🖋 #پرسش_و_پاسخ (1)
❓سوال:
چرا اگر حکم عقل در سلسله معالیل و معلولات باشد ملازمه با حکم شرعی ندارد ولی در سلسله علل داره؟
📝 پاسخ:
در مورد حکم عقل نسبت به شرع گفتهاند عقل دو نوع حکم دارد: (البته برخی میگویند: عقل قوه دراکه است و درک میکند و حکم صادر نمیکند البته همین هم محل بحث است)
1️⃣ 1- حکم عقل که علت است برای حکم شرعی مانند قبح ظلم. چون ظلم است و قبیح است، شارع به آن راضی نیست. (اینجا میگویند ما حکم به العقل حکم به الشرع)
2️⃣ 2- حکم عقل که به تبع حکم شرع میآید، مثل حُسن اطاعت و قبح معصیت. یعنی اول شارع باید حکمی صادر کند و بعد به تبع آن عقل میگوید اطاعتش حسن دارد و معصیتش قبح.
✅ حال قاعده ملازمه در مواردی که حکم عقل در سلسه علل باشد، بلا اشکال جاری است.
❎ اما اگر قاعده ملازمه در سلسه معالیل و معلولات جاری شود اشکالاتی دارد (البته اشکالات محل نقض و ابرام هستند)
1️⃣ 1- اشکال اول: تسلسل است؛
أ) شارع حکمی صادر میکند مثلا نماز واجب است،
ب) به تبع آن هم عقل حکم میدهد که اطاعتش حسن دارد؛
ج) حالا طبق قاعده ملازمه شارع حکم صادر میکند که اطاعت دستور قبلی شرعا واجب است چون عقل حکم داده.
د) دوباره حکم شرعی جدید آمد، پس عقل دوباره حکم به حسن اطاعت دستور دوم میدهد.
*) برای بار سوم شارع بر اساس قاعده ملازمه حکم صادر میکند و بعد دوباره عقل و دوباره شارع و تسلسل پیش میآید.
2️⃣ 2- دور پیش میآید:
اگر عقل قبح ظلم را درک کرد و بعد شارع طبق آن حکم صادر کرد، حالا حکم شرعی علت باشد برای حکم دوباره عقل یعنی حکم عقل هم علت است برای حکم شرعی و هم معلول است برای حکم شرعی و این دور است. (عرض شد که این اشکالات محل نقض و ابرام است مثلا این اشکال را جواب دادهاند که حکم اول عقل علت بود و حکم دوم عقل معلول این که دور نیست)
3️⃣ 3- مستلزم لغویت است؛
حکم شرعی برای ایجاد بعث و زجر در عبد است؛
اگر حکم اول شارع ایجاد بعث کند نیازی نیست تا دوباره شارع بر اساس نتیجه عقلیِ حکم اول، حکم شرعی دومی را صادر کند. این حکم دوم لغو است و همان حکم اول کافی است.
اگر هم حکم اول باعثیت نداشته باشد از اول لغو است. حکم شرعی دومی که به واسطه درک عقل میخواهد بیاید آن هم باعثیت ندارد
پس در هر صورت حکم دوم شرعی لغو است.
┄┅┅❅l مَدرَس l❅┅┅┄
📲 @Lakaliabadi
958.6K
🔊 #پرسش_و_پاسخ (۲)
❓سوال:
آیا #علم_اجمالی در اصالة التخییر با علم اجمالی در مثال انائین مشتبهین متفاوت است؟
┄┅┅❅l مَدرَس l❅┅┅┄
📲 @Lakaliabadi