📝تفسیر سوره مبارکه نحل آیات۲۴تا۲۹ 📖 منبع: تفسیر «نمونه» آیت الله مکارم شیرازی اکنون که چنین است از درهاى جهنم وارد شوید در حالى که جاودانه در آن خواهید بود (فَادْخُلُوا أَبْوابَ جَهَنَّمَ خالِدِینَ فِیها). چه جاى بدى است جایگاه متکبران (فَلَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَکَبِّرِینَ). * * * نکته ها: ۱ ـ سنت حسنه و سیئه براى انجام یک عمل قطعا مقدمات زیادى لازم است، و در این میان، نقش رهبران و ارشاد کنندگان و یا وسوسه گران، نقش مهمى است. همچنین نقش سنتهاى خوب یا زشت و ننگین، که زمینه فکرى و اجتماعى را براى این گونه اعمال فراهم مى کند نمى توان از نظر دور داشت، بلکه، گاه مى شود که نقش رهبران، و یا سنت گذاران بر همه عوامل دیگر پیشى مى گیرد. از این رو، هیچ دلیلى ندارد که، آنها شریک جرم و یا شریک در نیکى ها نباشند. روى همین منطق در آیات قرآن و روایات اسلامى به مسأله دلالت بر نیکى و بدى و یا سنت گذاردن، اعم از نیک و بد تکیه فراوان شده است. در آیات فوق خواندیم: مستکبران گمراه و اغواگر، هم بار گناهان خویش را بر دوش مى کشند و هم سهمى از بار گناهان پیروانشان را (بى آن که از مسئولیت پیروان کاسته شود). این موضوع تا آنجا مورد اهمیت است، که به گفته پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله): الدّالُ عَلَى الْخَیرِ کَفاعِلِهِ: آن کس که دعوت به نیکى مى کند همانند فاعل آنست . در حدیثى که در ذیل آیات فوق، از پیامبر(صلى الله علیه وآله) نقل شده، مى خوانیم: أَیُّمَا دَاع دَعَا إِلَى الْهُدَى فَاتُّبِعَ فَلَهُ مِثْلُ أُجُورِهِمْ مِنْ غَیْرِ أَنْ یَنْقُصَ مِنْ أُجُورِهِمْ شَیْءٌ وَ أَیُّمَا دَاع دَعَا إِلَى ضَلَالَة فَاتُّبِعَ فَإِنَّ عَلَیْهِ مِثْلَ أَوْزَارِ مَنِ اتَّبَعَهُ مِنْ غَیْرِ أَنْ یَنْقُصَ مِنْ أَوْزَارِهِمْ شَیْءٌ !: هر کسى دعوت به هدایت کند و از او پیروى کنند، پاداشى همچون پاداش پیروانش خواهد داشت، بى آن که از پاداش آنها چیزى کاسته شود. و هر کس دعوت به ضلالت کند، و از او پیروى کنند همانند کیفر پیروانش را خواهد داشت، بى آن که از کیفر آنها کاسته شود . و از امام باقر(علیه السلام) چنین نقل شده: مَنِ اسْتَنَّ بِسُنَّةِ عَدْل فَاتُّبِعَ کَانَ لَهُ أَجْرُ مَنْ عَمِلَ بِهَا مِنْ غَیْرِ أَنْ یَنْتَقِصَ مِنْ أُجُورِهِمْ شَیْءٌ وَ مَنِ اسْتَنَّ سُنَّةَ جَوْر فَاتُّبِعَ کَانَ عَلَیْهِ مِثْلُ وِزْرِ مَنْ عَمِلَ بِهِ مِنْ غَیْرِ أَنْ یَنْتَقِصَ مِنْ أَوْزَارِهِمْ شَیْءٌ: کسى که سنت عدلى ایجاد کند و از آن پیروى شود همانند پاداش کسانى را که به آن عمل مى کنند خواهد داشت، بى آن که از پاداش آنها کم شود و کسى که سنت ظلمى بگذارد و از آن پیروى شود همانند گناه کسانى که به آن عمل مى کنند خواهد داشت، بى آن که چیزى از گناهان آنها کاسته شود . به همین مضمون روایات متعدد دیگرى از پیشوایان معصوم(علیهم السلام) نقل شده که شیخ حرّ عاملى (رحمه