🔸در حقیقت علم حضوری #سنگ_بنای_شناخت‌ های ما هستند. تصدیقات نظری و بدیهی با بازگشت به علوم حضوری ارتباط به واقع پیدا می‌کنند و شکافی میان عین و ذهن در تصدیقات یقینی باقی نمی‌ماند. 🖋سیدمصطفی #میرباباپور، ۲۷ اسفند ۱۴۰۱ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ #فلسفه_اسلامی #فلسفه #فلسفه_دین #فلسفه_دین_اسلامی #معرفت‌شناسی #علامه_مصباح_یزدی ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 📬 کانال فلسفه دین اسلامی |ایتــــا | تلگرام | اینستاگرام | آپارات | یوتیوپ| .