#عهد_نامه_مالک_اشتر
#نامه_53
#جلسه_اول
#سیاست_دینی
🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
«هَذَا مَا أَمَرَ بِهِ عَبْدُ اللَّهِ عَلِيٌّ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ مَالِكَ بْنَ الْحَارِثِ الْأَشْتَرَ فِي عَهْدِهِ إِلَيْهِ حِينَ وَلَّاهُ مِصْرَ جِبَايَةَ خَرَاجِهَا وَ جِهَادَ عَدُوِّهَا وَ اسْتِصْلَاحَ أَهْلِهَا وَ عِمَارَةَ بِلَادِهَا».
🍃
🔰ترجمه:
این دستوری است که بنده خدا علی -امیرالمومنین- به مالک بن حارث اشتر در فرمانی که برای او صادر کرده بیان نموده، در آن هنگام که زمام داری مصر را به او سپرد تا حقوق بیت المال در آن سرزمین را جمع آوری کند و با دشمنان آنجا پیکار نماید، به اصلاح اهل آن همت گمارد و به عمران و آبادی شهرها و روستاهای آن بپردازد.
🍃
🔰شرح مختصر:
🔸1. مختصری درباره مالک اشتر:
او در سال 11 یا 12 هجری قمری از یمن به مدینه آمد. اولین درخشش او در جنگ با امپراتوری روم شرقی است(نبرد یرموک در منطقه مرزی اردن و سوریه). او از مخالفان جدی عثمان بود وچندین بار تبعید شد. با نوعی کودتا حکومت کوفه را در زمان عثمان به دست گرفت ولی سپس ابوموسی اشعری یا حذیفه یمانی را به عثمان پیشنهاد کرد. او قبل از جنگ نهروان حین سفر به مصر به شهادت رسید.
🔸2. در اولین فراز از این نامه، امیرالمومنین علیه السلام به رئوس وظایف حاکمیت و حیطه حاکمیت اشاره می کنند:
اول مدیریت نظام اقتصادی(جبایۀ خراجها)،
دوم مسأله امنیت(جهاد عدوّها)،
سوم امور فرهنگی- علمی- معنوی(استصلاح اهلها)،
و چهارم توسعه سخت افزاری و عمرانی شهرها (عمارۀ بلادها)
🔸3. خراج و مالیات غیر از خمس و زکات هستند و هر کدام مصرف ویژه خود را دارند، کشورهای توسعه یافته هم اکنون، عمده در آمدشان از مالیات شهروندان است، مالیات به صورت کلی در ازاء هر نوع استفاده غیر عمومی از امکانات طبیعی، استهلاک طبیعت و نیز بهره برداری های ویژه از سایر مردم قرار می گیرد.
🔸4. امنیت بستر رشد سایر کمالات انسانی است، امنیت را ساده نگیریم، اگر تنها احتمال دهید یک مار خطرناک در منزل شما وارد شده، آیا خواب و خوراک و تفریح خواهید داشت؟ آیا می توانید به علم و هنر و عبادت و ... بپردازید یا این که تا خطر را رفع نکنید آرام نمی نشینید؟ در هرم نیازهای «مازلو» امنیت جزء اساسی ترین نیازهاست و این یعنی اگر امنیت نباشد هیچ رشدی نخواهیم داشت.
🔸5. از تفاوت های حاکمیت دینی با سایر حاکمیت ها آن است که حاکم دینی نسبت به اصلاح مردم، موظف و متعهد است. استفاده از تعبیر استصلاح به جای اصلاح تأکید بر تربیت معنوی و فرهنگی مردم است.
🔸6. هیچ حکومتی نمی تواند به هر بهانه ای توسعه سخت افزاری و درست کردن زیر ساخت ها را کنار بگذارد. ساختن جاده ها، ساختمان ها، پل ها، زیر ساخت های انرژی، حمل و نقل و ارتباطات از وظایف هر حکومتی است که امیرالمومنین نیز آن را جزء وظایف حاکمیت شمرده است.
🔸7. اگر وظایف هر کدام از سازمان ها و وزارت خانه های موجود در زمان ما را ملاحظه کنید از این چهار سرفصل خارج نخواهد بود.
🔸8. شاید سؤال شود چرا امیرالمومنین علیه السلام، سیاست و تمشیت امور را جزء رئوس وظایف نشمرده است؟ پاسخ این است که سیاست بر همه امور چهارگانه فوق، تفوق و برتری دارد یعنی کار سیاست مدار انجام دادن همین امور چهارگانه است.
#نهج_البلاغه
#عهدنامه