💠توضیحاتی پیرامون محورهای جشنواره:
3⃣1⃣ بررسی حدود فلسفی-اخلاقی-فقهی هوش مصنوعی در اسلام
🔹 #هوش_مصنوعی یا artificial intelligence شاخهای از علوم رایانه، با هدف تولید ماشینهایی است که بتوانند کارهایی انجام دهند که نیازمند هوش انسانی است. هوش مصنوعی نوعی شبیهسازی هوش انسانی با توانایی تقلید از حالات شناختی انسانی (یادگیری، حل مسئله، درک محیط و...) است. این فناوری میتواند در فعالیتهای متنوعی در عرصههای سلامت، تجارت و بازار، آموزش و پرورش، مدیریت، تولید، امنیت، جنگ، تحلیل دادهها و حتی در عرصهی قضا به کار گرفته شود.
🔹اما این فناوری مسایل متنوعی در حوزههای فلسفی، اخلاقی و فقهی ایجاد کرده است.
🔹از منظر #فلسفی، خود مفهوم «هوش مصنوعی» چالشبرانگیز است. آزمون تورینگ که هوش را بر مبنای کارکردهایش تعریف میکند یا گزارهی دارتموت که امکان شبیهسازی همهی ابعاد هوشمندی انسان را مطرح میکنند، مسائل مهمیاند که در چارچوب حکمت اسلامی قابلیت بررسی دارد. دقیقاً مراد از هوشی که میتوان آن را شبیهسازی کرد چیست؟ آیا این شامل برخی از فعالیتهای عقلانی انسانی نیز میشود؟ آیا تفکر نوعی محاسبه است؟ همچنین مسایلی مانند امکان وجود احساسات، خودآگاهی، خلاقیت و ابداع و بالاخره امکان تعریف حیات برای هوش مصنوعی میتواند مورد بررسی قرار گیرد.
🔹مسایل #اخلاقی مربوط به هوش مصنوعی نیز متعدد است. مثلاً آیا میتوان برای هوش مصنوعی حقوقی تعریف کرد؟ آیا میتوان برای هوش مصنوعی الزام و تکلیف یا مسئولیت را تعریف کرد؟ نسبت به تهدیداتی مانند تهدید حریم خصوصی، تهدید نسل بشر و به ویژه تهدید کرامت انسانی که ممکن است با گسترش و تقویت این فناوری ایجاد شود، چه تمهیداتی ممکن است؟ استفاده از فناوری هوش مصنوعی در موقعیتهای که نیاز به توجه و مراقبت و احترام دارند استفاده شوند، مانند دایه، پرستار، قاضی، شاهد، افسر پلیس و مانند آنها ، آیا کرامت انسانی را تهدید میکند؟
🔹 مسایل #فقهی زیادی نیز در باب هوش مصنوعی قابلیت طرح را دارد، مانند امکان تعمیم احکام عبید به هوش مصنوعی، مسئلهی صحت معاملات هوش مصنوعی و موقعیت آن در معاملات (مثلاً از قبیل وکالت است یا مستقل است یا صرفاً ید مالک)، استقرار هوش مصنوعی از موقعیتهایی از قبیل شهادت یا قضاوت یا ولایت، امکان تعریف کفر و ایمان برای هوش مصنوعی و صدها مسئلهی این چنین.
🔹 در این تحقیق از محقق خواسته شده تا بر اساس تحلیل فلسفی، چارچوبی برای تحلیلهای اخلاقی فقهی هوش مصنوعی ارایه دهد و البته به مسئلهی پروتکلهای هوش مصنوعی تأکید بیشتری میشود. به طور اجمالی چارچوب این تحقیق #حکمت_اسلامی تعیین شده است. اما این چارچوب بسیار اجمالی است و محقق را محدود نمیکند. محقق تا آنجا که در گفتمان تفکر اسلامی به پژوهش حِکمی مشغول است، اعم از اینکه در مکاتب شناخته شدهی فلسفی باشد، یا مکتبی جدید ابداع نماید، در این چارچوب قرار دارد.
