#فاطمه_ارّه❗️ #یک_اشتباه_کوچک #لزوم_تدوین_کتابشناسی_آثار_شیعه ✍رضا مختاری ▪در #الذریعه اثری به نام #فاطمة_ارّه چنین معرفی شده است: « فاطمه أره، فارسی مطبوع بطهران فی 40 صفحة».(۱) می دانیم که این کتاب ربطی به حضرت صدیقه ی طاهره - سلام الله و صلواته علیها- ندارد و جای آن در الذریعه نیست. ▪در لغت نامه #دهخدا در این باره آمده است: #فاطمه_ارّه: زنی سخت بی شرم، کنایه است برای زنانی که حرمت خود و دیگران را نگه ندارند و سخنانشان نیشدار باشد، اصلاً فاطمه ارّه نام یکی از قهرمانان هزار و یک شب، یعنی زن معروف پینه دوز بغدادی است.(۲) ▪ولی به لحاظِ ذکر آن در الذریعه متأسفانه برخی پنداشته اند که این اثر در وصف حضرت زهرا(علیهاالسلام) است. از جمله یکی از فاضلان معاصر طیّ مقاله ای با عنوان «#معجم ما کتب عن فاطمة الزهراء(علیهاالسلام) آن را در ردیف کتابهای مربوط به آن حضرت ذکر کرده است.(۳) ▪به دنبال ایشان در #کتاب فاطمه در آیینه ی کتاب آن را در عِداد آثار مربوط به آن حضرت یاد کرده اند.(۴) ▪کاش قضیه به همین جا ختم می شد. ولی متأسفانه در کتاب فاطمه الزهراء #بهجه_قلب_المصطفی نیز به نقل از مجله تراثنا، این اثر را ذکر و در ترجمه این کتاب، تعبیر «فاطمه ارّه» ـ که نام کتابی است به زبان فارسی ـ ترجمه کرده اند به: «فاطمه می بینم»(۵) ▪ملاحظه می شود که بر اثر #یک_اشتباه در منبع و مرجع مهمی مانند الذریعه، چه اشتباهاتی رخ می دهد و یکی از دلایل لزوم تدوین کتابشناسی آثار شیعه در امروز همین نکته است. _______________________ ⚠️لازم است محققین در همه مراحل پژوهش دقت کافی داشته باشند و نقل را با نقد همراه‌کنند تا این سنخ اشتباهات به حداقل برسد. 📚منابع (۱)الذریعه، ج16، ص 96، ش 72. (۲)لغت نامه دهخدا، ج10، ص 14942. (۳)تراثنا، ش 14، ص 82، ش 151. (۴)فاطمه در آیینه کتاب، ص 171. (۵)فاطمه زهرا شادمانی دل پیامبر،ص۱۰۰۰. #کانال_علوم_و_معارف_حدیث @MaarefHadith

✅چند پيشنهاد برای تصحيح #مصفی_المقال 👤محمدباقر ملکیان 🔹«مصفی المقال في مصنّفي علم الرجال» نگاشته‌ای سودمند از مرحوم #آقا_بزرگ_تهرانی (۱۲۹۳ ـ ۱۳۸۹ ق) در تاريخ علم رجال شيعه است. در اين کتاب،[قریب به] ۵۰۰ عالم شيعی، که نگاشته‌ای در علم رجال ـ به معنای اعم آن که شامل تراجم هم می‌شود ـ دارند، معرفی شده‌اند، زندگی نامه مختصری از آنها آمده، همراه با ذکر نگاشته رجالی آنها. با اين حال، اين نگاشته خالی از خلل و کاستی نيست، و می‌بايست در تصحيح جديد آن، اين کمی و کاستی‌ها جبران شود: 1⃣متّصدی چاپ و نشر اين کتاب، فرزند مرحوم آقا بزرگ، جناب آقای منزوی است. منزوی، متّهم است که در نشر آثار والد گرانقدرش، جانب امانت را رعايت نکرده است. مقابله اين اثر با دستنويس مؤلّف، می تواند ترديدهای احتمالی را برطرف کند، و احياناً اگر در نسخه چاپی اشتباهی روی داده باشد اصلاح شود. 2⃣نگاشته‌های بسياری در علم رجال، از قلم آقا بزرگ سقط شده است، و همين طور مؤلّفينی که در رجال نگاشته‌ای دارند. بر اساس کتب تراجم و فهارس نسخ خطی، می توان مستدرکی بر اين کتاب تدارک ديد. 3⃣خوب است همانند کاری که مرحوم آقا بزرگ در الذريعه انجام داده، برای نگاشته‌هايی که در اين کتاب معرفی شده و هنوز چاپ نشده، نسخه‌هايی معرفی شود. 4⃣شايسته است مقدّمه‌ای تفصيلی نوشته شود و در آن تاريخ، منهج علمای شيعه در علم رجال، و نيز سير تاريخی نگارش‌های رجالی شيعه بيان شود. اعمال اين چند پيشنهاد ـ علاوه بر تذکّر لغزش های مرحوم آقا بزرگ (مثل معرفی مشيخه ابن محبوب به عنوان يک نگاشته رجالی) ـ فائده اين کتاب ارزنده را بيشتر می‌کند؛ ان شاء الله. #علم_رجال #مصفی_المقال #الذریعه #آقا_بزرگ_تهرانی #تاریخ_علم_رجال_شیعه @Kateban #کانال_علوم‌_ومعارف_حدیث @MaarefHadith