✅ #روزبرگ_شیعه بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم موضوع: «سیره رضوی ۴» روز سه‌شنبه، ١۴٠١/٠٣/٢۴ ✍️ مناسبت روز: در چند روز گذشته به مناسبت میلاد امام رضا (ع) از سیره قرآنی، عبادی، اخلاقی و تربیتی حضرت، سخن گفتیم و انشاالله در روزبرگ امروز نیز به ادامه مبحث تربیت کودک صالح در سیره رضوی می‌پردازیم؛ دیروز عرض شد که طبق سیره اهل بیت (ع) برای تربیت فرزندی صالح باید از سال‌ها قبل از تولد او، مقدمات ویژه‌ای را فراهم نمود و بعد از تولد نیز به تدریج و با صبر و حوصله به ابعاد مختلف تربیتی او بپردازیم؛ و همچنین اضافه کردیم که در سیره تربیتی امام رضا (ع) مسائلی چون انتخاب همسر شایسته، لزوم رعایت آداب ازدواج، توجه به مواقع و شرایط انعقاد نطفه و مراقبت‌های ایام بارداری، بخشی از مقدمات تربیتی فرزند صالح است؛ و اینک ادامه مبحث را با ارائه چند گام تربیتی بعد از تولد کودک آغاز می‌نمائیم: ⬅️ «خواندن آوای توحیدی اذان» اولین گام‌ تربیتی بعد از تولد نوزاد، خواندن اذان و اقامه در گوش‌های اوست؛ چنانچه امام رضا(ع) فرمودند: «هنگام تولد فرزند، درگوش راست او اذان و در گوش چپش اقامه بگویید» تا فضای هستی‌اش را از نسیم خوش توحید و بندگی عطرآگین نمائید. ⬅️ «انتخاب نام نیکو» گام دوم، گذاشتن نام نیکو است؛ چنانچه در برخی روایات و کلام بزرگان به اثر وضعی نام نیکو بر طفل در دنیا و آخرت اشاره شده و آن را مایه‌ی سربلندی و افتخار فرد دانسته‌اند؛ همچنان که نام زشت را باعث سرشکستگی و احیاناً احساس حقارت انسان دانسته‌اند؛ چراکه نام انسان تا پایان عمر، همیشه همراه اوست و آدمی همواره با آثار خوب و بد آن مواجه است؛ لذا ائمه طاهرین (ع) بر این موضوع تأکید فراوان نموده‌اند؛ چنانچه امام هشتم، نام نیکوی «محمد» را بر فرزندِ دلبندشان نهادند و از تأثیر این نام نیکو چنین پرده برداشته و فرمودند: «خانه‌ای که در آن نام «محمد» باشد، (اهالی آن خانه) روز و شبشان را با خیر و نیکی به پایان می‌رسانند» (فِقْهُ الرِّضا) ⬅️ تأکید بر حفظ سلامت جسمی کودک: دین اسلام، تأکید بر پرورش همه ابعاد انسانی دارد، هر چند در تربیت اسلامی، پرورش ابعاد معنوی، هدف اصلی و نهایی است، اما مسلماً دستیابی به این هدف بزرگ در پرتو داشتن جسمی سالم و قوی امکان‌پذیر است؛ لذا در سیره تربیتی امام رضا (ع)، علاوه بر تأکید بر ابعاد معنوی زندگی، به رعایت بهداشت، تغذیه سالم و همچنین عوامل غیر مادی مؤثر در سلامتی فرزند مانند «عقیقه کردن برای پسر و دختر، تراشیدن موهای سر نوزاد در روز هفتم تولد و معادل وزن موها طلا یا نقره صدقه دادن»و... توجه ویژه شده است؛ همچنین حضرت در سخن دیگری تأکید فرمودند: «فرزندانتان را در روز هفتم ختنه کنید، زیرا ختنه باعث پاکی بیشتر و رشد سریعتر آن‌ها می شود» (همان) علاوه بر این‌ها، در سیره عملی حضرت نیز به تغذیه سالم و مقوی فرزند توجه ویژه شده، چنانچه یحیی صنعانی می‌گوید: بر حضرت رضا(ع) وارد شدم، در حالی که به حضرت جوادالائمه (ع) موز می‌دادند. ⬅️ صحبت نمودن با نوزاد: اکثر مردم فکر می‌کنند که چون قدرت درک