♦️بایسته های شورای تحول در علوم انسانی♦️ 🔹مفهوم «انقلاب» در شورای عالی انقلاب فرهنگی به «انطباق فرهنگی»؛ یا مفهوم «تحول» در شورای تحول علوم انسانی صرفاً به «تکثّر و تنوع» معنا می‌شود. 🔹مفهوم «نقد علوم انسانی» در شوراهایی مانند شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی تنها به «اعتلاء و بازخوانی علوم انسانی» تغییر ماهیّت می‌دهند! حجت الاسلام سید حسین حسینی بخش دوم (بخش آخر) ▫️به گزارش خبرنگار مهر، متن زیر یادداشتی از حجت الاسلام سیّد حسین حسینی، استادیار گروه فلسفه دین و کلام پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است که در ادامه می خوانید؛ 🔸در محیطهای آکادمیک علمی حوزوی و دانشگاهی امروز ما با همۀ مشکلاتشان اما، چنین خیزشهایی را می‌توان با دامن زدن به «جریان نقد علمی»، تحریک یا بیدار کرد زیرا «…اهمیت مسألۀ نقد در تحول علوم انسانی، محتاج زمینه‌های اجتماعی است که بخشی از این زمینه‌ها توسط جنبش‌های علمی در متن جامعۀ علمی بوجود می‌آید و در واقع، حرکت از قاعدۀ هرم به سوی رأس آن است و الزاماً وابسته به دخالت حکومت‌ها و سیاست‌های از بالا به پایین هم نیست؛ مواردی چون طرح مسائل علمی، ایده‌پردازی‌های علمی، نظریه‌پردازی و نقدهای علمی توسط اندیشمندان و…» (ر.ک: حسینی، سیّد حسین، منشور نقد در حوزه علوم انسانی؛ ضرورتها و اهداف، خبرگزاری مهر، آبان ۱۳۹۷، کد خبر ۴۴۴۸۶۱۷). 5⃣ طنز 🔸یکی از طنزهای تلخ روزگار ما همین است که ضرورتهای اجتماعی و مقتضیات برآمده از انقلاب اسلامی، بدست بوروکراسی‌های سنگین و پیچیدۀ اداری خانمان براندازی دچار شده‌اند که در شرایط فعلی جز با تحرک انقلابی نمی‌توان از آنها نجات یافت؛ شوراها و مجامع و سازمانهایی که با اهدافی خاص تأسیس شدند اما به مرور زمان، فلسفۀ وجودی خود را از یاد برده‌اند و به‌نحوی رو به استحاله می‌روند. 🔸مفهوم «انقلاب» در شورای عالی انقلاب فرهنگی به «انطباق فرهنگی»؛ یا مفهوم «تحول» در شورای تحول علوم انسانی صرفاً به «تکثّر و تنوع» معنا می‌شود؛ یا مفهوم «نقد علوم انسانی» در شوراهایی مانند شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی تنها به «اعتلاء و بازخوانی علوم انسانی» تغییر ماهیّت می‌دهند!؛ و غیره و غیره وغیره. 🔸اگرچه در شورای تحول، نمایندگانی از مراکز و پژوهشگاههای مطرح علوم انسانی کشور وجود دارند و تا اینجا اشکالی نیست اما هنگامی که به صحنۀ واقعی داستان نظر می‌اندازیم، بدلیل حاکمیت بوروکراسی و غلبۀ حفظ عناوین صوری و بخشنامه‌ای بر فلسفۀ تأسیس، چنانچه نمایندگانی از این مراکز در این شورا حاضر شوند، بعضاً مشاهده می‌شود پاره‌ای از این افراد اصولاً اعتقادی جدّی به مسألۀ تحول علوم انسانی معاصر ندارند و جالب‌تر آنکه حتی رویکردهایی مانند علوم انسانی اسلامی را به سخره می‌گیرند. 🔸چگونه می‌توان مسخره کردن یک دیدگاه معتبر علمی یا حداقل یک احتمال علمی را نشانۀ روحیۀ تحول‌گرا دانست؟