هدایت شده از فلسفه نظری
🔻ماهیت کامل در فلسفه هرمسی
فلسفه #هرمسی در قرن ششم هجری وارد فلسفه اشراقی #سهرودی شد. نفوذ مکتب هرمسی در اشراقیون بعدی و در میان دیگر هواداران این مکتب مثل قطب الدین شیرازی، جلال الدین دوانی و صدرالدین شیرازی آشکار است.
از جمله جنبههای مکتب هرمسی که در #فلسفه_اسلامی به ویژه در مکتب #اشراقی نفوذ کرده و در بسیاری از آثار اشراقی پس از قرن ششم هجری دیده می شود، اعتقاد به یک راهنمای آسمانی است که انسان را در جستجوی حقیقت یاری میکند. این پیشروی معنوی، درواقع مقصد سلوک عرفانی انسان است، که انسان در سیر و سلوک سرانجام با آن متصل و سپس متحد میشود.
نام این راهنمای آسمانی، که #ابن_سینا او را (حی بن یقظان) مینامید و برخی از متصوفه قرن هفتم هجری او را (شاهدآسمانی_شاهد فی سماء) میخواندند در مکتب هرمسی (ماهیت کامل) نامیده میشود. چنانکه سهروردی در مطارحات میگوید:
(هرمس گفت من موجودی روحانی یا آسمانی را ملاقات کردم که علوم اشیاء را به من منتقل کرد. من پرسیدم کیستی؟ او گفت: من ماهیت کامل هستم.)
مهمترین بحث مفصل راجع به ماهیت کامل در میان منابع اسلامی در کتاب غایت الحکیم است که یکی از معروفترین آثار علم کیمیا به زبان عربی است.
از بررسی این کتاب و بخشهایی از منابع دیگری که درباره این موضوع است، به نظر میرسد که «ماهیت کامل» هرمسی همان همزادِ روح انسان در آسمان میباشد. به عبارتی روح انسان دارای معادل و بخش دیگری است که از آن به همزاد یا منِ دیگر یاد میشود، براین اساس وقتی روح انسان در بدن هبوط کرده آن معادل و منِ دیگر در آسمان باقی میماند. به این دلیل روح همیشه در پی نیمه دوم خود برای کامل کردن وجود خویش است.
باور به وجود روح انسانی در دنیای روحانی و جدایی آن از نیمه آسمانی خود پس از ورود به این دنیا، در دین #زرتشتی کاملاً شناخته شده بود، به عقیده زرتشتیان نیمه آسمانی روح، همان فرشته نگهبان آن در روی زمین است. نیمه دیگر آسمانی روح انسانی (دآئِنا_Da ena) نامیده میشود که در مزدیسنا همچون دختری جوان و زیبا جلوهگر میشود.
شباهت بسیار زیاد بین شخص دائنا و ماهیت کامل هرمس نشانه دیگری از ارتباط بین مکتب هرمسی و حکمت ایران باستان است.
در غایت الحکیم، ماهیت کامل رازی پنهان در قلب #فلسفه لحاظ شده که فقط برای کسانی که به مقامات بالای #حکمت میرسند آشکار می شود. ماهیت کامل منبع قدرت است که انسان به وسیلۀ آن در کسب معرفت و علم و فلسفه تعالی می یابد.
در واقع این ماهیت کامل است که انسان را در زندگی راهنمایی و کمک مینماید تا بر مشکلات خود غلبه کند، به همان نحوی که #ارسطو پیروزی #اسکندر بر #ایران را به خاطر غلبه ماهیت کامل او پیشگویی کرد.
📖برگرفته از مقاله:
تأثیر علم و فلسفه هرمسی بر متفکرین مسلمان
👤دکتر سید حسین نصر
╰๛---๛---๛---------------
@falsafeh_nazari