نوزاد اندک است و توان فهم معانی کلمات را ندارد، صحبت کردن با او بی معناست؛ ولی برخلاف این برداشت، از نظر علمی ثابت شده که کودک حتی در شکم مادر نیز پس از تکمیل اعضای شنوایی، صداها راشنیده و سخنان ما را احساس می‌کند؛ لذا بدیهی است که کودک پس از تولد، صحبت و توجه والدین را نوعی اظهار محبت و ابراز عاطفه می‌داند و با وجود ضعف و نقصان در برخی حواس او، گاه با لبخند و زمانی با حرکات دست و پا به آن پاسخ می‌دهد؛ علاوه بر این، مشاهده چگونه سخن گفتن والدین، به ویژه حرکات لب‌ها، زمینه مساعدی برای آموزش سخن گفتن کودک پدید می آورد‌؛ چنانچه راوی می‌گوید هنگامی که امام جواد(ع) به دنیا آمدند، حضرت رضا(ع) در تمام طول آن شب با فرزندشان سخن می‌گفتند؛ ⬅️ محبت بر فرزند، به‌عنوان کلید تربیت: بی‌شک «محبت» در دنیا، داروی شفابخش دردها، تسکین دهنده قلب‌ها و بهترین راه حل مشکلات و ناسازگاری‌های تربیتی است؛ محبت صحیح و بجا، در هر مکان و زمان و در هر مقطع و سن، وسیله‌ای کارآمد و مؤثر است و همگان در هر موقعیتی که باشند به عاطفه و محبت نیازمندند؛ اما کودکان و نوجوانان بیش از دیگران، تشنه جام زلال محبتند و کلید اصلاح رفتارهای احتمالی نابجا وناقص کودکان از نگاه اهل‌بیت (ع) محبت است؛ چنانچه در سیره امام رضا(ع) از این شیوه مؤثر تربیتی به شکل‌های گوناگون استفاده شده است و حضرت گاهی اوج محبت خود را به فرزند گرامیشان در قالب جمله زیبای «بابی انت و امی» نشان می‌دادند و زمانی ایشان را در حضور مردم در آغوش گرفته، به سینه خود می‌فشردند و می‌بوسیدند تا مردم محبت به فرزند را بیاموزند. ✍️ این مبحث ادامه دارد... https://eitaa.com/ROOZBARG

✅ #روزبرگ_شیعه بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم موضوع: «سیره رضوی ۵» روز چهارشنبه، ١۴٠١/٠٣/٢۵ ✍️ مناسبت روز: در چند روز گذشته به مناسبت ایام میلاد حضرت ثامن‌الائمه (ع) از سیره قولی و عملی آن امام همام سخن گفتیم و انشاالله در روزبرگ امروز نیز به ادامه مبحث «تربیت کودک صالح در سیره رضوی» می‌پردازیم؛ قبلاً عرض شد در سیره حضرت رضا (ع) مسائلی همچون «انتخاب همسر شایسته»، «لزوم رعایت آداب ازدواج»، «توجه به مواقع و شرایط انعقاد نطفه» و «مراقبت‌های ایام بارداری» بخشی از مقدمات تربیتی فرزند صالح است و در ادامه به شش گام تربیتی بعد از تولد کودک از جمله: «خواندن آوای توحیدی اذان در گوش نوزاد»، «نامگذاری نیکو»، «مراقبت و حفظ سلامتی کودک»، «اهمیت صحبت با طفل» و «محبت به عنوان کلید تربیت» اشاره کردیم و اینک ادامه مبحث و گام هفتم: ✅ احترام به فرزند: بی شک هر انسانی در هر مقطع سنی، با توجه به برداشتی که از ارزش و منزلت خویش دارد، برای خود احترام و شخصیتی قائل است و دوست دارد که مورد احترام دیگران واقع شود؛ کودکان نیز هر چند به رشد اجتماعی و عقلانی کامل نرسیده‌اند، اما برای خود احترام قائلند؛ بدین جهت، رفتار احترام‌آمیزِ والدین و مربیان، نقش مؤثری در تربیت و رشد آنان دارد؛ چنانچه محمد بن ابی عباد، که به دستور فضل بن سهل، امور نگارش حضرت رضا(ع) را به عهده