💠 در تفکر اسلامی، مکان از آن جهت که محضر خداست تقدس می‌یابد. این تجلی در مراتبی گوناگون در طول هم رخ می‌دهد و کعبه بنیاد محوری است که این مراتب یا عوالم را به هم مرتبط می‌کند. پس کعبه از آن رو مقدس است که نماد اتصال عالم به حق تعالی می‌باشد. جهت‌گیری به سوی کعبه، یا سمت قبله، نیز رو کردن نمادین به این اتصال و قرار گرفتن در جهت ارتباط با مبدأ هستی است. این جهت مقدس به فضای معماری مسلمانان که از نظر کالبدی معمولاً فاقد جهت است، جهتی معنوی می‌بخشد. 💠 اجمالاً می‌توان گفت در حالت نگرش به فضای سه‌بعدی، هیچ نقطه‌ای از فضا بر نقاط دیگر برتری کیفی ندارد؛ درحالی که در تفکر معنوی، نقاطی از سایر نقاط متمایز می‌شود. به این ترتیب، فضای کیفی فضایی جهت‌دهنده و معنادار و قطبی و زمینه‌ساز تعالی، در حالی که فضای کمی متجانس و همگون است. 📌علامه مصباح یزدی - درک محضر خدا - 1377 🏙 معماری هجری @memarihejri_ir

🔰 ذکر در مقابل غفلت 🔸 برای بشر مدرن هر چیزی که ایجاد فراموشی کند، ارزش دارد؛ از جمله سینما و فیلم که باعث شده انسان با شریک شدن در تجربه‌های شخصی دیگران ، خود را فراموش کند و لذت ببرد. بنابراین، فیلم و سوپراستاری که بیشترین فراموشی را به بیننده القا کند، محبوب‌تر است. اساسا پدیده «سوپراستار» فقط در چنین فضایی قابلیت طرح دارد. ورزش قهرمانی، ابزار تولید هیجان و لذت است. دیدن مسابقه فوتبال در واقع، تجربه نود دقیقه خلسهٔ روحی و فکری است. اگر مواد مخدر و الکلیسم با تغییرات فیزیولوژیک زمینه غفلت و فراموشی را فراهم می‌کنند، سینما، ورزش مدرن، موسیقی‌های خاص و ... بستر روان‌شناختی و روحي فراموشی را از طریق تولید لذت و هیجان فراهم می‌کنند. عارضه و اثر فراموشی، لذت [کاذب] و هیجان است. نقطه مقابل فراموشی «یادآوری» است که مفهوم دینی آن «ذکر» است، و ذكر همان است که به انسان یادآوری کرده و متذكر حقایق می‌شود؛ چه بودن و چگونه بودن را یادآوری می‌کند. 🔸 در مفاهیم دینی، انسانِ حقیقی کسی است که اهل ذکر است. حتی در فقه هر چیزی که ارمغانش فراموشی باشد، مورد مذمت قرار گرفته و یا حتی حرام دانسته شده است؛ از مسکرات (مست‌کننده‌ها) گرفته تا موسیقی‌هایی که حالت تفکر و وقار انسان را خدشه‌دار کنند. مفهوم «خلوت» که نزدیک‌ترین مفاهیم به «ذکر» است در مدرنیته حذف می‌شود، چون خلوت برای انسان مدرن دلهره می‌آورد و موجب یادآوری می‌شود. 🔸 حتی معماری مدرن هم خلوت‌گریز است. برخلاف آن در معماری و شهرسازی اسلامی، معانی ویژه حریم، حیا و خلوت قابل رؤیت است. برای مثال، شهرهای اسلامی برخلاف شهرهای مدرن، نه تنها از مفهوم «مرگ» فرار نمی‌کنند که یاد مرگ را عبادت و ذکر می‌دانند؛ از این رو، اغلب قبرستان‌ها در مرکز شهر ایجاد شده‌اند، به طوری که با دیدن آن انسان مفهوم مرگ را متذکر شود. انسان سنتی (اعم از پیروان ادیان ابراهیمی یا حتی تمدن‌های شرقی مانند آیین کنفسیوس یا بودیسم) انسان‌هایی «پل‌گونه»اند؛ یعنی این جهان را پلی می‌دانند برای رسیدن به جهان و حقیقتی بالاتر و بهتر. در واقع انسان پل‌گونه، نقطه مقابل انسان پرومته است و حزن عرفانی او منافی شادی نیست. 📔 ماجرای فکر آوینی - ص ۱۹ و ۲۰ 🏙 معماری هجری @memarihejri_ir

