📖 امام عليه السلام در اين گفتار حكيمانه به يك نكتۀ روانى اشاره مى‌كند كه در زندگى انسان، سرنوشت‌ساز است، مى‌فرمايد: «هنگامى كه قدرت بر چيزى فزونى يابد علاقۀ به آن كم مى‌شود»؛ (وَ قال عليه السلام: إِذَا كَثُرَتِ‌ الْمَقْدِرَةُ‌ قَلَّتِ‌ الشَّهْوَةُ‌) به گفتۀ مرحوم «كمره‌اى» در منهاج البراعة اين گفتار حكيمانه از يك اصل روانى معروف سرچشمه مى‌گيرد كه مى‌گويد: «الإنْسانُ‌ حَريصٌ‌ عَلىٰ‌ ما مُنِعَ‌؛ انسان نسبت به چيزى كه براى او ممنوع شده حرص فراوان دارد». دليل آن هم روشن است؛ چيزى كه در دسترس انسان باشد و هر زمان بخواهد به آن برسد، نه براى ذخيره كردن آن دست و پا مى‌زند، نه به علّت از دست دادنش اضطراب دارد و اى بسا با بى‌اعتنايى به آن نگاه كند و حتى گاه از آن سير و ملول شود؛ ولى به عكس، چيزى كه در دسترس او نيست يا به زحمت پيدا مى‌شود به آن علاقه نشان مى‌دهد و گاه اصرار دارد بيش از مقدار حاجت خود، از آن ذخيره كند. به همين دليل هنگامى كه چيزى از مواد غذايى كم مى‌شود، مردم به فروشگاه‌ها هجوم مى‌برند و هر كَس چند برابر نيازش خريدارى مى‌كند و بر اثر آن، نوعى #قحطى_مصنوعى حاصل مى‌گردد. در اين‌گونه موارد اگر مديران جامعه، فروشگاه‌هايى را - هرچند به‌طور موقت - پر از مواد مذكور كنند هجوم براى خريدن فرو مى‌نشيند و مردم تنها به مقدار حاجت روزانه از آن تهيه مى‌كنند و بازار، كساد مى‌شود. نيز به همين دليل است كه بازرگانان سودجو در عرصۀ داخلى و بين‌المللى براى اين‌كه متاع خود را به قيمت‌هاى گزاف بفروشند، موقتاً جلوى توزيع آن را گرفته و گاه افرادى را به بازار مى‌فرستند كه هرچه در بازار هست خريدارى كنند و به اين ترتيب قحطى مصنوعى ايجاد كنند و سپس اجناس خود را به‌تدريج به بازار مى‌فرستند تا به قيمت گزاف بفروشند. ☜ يكى از دلايل تحريم احتكار در اسلام نيز همين است كه ايجاد گرانى مصنوعى مى‌كند و مردم را در وحشت فرو مى‌برد و سبب تحريك حرص مردم مى‌شود كه بيش از نياز خود مطالبه مى‌كنند و قحطى كاذب جديدى به وجود مى‌آورند. #نهج_البلاغه_میخوانم #پیام_امام علیه السلام ╭─── │ 🌐 @Mabaheeth ╰──────────

📖 امام عليه السلام در اين كلام حكيمانه به برترين اعمال اشاره كرده مى‌فرمايد: «برترين اعمال آن است كه خود را (به زحمت) بر آن وادار كنى»؛ (أَفْضَلُ‌ الْأَعْمَالِ‌ مَا أَكْرَهْتَ‌ نَفْسَكَ‌ عَلَيْهِ‌) اشاره به اين‌كه، كارى است برخلاف خواستۀ نفس؛ مثل اين‌كه مى‌خواهد مالى ببخشد و نفس او به سبب علاقۀ به مال با آن موافق نيست، يا از ارتباط نامشروعى بپرهيزد كه نفس تمايل به آن دارد و يا قدرت بر انتقام پيدا كرده و نفس تمايل به آن دارد و او از انتقام‌جويى بپرهيزد. در تمام اين موارد كه نفسِ انسان تمايل به فعل معروف يا ترك منكر ندارد هنگامى كه افراد با #ايمان در برابر خواستۀ نفس مقاومت كنند و آن معروف را به جا آورند و آن منكر را ترك كنند، عملى بسيار پرفضيلت انجام داده‌اند، چراكه هم كار خير انجام شده و هم نفس سركش تحت رياضت قرار گرفته و از طُغيان آن پيشگيرى شده است. اكثر شارحان نهج البلاغه در اين‌جا تصريح كرده‌اند كه اين گفتار حكيمانه شبيه حديث معروف پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله است كه در بسيارى از منابع آمده است؛ آن حضرت صلى الله عليه و آله فرمود: «أفْضَلُ‌ الْأَعْمالُ‌ أحْمَزُها ؛ بهترين اعمال عملى است كه سخت‌تر و قوى‌تر و پرمشقت‌تر باشد». منتها امام عليه السلام شاخۀ خاصى از آن حديث نبوى را بيان كرده؛ زيرا مشقت‌بار بودن يك عمل گاه به واسطۀ انجام دادن كارهاى بدنى سنگين است و گاه به سبب طول مدت و گاه به علّت فراهم نبودن مقدمات و نيز گاهى به‌واسطۀ مخالفت نفس با آن است كه امام عليه السلام روى همين نكته تكيه فرموده است. دليل آن هم روشن است؛ پاداش‌هاى مادى در عرفِ‌ عقلا همواره متناسب با مقدار زحمتى است كه براى كارى كشيده مى‌شود و به همين دليل كار پرزحمت‌تر پاداش و مزد و اجرت بيشترى دارد. پاداش‌هاى الهى نيز همين‌گونه است؛ هرقدر عمل سخت‌تر و پرمشقت‌تر باشد، پاداشش نزد خداوند بيشتر است و اين‌گونه احاديث به هنگامى كه انسان در انجام وظايف خود يا ترك گناه گرفتار زحمت و مشقت شديدى مى‌شود اسباب آرامش روح است؛ زيرا مى‌داند هرچه زحمتش بيشتر باشد لطف و كرامت و عنايت حق به او بيشتر است. #نهج_البلاغه_میخوانم #مطالعه ╭─── │ 🌐 @Mabaheeth ╰──────────

