#مجلات_علوم_اسلامی_قبل_از_انقلاب_اسلامی
اولین نشریه رسمی با گرایش علوم اسلامی قبل از انقلاب اسلامی
✍️ رضا عطائی
#پیشرفت_علمی
سه مجله «درسهایی از مکتب اسلام»، «مقالات و بررسیها» و «نشریه دانشکده الهیات» اولین نشریات قبل از انقلاب اسلامی بودند.
مجله «درسهایی از مکتب اسلام» نخستین نشریه حوزه علمیه قم بود که از آذر ماه، سال 1337 شمسی کار خود را آغاز کرد.
این مجله توسط آقایان: مکارم شیرازی، سبحانی، موسوی اردبیلی، نوری همدانی، ، سید مرتضی جزائری، امام موسی صدر، مجدالدین محلاتی، محمد واعظزاده خراسانی و علی دوانی پایهگذاری گردید.
مجله «دانشکده الهیات و معارف اسلامی» زیر نظر دانشگاه تهران، از سال 1337 با نام «علوم معقول و منقول» کار خود را آغازکرد و بعد از آن با عنوان مجله «مقالات و بررسی ها» به کار خود ادامه داد.
این مجله از سال 1388 به 5 مجله علمی مستقل تبدیل شد که مجله «پژوهشهای قرآن وحدیث» از جمله آنهاست.
«نشریه دانشکده الهیات» از دیگر مجلاتی بود که نخستین شماره آن در سال 1347 به مناسبت «صدمین سال درگذشت حکیم سبزواری» تحت عنوان نشریه دانشکده علوم معقول و منقول مشهد منتشر شد.
در سال 1387 این مجله به چهار مجله مستقل تبدیل شد که «علوم قرآن و حدیث» از جمله آنهاست.
#مجلات_علوم_اسلامی_بعد_از_انقلاب_اسلامی
📕📕اولین نشریات رسمی با گرایش علوم اسلامی بعد از انقلاب.
اولین مجلات قرآن و حدیث بعد از پیروزی انقلاب اسلامی شامل «مشکوة»، با گرایشِ معارف قران و حدیث و فرهنگ اسلامی از سال 1361 و مجله تراثنا وابسته به مؤسسه آل البیت در سال 1363 و مجله «مطالعات تاریخی قرآن و حدیث» (صحیفۀ مبین سابق) در سال 1372 می باشد.
بعد از دهه دوم سال 70 بیش از 186 مجله فقط مرتبط با موضوع علوم قرآن و حدیث در ایران منتشر شده است که لیستی از آنها در مقاله ای با عنوان «معرفی فهرستی مجله های مرتبط با قرآن و حدیث» توسط «سید مجید نبوی» جمع آوری گردید و در شماره سوم مجله #دانش_ها_و_آموزه_های_قرآن_و_حدیث منتشر شده است.