❗️تبلیغات محیطی و سیاه‌چاله‌ی مصرف‌گرایی ▫️مصرف‌گرایی یا consumerism یکی از مؤلفه‌های مهم در اقتصاد کاپیتالیستی است که هدف اصلی آن تشویق مردم به خرید و استفاده بیش‌ از حد کالاها و خدمات است. رواج مصرف‌گرایی علاوه بر ایجاد نیاز کاذب در مردم، اسراف در خرید کالاها را در پی خواهد داشت. ▫️در این میان نقش تبلیغات در بازی عرضه – تقاضا این است که با ایجاد احساس نیاز در جامعه‌ی هدف، آن‌ها را برای خرید کالا اقناع و مجاب کرده و به‌سوی بازار عرضه و مصرف جذب می‌نماید. هر میزان نیروی کِشنده‌ی ناشی از تبلیغات فزونی یابد به دنبال آن احساس نیاز در مردم بیشتر تحریک ‌شده، گسیل جامعه هدف به‌سوی کالای عرضه‌شده افزایش خواهد یافت. ▫️یکی از اشکال تبلیغاتی که در دهه‌های اخیر با استقبال زیادی از سوی بنگاه‌های اقتصادی، صاحبان صنایع، نهادها و مجریان تبلیغاتی مواجه شده، تبلیغات محیطی است. تبلیغات محیطی به مثابه رسانه‌ای قدرتمند، تأثیری شگرف در گرایش مخاطبان به کالاها، خدمات و به طور کلی موضوع مورد تبلیغ دارد. ▫️امروزه گسترش بی‌ضابطه تبلیغات محیطی، فضای شهرها را به عرصۀ رقابت سازه‌های تبلیغاتی تبدیل نموده، ازدحام تابلوها و بیلبوردهای تبلیغاتی اغتشاش و ناهماهنگی بصری در فضاهای شهری به وجود آورده و علاوه بر سلب آرامش روانی مردم، با تحریک و دعوت‌های اغواکننده هرچه بیشتر آن‌ها را به سمت فرهنگ منحط مصرف‌گرایی سوق می‌دهد. 🏙 معماری هجری @memarihejri_ir

💢 کشاورزی شهری؛ تجربه موفق کوبا برای مقابله با تحریم‌ها ▫️با سقوط اتحاد جماهیر شوروی در سال 1989 میلادی و ادامه تحریم‌های اقتصادی کوبا توسط ایالات متحده آمریکا، این کشور با کمبود شدید نفت، کود شیمیایی و آفت‌کش­ها روبه‌رو شد. کوبا تا پیش از این، در برابر صادرات شکر، نفت وارد می­کرد و به همین دلیل تا 30 درصد زمین­های مزروعی خود را به این هدف اختصاص داده بود ولی این شیوه داد و ستد، همراه با سقوط اتحاد شوروی به‌هم خورد. یکی از راه­حل‌هایی که این کشور در برابر تهدیدها برگزید این بود که به شهروندان اجازه داده شود از زمین­های خالی درون شهر و پیرامون آن، بدون پرداخت مالیات برای کشاورزی استفاده کنند. بنابراین راه­حل خلاقانه­ای که در کوبا مطرح شد، در ابتدا توسط مردم و سپس به صورت مدیریت‌شده توسط دولت هدایت شد. در نتیجه یک سیستم تولید غذا آغاز به کار کرد و این سیستم تا سال 1994، 67% نیاز غذایی مردم را تأمین کرد. در حال حاضر زمین­های کشاورزی 12 درصد قلمروی هاوانا را می­پوشانند و سبزیجات و گیاهان دارویی مورد نیاز شهروندان را فراهم می­کنند. از آن سو، کاهش واردات کود شیمیایی به این معنا بود که بیشتر مواد غذایی با استفاده از روش­های ارگانیک، از جمله استفاده از کود حیوانی و کمپوست، کشت داده می­شدند. بحران اقتصادی در کوبا در عمل، استفاده اجباری از معیارهای پایداری و کشاورزی طبیعی را به همراه داشت. ▫️در کوبا ارتباط قوی بین توسعه کشاورزی، منظر شهری، شهرداری های محلی و مشارکت مردمی وجود دارد. به این ترتیب توصیف منظر کشاورزی در کشور کوبا را می توان در یک جمله خلاصه کرد: تولید در جامعه، از طریق جامعه، برای جامعه؛ یعنی ارتباط نزدیک تولید کننده و مصرف کننده، برای دسترسی به مواد غذایی سالم، تازه و متنوع که از طریق فضای سبز شهر صورت می پذیرد. ▫️اگرچه شهر هاوانا دارای بافت صنعتی است اما با حمایت وزارت کشاورزی، کشاورزی در آن رونق گرفت. شهروندان به صورت گروهی از خانواده­ها، همسایه­ها و یا دانش­آموزان، کارکنان ادارات و کارگران کارخانه­ها به مشارکت در کشاورزی می­پرداختند. در نتیجه، طرح جامع شهری هاوانا، کشاورزی شهری را به عنوان جزیی از عملکرد شهر پذیرفت؛ هرچند این فضاها به ندرت به مرکز متراکم شهر راه یافتند. در مرکز شهر به علت کوچک­تر بودن قطعات زمین و تراکم بالا، زراعت در مقیاس کوچک صورت گرفته و با نزدیک شدن به مرزهای شهری، ابعاد زمین­های کشاورزی افزایش می­یابد. در نهایت، محصولات تازه با کمترین قیمت به فروش رسیده و مصرف روزانه مهدکودک­ها، بیمارستان­ها و مدارس را نیز فراهم می کنند. در باغ­های عمومی شهر، بازارها با رونق تجاری خوبی به فروش سبزیجات و انواع محصولات می­پردازند. ▫️نکته قابل توجه آن که تغییر الگوی کشت در طول زمان موجب پویایی منظر شهری شده و تغییرات فصل ها را پررنگ­تر به نمایش می گذارد. امنیت، مسئله مهم دیگری برای کشاورزی است و حصار در شکل های مختلف در طراف مزارع دید می شود. اگرچه این حصارها مانعی فیزیکی در طول مرزها هستند، اما مانعی برای دید شهروندان در حال گذر نمی­باشند. از سویی دیگر، در اطراف مزارع، همواره فضایی مناسب برای گفتگو و گذران اوقات فراغت ایجاد شده است و به بیانی دیگر،منظر کشاورزی در هاوانا، فضاهای شهری را سرزنده و شاداب کرده و مردم با مشارکت خود، شهر را شکل می دهند. 🏙 معماری هجری @memarihejri_ir