؛ افرادی که پس از چهل سال از سپری شدن انقلاب اسلامی و در مهم‌ترین مراکز پژوهشی علوم انسانی کشور، مانع هرگونه تلاش برای کار پژوهشی در این‌باره می‌شوند و حتی نام گروهی علمی با عنوان «روش شناسی علوم انسانی اسلامی» را برنمی‌تابند و جلوی فعالیت آن را می‌گیرند (ر.ک: حسینی، سیّد حسین، برخوردهای سیاسی با جریانهای علمی؛ سرنوشت گروه روش شناسی علوم انسانی اسلامی، خبرگزاری مهر، ۳۰/۲/۱۳۹۸، کد خبر ۴۶۲۱۵۴۸). 🔸از عجایب خلقت (!) همین است که این لایۀ فکری، که در سالهای اخیر، مناصب قدرت را نیز در دست گرفته، با پوشش شعار از مُد افتادۀ «علم برای علم»، داعیۀ کار علمی نیز دارد حال آنکه چگونه می‌توان چنین داعیه‌ای داشت اما از سوی دیگر حتی به احتمالی (به نظر ایشان ناممکن)، اجازۀ پژوهش علمی نداد؟! مگر تمامی ابداعات علمی در طول تاریخ بشریت از یک احتمال غیرممکن آغاز نشده‌اند؟؛ هرچند مسألۀ نسبت علم با فرهنگ و ارزشهای اجتماعی و دینی در این حد از احتمال نیز نیست و در دنیای فلسفۀ علم امروز، طرفدارانی دارد. 6⃣ خواهش 🔸سخن آخر، یک خواهش چندباره از سوی دلسوزان ایران و اسلام خطاب به بزرگواران حاضر در این شوراهاست همراه با سپاس و پاسداشت زحمات این سروران که: اگرچه هم‌اکنون بسیار دیر شده اما کاش این دوستان (گاه با بیش از ۱۰ و ۲۰ و ۳۰ سال حضور مداوم و با انواع مسئولیت‌های گوناگون که فرصت لازم برای تفکر جدّی و موثر در مسائل فرهنگی و علمی را از آنان گرفته)، به «هشتگ کناره گیری انقلابی» بپیوندند تا زمینه برای حضور افراد دیگر فراهم شده و بیش از این در محضر خدا و این انقلاب خونین جوابگو نباشند. 7⃣ آزادگی گاه، شجاعت در پذیرش مسئولیت است و گاه، آزادگی در رها کردن آن؛ و اینک زمانه، زمانۀ آزادگی است! yon.ir/uNAJR ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦ ️ @OlomEnsaniEslami

🔹حجت الاسلام دکتر حمید پارسانیا : هویت دینی علم مبتنی بر خاستگاه و قله فراعقلی ان است. ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

♦️ بحارالانوار و تولید علوم انسانی♦️ 🔹امر جمع اوری روایات فقهی و محدود شدن روایات به کتب خاص و حذف روایات و مباحث اخلاقی ، یکی از عوامل انکار امکان تولید علوم انسانی اسلامی توسط دین برای برخی ها و یا استفاده از طرقی غیر از منابع روایی توسط برخی دیگر است. 🔹نگاهی مختصر به ابواب و روایات کتاب شریف بحارالانوار نشان می دهد که چه دریای وسیع و عمیقی از معارف دین را دربردارد و می تواند در تولید علوم انسانی اندیشمندان اسلامی را یاری کند. حجه الاسلام محسن ابراهیمی استاد حوزه و دانشگاه ▫️به مناسبت روز بزرگداشت علامه مجلسی (رضوان الله علیه) 🔸معروف است که در شروع دوران غیبت، علمای شیعه با چهارصد اصل روایی که معروف به اصول اربعمائه هستند، مواجه بودند. این اصول کتب روایی ای بود که توسط روات و اصحاب اهل بیت گردآوری شده بودند. 🔸پس از عصر حضور ائمه تا قرن پنجم، توسط سه تن از علما و فقهای شیعه (کلینی، شیخ صدوق، شیخ طوسی رضوان الله علیهم) از بین آن چهارصد اصل، چهار کتاب روایی (کافی، من لایحضر، تهذیب، استبصار) با تبویبی جدید - که البته این کتب از جهت روایات، نسبت به یکدیگر من وجه هستند- تولید شد. 