(برای ورود به سایت مجله، اینجا کلیک کنید)
لینک دریافت مقاله:
https://eitaa.com/MaarefHadith/129
#کانال_علوم_ومعارف_حدیث
@MaarefHadith
#مطالعات_تطبیقی
🔺نمونه ای از کمک کردن روایات عامی به #فهم_فضای_روایات_شیعی
⬅️مقایسه سخن ابان بن تغلب و ربیعة الرأی➡️
✍️علی عادلزاده، عمیدرضا اکبری
🔹بسیاری از روایات امامیه ناظر به وقایع و مباحثی ارائه شدهاند، که در جامعه عامی (اهل سنت) آن دوران مطرح بوده، تا آنجا که از فقیه متتبعی چون آیت الله بروجردی نقل شده که: «فقه شیعه حاشیه ای بر فقه سنی است». با این همه بسیاری از اوقات جزئیات این وقایع در منابع امامیه نمود نیافته است. روایت مشهور زیر از این دست است:
💠«علي بن إبراهيم عن أبيه و محمد بن إسماعيل عن الفضل بن شاذان جميعا عن ابن أبي عمير عن عبد الرحمن بن الحجاج عن أبان بن تغلب قال قلت لأبي عبد الله ع ما تقول في رجل قطع إصبعا من أصابع المرأة كم فيها قال عشر من الإبل قلت قطع اثنين قال عشرون قلت قطع ثلاثا قال ثلاثون قلت قطع أربعا قال عشرون قلت سبحان الله يقطع ثلاثا فيكون عليه ثلاثون و يقطع أربعا فيكون عليه عشرون إن هذا كان يبلغنا و نحن بالعراق فنبرأ ممن قاله و نقول الذي جاء به شيطان فقال مهلا يا أبان هكذا حكم رسول الله ص إن المرأة تقابل الرجل إلى ثلث الدية فإذا بلغت الثلث رجعت إلى النصف يا أبان إنك أخذتني بالقياس و السنة إذا قيست محق الدين.» (الكافي، ط - الإسلامية، ج7، ص299)
🔶حال این روایت عامی را ببینید:
حَدَّثَنَا رَبِيعَةُ، أَنَّهُ سَأَلَ سَعِيدَ بْنَ الْمُسَيِّبِ: كَمْ فِي أُصْبُعٍ مِنْ أَصَابِعِ الْمَرْأَةِ؟ قَالَ: " عَشْرُ فَرَائِضَ "، قُلْتُ: فَكَمْ فِي أُصْبُعَيْنِ؟ قَالَ: " عِشْرُونَ "، قُلْتُ: فَكَمْ فِي ثَلاثَةٍ؟ قَالَ: " ثَلاثُونَ "، قُلْتُ: فَكَمْ فِي أَرْبَعٍ؟ قَالَ: " عِشْرُونَ "، قَالَ: قُلْتُ: حِينَ عَظُمَتْ مُصِيبَتُهَا وَاشْتَدَّ جَرْحُهَا قَلَّ عَقْلُهَا؟ فَقَالَ: " أَعِرَاقِيٌّ أَنْتَ؟ " قُلْتُ: بَلْ عَالِمٌ مُسْتَثْبِتٌ أَوْ جَاهِلٌ مُتَعَلِّمٌ، قَالَ: " فَإِنَّهَا السُّنَّةُ يَا ابْنَ أَخِي" (حدیث اسماعیل بن جعفر (م180)، ص404؛ تأویل مختلف الحدیث، ص109)
⚠️ربیعة در این جا همان ربیعة بن ابی عبدالرحمن مشهور به ربیعة الرأی، فقیه بهنام عامه است.
با در نظر گرفتن روایت ربیعة معنای جمله «کان یبلغنا و نحن بالعراق» بهتر روشن می شود. در واقع ابان بن تغلب فضای عمومی عراق را که اهل قیاس در آن جایگاهی داشته اند توصیف کرده است و مقصودش لزوماً تکذیب روایتی منسوب به امام صادق ع نبوده، بلکه گویا به طور کلی این فتوای مدنی را می شنیده اند و انکار می کرده اند و نمی دانسته اند که سنت واقعی و قول امام صادق هم همین است. یا شاید اساسا این مربوط به قبل از شیعه شدن ابان بن تغلب باشد.
@Al_Rijal
#کانال_علوم_ومعارف_حدیث
@MaarefHadith
درآمدی بر جریان شناسی جعل حدیث در زمان رسول الله (ص).pdf
506.2K
#مقاله_بخوانیم
📝 درآمدی بر جریان شناسی جعل حدیث در زمان رسول الله (ص)
👆👆👆👆👆👆
✍️ سید محمدحسن مؤمنی
#دروغ_بستن_بر_پیامبر #تاریخ__جعل_احادیث #احادیث_ساختگی
«احادیث ساختگی» یکی از مهم ترین آسیب های احادیث معصومان علیهم السلام است. یکی از مقالاتی که به این بحث پرداخته، مقاله «درآمدی بر جریان شناسی جعل حدیث در زمان رسول الله (ص)» می باشد. در این مقاله موضوعاتی مانند: مفهوم شناسی جعل و بیان شواهد قرآنی و روایی، جریان شناسی جعل، دیدگاه های مختلف در مورد آغاز و علل جعل حدیث و جریان های تاثیر گذار بر جعل در زمان پیامبر پرداخته شده است.
