📌روز بزرگداشت خواجه نصیر الدین طوسی و روز مهندس
🔸محمد بن محمد بن حسن طوسی معروف به خواجه نصیرالدین ۵ اسفند ۵۷۹ در شهر توس متولد شد. سالروز تولد خواجه نصیر، به یاد این دانشمند بزرگ به عنوان روز مهندس به ثبت رسیده است.
🔹 خواجه نصیر طوسی را در علم، همتای ابن سینا دانستهاند؛ با این تفاوت که ابن سینا در طب سرآمد بود و خواجهنصیر در ریاضیات. برخی معتقدند دفاع خواجه نصیرالدین طوسی از ابن سینا در برابر انتقادات فخر رازی، در کتاب شرح اشارات، موجب احیای فلسفه در آن عصر شده است. همچنین خواجه نصیر را مبتکر روش فلسفی در کلام شیعه دانستهاند. به باور آیت الله مرتضی مطهری، تمام آثار کلامی بعد از خواجه نصیر، از کتاب تجرید الاعتقاد تأثیر پذیرفتهاند. براساس برخی پژوهشهای معاصر، خواجه نصیر طوسی، از یک سو شارح و مُکمّل فیلسوفان و دانشمندان پیش از خود بوده، و از سوی دیگر سرمشق دانشمندان پس از خود شده است.
🔸بسیاری از دانشمندان مسلمان و همچنین اسلامشناسان غربی، از او ستایش کردهاند. تعابیر مختلفی که دربارهٔ خواجه طوسی شده نشانگر جایگاه علمی اوست برخی از آنها عبارتند از: «أفضل المتأخرین العلامة الطوسی» سلطان المحققین فخر الحکما و مؤیّد الفضلا، نصیر الملّة و الدّین محقق مدقق طوسی و حکیم عظیم قُدّوسی اکمل المتقدمین.
🔹 این دانشمند بزرگ در روز دوشنبه ، ۱۱ تیر ۶۵۳ در شهر بغداد دار فانی را وداع گفت و بنابر وصیت ایشان، در شهر کاظمین به خاک سپرده شد.
#تقویم_تاریخ
#اسفند_۵
#خواجه_نصیرالدین_طوسی
▶️@Menbarvaezin
📌 رحلت «میرزا محمد حسن شیرازی» معروف به «میرزای شیرازی»
🔸 سید محمدحسن حسینی شیرازی (۱۲۳۰-۱۳۱۲ق) مشهور به میرزای شیرازی، از مراجع بزرگ تقلید شیعه و صاحب حکم تاریخی تحریم تنباکو بود. او پس از درگذشت شیخ مرتضی انصاری، مرجعیت عام شیعه را بر عهده گرفت و نزدیک به ۳۰ سال در این جایگاه به نشر معارف دینی و هدایت شیعیان پرداخت.
🔹 او در علم فقه و اصول سرآمد بود و شاگردان برجستهای همچون شیخ فضلالله نوری، محمدکاظم خراسانی، و عبدالکریم حائری یزدی را تربیت کرد. شیوه تدریس او به گونهای بود که شاگردان را به تفکر عمیق در مسائل فقهی وادار میکرد.
🔸 مهمترین اقدام سیاسی میرزای شیرازی، فتوای تاریخی تحریم تنباکو در برابر امتیاز استعماری کمپانی رژی بود که موجب لغو این قرارداد شد. این فتوا چنان تأثیری داشت که ناصرالدین شاه قاجار مجبور به عقبنشینی شد. تأسیس حوزه علمیه سامرا از اقدامات ماندگار او بود که با هدف تقویت وحدت میان شیعه و سنی و گسترش علوم دینی انجام شد.
🔹 او در طول حیات خود نقش مهمی در دفاع از حقوق شیعیان، گسترش معارف دینی، و تقویت استقلال حوزههای علمیه داشت. میرزای شیرازی در ۲۴ شعبان ۱۳۱۲ق در سامرا درگذشت و پیکرش به نجف منتقل و در حرم امیرالمؤمنین علیهالسلام به خاک سپرده شد.
