✍️#بی_حجابی_یا_ترس_از_باحجابی؟ 🌿🌿🍃🌸 🔷 پدیده حجاب در جامعه ما موضوعی است که مورد توجه مجامع داخلی و خارجی قرار گرفته است. «کوتاهی نهادهای دینی»، «کم کاری مسوولین فرهنگی»، «بی‌تفاوتی دین‌مداران»، «عدم تبیین ارزش‌های حجاب»، «نفوذ فرهنگی»، «اعتراض خاموش»، «بی اطلاعی مردم» و ... شاید از جمله تبیین‌هایی باشد که در مورد پدیده بی‌حجابی، بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. امّا در این نوشتار می‌خواهیم یک تحلیل روان‌شناختی از بی‌حجابیِ برخی افراد در جامعه کنونی ارائه دهیم. 🔶 جدای از موضوع " تبرّج" و زیبایی نمایی که به عنوان یک تحلیل عمومی قابل طرح است امّا با یک «رویکرد شناختی» به موضوع تقید بر حجاب زنان و دختران ایرانی، می‌توان از یک باور عمیق و هسته‌ای به نام #روان_بُنِه، «طرح واره»، «سازه واره»، و یا هر ترجمه دیگری که شما از عنوان علمی «Schema: اسکیما» دارید، سخن به میان آورد. به تعبیر خیلی ساده، اسکیماها همان ذهنیتهای نهادینه شده‌ای هستند که در طی زمان به یک باور عمیق تبدیل شده‌اند. این باورهای عمیق مبنای شکل‌گیری قواعد و افکار سطحی‌تر می‌شوند و در زندگی روزمره بدون اینکه که به آن‌ها توجه داشته باشیم فعال شده و ما رفتارهای خود را بر اساس آنها شکل می‌دهیم. ♦️این ذهنیت‌های نهادینه شده در سیستم روانی ما بر اساس خیلی مسائل شکل می‌گیرند؛ از مسائل ارثی و ژنتیک گرفته تا نحوه تعامل والدین با ما، رویدادهای تلخ و شیرینی که در زندگی ما رخ داده، و شرایط حاکم بر محیطی که در آن رشد کرده‌ایم. بعد از این مقدمه، می‌خواهم از روان‌بُنه‌های بی‌حجابی سخن بگویم. به نظر بنده برخی بانوان ایرانی بیش از آن‌که نسبت به «بی حجاب شدن» روان‌بنه مثبت داشته باشند، نسبت به «باحجاب شدن» روان بنه منفی دارند! به عبارت دیگر آنچه امروزه به عنوان پوشش‌های نامناسب در جامعه ایرانی می‌بینیم، نشانه #انتخاب_بی‌حجابی نیست بلکه #واکنشی_جبری_روانی_به_ترک_حجاب است. ✋بگذارید ساده تر بگویم: اینکه خانمی با پوشش غیراسلامی در جامعه اسلامی ظاهر می‌شود چه معنایی دارد؟ در حالی‌که او می‌داند قانون کشورش حفظ حجاب در مجامع عمومی است، و از دوران دبستان تا دانشگاه پوشش اسلامی را از او خواسته‌اند، و احکام فقهی که او به بخش معظم آن پایبند است، حجاب را از یک زن خواسته است! و البته این خانم خود مزایای پوشیده بودن را می‌داند؛ و متقابلاً معایب و دردسرهای بی‌حجابی را هم درک کرده است. با این اوصاف، آیا رفتار بی‌حجابی می‌تواند ناشی از یک انتخاب باشد؟ خیلی بعید است! به نظر من افراد بر اساس یکسری از روان‌بنه‌ها و باورهای عمیق، آن هم نه نسبت به «بی‌حجابی» که نسبت به «باحجابی»، این رفتارها را از خود بروز می‌دهند. این افراد بیش از آنکه روان‌بنه مثبتی نسبت به بی‌حجابی داشته باشند، #ترسی_عمیق از با حجاب شدن دارند، #عاشق_بی‌حجابی نیستند بلکه #نگران_باحجاب شدنند. 💥برخی از روان‌بنه هایی که می‌تواند در زمینه با حجاب شدن این افراد مطرح باشد را بر می‌شمارم: #انتظار_جامعه #سلب_آزادی #مسوولیت #انگ_یا_برچسب #فوکوس_یا_انگشت_نما_شدن. 😴زبان حال افراد برخوردار از روان‌بنه انتظار جامعه و روان‌بنه مسوولیت، چیزی شبیه این است:«اگر بخوام حجابم رو حفظ کنم، جامعه کلی ازم انتظار خواهد داشت، یا، «ای بابا اگه بخوای حجاب داشته باشی کلی مسوولیت به گردنت می افته من که اهلش نیستم!» یا در روان‌بنه انگ، این افکار فعالند:«من دوست ندارم برچسب انقلابی، حزب اللهی، متدین بهم بخوره! » یا «نمی‌خوام بهم بگن عقب مانده!»، و در روان بنه فوکوس: «من نمی‌خوام جایی که وارد می‌شم انگشت نما بشم، همه یه جوری بهم نگاه کنند!» 🤔به نظر شما اگر این افکار یا شبیه این‌ها در لایه‌های پنهان روان ما جا خوش کرده و آن‌قدر عمیق شده باشند که به یک باور تبدیل شده باشند، چقدر می‌توانیم پایبند حجاب باشیم؟ و آیا برای رهایی از این افکار به حالت مقابل آن یعنی بی‌حجابی پناه نخواهیم برد؟ البته من انکار نمی‌کنم که وقتی فرد به سمت رفتارهای بی ‌جابی سوق پیدا کرد از آن لذت خواهد برد، به‌خصوص در فضایی که بی‌حجابی تشویق شود، این حالت در افراد تقویت خواهد شد. با این حال شروع ماجرا از جای دیگر است. ✅ به نظر می‌رسد باید فکری به حال این روان‌بنه‌ها کرد. جلوی شکل‌گیری آن‌را در خانواده گرفت، و به مادرانِ با حجاب آموخت که در حضور فرزندان چه واکنشی به حجاب خود نشان دهند، و اگر برنامه‌ریزی فرهنگی و عمومی در حال انجام است، بیش از همه بر موضوع شکل‌گیری روان‌بنه‌های مثبت و منفی نسبت به حجاب متمرکز شود. 🔺تا نظر شما چه باشد؟ 🍀🍀🌺🍀🍀 #نوشتارهای_حمید_رفیعی_هنر eitaa.com/Mohyiee