توضیحاتی پیرامون محورهای جشنواره:
4⃣1⃣مقایسه رودیکردهای فقهی (فقه فردی، فقه حکومتی، فقه نظام) در مواجهه با مسائل مستحدثه و پدیدههای نوظهور با مطالعه موردی رمزارز
🔹بررسی و شناخت مکاتب فقهی از اهمیت بالایی برخوردار است. شناخت این مکاتب به فقیهان امکان میدهد که چگونگی برخورد با موضوعات را فراگیرند. بررسی آثار فقهی معاصر نشان میدهد که تفاوت سه رویکرد در حدود توجه به ساختارها است. فقه فردی به ساختارها به مثابه موضوعات بیرونی نگاه میکند که مکلف برای مواجهه با ساختارها باید احکام خاصی را رعایت نماید. فقه حکومتی ساختار سیاسی را یک ساختار اساسی دیده و در استنباط و استظهار از ادلهی شرعی، رابطهی مکلف و تکلیف را با آن ساختار مورد توجه قرار میدهد. فقه نظام به همهی ساختارهای حیات انسانی، اعم از سیاسی، اقتصادی و فرهنگی دقت داشته و مکلف را به عنوان عضوی از یک جامعه دیده و مناسبات و شرایط پیچیدهی اجتماعی مکلف را، در استنباط تکلیف او از ادله شرعی مورد ملاحظه قرار میدهد.
🔹رویکرد فقه فردی، رویکرد مرسوم فقه تا دوران معاصر بود. در این رویکرد، موضوع فقه فعل مکلف است که مکلف در آن یک فرد حقیقی است و تکلیف به فرد فرد مکلفان منحل میشود و تکالیف به سه صورت عینی یا کفایی یا علی البدل بر فرد مکلف تکلیف میشوند. موضوعات نیز صرفاً با نگاه به ذات موضوع شناسایی میشوند.
🔹رویکرد فقه حکومتی، گرچه سابقه دارد، اما با اشارات امام خمینی (ره) به سرعت توانست با توانی تازه به عنوان یک رویکرد مهم در فقه عرضاندام کند. این نگاه به سرعت گسترش یافت و امروزه در بدنهی عمومی جریان فقهگرا تا حد زیادی پذیرفته شد. به اجمال، این خردهجریان مسئلهی ولایت و حکومت را در نظام کلامی شیعه در جایگاهی میبیند که فقه در حول آن تعریف و تدوین میشود و فرد مکلف را در ارتباط با ولایت موضوع خطاب میداند. در این مکتب، فقیه در استنباطِ احکام شرعی به اموری چون حکومت، ادارهی جامعه، و مصالح و مفاسد جامعه نگاه داشته و اجرای احکام را در بستر نظام حکومتی اسـلام به عنـوان نهـاد ادارهی جامعـه مـدنظر قـرار میدهـد.
🔹 فقه نظام گرچه سوابق کمرنگی دارد، اما با اشارات امام خمینی در باب انتظار از فقه به عنوان مکتبی نوپدید مورد توجه قرار گرفت. از دید امام خمینی، حکومت فلسفهی عملى تمامى فقه در تمامى زواياى زندگى بشريت است و فقه، تئورى واقعى و کامل ادارهی انسان از گهواره تا گور است. به نظر حضرت امام، هدف اساسى فقه یافتن چگونگی پیادهسازی اصول محکم فقه در عمل فرد و جامعه و توان پاسخ به معضلات جواب و ایجاد قدرت برخورد در مسلمانان است. این رویکرد برای شناخت موضوعات، به مناسبات و جایگاه موضوع در نظام کلان حیات انسانی توجه دارد و نیز به مقاصد شریعت بیش از دو مکتب پیشین توجه دارد.
🔹 در مواجهه با #فضای_مجازی و مسائل مربوط به آن، هر یک از این مکاتب روشی در پیش میگیرند. محقق موظف است که با دقت در مبانی هر یک از این مکاتب، نحوهی ورود و پردازش مسایل فضای مجازی را، با بررسی موردی مسئلهی رمزارزها، بازسازی نماید. این بازسازی باید به گونهای باشد که طرفداران هر یک از مکاتب فقهی، با آن صورت بازسازی شده اختلاف گفتمانی نداشته باشند و اجمالاً هماهنگی خود را با آن تقریر بپذیرند. در عین حال، محقق باید در این بازشناسی نگاه انتقادی هم داشته باشد.
#پیوست_محورهای_جشنواره #جشنواره #فقه_حکومتی #فقه_نظام #فقه_فردی #رمزارز
✅ دفتر مطالعات اسلامی و ارتباطات حوزوی پژوهشگاه فضای مجازی
🌐 @oisc_majazi