#تقویم_تاریخ
#شعبان_۲۴
#میرزای_شیرازی
▶️@Menbarvaezin
📌 درگذشت «علیاکبر دهخدا»؛ ادیب مشهور ایرانی
🔸 علیاکبر دهخدا (۱۲۵۸-۱۳۳۴ش) شاعر، نویسنده، روزنامهنگار و سیاستمدار برجسته ایرانی بود. او در تهران متولد شد. ایشان با انتشار روزنامه صور اسرافیل و ستون طنز چرند و پرند نقش مهمی در آگاهیبخشی سیاسی و اجتماعی ایران داشت.
🔹دهخدا از فعالان جنبش مشروطه بود و با نوشتههای تند و انتقادی خود علیه استبداد مبارزه کرد. پس از به توپ بستن مجلس، به تبعید رفت و در خارج از ایران نیز به انتشار صور اسرافیل ادامه داد. او نماینده مجلس شورای ملی شد و در فرهنگستان ایران، وزارت معارف و مبارزه با بیسوادی نقشآفرینی کرد. در جریان ملی شدن صنعت نفت، از دکتر مصدق حمایت کرد و پس از کودتای ۲۸ مرداد تحت فشار حکومت قرار گرفت.
🔸 دهخدا را میتوان یکی از پایهگذاران نثر نوین فارسی دانست. او با سادهنویسی، طنز و نقد اجتماعی، ادبیات معاصر ایران را متحول کرد. پس از مشروطه، سالها به پژوهش پرداخت و بزرگترین اثر خود، لغتنامه دهخدا را به یادگار گذاشت.
🔹 آثار مهم او:
📖 لغتنامه دهخدا؛ جامعترین فرهنگ لغت فارسی
📖 امثال و حکم؛ گردآوری ضربالمثلها و عبارات فارسی
📖 تصحیح دیوان حافظ، ناصر خسرو، فرخی و منوچهری
📖 ترجمه روح القوانین از منتسکیو
🔸 دهخدا بیشتر عمر خود را در تهران گذراند و در ۷ اسفند ۱۳۳۴ درگذشت و در قبرستان ابنبابویه به خاک سپرده شد. نام و یاد او همچنان در ادبیات و فرهنگ ایران جاودان است.
#تقویم_تاریخ
#اسفند_۱۷
#علی_اکبر_دهخدا
#لغتنامه_دهخدا
▶️@Menbarvaezin
📌 درگذشت «میرزا هاشم آملی لاریجانی»
🔸 میرزا هاشم آملی لاریجانی (۱۲۷۸–۱۳۷۱ش) از مراجع تقلید شیعه و استاد برجسته فقه و اصول در حوزههای علمیه قم و نجف بود. او در روستای پردمه لاریجان متولد شد و پس از تحصیلات مقدماتی در زادگاهش، برای ادامه تحصیل به تهران، قم و نجف رفت. میرزا هاشم از شاگردان ممتاز آقا ضیاء عراقی و ادامهدهنده روش اصولی وی به شمار میرفت.
🔹 میرزا هاشم در طول حیات علمی خود، شاگردان بسیاری را تربیت کرد و آثار علمی ارزشمندی از خود به جای گذاشت. او در کنار تدریس در حوزههای علمیه نجف و قم، در مبارزات مردمی علیه حکومت پهلوی نیز نقش فعالی داشت. از جمله فعالیتهای سیاسی او میتوان به اعتراض به توهین روزنامه اطلاعات به امام خمینی (ره) و انتشار اعلامیههای اعتراضی علیه سرکوب مردم اشاره کرد.
🔸 میرزا هاشم از اولین کسانی بود که از انتخاب آیتالله خامنهای به رهبری استقبال کرد. او در کنار فعالیتهای سیاسی، به تدریس و تألیف آثار علمی نیز مشغول بود و شاگردان بزرگی مانند آیت عظام مکارم شیرازی، جوادی آملی و محمدهادی معرفت را تربیت نمود.
🔹 آثار مهم آیت الله آملی:
📖 بدایع الافکار، حاشیه بر عروة الوثقی کتاب الطهاره، کتاب الصلاه، کتاب الصوم، کتاب البیع، خیارات، رساله فی النیه
🔸 میرزا هاشم آملی در ۷ اسفند ۱۳۷۱ در سن ۹۱ سالگی درگذشت و در حرم حضرت معصومه (سلام الله علیها) در قم به خاک سپرده شد.