🔸 تقریبا پس از قرن پنجم، به دلایل مختلفی، فضای حوزه های علمیه به گونه ای شد که انگار از بین آن چهارصد اصل فقط همین روایاتی که در کتب اربعه وجود دارد، اعتبار فتوایی و حجیت دارند و سایر کتب و اصول روایی از اعتبار چندانی برخوردار نیستند. 🔸اما باید توجه داشت که همه کتب روایی ما خصوصا کتب اربعه بر اساس یک نیاز و یک موضوع و نگرش خاص تبویب و تولید شده اند و بالتبع محدوده ای خاص از روایات را در بر میگیرند و نبود یک روایت در کتب اربعه به معنای بی اعتباری آن نیست. 🔸اهمیت و اعتبار کتب اربعه علاوه بر کم فروغ کردن سایر اصول و کتب روایی، به این دلیل که عمده ابواب این کتب، مباحث فقه بالمعنی الاخص (از طهارت تا دیات) می باشد، سبب شد که ذهنیت فقهای شیعه در اعصار مختلف بیشتر بر همین ابواب متمرکز بشود و حول همین مسائل بحث کنند و سایر ابواب و موضوعات مورد ابتلای جامعه شیعه، مورد دقت های خاص اجتهادی قرار نگیرد. 🔸از دیگر عواملی که به این مسئله کمک کرد، کتاب شریف وسائل الشیعه است که در قرن یازدهم توسط شیخ حر عاملی نگاشته شد. این کتاب که در واقع تجمیع روایات فقهی کتب اربعه است و حتی روایات معارفی اصول کافی از آن حذف شده است، به گونه ای در حوزه های علمیه اعتبار یافت، که گویی روایات شیعه و ابواب علمی و فکری شیعه منحصر در همین کتاب است. (هر چند که حتی برخی از ابواب همین کتاب نیز امروزه مورد توجه نیست). 🔸این مسئله، دایره روایات و دایره ابواب اجتهادی شیعه را بسیار کوچک کرد. به گونه ای که روایات و مباحث اخلاقی و مباحث معارفی حتی سایر ابواب فقهی مورد نیاز جامعه از دایره مباحث اجتهادی شیعه حذف شد و یا فراموش شد و یا دچار عوام زدگی شد. همین امر یکی از عوامل انکار امکان تولید علوم انسانی اسلامی توسط برخی و یا استفاده از طرقی غیر از منابع روایی توسط برخی دیگر است. 🔸با توجه به همین فضا و همین دغدغه بود که مرحوم علامه مجلسی در قرن یازدهم به گفته خود ایشان در مقدمه کتاب شریف بحارالانوار، با هدف احیای تراث روایی شیعه، دست به جمع آوری کتب و روایاتی زد که در مجموعه کتب اربعه وجود ندارد. 🔸ایشان در این کتاب سعی کرد که دایره المعارفی از روایات اهل بیت را گردآوری کند و از فراموشی آن جلوگیری کند. هر چند که ایشان نیز همه روایات کتبی را که در مقدمه به عنوان مصادر بحارالنوار ذکر کرده اند، در متن کتاب بحار نیاورده اند و لذا قصد داشته اند که پس از اتمام کار این کتاب مستدرک بحارالانوار را بنگارند. 🔸نگاهی مختصر به ابواب و روایات این دایره المعارف نشان می دهد که چه دریای وسیع و عمیقی از معارف دین را دربردارد و می تواند در تولید علوم انسانی اندیشمندان اسلامی را یاری کند. یکی از وجوه اهمیت این کتاب، توجه زیاد علامه طباطبایی در تدریس این کتاب و تحشیه بر آن است. 🔸به امید آنکه بتوان با احیای این کتاب ارزشمند و استفاده از روایات و معارف گرانقدر مخزون در آن، انحصار روایات و ابواب فقهی در وسائل الشیعه و کتب اربعه را شکست و گامی در به روزرسانی اسلام برداشت. ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️ مقاله: پناهیان و علوم انسانی ، نویسنده: دکتر ابراهیم خانی (از اساتید دانشگاه امام صادق (ع)) 🔹این مقاله در تغییر نگاه شما به جایگاه علمی استاد علیرضا پناهیان، همچنین یافتن پاسخی برای برخی شبهات و اتهامات به شخصیت علمی ایشان، موثر خواهد بود. ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️مقاله تبیین ضرورت پرداختن به موضوع علم دینی، با عنوان " چرا علم دینی؟ " اثر دکتر مهدی گلشنی ▪️استاد ممتاز دانشگاه صنعتی شریف ▪️نظریه پرداز علم دینی ▪️عضو فرهنگستان علوم ▪️عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ▪️عضو انجمن بین المللی علم و دین ▪️بنیانگذار و رئیس گروه فلسفه علم ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️آغاز به کار دوره دوم " مشق اجتهاد " 🔹طرح ملی روشمندسازی تحقیقات علوم اسلامی ، شهریور ماه ۹۸ ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️برگزاری نشستی با عنوان " نظریه اعتباریات علامه طباطبایی و تداوم آن در علوم انسانی اسلامی " 🔹 پنج‌شنبه ۷ شهریورماه از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۸:۳۰ 🔹قم، بلوار ۱۵ خرداد، کوچه ۱۰(شهید میثمی)، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم متن کامل http://yon.ir/Hhuax ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

▫️نقش اساتید و متخصصین رشته های دانشگاهی در بحث های فقهی و علوم انسانی چیست؟ امام خامنه ای بیانات در دیدار دانشجویان 77.02.22 🔹 استفاده از اساتید و از دانشهای گوناگون در بحثهای فقهی حرف درستی است و خیلی خوب است و معنایش استفاده از تخصّصها برای شناختن موضوعات است. 🔹یکی از کمبودهای اساسی فقه ما، ضعف معرفت به موضوعات است؛ چون حکم فقهی، حکمی کلّی است که بر روی موضوع سوار میشود؛ به یک موضوع تعلّق پیدا میکند. اگر فقیه موضوع را نشناسد، در شناخت حکم و در تطبیق، اشتباه خواهد کرد؛ 🔹کما این‌که مثلاً در زمینه مسائل مالی، بعضیها پول را نمیشناسند، اعتبار بانکی را نمیشناسند، بانک را نمیشناسند؛ در نتیجه حکم ربای قرآنی را درست نمیفهمند و ممکن است طور دیگری فتوا بدهند. این یک مثال است؛ مثالهای فراوان دیگری هم وجود دارد.  موضوع‌ شناسی، خیلی خوب است؛ من استقبال میکنم. این کار خوبی است؛ البته راهش ارتباط با حوزه قم است.  ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami

🔹پنجمین نشست از سلسله جلسات جرعه های اندیشه با موضوع «ضرورت اسلامی سازی علوم انسانی در گام دوم انقلاب اسلامی» با حضور حجت الاسلام ناصر قیلاوی زاده در مرکز فرهنگی وارثین برگزار شد. 🔹بخش اول این جلسه تحلیل بیانیه گام دوم با نگاه تکلیف مدارانه و مبتنی بر ارتباط میان امام و امت می باشد. نقش تبعیت از امام جامعه در اسلامی سازی علوم انسانی حیثیتی است که به صورت خاص و دقیق در این جلسه بررسی شده است. 🔹بخش دوم این جلسه در مورد تبیین نقش علوم انسانی در تمدن اسلامی و جایگاه حوزه های علمیه در تحقق آن می باشد. ♦️گفتمان تمدنی سربازان ولایت خلیج همیشه فارس♦️ @OlomEnsaniEslami