💠 به نظر بنده، فرهنگ عمومی دو بخش دارد: یک بخش، امور و مسائلی است که بارز و ظاهر و جلوِ چشم است و حقیقتاً هم در سرنوشت یک ملت دخالت دارد؛ اما در دراز مدت تأثیر میکند. یعنی در مسیر زندگی و حرکتهای آینده یک ملت تأثیر دارد. مثلاً شکل لباس و چه پوشیدن و چگونه پوشیدن و از کدام الگوی پوشش استفاده کردن، جزو مصادیق و نمونه‌های بارز فرهنگ عمومی جامعه است. یا شکل معماری در جامعه و در چگونه خانه‌ای زندگی کردن، بخشی از فرهنگ جامعه را شکل میدهد. زیرا خانه‌های قدیمی ما یک نوع خانواده و خُلقیّات بار می‌آورند (حیاط بزرگ، حوضی در وسطش و اتاقهایی در اطراف. از این اتاقْ پدر بزرگ در می‌آید و از آن اتاقْ دایی و از آن یکی هم عمو. بچه‌های خانواده، همه دور هم و بَرِ یک سفره جمع میشوند و در واقع، این خانه است که خانواده را به دنبال خود میکشاند) و آپارتمان نوعی دیگر از خانواده ایجاد میکند. حتّی شکلِ در و پنجره و ارتباط اتاقها با هم، به ناچار تأثیر خاصی بر ذهن و خُلق و منش و تربیت افراد دارد. از این‌رو، امروز - خوشبختانه - میبینیم که در تلویزیون و میزگردها و گفتارها، بر معماری سنّتی ایرانی تکیه میشود. در کردارها نمیدانم چگونه است. ولی به هرحال، آنچه معلوم است این‌که، این ملت کهن و بزرگ، قبل از این‌که از سبک معماری اروپایی تأثیر بپذیرد، خودش یک سبکِ معمارىِ خاص داشته است. 📌بیانات رهبر انقلاب در دیدار اعضای‌ شوراهای‌ فرهنگ‌ عمومی‌ استان‌ها - ۱۳۷۴/۰۴/۱۹ 🏙 معماری هجری @memarihejri_ir

💠 سومین جلسه از سلسله‌جلسات کرسی آزاداندیشی گروه معماری هجری 📃 موضوع: تمدن‌سازی و نسبت آن با معماری در دولت سیزدهم (طرح ساخت سالانه یک میلیون مسکن) 🎙گفتگو با محمدهادی مذهب‌جعفری؛ طلبه و عضو هیئت علمی اندیشکده یقین ⏰ پنج‌شنبه ۱۸ تیر ساعت ۱۸ 🎥 پخش زنده از: 🖥 آپارات ▶️ aparat.com/MemariHejri.ir/live 🖥 یوتیوب ▶️ youtu.be/zZRoRBzPu9g 🖥 اینستاگرام ▶️ instagram.com/memarihejri.ir/ 🏙 معماری هجری @MemariHejri_ir

📃 تمدن‌سازی و نسبت آن با معماری در دولت سیزدهم (طرح ساخت سالانه یک میلیون مسکن) 🎙گفتگو با محمدهادی مذهب‌جعفری؛ طلبه و عضو هیئت علمی اندیشکده یقین 🖥 مشاهده فیلم گفتگو در: آپارات | یوتیوب 🏙 معماری هجری @memarihejri_ir