هدف این نگاشته، جریان شناسی جعل و اهداف آن در دوران آغاز پیدایش حدیث است. از فوائد پژوهشی این مقاله، شناسایی نمونه های انتساب دروغین به پیامبر و شناخت پیشینه جعل در تاریخ حدیث است.
البته بحث جعل در کتاب ها و پایان نامه هی مختلف مانند «اضواء علی السنه المحمدیه» نوشته محمود بوریه؛ «ملاک ها و معیارهای وضع حدیث» به قلم قاسم بستانی مطرح شده است. همچنین کتاب های اختصاصی مانند «الموضوعات فی الآثار و الاخبار» نوشته معروف حسنی، «الوضع فی الحدیث» نگاشته عمر فلاته و «وضع و نقد حدیث» نوشته عبدالهادی مسعودی نیز در این موضوع منتشر شده اند.
برای دریافت مقاله در سایت مجله اینجا (http://majaleh-a.ir/issue/31007)کلیک کنید.
📚 دانش ها و آموزه های قرآن و حدیث، شماره 6.
#کانال_علوم_ومعارف_حدیث
@MaarefHadith
#حکومت_آل_بویه
آل بویه اولین حکومت مستقل شیعی است که از شمال ایران برخاسته اند و بخش های وسیعی از ایران و عراق تحت تسلط خود قرار دادند. یکی از مهمترین پیامدهای تشکیل حکومت آل بویه، ترویج فرهنگ تشیع در بخش های وسیعی از این سرزمین ها بود.
شیعیان در این دوره مراسم سوگواری امام حسین علیه السلام در روزی عاشورا و جشن غدیر خم را به صورت رسمی و آشکار برگزار می نمودند، اما اهل سنت در برخی از این مناطق به مقابله و رقابت با شیعیان بر می خواستند؛ یکی از این رقابت ها را این اثیر چنین گزارش می دهد:
در سال 389 ق، زمانی که شیعیان مراسم عاشورا را برگزار می کردند اهل سنت به یاد کشته شدن مصعب بن زبیر مراسم اندوه و سوگواری برگزار می کردند. در مقابل برگزاری جشن عید غدیر نیز اهل سنت به خاطر رقابت با شیعیان، اقدام به جشن و شادی به مناسبت همراهی پیامبر و ابوبکر در غار ثور نمودند.
#کانال_علوم_ومعارف_حدیث
@MaarefHadith
12.98M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
شاه پناهم بده، خسته راه آمدم، غرق گناه آمدم.
شهادت امام رضا علیه السلام تسلیت باد.
#کانال_علوم_ومعارف_حدیث
@MaarefHadith
❓آیا لقب «شمس الشموس» در روایات برای امام رضا علیه السلام بیان شده است؟
#شمس_الشموس #امام_رضا
✍️ رضا عطائی
📝 یکی از القابی که برای امام رضا علیه السلام بیان می شود، «شمس الشموس» است. این کلمه در فارسی به معنای «خورشید خورشیدها» است. چه بسا مراد این باشد که اگر هزاران خورشید هم در یک جا جمع شوند، شخصی که این لقب برای او در نظر گرفته شده است، در میان آن خورشیدها، خورشید برتری می باشد.