#تقویم_تاریخ
#اسفند_۷
#میرزا_هاشم_آملی
▶️@Menbarvaezin
📌 درگذشت «ابوالقاسم گرجی»
🔸 ابوالقاسم گرجی (۱۳۰۰-۱۳۸۹ش) فقیه، نویسنده و استاد برجسته فقه و حقوق اسلامی بود. او از شاگردان آیتالله خویی، سید عبدالهادی شیرازی و محمدحسین کاشفالغطاء بود و از آیتالله خویی اجازه اجتهاد دریافت کرد.
🔹 وی در دانشگاه تهران به تدریس فقه و حقوق پرداخت و بهعنوان رئیس این دانشگاه، مدیر گروه فقه و فلسفه و عضو فرهنگستان علوم شناخته شد. آثار علمی او، بهویژه در زمینه تاریخ فقه و اصول، مورد توجه محافل علمی بود.
🔸 برخی آثار مهم استاد گرجی:
📖 تصحیح الذریعة ، تاریخ فقه و فقها، آیات الاحکام و ...
🔹 گرجی از چهرههای ماندگار علوم انسانی بود و به دلیل تحقیقات ارزندهاش در حوزه فقه و حقوق، جوایز علمی متعددی دریافت کرد. او در دانشگاه تهران به مقام استادی ممتاز رسید و در تدوین قوانین اسلامی نقش داشت.
🔹 وی بیشتر عمر خود را در تهران گذراند و در ۷ اسفند ۱۳۸۹ در ۸۹ سالگی درگذشت و در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی در شهر ری به خاک سپرده شد.
#تقویم_تاریخ
#اسفند_۷
#ابوالقاسم_گرجی
▶️@Menbarvaezin
📌 شهادت سردار حسین خرازی
🔹 حاج حسین خرازی در ۱۳۳۶ در اصفهان به دنیا آمد. او در خانوادهای مذهبی پرورش یافت و پس از اخذ دیپلم در دانشگاه شیراز پذیرفته شد، اما به دلیل مشکلات مالی، نتوانست به دانشگاه برود.
🔸 وی در سال ۱۳۵۵ به خدمت نظام وظیفه رفت. به دنبال صدور فرمان امام خمینی مبنی بر فرار سربازان از پادگانها، از خدمت سربازی فرار کرد و به خیل عظیم امت اسلامی پیوست. پس از پیروزی انقلاب، در کمیته عضو شد و در فرونشاندن غائله گنبد و ترکمنصحرا نقش مؤثری ایفا کرد.
🔸 این سردار بزرگ در جنگ ایران و عراق، فرمانده لشکر ۱۴ امام حسین (علیهالسلام) بود و در عملیاتهای مهمی مانند آزادسازی شهرهای دیواندره، سقز، بانه، مریوان و سردشت شرکت داشت. او همچنین در عملیاتهای طریقالقدس، فتحالمبین و الی بیتالمقدس حضور فعال داشت و چندین بار مجروح شد. در عملیات خیبر، دست راست خود را از دست داد.
🔹 حاج حسین خرازی، یک عارف بود. همیشه با وضو و نمازش توام با گریه و شور و حال بود و نماز شبش ترک نمی شد. صفا، صداقت، سادگی و بی پیرایگی از دیگر ویژگیهای او بود. او در ۸ اسفند ۱۳۶۵ در منطقه عملیاتی کربلای ۵ بر اثر اصابت ترکش خمپاره به شهادت رسید.
#تقویم_تاریخ
#شهید_خرازی
#دفاع_مقدس
▶️@Menbarvaezin
📌 آیتالله سید هادی خسروشاهی
🔹 سید هادی خسروشاهی، مجتهد، نویسنده، مترجم و تاریخنگار برجسته شیعه، در سال ۱۳۱۷ شمسی در تبریز به دنیا آمد. او از شاگردان ممتاز آیتالله بروجردی، امام خمینی و علامه طباطبایی بود و از استادان خود اجازه اجتهاد و روایت دریافت کرد. خسروشاهی از فعالان انقلاب اسلامی ایران بود و پیش از انقلاب، به دلیل مبارزاتش علیه حکومت پهلوی، چندین بار دستگیر و تبعید شد.
