💥مترادف
به کلمه هایی گفته می شود که معنی ومفهوم یکسانی دارند ومی توان به جای یکدیگرازهم استفاده کرد.
مانند : پیمودن :رفتن افسوس :حسرت بوم :جغد
💥متضاد
به کلمه هایی گفته می شود که از نظر معنی ومفهوم مخالف هم هستند .
مثال : سهل #دشوار تاریک # روشن خواب # بیدار
نکته :با اضافه کردن (با ،بی) می توان کلمه های متضاد ساخت .
مانند :با ادب --------- ادب --------- بی ادب
💥متشابه،هم آوا
به کلمه هایی می گویند که ازنظر تلفظ یکسان هستند اما ازنظرمعنی وشکل املایی با هم فرق دارند.
خوار = کم ارزش خار = تیغ گل یا خاشاک
سد = دیواری برای جمع کردن آب صد = عددی در ریاضی
ثواب = پاداش صواب = درست
💥هم خانواده
به کلمه هایی می گویند که ازیک ریشه گرفته شده باشند وحرف های اصلی آن کلمه درکلمه های هم خانواده اش پشت سرهم بیاید .
مانند : رابطه – مربوط – ارتباط عجله – عجول – تعجیل
نکته : کلمه های هم خانواده ازنظرمعنا به هم نزدیک هستند ودربیشترمواقع حداقل سه حرف مشترک دارند .
نکته : در فارسی کلمه هایی که از یک ریشه فعل گرفته شده باشند نیز با هم ،هم خانواده اند .
مانند : دانش ،دانا ،دانشمند ،نکته دان ،دانش آموز
💥بدل
بدل جانشین نقش های اصلی وفرعی در جمله است زمانی که خود آن نقش ها نیز در جمله موجود باشند .
بدل اسم ما قبل خود را روشن ترتوصیف می کند تا شناخت آن میسر باشد .
نکته : بدل میان دوویرگول قرارمی گیرد .
مثال : حافظ ،شاعر بزرگ ایرانی ، در شیراز می زیست .
نکته : حذف بدل درمعنی جمله خللی ایجاد نمی کند .
💥جمله
مجموعه ای ازکلمات است که پیامی راازگوینده به شنونده یا ازنویسنده به خواننده می رساند.
مثال : علی به مدرسه می رود.
هرجمله از دو بخش اصلی تشکیل شده است .1- نهاد 2- گزاره
نهاد: قسمتی ازجمله است که درباره ی آن خبری می دهیم.
راه تشخیص نهاد: به این منظور " چه کسی؟ یا چه چیزی؟"را به فعل جمله اضافه می کنیم پاسخ نهاد جمله است .
مثال: مریم به باغ رفت . چه کسی رفت ؟ مریم
چه چیزی رفت ؟
نهاد گاهی یک کلمه وگاهی بیشترازیک کلمه است .
مثال : بچه های مدرسه ی دخترانه خندیدند .
نکته : بعد از مشخص شدن نهاد بقیه جمله گزاره است.
گزاره : خبری است که درباره ی نهاد داده می شود. مثال : مریم به کتابخانه رفت.
نکته : فعل همیشه درقسمت گزاره است.
نکته :اگرگزاره فقط یک کلمه باشد آن کلمه حتما فعل است . گزاره گاهی بیش از یک کلمه است .
مثال : زهرا کتابش را به دوستش داد.
💥ترتیب اجزای جمله :
اجزای جمله باید به ترتیب خاصی در کنار هم قرار بگیرند .
نهاد + فعل---------- حسین آمد .
نهاد + مفعول + فعل --------------- زهرا کتاب را خواند .
نهاد +مسند + فعل ----------------هوا سرد شد .
💥انواع جمله
جمله ی خبری: در این جمله از وقوع کاری یا پذیرفتن حالتی خبر می دهیم .
درپایان جمله خبری باید نقطه بگذاریم. مانند :امید بیمار است.
جمله ی امری :جمله ای که در آن انجام دادن یا ندادن کاری و پذیرفتن یا عدم پذیرفتن حالتی را طلب می کند. در پایان جمله امری بایدنقطه بگذاریم . مانند : به دنبال خواهرت برو.
نکته:اگر در جمله ای دستور به عدم انجام کاری باشد (فعل نهی) باز هم آن جمله را باید جمله امری به
حساب آورد. مانند : این گل را نچین. امری منفی
جمله ی عاطفی : در این جمله ها یکی ازعواطف انسانی خود را ازقبیل ، تعجب ، خشنودی ، تاسف ، آرزو ، خشم، دعا و ..... ) را بیان می کند.
مثال : به به چه هوای خوبی!
جمله ی پرسشی: در این نوع جمله ها ، در باره ی کاری یا موضوعی پرسشی به عمل می آید.
در پایان جمله ی پرسشی علامت (؟) می گذاریم . مانند : آیا کتاب را خواندی؟
منادا: اسمی که مورد خطاب قرار بگیرد وغالبا بعد از نشانه ها وحروفی مانند :"ای ،یا ،آی " بیاید منادا نامیده می شود .ومی توان آن را یک جمله به حساب آورد .
مثال: ای یاران بیایید تا با هم برویم . ای خدا !خودت کمکم کن . خدایا !متشکرم
روش تشخیص تعداد جمله ها :
تعدادجمله ازفرمول زیربه دست می اید .
تعداد فعل های ذکر شده + تعداد فعل های حذف شده + شبه جمله
مثال : ای مردم ! بدانیدملتی که تلاش کند وپشتکار داشته باشد هم به برخورداری می رسد وهم به موفقیت .
ای مردم + بدانید+ تلاش کند+ داشته باشد +می رسد +می رسد (که حذف شده )
شبه جمله + فعل + فعل + فعل + فعل +(فعل حذف شده)
گاهی در جمله عبارتی شبیه به فعل می آید که هرگز فعل نیست .مانند مصدر ها ،بنابراین، این گروه هرگز در شمارش، جمله محسوب نمی شوند.
مثال : هنگام رفت وآمد از خیابان احتیاط کن . ( یک جمله )
کار کردن وتلاش کردن رمز موفقیت است . ( یک جمله )
نک
پایه چهارم
https://eitaa.com/Rahimi98