#اندیشه_نامه_علوم_عقلی_اسلامی
فلسفه، کلام و عرفان نظری سه سنت فکری قدرتمند در فرهنگ اسلامیاند که در طول تاریخ، مکاتب گوناگونی درون هر یک ظهور یافته است. پیدایش و گسترش این سه حوزۀ نظرورزی در دامان اندیشۀ اسلامی سبب شکل گیری مسائل مشترک فراوانی میان آنها شده است.
اما گذری بر آرای اندیشمندان این سه حوزه، بهروشنی عدم توافق در پاسخها و تفسیرها را بهچشم میآورد. بسیاری از مسائل مشترک میان این سه دانش، عرصۀ اختلافنظرهای بنیادین یا جزئی میان صاحبنظران است. افزون بر این تفاوت دیدگاهها، دو عامل دیگر بر شکاف میان اندیشمندان این سه حوزه و حتی فاصله متفکران مکاتب مختلف یک حوزه از یکدیگر دامن زدهاند:
الف) برداشتهای نادقیق از دیدگاهها؛ و
ب) غرضورزی در ارائۀ گزارشهای وارونه از آرای صاحبنظران.
مجموعۀ پیش روی به منظور ارائۀ تصویری دقیق از آرای اندیشمندان علوم عقلی در مسائل مشترک به سامان آمده است. بیتردید مسائل مشترک متعددی در دانشهای سهگانه شایستۀ پژوهشهای توصیفی و تطبیقیاند، اما این اندیشهنامه تنها به پنج موضوع بنیادین پرداخته است که بر اساس میزان اهمیت، گسترۀ نزاع دیدگاههای پیرامونشان و درجۀ اثرگذاریشان بر دیگر مسائل گزینش شدهاند. موضوعات یادشده عبارتاند از: توحید ذاتی، توحید صفاتی، توحید افعالی، حقیقت وحی و حدوث و قدم عالم.
در هر یک از موضوعات پیشگفته، نخست سه مقاله با رویکرد توصیفی، دیدگاههای اصحاب این سه دانش را بهدقت و جامع گزارش کردهاند، سپس مقالهای تطبیقی به مقایسۀ دیدگاهها تاحدودی داوری میان آنها پرداخته است.
✍️ مهدی عبدالهی
🆔 @MAbdullahi