🔸 پس از انقلاب، خسروشاهی به عنوان نماینده امام خمینی در وزارت ارشاد ملی منصوب شد و سپس به مدت پنج سال سفیر ایران در واتیکان بود. او همچنین نماینده مردم تهران در دور اول و دوم مجلس خبرگان رهبری بود و سه سال نیز به عنوان نماینده ایران در مصر فعالیت کرد. خسروشاهی در کنار فعالیتهای سیاسی، به تقریب بین مذاهب اسلامی نیز توجه ویژهای داشت و از مدافعان وحدت اسلامی بود.
🔸 وی در سال ۱۳۵۲ مرکز بررسیهای اسلامی را تأسیس کرد که به گردآوری و انتشار آثار متفکران اسلامی و جریانهای معاصر میپردازد. او همچنین نویسنده و مترجم پرکاری بود و بیش از یکصد مقاله و کتاب در زمینههای فرهنگی، اجتماعی و سیاسی از خود به جای گذاشت. مجموعه ۲۶ جلدی حدیث روزگار از مهمترین آثار اوست که به خاطرات شخصیتها و جریانهای معاصر میپردازد.
🔹 ایشان در ۸ اسفند ۱۳۹۸ بر اثر بیماری کرونا در تهران درگذشت و در قبرستان بهشت معصومه قم به خاک سپرده شد. پیکر او پس از سه سال، در اسفند ۱۴۰۱ به کتابخانه عمومی مرکز بررسیهای اسلامی در قم منتقل و در مکانی که وصیت کرده بود، دفن شد.
#تقویم_تاریخ
#سید_هادی_خسروشاهی
#انقلاب_اسلامی
▶️@Menbarvaezin
📌روز بزرگداشت حکیم ملاهادی سبزواری
🔹 ملاهادی سبزواری، حکیم، عارف و شاعر بزرگ شیعه در عصر قاجار، در سال ۱۱۷۷ شمسی در سبزوار به دنیا آمد. او از مهمترین شارحان فلسفه صدرائی بود و کتاب منظومه او، که دوره کامل منطق و فلسفه را در بر دارد، از آثار مهم فلسفی به شمار میآید. سبزواری با وجود اینکه مکتب مستقلی در فلسفه ایجاد نکرد، اما به دلیل شرح و تبیین نظریات ملاصدرا و ملا عبدالرزاق لاهیجی، جایگاه ویژهای در مکتب صدرائی دارد.
🔸 سبزواری زندگی زاهدانهای داشت و با وجود داشتن زمینهای زراعی، خود به کشاورزی مشغول بود و دسترنجش را با فقرا و طلاب تقسیم میکرد. او روزانه چهار ساعت به تدریس در مدرسه علمیه فصیحیه سبزوار مشغول بود و بقیه وقت خود را به کارهای معیشتی و تألیف کتاب میگذراند.
🔸 از مهمترین شاگردان سبزواری میتوان به آخوند خراسانی (مؤلف کفایة الاصول) و ملا محمد کاظم سبزواری اشاره کرد. او همچنین در مسائلی مانند علم خدا به ذات خویش، حادث بودن عالم امر و معاد جسمانی و روحانی، با ملاصدرا اختلاف نظر داشت.
🔹 سبزواری علاوه بر فلسفه، در شعر و ادبیات نیز طبعی روان داشت و تخلص «اسرار» را برای خود انتخاب کرده بود. اشعار عرفانی او در قالبهای مختلفی مانند غزل، ترجیعبند و مثنوی سروده شدهاند.
🔹 ملاهادی سبزواری در سال ۱۲۵۱ شمسی در سن ۷۷ سالگی درگذشت و پیکر او در بیرون دروازه سبزوار به خاک سپرده شد. آرامگاه او امروزه در میدان کارگر سبزوار قرار دارد و به دلیل کاشیکاریهای رنگارنگ و گنبد فیروزهای، از جاذبههای تاریخی این شهر است.