1️⃣ البته در منابع معتبر شیعه، این لقب برای امام رضا علیه السلام در هیچ روایتی یافت نشد، بلکه فقط مرحوم کفعمی (متوفی قرن دهم) در کتاب «جنة الأمان الواقية»، معروف به «المصباح للكفعمي» به نقل از برخی علما، خطبه ای را نقل می کند و در آن خطبه چنین آمده است: «اللَّهُمَّ وَ صَلِّ عَلَى الْإِمَامِ الْمَعْصُومِ وَ السَّیِّدِ الْمَظْلُومِ وَ الشَّهِیدِ الْمَسْمُومِ وَ الْبَدْرِ بَیْنَ النُّجُومِ شَمْسِ الشَّمُوسِ وَ أُنْسِ النُّفُوسِ الْمَدْفُونِ بِأَرْضِ طُوسَ الرِّضَا الْمُرْتَضَى وَ السَّیْفِ الْمُنْتَضَى الْعَادِلِ فِی الْقَضَاءِ الْإِمَامِ أَبِی الْحَسَنِ الثَّانِی عَلِیِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا». (1)
2️⃣ در کتاب «مفتاح الجنان» نیز به نقل از خواجه نصیر، دعای توسلی برای معصومان علیهم السلام نقل گردیده است؛ برای امام رضا چنین عنوان شده: «اللَّهُمَّ صَلِّ وَ سَلِّمْ وَ زِدْ وَ بَارِكْ عَلَى السَّيِّدِ الْمَعْصُومِ وَ الْإِمَامِ الْمَظْلُومِ وَ الشَّهِيدِ الْمَسْمُومِ وَ الْقَتِيلِ الْمَحْرُومِ عَالِمِ عِلْمِ الْمَكْتُومِ بَدْرِ النُّجُومِ شَمْسِ الشَّمُوسِ أَنِيسِ النُّفُوس....»(2)
3️⃣ البته این توصیف برای امام زمان علیه السلام نیز به کار رفته است؛ مرحوم مجلسی زیارت نامه ای به نقل «السَّيِّدُ عَلِيُّ بْنُ طَاوُس» نقل می کند که ایشان می گوید بعد از آن که از زیارت امام حسن عسکری علیه السلام فارغ شدید به سرداب بروید و حضرت صاحب الامر علیه السلام را چنین زیارت کنید «إِلَهِي إِنِّي قَدْ وَقَفْتُ عَلَى بَابِ بَيْتٍ مِنْ بُيُوتِ نَبِيِّكَ مُحَمَّدٍ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ آلِه..... السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا شَمْسَ الشُّمُوسِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا مَهْدِیَّ الْأَرْضِ وَ مُبِیِّنَ عَیْنِ الْفَرْضِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا مَوْلَایَ یَا صَاحِبَ الزَّمَان...». (۳)
📚 پی نوشت ها:
1. المصباح للكفعمي، ص719.
2. زاد المعاد-مفتاح الجنان، ص404.
3. بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج99، ص85.
#کانال_علوم_ومعارف_حدیث
@MaarefHadith
#شهادت_پیامبر(ص)
#وفات_پیامبر(ص)
#قاتلان_پیامبر(ص)
❓آیا پیامبر (ص) وفات کرده اند یا به شهادت رسیده اند؟
◀️پیامبر اکرم (ص) وفات کرده اند یا در اثر زهر به شهادت رسیده اند؟ اگر شهید شده اند آیا قاتل ایشان معلوم است؟ آیا روایتی که می گوید پیامبر (ص) به دست دو تن از زنان خود (یعنی عایشه و حفصه ) مسموم شده اند دارای سند قوی است؟
❗️این نظریه که پیامبر اکرم (ص) در اثر مسمومیت به شهادت رسیده باشند با شواهد متعدد تاریخی قابل تقویت است اما هویت قاتلان ایشان روشن نبوده و نیست و بر اساس یک روایت ضعیف یا تحلیل ها و حدس ها نمی توان نظر قاطعی ابراز کرد.