الله) در جلد یازدهم وسائل ، کتاب الامر بالمعروف و النهى عن المنکر باب شانزدهم، آنها را جمع آورى کرده است. در صحیح مسلم نیز حدیثى به مضمون زیر آمده است: پیامبر(صلى الله علیه وآله) در میان یاران نشسته بود، جمعى پا برهنه و فاقد لباس خدمتش رسیدند، در حالى که شمشیرها را بر کمر بسته بودند (و آماده جهاد بودند) از مشاهده فقر آنها، چهره پیامبر(صلى الله علیه وآله) دگرگون شد، به خانه رفت و سپس برگشت و به بلال دستور داد مردم را دعوت به اجتماع و نماز کند، بعد از برگزارى نماز پیامبر خطبه اى خواند فرمود: اى مردم از خدا بترسید همان خدائى که شما را همگى از یک نفس آفرید، و بدانید خدا مراقب شما است، مردم! تقوا پیشه کنید و به فکر فرداى قیامت باشید. هر کدام بتوانید از دینار، درهم، لباس، گندم، خرما، حتى بخشى از یک دانه خرما به نیازمندان کمک کنید. در این هنگام مردى از انصار ، کیسه پولى آورد که در دستش جاى نمى گرفت این امر سبب تشویق مردم شد، و پشت سر هم کمکهاى مختلف فراهم کردند به حدّى که دو کوپه از مواد غذائى و لباس جمع شد، آثار سرور در چهره پیامبر(صلى الله علیه وآله) نمایان گشت در این هنگام فرمود: مَنْ سَنَّ فِى الإِسْلامِ سُنَّةً حَسَنَةً فَلَهُ أَجْرُها وَ أَجْرُ مَنْ عَمِلَ بِها بَعْدَهُ مِنْ غَیْرِ أَنْ یَنْقُصَ مِنْ أُجُورِهِمْ شَىْءٌ وَ مَنْ سَنَّ فِى الإِسْلامِ سُنَّةً سَیِّئَةً کانَ عَلَیْهِ وِزْرُها وَ وِزْرُ مَنْ عَمِلَ بِها مِنْ بَعْدِهِ مِنْ غَیْرِ أَنْ یَنْقُصَ مِنْ أَوْزارِهِمْ شَىْءٌ . معنى این بخش از حدیث همانند احادیث سابق است. در اینجا سؤالى پیش مى آید که: این احادیث و مانند آن از آیات قرآن، با آیه ۱۶۴ انعام : وَ لاتَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى: کسى گناه دیگرى را بر دوش نمى کشد ، چگونه سازگار است؟⬇️

↩️پاسخ این سؤال با توجه به یک نکته کاملاً روشن است، و آن این که اینها مسئول گناهان دیگرى نیستند بلکه مسئول گناهان خویشند، زیرا در تحقق گناه دیگران شرکت داشتند و از یک نظر گناه خودشان محسوب مى شود. * * * ۲ ـ تسلیم بیهوده! کمتر کسى پیدا مى شود که: حقیقت را در مرحله شهود ببیند و باز هم آن را انکار کند، به همین دلیل، گنهکاران و ستمگران، هنگامى که در آستانه مرگ قرار مى گیرند، و پرده هاى غفلت و غرور کنار مى رود، و چشم برزخى پیدا مى کنند اظهار ایمان مى کنند، همان گونه که در آیات فوق خواندیم: فَأَلْقَوُا السَّلَمَ . منتها در این هنگام، سخنان مختلفى دارند، بعضى، اعمال زشت خود را حاشا مى کنند، و مى گویند: ما عمل بدى انجام ندادیم (همان گونه که در آیات فوق آمده) یعنى آن قدر دروغ گفته اند که، دروغ جزء خمیره وجودشان شده و با این که: مى دانند جاى دروغ نیست باز هم دروغ مى گویند!، حتى از بعضى آیات قرآن استفاده مى شود: در رستاخیز نیز جمعى دروغ مى گویند: قالُوا وَ اللّهِ رَبِّنا ما کُنّا مُشْرِکِینَ: مشرکان مى گویند: سوگند به پروردگار که ما مشرک نبودیم !. بعضى دیگر اظهار ندامت مى کنند و تقاضاى بازگشت به دنیا. بعضى دیگر تنها ابراز ایمان مى کنند مانند فرعون. ولى به هر حال، هیچ یک از این سخنان پذیرفته نخواهد شد، چرا که وقت آن گذشته است و این گونه ابراز ایمان، جنبه اضطرارى دارد و کراراً گفته ایم که ایمان اضطرارى بى اثر است. ✔️ پایان @Nahjolbalaghe2