#تقویم_تاریخ
#حکیم_سبزواری
#فلسفه_اسلامی
▶️@Menbarvaezin
📌درگذشت ابوعلی سینا
🔹ابوعلی حسین بن عبدالله بن سینا مشهور به ابوعلی سینا، نابغهی ایرانی، در سال ۳۷۰ هجری قمری در بخارا زاده شد. او از کودکی استعداد خارقالعادهای نشان داد و در سنین جوانی به درجهی استادی در علوم مختلف دست یافت. زندگی پرفراز و نشیب او در خدمت دربارهای مختلف و سفر به شهرهای گوناگون گذشت.
🔸ابن سینا در ده سالگی قرآن و علوم ادبیات را فراگرفت و سپس به ریاضیات، منطق، فلسفه و پزشکی پرداخت. او به سرعت در این علوم به درجهی استادی رسید و از شیوهی مطالعهی منحصر به فردی برخوردار بود. استعداد خارقالعادهی او در یادگیری و درک عمیق مفاهیم، او را به یکی از بزرگترین دانشمندان تاریخ تبدیل کرد.
🔹ابن سینا در پزشکی، فلسفه و علوم دیگر صاحبنظر بود. کتاب قانون در طب، از مهمترین آثار پزشکی اوست که سالیان درازی در دانشگاههای اروپا تدریس میشد. در فلسفه، او شارح برجستهی ارسطو بود و آثار فلسفی متعددی از خود به جای گذاشت.
🔸از ابن سینا آثار بسیار زیادی در زمینههای مختلف به جای مانده است. «شفاء» و «نجاة» از مهمترین آثار فلسفی او هستند. «قانون» در طب، تأثیر شگرفی بر پزشکی جهان گذاشت. او همچنین آثار متعددی در ریاضیات، نجوم و موسیقی از خود به جای گذاشت. میراث علمی او تا به امروز مورد مطالعه و بررسی است.
🔹 سرانجام ابن سینا در اول رمضان ۴۲۸ در 58 سالگی در همدان درگذشت و در همان شهر به خاک سپرده شد.
#تقویم_تاریخ
#رمضان_1
#ابن_سینا
▶️@Menbarvaezin
📌رحلت عالم کبیر شیخ مفید
🔸 محمد بن محمد بن نُعمان مشهور به شیخ مفید در ۱۱ ذیالقعده سال ۳۳۶ق یا ۳۳۸ق در عُکبَری نزدیکی بغداد به دنیا آمد. پدرش شغل معلمی داشت و بدین جهت شیخ مفید به (ابن المُعَلِّم) مشهور بوده است.
🔹️ شیخ مفید قرآن و علوم مقدماتی را نزد پدر فراگرفت. سپس برای ادامه تحصیل همراه پدر، به بغداد رفت و از محدثان، متکلمان و فقهای برجسته شیعه و سنی مانند شیخ صدوق، ابن قولویه، ابوطالب زراری و... بهره برد.
🔸️شیخ مفید بسیار صدقه میداد، فروتن بود، بسیار نماز میخواند و روزه میگرفت، شبها کم میخوابید و بیشتر وقتش صرف مطالعه، نماز، تلاوت قرآن و تدریس میشد.
🔹️در نامه امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) به شیخ مفید ایشان را با عناوینی مانند: اَلاَخُ السَّدید (برادر استوار و راست)، وَلیِّ رشید (دوست با اخلاص در دینِ خدا) و (واصل به درجه یقین به مقامِ اهلبیت) خطاب کرده است.
🔸️شیخ مفید را نماینده مکتب کلامی بغداد میدانستند که به نقد اندیشههای مکتب کلامی قم میپرداخت. ایشان نه عقلگرای افراطی بود و نه حدیثگرای افراطی، بلکه رویکردی اعتدالی و میانه داشت.
🔹️ برخی شاگردان شیخ مفید عبارتند از: سید مرتضی، سید رضی، شیخ طوسی و...
🔸️شیخ مفید در دوم یا سوم ماه رمضان سال ۴۱۳ق درگذشت. شیخ طوسی، ازدحام مردم از همه مذاهب برای نماز گزاردن و گریستن در مرگ ایشان را بیسابقه توصیف کرده است. پیکر وی چند سالی در خانهاش مدفون بود و سپس به سوی مقابر قریش، نزدیک مرقد امام جواد علیهالسلام در حرم کاظمین علیه السلام منتقل شد.
