🔰گزارش نشست علمی "مفاهیم فقه و شریعت، ادوار فقه و مهمترین مکاتب فقهی" آیت‌الله #ابوالقاسم_علیدوست ▫️ابتدا لازم است به رابطه فقه با شریعت اشاره کنم که رابطه کاشف و مکشوف است در حالی‌که خیلی اوقات این دو به جای همدیگر به کار می‌روند اما باید توجه داشته باشیم اینها با هم رابطه عینیت ندارند. فقه، چه به معنای اجتهاد و چه به معنای دانش فقه در کنار دانش اصول و … می‌خواهد کشف شریعت کند و شریعت هم تبدیل به مکشوف شود. شریعت به بخشی از اعتبارات دین همانند اخلاق، تاریخ و سنت و آن بخش از محرمات و مباحات و احکام وضعی گفته می‌شود لذا به همین دلیل است که می‌گوئیم رابطه فقه و شریعت رابطه کاشف و مکشوف است. البته اگر شریعت را اعتبارات واقعی الهی در نظر بگیریم ممکن است فقه گاهی به خطا و اکثرا هم به صواب برود. 🔹ادوار فقه در اسلام لازم است به ظرفیت‌های فقه توجه کنیم چون ظرفیت‌های زیادی در آن نهفته شده است و می‌‌تواند به سوالات ما پاسخ بدهد و تا می‌توانیم باید از فقهِ عذر، یعنی فقه اصول عملیه فاصله گرفته و به سمت فقه کشف برویم. همچنین ما یک اجتهاد به معنی اخص و یک اجتهاد به معنی اعم داریم و معتقدیم این فقه در فهم همه گزاره‌های دینی مورد نیاز است بنابراین اگر کسی واقعاً بخواهد فهمنده دین باشد باید از این روش یعنی اجتهاد به معنی اعم استفاده کند. درباره ادوار فقه لازم است اشاره کنم که منظور از ادوار این است که فقه را به عنوان زمان‌های مختلف در نظر بگیریم. در اینجا با روش و متُد، کاری نداریم بلکه مثلا وضعیت فقه در دوران حضور پیامبر گرامی اسلام(ع) در مکه، دوران حضور پیامبر در مدینه، عصر حضور، عصر غیبت و دوران معاصر بررسی می‌کنیم. ما در دوره حضور پیامبر در مکه، هیچ دانش فقه و عملیات استنباط فقهی نداریم و هیچ گزارشی در این مورد صورت نگرفته است اما در دوران پیامبر(ص) در مدینه، گزارشاتی از استنباطات یا زمینه‌های استنباط اصحاب داریم و مثلاً ماجرای معاذ وقتی می‌خواهد عازم یمن شود از جمله این موارد است. ماجرا از این قرار است که پیامبر اسلام به معاذ گفت در آنجا بر چه اساس قضاوت می‌‌کنی؟ معاذ گفت بر اساس کتاب الله، پیامبر گفت اگر به کتاب خدا دسترسی نداشتی؟ گفت به سنت رسول الله حکم می‌کنم. پیامبر گفت اگر به آن هم دسترسی نداشتی؟ گفت دست به اجتهاد می‌زنم. از این دست گزارشات زیاد وجود دارد که بنده در کتابی که در این زمینه نوشته‌ام به آنها اشاره کرده‌ام. 🔹تفاوت اجتهاد و نظریه در عصر حضور، برخی مخصوصا در محیط شیعه گفته‌اند که اصلا اجتهادی نداشته‌ایم در حالی‌که آثاری داریم که همان زمان، اصحاب اجتهاداتی با اشاره ائمه(ع) داشته‌اند. شکی نیست کار راویان ما عمدتاً روایت بوده است اما اینگونه نیست که تعقلی نداشته باشند چراکه این را تهمتی از جانب برخی غیرمنصفان می‌دانیم. البته بدون تردید دامنه اجتهاد و فقه به معنای دانش استنباط، همانند اهل سنت گسترده نبوده است. در عصر حضور، وارد روش‌ها و مکتب می‌شویم و حتی برخی کسانی‌که ادوار فقه را نوشته‌اند به سمت روش‌ها و مکاتب فقهی کشیده شده‌اند. یکی از مباحث مهم در کرسی‌های نظریه‌پردازی این است که اساساً منظور از مکتب چیست؟ در تعریف مکتب فقهی باید گفت مجموعه ویژگی‌های موجود در طریق استنباط مبتنی بر مرام استقلالی است که موجب تحول در مباحث اصولی و قواعد فقهی شود لذا فرق آن با نظریه در گسترده بودن و محدود بودن است. اگر مجموعه‌ای از ویژگی‌ها کنار هم جمع شده که راه مستقلی در استنباط به وجود بیاورد را مکتب می‌نامیم در حالی‌که در نظریه به چنین تعریفی اشاره نمی‌کنیم. ممکن است شخصی نظریه‌ای داده و مثلا نقش مقاصد در استنباط را بیان کند اما این راهی مستقل در کنار سایر راه‌ها نیست. 🔹ارکان مکتب و اقسام مکاتب فقهی بنده معتقدم مکتب چهار رکن دارد. اول رکن درونی مبدأ، دوم رکن درونی مقصد، سوم رکن بیرونی و چهارم مدیریت ادله است. یکی از بزنگاه‌های اصلی پیدا شدن مکاتب فقهی، موضعی است که آن فیلسوفُ فقه یا شخص اصولی، راجع به اسناد دارد. در میان اهل سنت حدود چهل منبع همانند کتاب، سنت، اجماع، قیاس، اجماع اهل مدینه، اجماع اهل کوفه و … وجود دارد. مورد دیگر رکن درونی مقصد است که درون خود اجتهاد است و جهت زیادی به مکتب می‌دهد. منظور از رکن سوم یعنی رکن بیرونی هم روش‌شناسی است. گاهی اوقات روش استنباط افراد متفاوت است. بنده در کتابی که چاپ کرده‌ام گفته‌ام که در دوران معاصر حدود بیست روش مختلف وجود دارد. در اینجا روش فقیه در استنباط احکام، منجر به ایجاد مکتب و مدرسه می‌شود. 📚 @alidost_fiqh #آیت_الله_علیدوست 📚 📕 مقدمات اجتهاد 🖌📝 📱https://eitaa.com/Moghaddemat