◀️روایتی که می گوید 2 تن از همسران پیامبر (ص) به ایشان زهر نوشانده اند تنها در تفسیر عیاشی با سندی منقطع و ضعیف آمده است(تفسیر العیاشی، ص200، روایت شماره 152). نسخه ای که از این تفسیر بر جای مانده ، یک نسخه ناقص است که اسانید روایاتش تلخیص شده اند و معمولا در سند هر یک از روایاتش هویت 3 الی 4 واسطه که بین مؤلف و معصوم(ع) قرار داشته اند نامعلوم است. به گفته نجاشی(رجال شناس بزرگ شیعه) ، مؤلف تفسیر عیاشی گرچه خودش راستگو بوده ولی بسیار از افراد ضعیف نقل می کرد: « كان يروي عن الضعفاء كثيرا » ( رجال النجاشي ، ص٣٥٠).
▪بنابراین وقتی هویت 3 یا 4 تن واسطه های میان عیاشی تا معصوم(ع) مشخص نیستند نمی توانیم سند این روایت را صحیح یا موثق بنامیم و حجت شرعی برای «نسبت دادنِ قاطعانه این روایت به معصومان(ع)» نداریم.
وانگهی روایتی که در تفسیر عیاشی آمده تنها یک روایت است و در موضوع مهمی همچون « هویت قاتل رسول الله ص » نمی توان به آن اکتفا کرد.این موضوع برای شیعه مهم بوده و قاعدتا اگر معصومان(ع) احادیثی در این مورد فرموده بودند باید با روایات و اسانید متعدد نقل می شد نه اینکه تنها با یک سند منقطع و ضعیف نقل شود. بر فرض اگر کسانی چنین توجیه کنند که اهل بیت(ع) به دلایلی از بیان مکرر و علنی این موضوع خودداری کرده اند ، باید به آنان گفت: پس ما نیز مأمور به «گمانه زنی» نیستیم.
ازسوی دیگر ، مضمون این روایت در آثار بر جای مانده از کلینی ، صدوق ، شیخ مفید ، سید مرتضی و شیخ طوسی دیده نمی شود حال آنکه اگر یک روایت مشهور بود مخصوصا باید در ابواب التاریخ در کتاب کافی کلینی نقل می شد. البته بعدها کتاب های روایی قرن 11 و 12 یعنی تفسیر الصافی ، بحارالانوار ، تفسیر البرهان و تفسیر نورالثقلین همین یک روایت را از تفسیر عیاشی اخذ و مجددا نقل کرده اند که این نیز دلیل کافی بر صحت سند یا متن آن روایت نخواهد بود زیرا مؤلفان این آثار تقریبا هر روایتی که یقین به جعلی بودنش نداشتند نقل می کرده اند.
⚠️در هر حال ، اعتقاد به «دست داشتن دو تن از همسران پیامبر(ص) در مسموم کردن آن حضرت» یک دیدگاه مشهور و مورد تأیید و تأکید عموم علمای شیعه نبوده است. تنها سخنی که می توانیم با « احتمال قوی » بیان کنیم اینست که « پیامبر اکرم(ص) در اثر مسموم شدن به شهادت رسیده اند » اما اسناد و مدارک کافی برای تعیین هویت عاملان و طراحان پشت پرده این توطئه نداریم بنابراین باید از اظهارنظر شتابزده و قاطعانه بپرهیزیم.
@shenakhtehadis
#کانال_علوم_ومعارف_حدیث
@MaarefHadith
#الکافی
#کتب_اربعه
#ترجمه_حدیث
تحفة الأولياء (ترجمه اصول کافی)
🔻 این ترجمه اثر ميرزا محمّد على بن محمّد حسن نحوى اردكانى يزدى از علماى قرن سيزدهم هجرى است که در چهار جلد سامان یافته است. وى عالمى اديب و لغت شناس بوده و از همين جهت است كه به «فاضل نحوى» لقب يافته است. برخی ویژگی های ترجمه به شرح زیر است:
🔹اطلاعات جانبى فراوانى در زمينه تفسير، حديث، عقائد، فلسفه، تاريخ و لغت در آن ارائه شده است.