#تقویم_تاریخ
#رمضان_۳
#شیخ_مفید
▶️@Menbarvaezin
📌مرگ مروان بن حکم چهارمین خلیفه اموی
🔹️مروان بن حکم در سال دوم هجرت به دنیا آمد. کنیه مروان، ابوعبدالملک بود و به این علت که قدی بلند ولی بدنی ناموزون داشت به خَیْط باطل نیز معروف بود.
🔸️مروان پس از وفات یزید، با ام خالد همسر یزید و مادر خالد بن یزید ازدواج کرد.
🔹️پدرِ مروان به جهت اخراج از مدینه و لعنت پیامبر نزد علمای اهل سنت از صحابه شمرده نشد. مروان به همراه پدرش در شهر طائف در تبعید باقی ماند.
🔸️پس از به خلافت رسیدن عثمان، مروان همراه پدرش به مدینه بازگشت و از خاصّان حکومت عثمان قرار گرفت. نقل است که امام علی (علیهالسلام) به وی گفته است: وای بر تو و وای بر امت محمد (صل الله علیه وآله) از دست تو زمانی که به قدرت برسید.
🔹️پس از به خلافت رسیدن حضرت علی علیهالسلام در سال ۳۵ هجری قمری، مروان بن حکم با امام بیعت کرد، با این حال از مدینه به سوی مکه رفت و به عایشه ملحق شد. وی از کسانی بود که طلحه و زبیر را برای شورش و تشکیل حکومت، ترغیب کرد. در جنگ جمل نیز در سپاه طلحه و زبیر بود و طلب خون عثمان کرد.
🔸️روزی در جمع، مروان به خالد ناسزایی به مادرش داد؛ این مطلب موجب نارضایتی خالد شد و به مادرش شکایت برد و ام خالد در جواب وی را به سکوت فراخواند و وعده داد که دیگر از مروان سخنان نامطلوب نمیشنود. در پی این ماجرا ام خالد، مروان را در ۶۵ق مسموم کرد و کشت.
#تقویم_تاریخ
#رمضان_۳
#مروان_بن_حکم
▶️@Menbarvaezin
📌رحلت علامه ذبیحالله محلاتی
🔸 ذبیحالله محلاتی مشتاقعسکری در سال ۱۲۷۱ش در محلات به دنیا آمد. وی از روحانیون و نویسندگان برجسته شیعه بود که تألیفات فراوانی در زمینههای فقه، تاریخ و معارف دینی از خود به جای گذاشت.
🔹 وی دروس مقدماتی را در زادگاهش فراگرفت و سپس در ۲۰سالگی به نجف مهاجرت کرد و در حوزه علمیه نجف و سامرا به تحصیل پرداخت. او نزد اساتیدی همچون سید ابوالحسن اصفهانی، میرزا حسین نائینی و آقا ضیاءالدین عراقی کسب علم کرد و از برخی از آنها اجازه روایت دریافت نمود. او همزمان به تدریس و تألیف مشغول شد و آثار ارزشمندی را به رشته تحریر درآورد.
🔹 ایشان در سال ۱۳۳۵ش به ایران بازگشت و در تهران ساکن شد. او در مسجد مشیرالدوله به اقامه نماز جماعت پرداخت و به تألیف و ترویج معارف دینی ادامه داد. او با انقلاب اسلامی همراه بود، اما به دلیل کهنسالی فعالیت چشمگیری از او گزارش نشده است.
🔸از جمله تألیفات مهم او میتوان به «ریاحین الشریعة» (در پنج جلد و به زبان فارسی در شرح حال بانوان شیعه)، «مآثر الکبراء فی تاریخ سامرا»، «فرسان الهیجاء» (در شرح حال اصحاب امام حسین علیهالسلام) و «کشف الغرور» (در موضوع مفاسد بیحجابی) اشاره کرد.
🔹 علامه محلاتی در ۱۵ اسفند ۱۳۶۴ درگذشت و در صحن امامزاده حمزه بن موسی در حرم عبدالعظیم حسنی به خاک سپرده شد.
#تقویم_تاریخ
#اسفند_۱۵
#علامه_محلاتی
▶️@Menbarvaezin