📝 ترجمه و شرح خطبه ۸۳بخش دوم ‌✅ توصیه به تقوا ↩️بديهى است هنگامى که انسان به اين نکته توجّه کند که حساب و کتاب الهى دقيق است - آن گونه که گويى همچون «دژ محکمى» گرداگرد او را فراگرفته و چيزى از اعمال و رفتار و گفتار او از دايره احصا، بيرون نخواهد بود و از سوى ديگر کيفر و پاداش را در کمين وى گذارده به گونه اى که هيچ عملى بدون جزا نخواهد بود - اين امر سبب مى شود که به تقوا و پرهيزکارى روى بياورد و از مخالفت فرمان خدا بپرهيزد! تعبير «أَحَاطَ بِکُمُ الإِحْصَاءَ» که برگرفته از آيه شريفه: «وَ أَحَاطَ بِمَا لَدَيْهِمْ وَ أَحْصَى کُلَّ شَىْء عَدَداً; خداوند به آنچه نزد آنها است احاطه دارد و همه چيز را دقيقاً احصا کرده است». مى باشد، تعبير لطيفى است که نشان مى دهد انسان چنان در چنبر احصاى الهى واقع شده، که هيچ عملى از او بى حساب و کتاب نيست. تعبير به «أَرْصَدَ لَکُمُ الْجَزَاءَ» نيز تعبير لطيفى است که نشان مى دهد پاداش و کيفر الهى، همچون مراقبى هوشمند، در کمين انسانها نشسته تا هيچ يک از اعمال آن ها، از اين دايره بيرون نرود. در هفتمين و هشتمين وصف مى فرمايد: «همان کسى که شما را با نعمت هاى گسترده و بخشش هاى وسيع (خود) مقدّم داشته و با دلايل رسا و روشن، شما را (از مخالفت فرمانش) بيم داده است» (وَ آثَرَکُمْ بِالنِّعَمِ السَّوَابِغِ، وَالرِّفَدِ الرَّوَافِغِ وَأَنْذَرَکُمْ بِالْحُجَجِ الْبَوَالِغِ . «ايثار» به معناى برترى بخشيدن کسى است، خواه بر خويشتن باشد يا بر ديگرى; لذا در سوره «يوسف» آيه 91 چنين مى خوانيم: «تَاللّهِ لَقَدْ آثَرَکَ اللّهُ عَلَيْنَا; به خدا قسم! خداوند تو را (اشاره به يوسف است) بر ما (اشاره به برادران يوسف است) برترى بخشيده». و اين که بعضى از شارحان «نهج البلاغه» تصوّر کرده اند، در مفهوم «ايثار» مقدّم داشتن ديگرى بر خويشتن، يا در مواردى که ايثار کننده نياز به آن دارد، افتاده است و چون هيچ يک از اين دو معنا، در مورد خداوند تصوّر نمى شود، پس بايد به سراغ معناى مجازى رفت، اشتباه است. به هر حال منظور از جمله بالا اين است که خداوند، انسان را بر ساير مخلوقاتش برترى داده و انواع نعمت ها و کرامت ها را به او ارزانى داشته است; همان گونه که قرآن مجيد مى گويد: «وَ لَقَدْ کَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَ حَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ وَ رَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَ فَضَّلْنَاهُمْ عَلَى کَثِير مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلاً; ما بنى آدم