📕 #مقاله ظرفیت های فقه در رویارویی با مسائل دنیای معاصر ✍آیت الله ابوالقاسم #علیدوست 💧چکیده: برای کشف احکام شریعت باید از ادله اربعه بهره گرفت؛ در عین حال دنیای معاصر، مسائلی نوپیدا پدید آورده که به راحتی مصداقی از عمومات، اطلاقات و قاعده های کهن نیست؛ از این رو باید به ظرفیت های نهفته در فقه توجه کرد تا به کشفی کارآمد رسید، برخی از این ظرفیت ها عبارت هستند از: عقل، نصوص قرآنی و روایی عام و قاعده ساز. در میان برخی از منبع واره انگاشته شده ها ظرفیت هایی است که با تکیه به منابع استنباط شکوفا می شود؛ مانند عرف و مصلحت که در برخی از تجسدهایشان به یک یا چند منبع استنباط برمی گردند. برخی از نصوص هستند که ظرفیت تفسیری برای نصوص مبیّن شریعت دارند؛ مانند نصوص مبیّن مقاصد. شکوفایی این نیروهای نهفته در کنار نظام وار دیدن شریعت، دانش فقه را پاسخ گو به مسائل دنیای معاصر خواهد کرد، بدون آنکه نیاز به خروج از ضوابط اجتهاد باشد. نظام استنباط قابل ترمیم، تکمیل و توسیع است. 🗃منبع: اقتصاد اسلامی سال شانزدهم تابستان 1395 شماره 62 #فقه_تمدنی @kashkolenab #آیت_الله_علیدوست 📚 📕 مقدمات اجتهاد 🖌📝 📱https://eitaa.com/Moghaddemat

📻 صوت نشست تبیینی «هدایت تحصیلی» با رویکرد جایگاه فقه و اصول در هندسه علوم حوزوی استاد علیدوست زید عزه ⏰ دوشنبه ۸ خرداد ۱۴۰۲ 🌀 ایتا #هدایت_تحصیلی #آیت_الله_علیدوست 📚 📕 مقدمات اجتهاد 🖌📝 📱https://eitaa.com/Moghaddemat

🎧 دریافت صوت نشست علمی «روش شناسی علوم اسلامی؛ چیستی، ابعاد، آثار و چالش‌ها» 🎙ارائه: استاد ابوالقاسم علیدوست 🗓 قم، پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر، 23 دیماه 1402 🆔 https://eitaa.com/ijtihad #روش_شناسی #آیت_الله_علیدوست 📚 📕 مقدمات اجتهاد 🖌📝 📱https://eitaa.com/Moghaddemat

📍مجموعه علمی عصرانه علمی با همکاری ستاد راهبری علوم انسانی اسلامی حوزه علمیه برگزار می‌کند: ✅ سلسله نشست های علمی اجتهاد و تحول علوم انسانی 🔻نشست سوم: 🎙سخنران: استاد ابوالقاسم علیدوست زید عزه ⏱ زمان: دوشنبه 2 بهمن ماه 1402 بلافاصله بعد از نماز عصر 🏢 مکان: مدرسه فقهی امام کاظم علیه السلام. سالن سلمان فارسی @asranehelmi #اجتهاد #علوم_انسانی #آیت_الله_علیدوست 📚 📕 مقدمات اجتهاد 🖌📝 📱https://eitaa.com/Moghaddemat