گرفته بود، می‌گوید: حضرت رضا(ع) همواره از فرزند بزرگوارشان «محمد» با کنیه [که نزد عرب علامت بزرگداشت و احترام است] نام می‌بردند و می‌فرمودند: «ابوجعفر» به من چنین نوشت و من به ابوجعفر چنین نوشتم؛ با آنکه امام جواد(ع) در مدینه به سر می‌بردند و در سنین کودکی بودند، اما حضرت رضا (ع) ایشان را بسیار احترام کرده و نامه‌هایی که از حضرت جوادالائمه (ع) به ایشان می‌رسید را با کمال بلاغت و نیکویی پاسخ می‌دادند. (عيون أخبار الرضا(ع)، ج ‏٢، ص ٢۴٠) ✅ گام هشتم، تشویق و ایجاد انگیزه: بی‌شک تشویق بجا و مناسب، در فرزندان ایجاد انگیزه و شوق می‌کند و آنان را برای انجام کارهای پسندیده و بزرگ آماده می‌سازد؛ لذا می‌توان تشویق را نردبان پیشرفت و موفقیت کودکان دانست؛ چنانچه زکریا بن آدم می گوید: خدمت امام رضا(ع) بودم که حضرت جواد (ع) دست‌ها را بر زمین نهاده و سرشان را به طرف آسمان بلند کرده و به فکر فرو رفتند؛ امام رضا(ع) به ایشان فرمودند: جانم به فدایت باد، در چه موضوعی چنین اندیشه می کنی؟ جوادالائمه (ع) فرمودند: در آنچه نسبت به مادرم فاطمه (س) انجام داده‌اند، می‌اندیشم؛ و سپس در رابطه با گرفتن انتقام از قاتلین حضرت زهرا (س) سخن گفتند؛ در این حال، امام رضا(ع) غیرت و شجاعت فرزند گرامیشان را ستودند و برای تشویق ایشان، حضرت را به خود نزدیک ساخته، بین دو چشم ایشان را بوسیده و فرمودند: پدر و مادرم به فدایت باد، براستی که تو برای امامت، شایستگی لازم را داری» (همان) ✅ گام نهم، نظارت مستمر والدین: زندگی صحنه درس و تجربه است و بدیهی است آنان‌که عمر زیادتری نموده‌ و تجارب بیشتری کسب کرده‌اند، در رویارویی با دشواری‌ها، ازتوان بالاتری برخوردارند؛ بنابراین کودکان که بهره کمتری از تجربه دارند، همواره به نظارت و کمک والدین خود نیازمندند؛ و نظارت مستمر و حساب شده بر وضعیت اخلاقی، تحصیلی و رفتاری فرزندان، یک ضرورت انکارناپذیر در امر تربیت است؛ و این نظارت می‌بایست در زمان حضور و حتی در زمان سفر و به صورت غیرحضوری نیز انجام شود؛ چنانچه در سیره رضوی می‌بینیم که حضرت رضا(ع) وقتی به سبب فشار مأمون، ناگزیر مدتی را دوراز وطن و خانواده به سر بردند، به شکل‌های گوناگون همچون نامه و پیام‌های شفاهی از دور بر وضعیت فرزندشان جوادالائمه (ع) نظارت می کردند و راهنمایی‌های لازم را به ایشان ارائه می‌فرمودند؛ چنانچه حضرت در نامه‌ای به فرزند گرامیشان چنین نوشتند: «ای اباجعفر، به من اطلاع دادند که خدام، هنگام خروج ازخانه، شما را از درب کوچک، بیرون می‌برند و این به خاطر بخل آنهاست تا از شما به کسی خیری نرسد؛ پس [فرزندم] به حقی که بر گردن تو دارم، از تو می‌خواهم که ورود و خروجت فقط از در بزرگ (و اصلی خانه) باشد و هنگامی که خواستی از خانه خارج شوی، همراه خود طلا و نقره داشته باش و هر که از تو چیزی درخواست نمود، عطا کن... [ای فرزندم بدان که] این سفارش من به خاطر رشد و رفعت مقام توست، پس به دیگران انفاق کن و از خدای صاحب عرش، ترس فقر وتنگدستی نداشته باش. (همان) ✍️ این مبحث ادامه دارد... https://eitaa.com/ROOZBARG