را گرامى داشتيم! و آنها را بر مرکب هايى در خشکى و دريا سوار کرديم و از انواع روزى هاى پاکيزه، در اختيار آنان گذارديم و آنها را بر بسيارى (همه) از مخلوقاتِ خود، برترى بخشيديم». بديهى است هنگامى که انسان توجّه به اين همه نعمت هاى الهى پيدا کند، که از جمله آنها برترى يافتن او بر ساير مخلوقات است، حسّ شکرگزارى در او برانگيخته مى شود و همان گونه که گفتيم به سراغ معرفت مُنعم مى رود و در نتيجه، از مخالفتِ فرمان او، پرهيز مى کند و با تقوا پيوند مى خورد. همچنين اِنذار الهى به وسيله «حُجج بوالغ» که وجود پيامبران و کتب آسمانى و معجزات و دلايل روشن عقلى و نقلى است نيز يکى ديگر از اسباب تقوا است، که در آغاز اين فراز آمده است. ذکر اين دو، (نعمت هاى الهى و انذارهاى او) در کنار يکديگر، مى تواند اشاره به اين نکته باشد که خداوند در عين بخشش نعمت هاى بى حساب، به انسانها هشدار مى دهد که از اين نعمت ها سوءاستفاده نکنند; بلکه در طريق صلاح و سعادت و رستگارى کمک بگيرند. در نهمين و دهمين وصف مى فرمايد «همان خدايى که تعداد شما را به خوبى مى داند و مدّت هاى کوتاهى براى توقّف در اين جهان، براى شما مقرّر کرده، جهانى که قرارگاه آزمايش و سراى عبرت است، در آن آزموده مى شويد و در برابر اعمالى که انجام داده ايد، حسابرسى خواهيد شد!» (فَأَحْصَاکُمْ عَدَداً، وَ وَظَّـفَ لَکُمْ مُدَداً فی قَرَارِ خِبْرَة عَلَيْهَا وَ دَارِ عِبْرَة، أَنْتُمْ مُخْتَبَرُونَ فِيهَا، وَ مُحَاسَبوُنَ علیها). با اين که در دومين وصف، اشاره به سرآمد عمرها شده و در پنجمين وصف سخن از شمارش و اِحصاى انسانها به ميان آمده، باز در اينجا اين دو وصف تکرار شده، به خاطر اهمّيّت فوق العاده آنها و تأثير آنها در ظهور و بروز حقيقت تقوا در وجود آدمى. هنگامى که انسان توجّه به مراقبت الهى و محدود بودن عمر، در اين دار «امتحان» و «عبرت» پيدا کند، از نافرمانى ها به سوى اطاعت خداوند، بازمى گردد. ↩️ ادامه دارد... @Nahjolbalaghe2

📝شرح صوتی خطبه های نهج البلاغه 🎙خطبه: (۸۲) 🔷خطبه:. وصف دنیا 🎙 جلسه: سوم ✅دعوت به تقوا @Nahjolbalaghe2

#در_محضر_اهل_بیت امیرالمومنین (علیه السلام): 💫 رزق و روزى دو گونه است؛ 💫 يک، روزى ای كه تو آن را مى جويى و روزى ديگر كه آن تو را مى جويد،كه اگر تو در پى آن نروى، آن در پى تو مى آيد. پس غم سالَت را بر غمِ روزَت اضافه مكن. رزقِ هر روز، براى همان روز تو كافى است. اگر آن سال [كه غم روزى اش را مى خورى] از عمر تو باشد خداوند متعال فرداى هر روزى، قسمتِ آن روز را به تو خواهد داد و اگر آن سال از عمر تو نباشد، غم روزى آن را چرا مى خورى؟ هيچ كس براى رسيدن به آنچه روزىِ توست، بر تو سبقت نمیگيرد و هيچ غلبه كننده اى در به چنگ آوردن روزىِ تو، مغلوبت نمیكند و رزقى كه برايت مقدّر شده بى درنگ به تو برسد. 📕 نهج البلاغة ، الحكمت ۳۷۹ @Nahjolbalaghe2

#امام_زمان ✅ آخرین مرحله شیعه بودن 🎙حجت‌الاسلام عالی @Nahjolbalaghe2