سوالات اجتهاد و تحول علوم انسانی مجموعه سوالاتی که استاد در صدد پاسخگویی به آنها خواهند بود. #اجتهاد #علوم_انسانی #آیت_الله_علیدوست 📚 📕 مقدمات اجتهاد 🖌📝 📱https://eitaa.com/Moghaddemat

🎧 دریافت صوت نشست علمی «تمسّک به اطلاقات قرآنی در عبادات و معاملات» (از دقیقه ۱۵) 🎙 ارائه: آیت‌الله مصطفی اشرفی شاهرودی 🔺بحث ایشان، ناظر به تحقیقات استاد علیدوست است. 🗓 مشهد، مرکز تحقیقات اسلامی 22 اسفندماه 1402 منبع #اجتهاد #قرآن_کریم #آیت_الله_اشرفی_شاهرودی #آیت_الله_علیدوست 📚 📕 مقدمات اجتهاد 🖌📝 📱https://eitaa.com/Moghaddemat

#صوت | #نشست 🎧 نقش فقه، اجتهاد و اصول فقه در توسعه و تبیین گزاره های علوم انسانی ‍ ‍👤 سخنرانی آیت الله علیدوست 🔸تبیین رابطه میان فقه نظام و علوم انسانی یکی از مهم ترین مقدمات و لوازم تحقق نوین اسلامی است. فقه نظام، رویکردی است فقهی که عهده دار کشف و استنباط احکام نظام واره جامعه اسلامی در ابعاد متنوع آن است. منبع #آیت_الله_علیدوست #فقه #اصول #اجتهاد #علوم_انسانی 📚 📕 مقدمات اجتهاد 🖌📝 📱https://eitaa.com/Moghaddemat

🎧دریافت صوت | بایسته شناسی ورود به مسائل نو‌پیدا 🎙استاد ابوالقاسم علیدوست: 1️⃣ رعایت انضباط فقهی 2️⃣ در نظر گرفتن واقعیات زمان و مکان (نیازهای نظام اسلامی) 3️⃣ کارگشایی مشروع حتی الامکان 4️⃣ موضوع شناسی به‌روز و دقیق (مخصوصا دخالت متخصص موضوع) 5️⃣ علی الفرض جواب ندادن 6️⃣ داشتن گفتمان این سنخ از مباحث #آیت_الله_علیدوست #مسائل_مستحدثه منبع 📚 📕 مقدمات اجتهاد 🖌📝 📱@Moghaddemat

🔸موضوع:روش شناسی اجتهاد ♦️استاد علیدوست زید عزه ♻️تعداد:۱۲جلسه 🗓۱۴۰۲_۱۴۰۳ 🌐دریافت درسگفتار #فقه #اصول #روش_شناسی #اجتهاد #آیت_الله_علیدوست منبع 📚 📕 مقدمات اجتهاد 🖌📝 📱@Moghaddemat

🔰مرحوم دکتر مهدی شهیدی در خاطراتش می گوید: وقتی من در فرانسه موضوعی را به شکل مقارنه بین حقوق موضوعه ی فرانسه و فقه امامیه ارائه دادم، نکاتی که از مکاسب نقل کردم مایه تعجب اساتید راهنما، داور و مشاور قرار گرفت به طوری که از من سوال می کردند: این نکات لطیف و ریز از کیست و از کدامین کتاب است؟ 🔅 یعنی کتاب شیخ و عظمت تحقیق شیخ، یک تحقیق مذهبی، اسلامی و دینی نیست بلکه یک تحقیق فرادینی و فرامذهبی است، که حتی برای خارج از اسلام هم مفید فایده است. #شیخ_انصاری #آیت_الله_علیدوست #فقه #حقوق منبع 📚 📕 مقدمات اجتهاد 🖌📝 📱@Moghaddemat ✅ در صورت مفید بودن مطالب کانال، آن را به دوستان خود معرفی کنید.

دوره درس خارج و تحصیل موفق روش تحصیل در درس خارج آیت الله علیدوست زید عزه #روش_تحصیل #درس_خارج #آیت_الله_علیدوست #دوره‌درس‌خارج‌و‌تحصیل‌موفق 📚 📕 مقدمات اجتهاد 🖌📝 📱@Moghaddemat ✅ در صورت مفید بودن مطالب کانال، آن را به دوستان خود معرفی کنید.