🔻فرق الشيعه نوبختی و مسأله #ايمان_أبوطالب
✍محمدباقر ملکیان
🔰در مورد فرق الشيعه منسوب به حسن بن موسی نوبختی و همين طور المقالات والفرق منسوب به سعد بن عبد الله أشعری قمی، سخن فراوان گفته شده است.
در باب اين دو کتاب، نظر سيّدنا الأستاد مددی ـ که سايهاش مستدام باد ـ شايد نظر جديدی باشد. ايشان در مجلس درس ـ و همين طور گعدههای علمی متعدّدی که خدمت ايشان بودم ـ اين احتمال را مطرح میکردند که بعيد نيست نويسنده اين کتاب، يکی از دشمنان شيعه باشد که برای زشت نشان دادن چهره شيعه، دست به تأليف اين کتاب زده، و فرقههای خيالی زيادی را از آستينش درآورده و به شيعه نسبت داده، تا تفرقه بين شيعه را نشان دهد، مبادا کسی به اين گروه تمايل پيدا کند. البته ايشان برای اين احتمال، شاهد و قرينهای بيان نکردند (لا اقلّ در جلساتی که من در خدمت ايشان بودم).
آنچه مسلم است ـ و در مقدّمه فرق الشيعه نيز بدان اشاره کردهام ـ مؤلّف کتاب فرق الشيعه هر که باشد أبو محمّد حسن بن موسی نوبختی نيست، وهمين طور است ماجرا در مورد کتاب المقالات والفرق سعد بن عبد الله اشعری قمی.
اين که ابان بن تغلب در روزگار حضرت صادق (عليه السلام) از دنيا رفته، مطلبی است که در بسياری از کتب رجالی فريقين بدان تصريح شده است.۱ و همين طور عبد الله بن أبی يعفور۲.
در حالی که در کتاب فرق الشيعه، سخن از حيات آنها بعد از امام صادق (عليه السلام)، و تخطئه آنها نسبت به امامت عبد الله سخن گفته شده است.۳
جالب اينجاست که کشی به سند صحيح از سعد بن عبد الله نقل کرده که ابان بن تغلب در زمان حيات امام صادق(عليه السلام) از دنيا رفت، و امام صادق(عليه السلام) از مرگ او اظهار ناراحتی کردند!۴ همچنين در المقالات والفرق آمده است که حضرت امام حسن عسکری (عليه السلام) در ماه ربيع الثاني شهيد شدند،۵ در حالی که شيخ صدوق به سند صحيح از سعد بن عبد الله نقل کرده که شهادت ايشان در ماه ربيع الأوّل بوده است.۶
❌اما عجيب تر از همه اينها سخنی است که در هر دو کتاب نسبت به #ايمان_حضرت_ابوطالب (عليه السلام) مطرح میشود. ايمان حضرت ابوطالب (عليه السلام) امری است که شيعه بر آن اتفاق دارد، بلکه امين الإسلام طبرسی مینويسد: قد ثبت إجماع أهل البيت (عليهم السلام) على إيمان أبي طالب، وإجماعهم حجّة.۷ اما نويسنده نا آشنای کتاب فرق الشيعه، مطلب را به گونهای ديگر مطرح میکند. او که از اعتقادات شيعی اطلاع دقيقی ندارد، #کفر_حضرت_ابوطالب (عليه السلام) را به صورت يک امر مسلم به عامه شيعه نسبت میدهد!
در کتاب فرق الشيعه ـ و نيز کتاب المقالات والفرق ـ از خطابيه نقل شده که محمّد (صلی الله عليه وآله) پيامبری بود که ابو طالب او را فرستاد. آنگاه از قول عامه شيعه در جواب آنها نقل میکند: که ابو طالب اصلاً اسلام نياورد.۸
┄┅═══••✾❀✾••═══┅┄
📚منابع
۱. مشيخة الفقيه، ج۴، ص۲۳؛ رجال النجاشي، رقم: ۷؛ الفهرست، رقم: ۵۱؛ الثقات، ج۶، ص۶۷؛ تهذيب الكمال، ج۲، ص۸؛ سير أعلام النبلاء، ج۶، ص۳۰۸.
۲. رجال الكشي، رقم: ۴۵۴؛ رجال النجاشي، رقم: ۵۵۶.
۳.فرق الشيعة، ۳۵۲؛ و شبيه به اين در المقالات والفرق هم آمده است. المقالات والفرق، ۸۸.
۴. رجال الكشي، رقم: ۶۰۱.
۵. المقالات والفرق: ۱۰۲.
۶. نک: کمال الدين، ج۱، ص۴۰۰ـ۴۰۱.
۷. تفسير مجمع البيان، ج۴، ص۳۱.
۸.فرق الشيعة، ۲۷۲؛ المقالات والفرق، ۵۳ـ۵۴.
🌐https://malekian.kateban.com/post/4695
#کانال_علوم_ومعارف_حدیث
@MaarefHadith