#پیوست_محورهای_جشنواره #جشنواره #هوش_مصنوعی
✅ دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی پژوهشگاه فضای مجازی
🌐 @oisc_majazi
💠توضیحاتی پیرامون محورهای جشنواره:
3⃣1⃣ بررسی حدود فلسفی-اخلاقی-فقهی هوش مصنوعی در اسلام
🔹 #هوش_مصنوعی یا artificial intelligence شاخهای از علوم رایانه، با هدف تولید ماشینهایی است که بتوانند کارهایی انجام دهند که نیازمند هوش انسانی است. هوش مصنوعی نوعی شبیهسازی هوش انسانی با توانایی تقلید از حالات شناختی انسانی (یادگیری، حل مسئله، درک محیط و...) است. این فناوری میتواند در فعالیتهای متنوعی در عرصههای سلامت، تجارت و بازار، آموزش و پرورش، مدیریت، تولید، امنیت، جنگ، تحلیل دادهها و حتی در عرصهی قضا به کار گرفته شود.
🔹اما این فناوری مسایل متنوعی در حوزههای فلسفی، اخلاقی و فقهی ایجاد کرده است.
🔹از منظر #فلسفی، خود مفهوم «هوش مصنوعی» چالشبرانگیز است. آزمون تورینگ که هوش را بر مبنای کارکردهایش تعریف میکند یا گزارهی دارتموت که امکان شبیهسازی همهی ابعاد هوشمندی انسان را مطرح میکنند، مسائل مهمیاند که در چارچوب حکمت اسلامی قابلیت بررسی دارد. دقیقاً مراد از هوشی که میتوان آن را شبیهسازی کرد چیست؟ آیا این شامل برخی از فعالیتهای عقلانی انسانی نیز میشود؟ آیا تفکر نوعی محاسبه است؟ همچنین مسایلی مانند امکان وجود احساسات، خودآگاهی، خلاقیت و ابداع و بالاخره امکان تعریف حیات برای هوش مصنوعی میتواند مورد بررسی قرار گیرد.
🔹مسایل #اخلاقی مربوط به هوش مصنوعی نیز متعدد است. مثلاً آیا میتوان برای هوش مصنوعی حقوقی تعریف کرد؟ آیا میتوان برای هوش مصنوعی الزام و تکلیف یا مسئولیت را تعریف کرد؟ نسبت به تهدیداتی مانند تهدید حریم خصوصی، تهدید نسل بشر و به ویژه تهدید کرامت انسانی که ممکن است با گسترش و تقویت این فناوری ایجاد شود، چه تمهیداتی ممکن است؟ استفاده از فناوری هوش مصنوعی در موقعیتهای که نیاز به توجه و مراقبت و احترام دارند استفاده شوند، مانند دایه، پرستار، قاضی، شاهد، افسر پلیس و مانند آنها ، آیا کرامت انسانی را تهدید میکند؟
🔹 مسایل #فقهی زیادی نیز در باب هوش مصنوعی قابلیت طرح را دارد، مانند امکان تعمیم احکام عبید به هوش مصنوعی، مسئلهی صحت معاملات هوش مصنوعی و موقعیت آن در معاملات (مثلاً از قبیل وکالت است یا مستقل است یا صرفاً ید مالک)، استقرار هوش مصنوعی از موقعیتهایی از قبیل شهادت یا قضاوت یا ولایت، امکان تعریف کفر و ایمان برای هوش مصنوعی و صدها مسئلهی این چنین.
🔹 در این تحقیق از محقق خواسته شده تا بر اساس تحلیل فلسفی، چارچوبی برای تحلیلهای اخلاقی فقهی هوش مصنوعی ارایه دهد و البته به مسئلهی پروتکلهای هوش مصنوعی تأکید بیشتری میشود. به طور اجمالی چارچوب این تحقیق #حکمت_اسلامی تعیین شده است. اما این چارچوب بسیار اجمالی است و محقق را محدود نمیکند. محقق تا آنجا که در گفتمان تفکر اسلامی به پژوهش حِکمی مشغول است، اعم از اینکه در مکاتب شناخته شدهی فلسفی باشد، یا مکتبی جدید ابداع نماید، در این چارچوب قرار دارد.
#پیوست_محورهای_جشنواره #جشنواره #هوش_مصنوعی
✅ دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی پژوهشگاه فضای مجازی
🌐 @oisc_majazi