🔹مترجم سعى كرده به قلمى روان، اصول كافى را به گونهاى ترجمه كند كه براى همگان، خواندن و فهم آن آسان شود و مشكلات پارهاى از اصطلاحات را كه فهم آنها براى خوانندگان مشكل است، حل نمايد، بدين جهت مجبور به شرحِ متن نيز شده است.
🔹در آغاز، صفحاتى را به توضيح پارهاى از اصطلاحات حديثى و رجالى اختصاص داده و در سه فايده سخن گفته است:
▪️فايده نخست، در انواع حديث و اصطلاحات مربوط به آن.
▪️فايده دوم، در توضيح اصطلاحات موجود در كتاب الكافى در نقل خبر با اسناد خاص، مانند روى اصحابنا.
▪️فايده سوم ،در توضيح برخى اصطلاحات مؤلف را در سند و گويندگان مانند العالم، ابوالحسن.
این ترجمه با تحقیق آقای محمد مرادی توسط انتشارات دارالحدیث در سال 1388منتشر شده و در نرم افزار جامع الاحادیث نیز قابل دسترسی است.
#کانال_علوم_ومعارف_حدیث
@MaarefHadith
⭕️ سلسله نشستهای اولین سوگواره علمی فرهنگی امام رضا(ع)
〽️ با محوریت بررسی کتاب عیون اخبار الرضا(ع)
❇️ نشست اول / حجت الاسلام دکتر رحمان ستایش - دکتر ملکی
📌 اعتبارسنجی کتاب عیون اخبار الارضا (ع)
❇️ نشست دوم / حجت الاسلام دکتر برنجکار
📌 توحید و عدل در کتاب عیون اخبار الارضا (ع)
❇️ نشست سوم / حجت الاسلام دکتر شانهچی
📌 محتوا و آموزههای کتاب عیون اخبار الارضا (ع)
❇️ نشست چهارم / حجت الاسلام دکتر طباطبائی
📌 مسندنویسی شیعی، چیستی و چرائی؛ مطالعه موردی کتاب عیون اخبار الارضا (ع)
❇️ نشست پنجم / دکتر تقدمی صابری
📌 نسخهها و ترجمههای کتاب عیون اخبار الرضا (ع)
❇️ نشست ششم / حجت الاسلام دکتر بهروزی لک
📌 تحلیل مضامین سیاسی کتاب عیون اخبار الرضا (ع)
❇️ نشست هفتم / دکتر حسننیا
📌 خاورشناسان و کتاب عیون اخبار الرضا (ع)
❇️ نشست هشتم / حجت الاسلام دکتر برنجکار
📌 گزارشی از مناظرات امام رضا (ع) در کتاب عیون اخبار الرضا (ع)
❇️ نشست نهم / دکتر مستفید
📌 بررسی وثاقت روایت حفص از عاصم به بهانه روایتی از امام رضا (ع) در کتاب عیون اخبار الرضا (ع)
❇️ نشست دهم / حجت الاسلام دکتر مهریزی
📌 فلسفه احکام در کتاب عیون اخبار الرضا (ع)
❇️ نشست یازدهم / حجت الاسلام دکتر توحیدینیا
📌 نگرش هوشمندانه در مواجهه با کتاب عیون اخبار الرضا (ع)
❇️ نشست دوازدهم / حجت الاسلام دکتر الهی خراسانی
📌 از عیوننویسی تا موسوعهنگاری؛ الزامات و کارکردها
❇️ نشست سیزدهم / حجت الاسلام دکتر جلائیان اکبرنیا
📌 مروری بر چهل حدیث منتخب از کتاب عیون اخبار الرضا (ع)
#امام_رضا #عیون_اخبار_الرضا #اولین_سوگواره_علمی_فرهنگی_امام_رضا
#کانال_علوم_ومعارف_حدیث
@MaarefHadith
🆔 @taraef_ir