#نهج_البلاغه #سیاست_دینی #جلسه_دوم #عامل_بازدارنده_قدرت_مطلق_حاکمان 🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸🍃🌸 أَمَرَهُ بِتَقْوَى اللَّهِ وَ إِيْثَارِ طَاعَتِهِ وَ اتِّبَاعِ مَا أَمَرَ بِهِ فِي كِتَابِهِ مِنْ فَرَائِضِهِ وَ سُنَنِهِ الَّتِي لَا يَسْعَدُ أَحَدٌ إِلَّا بِاتِّبَاعِهَا وَ لَا يَشْقَى إِلَّا مَعَ جُحُودِهَا وَ إِضَاعَتِهَا وَ أَنْ يَنْصُرَ اللَّهَ سُبْحَانَهُ بِيَدِهِ وَ قَلْبِهِ وَ لِسَانِهِ فَإِنَّهُ جَلَّ اسْمُهُ قَدْ تَكَفَّلَ بِنَصْرِ مَنْ نَصَرَهُ وَ إِعْزَازِ مَنْ أَعَزَّهُ وَ أَمَرَهُ أَنْ يَكْسِرَ مِنْ نَفْسِهِ عِنْدَ الشَّهَوَاتِ وَ يَنْزَعَهَا عِنْدَ الْجَمَحَاتِ «فَإِنَّ النَّفْسَ أَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلَّا مَا رَحِمَ اللَّه‏». 🍃 ترجمه: او را به ترس از خدا فرمان مى دهد، و اينكه اطاعت خدا را بر ديگر كارها مقدّم دارد، و آنچه در كتاب خدا آمده، از واجبات و سنّت ها را پيروى كند، دستوراتى كه جز با پيروى آن رستگار نخواهد شد، و جز با نشناختن و ضايع كردن آن جنايتكار نخواهد گرديد. به او فرمان مى دهد كه خدا را با دل و دست و زبان يارى كند، زيرا خداوند پيروزى كسى را تضمين كند كه او را يارى دهد، و بزرگ دارد آن كس را كه او را بزرگ شمارد. و به او فرمان مى دهد تا نفس خود را از پيروى آرزوها باز دارد، و به هنگام سركشى رامش كند، كه «همانا نفس همواره به بدى وا مى دارد جز آن كه خدا رحمت آورد». 🍃 شرح مختصر: 🔸1. در اوان شروع نامه، امیرالمومنین چهار دستور اخلاقی به مالک اشتر می دهند که البته نبایست صرفا آن را توصیه های شایسته عمل بلکه دستورات بایسته دانست. این چهار دستور اخلاقی عبارتند از: 1.1. ایجاد روح تقوا (تقوا یعنی قدرت مالکیت نفس در مقابل شرایط بیرونی و تحولات درونی برای رعایت امر الهی) 1.2. اطاعت از کتاب و سنت: سنت یعنی سیره پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 1.3. مبارزه با رذائل اخلاقی و شهوات نفس 1.4. مخالفت با هوای نفس 🍃 2. این دستورات مهم را امیرالمومنین علیه السلام به یکی از حاکمان و والیان خود می دهد و به دلیل مناسبت حکم و موضوع باید این دستور را به گونه ای ویژه فهم کنیم. 🍃 3. عوامل بازدارنده ای که تا کنون برای جلوگیری از سوء استفاده حاکمان از قدرت، به ذهن بشر رسیده است عبارتند از 3.1. نشأت گرفتن قدرت از مردم: دموکراسی و جمهوریت مانع خودکامگی و دیکتاتوری مطلق حاکمان می شود. 3.2. توزیع قدرت: نظریه تفکیک قوا و نظریات مشابه درصدد هستند منابع قدرت در یک نهاد، تجیمع نکنند. پول و اسلحه و رسانه نبایست در انحصار یک نهاد خاص گردد و الا منجر به دیکتاتوری می گردد. 3.3. نظام بین الملل: بعد از جنگ جهانی دوم، کشورهای قدرتمند دنیا تصمیم گرفتند ائتلافی تشکیل دهند که مانع از ظهور دیکتاتورهایی مانند هیتلر گردند. 🍃 🔸4. از نظر اسلام، مادامی که نیروی کنترل کننده به درون انسان ها برنگردد هر قدر هم نهادهای بیرونی و ناظران خارجی بیشتر گردند توان جلوگیری از طغیان انسان ها را ندارند. نیروی کنترل کننده درونی همان تقوا و عدالت و عصمت است، از نظر اسلام حاکم و امام جامعه باید دارای تقوا و عدالت و عصمت باشد: «لا يَنالُ عَهْدِي الظَّالِمين‏» دلیل گویای این ادعاست. 🍃 🔸5. نقد ساده راه های بشری به این شرح است: 5.1. این که مردم را عامل بازدارنده دیکتاتوری حاکم بدانیم در صورتی است که حاکمان از عوامل فریب و رسانه نتوانند استفاده کنند. 5.2. توزیع قدرت، در صورتی مانع دیکتاتوری است که یک جریان سیاسی به صورت مافیا قدرت ظاهری و باطنی را نتوانند در دست بگیرند و این مسأله تقریبا نزدیک به محال است. 5.3. نظام بین الملل: خود قدرت های جهانی اگر به سمت دیکتاتوری میل کند چه سازوکاری برای تقابل با آن وجود دارد؟ #عهد_نامه #نامه_53