📖 ‮امام عليه السلام در اين گفتار حكيمانۀ مبسوط اشاره به فلسفه‌هاى بخش مهمى از #احكام اسلامى كرده است كه در بيست بخش خلاصه مى‌شود. #نهج_البلاغه_میخوانم #مطالعه ╭─── │ 🌐 @Mabaheeth ╰──────────

📖 امام عليه السلام در اين گفتار حكيمانه به آثار مثبت و منفى گفتار دانشمندان اشاره كرده، مى‌فرمايد: «گفتار دانشمندان اگر صحيح و درست باشد دوا (داروى شفابخش) و اگر نادرست و خطا باشد درد و بيمارى است»؛ (إِنَّ‌ كَلاَمَ‌ الْحُكَمَاءِ‌ إِذَا كَانَ‌ صَوَاباً كَانَ‌ دَوَاءً‌ وَ إِذَا كَانَ‌ خَطَأً كَانَ‌ دَاءً‌) اين سخن از آن‌جا سرچشمه مى‌گيرد كه مردم چشم به سخنان دانشمندان مى‌دوزند و گوش جان به گفتار آن‌ها مى‌سپارند به خصوص حكيم و دانشمندى كه آزمايش خود را در ميان مردم پس داده و سابقۀ تقوا و وارستگى او در ميان آنان مشهور باشد. چنين كسى هرچه بگويد بسيارى از مردم آن را به‌كار مى‌برند به همين دليل اگر گفتار درستى باشد داروى دردهاى فردى و اجتماعى مادّى و معنوى مردم خواهد بود و اگر به راه خطأ برود باز ناآگاهانه مردم از آن پيروى مى‌كنند و موجب دردهاى مادى و معنوى جامعه مى‌شود. 🚨 اين سخن هشدارى است به دانشمندان و علما و حكماى جامعه كه دربارۀ سخنان خود درست بينديشند و دقت كنند و بدانند يك گفتار نابجا از سوى آن‌ها ممكن است جامعه‌اى را بيمار كند و عواقب سوء آن دامن خود آن‌ها را نيز بگيرد، ازاين‌رو گفته‌اند: لغزش عالِم به منزلۀ لغزش عالَم است. در حديث ديگرى از اميرمؤمنان عليه السلام مى‌خوانيم: «زَلَّةُ‌ الْعَالِمِ‌ كَانْكِسَارِ السَّفِينَةِ‌ تَغْرِقُ‌ وَ يُغْرِقُ‌ مَعَها خَلْقٌ‌؛ لغزش عالِم مانند شكستن كشتى است كه هم آن كشتى غرق مى‌شود و هم تمام سرنشينانش». چه تعبير شگفتى! امام عليه السلام جامعۀ انسانى را به سرنشينان كشتى تشبيه كرده كه سرنوشت آن‌ها با هم گره خورده و لغزش عالم را به منزلۀ سوراخ كردن يا درهم شكستن كشتى دانسته است كه سبب غرق شدن گروه بسيارى مى‌شود. در حديث ديگرى از همان بزرگوار آمده است: «زَلَّةُ‌ الْعالِمِ‌ تُفْسِدُ عَوالِمَ‌؛ لغزش عالم، جهانى را فاسد مى‌كند». اين گفتار حكيمانه در عصر و زمان ما كه وسايل ارتباط جمعى به‌قدرى گسترده شده كه گفته‌اى ممكن است به فاصلۀ بسيار كوتاهى در تمام دنيا پخش شود، ظهور و بروز بيشترى دارد. #نهج_البلاغه_میخوانم #نهج_البلاغه_بخوانیم ╭─── │ 🌐 @Mabaheeth ╰──────────