به فَرِّ کیانی یکی تخت ساخت چه مایه بدو گوهر اندر نِشاخت که چون خواستی دیو برداشتی ز هامون، به گردون برافراشتی چو خورشیدِ تابان میانِ هوا نشسته بَرو شاهِ فرمانروا جهان انجمن شد برآن تختِ اوی شگفتی فرومانده از بختِ اوی به جمشید بَر، گوهر اَفشاندند مَرْ آن روز را «روزِ نو» خواندند سرِ سالِ نو، هُرمُزِ فَوردین برآسوده از رنج تن، دل ز کین بزرگان به شادی بیاراستند مَی و جام و رامشگران خواستند چنین جشن فرّخ از آن روزگار به ما مانْد از آن خسروان یادگار شاهنامه، ص ۴۴، دفتر یکم، تصحیح خالقی مطلق، نیویورک ۱۳۶۶ نوروز خجسته‌ها باد _______ برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇 📚[رویان جامعه و فرهنگ] @Rooyan_farhang

📖 شوخوانی(شب خوانی) در ماه مبارک رمضان ✍مصطفی عرب عامری یکی از زیباترین آئین های مذهبی کشور در ماه مبارک رمضان که در رویان نیز انجام می شد، "شو خوانی" بود، ولی امروزه به دلیل ارتقاء وسایل ارتباط جمعی و پیشرفت زندگی مدرن دیگر اثری از آن نیست. با توجه به اینکه در گذشته همانند امروز وسایلی برای تنظیم اوقات شبانه روز در میان مردم به صورت عمومی وجود نداشت و مردم نمی توانستند به راحتی در سحر های ماه مبارک رمضان از خواب بیدار شوند، اشخاصی با بیدار ماندن در ساعات متعدد شب و به راز و نیاز پرداختن با خدای قادر و متعال، ساعاتی قبل از سحر بر پشت بام مساجد می رفتند و با خواندن اشعاری مذهبی در وصف خداوند و چهارده معصوم (ع)، با صدایی دلنشین، مردم را برای راز و نیاز با پروردگار و خوردن سحر از خواب بیدار می کردند. یکی از اشعار مذهبی که در شوخوانی ها خوانده می شد، این شعر بود: ايوان نجف عجب صفائی دارد حيدر بنگر چه بارگاهی دارد اي كعبه به خود مناز از روی شرف جايت بنشين كه هر كه جائی دارد هرگز نكند واهمه از روز جزا هر كس چو علی پشت و پناهی دارد ريزد گنهش به مثل برگ پائيز گر زائر دلخسته گناهی دارد هرگز نشود ديده او نابينا هر كس كه بر اين بقعه نگاهی دارد خوشبخت كسی كه اندر اين وادی عشق با راز و نياز اشك و آهی دارد بی حب علی عبادت نامقبول است با مهر علی قدر و بهائی دارد هر كس كه نگشت پيرو مكتب او قطعا تو بدان راه خطایی دارد حاجت بطلب هميشه از شاه نجف زيرا كه يَد گره گشائی دارد بر وادی رحمتش دو صدبار سلام مدفون دو سه صد مرد الهی دارد از كوفه رسد ناله حيدر بر گوش زان خانه پر نور كه چاهی دارد نوميد نگردد ز سراي علوی هر كس به درش دست گدائی دارد رحمت به روان آنكه گفت اين مصرع ايوان نجف عجب صفائی دارد در رویان در محله های مختلف افرادی بودند که شوخوانی می کردند مثلاً در کوچه صانعی ها(کوچه مسجد کربلایی مراد _ کوچه عرب های سابق) مرحوم کربلایی عباس نورایی، در کوچه سمت مزار مرحوم حاج سیدعلی موذن، در کوچه خانمی میرزا رضا طباطبایی ‌شو خوان بود که اتفاقاً موقع شو خوانی از بام افتادند و مرحوم شدند. سید عباس رضوی نیز از جمله شوخوان‌های قدیمی رویان به شمار می‌آید. در سال های اخیر نیز حاج علیرضا طاهری از جمله این افراد بودند. _______ برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇 📚[رویان جامعه و فرهنگ] @Rooyan_farhang

هیئت ابوالفضلی ده رویان در دهه ۴۰شمسی تاسیس شد. در سال ۱۳۶۸ شمسی به منظور احداث ساختمان جدید هیئت، درخواست فوق مبنی بر نیاز حدود پنجاه شاخه تیرآهن توسط شورای ده رویان به بخشدار وقت ارسال شده است. _______ برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇 📚[رویان جامعه و فرهنگ] @Rooyan_farhang

📖 جزء خوانی قرآن در ماه مبارک رمضان ✍مصطفی عرب عامری یکی از سنت های رایج ماه مبارک رمضان در مساجد رویان که از قدیم متداول بوده و تا امروز هم ادامه دارد، "جزء خوانی قرآن" است. این سنت حسنه در شب های ماه مبارک و پس از سخنرانی روحانی مسجد به شکل محفل قرآنی مختص آقایان برقرار می شود. افراد این محفل که تعداد آنها معمولاً از ۵ تا ۱۰ نفر و گاهی بیشتر متغییر است، به ترتیب بخشی از جزءِ مورد نظر آن شب را(۳۰ شب، هر شب یک جزء) قرائت می کنند. افرادی نیز مسئولیت این جلسات را برعهده دارند و به واسطه تبحّر بیشتر در قرائت قرآن، غلط های احتمالی دیگر افراد را اصلاح می کنند. در گذشته معمول بود پیش از شروع جزء خوانی این دعا توسط متولی امور قرآنی محفل خوانده شود: اَللّهُمَّ بِالحَقِّ اَنزَلتَهُ و بِالحَقِّ نَزَلَ، اَللّهُمَّ عَظِّم رَغبَتی فیهِ وَاجعَلهُ نُوراً لِبَصَری وَ شِفاءً لِصَدری وَ ذَهاباً لِهَمّی وَ غَمّی وَ حُزنی، اَللّهُمَّ زَیِّن بِهِ لِسانی وَ جَمِّل بِهِ وَجهی وَ قَوِّ بِهِ جَسَدی وَ ثَقِّل بِهِ میزانی، وَارزُقنی تِلاوَتَهُ عَلیٰ طاعَتِکَ ءاناءَ اللَّیلِ وَ اَطرافَ النَّهارِ، وَاحشُرنی مَعَ النَّبِیِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الاَخیار. یکی از موضوعات جالب این محافل قرآنی مربوط به قرائت جزء سی ام و سوره اخلاص است. در صورتی که خواندن این سوره به کسی بیفتد، باید برای افراد حاضر در آن محفل شیرینی تهیه و در بین آنها توزیع کند. از جمله افرادی که در گذشته مسئولیت امور قرآنی را در مساجد رویان بر عهده داشتند، محمدتقی عامری(آقا زکی)، رمضانعلی صالحفر، مدیرحسنی، عباس غضنفری، فرج الله حاج محمدی و علی اکبر جعفری بودند. جزء خوانی در بین بانوان رویان در مساجد، منبرخانه‌ها و خصوصاً در مهدیه رویان نیز متداول است و سنت‌های دیگری دارد؛ بدین نحو که در زمان خواندن جزء سی‌ام افراد بعد از پایان هر سوره به جای صلوات، این عبارت: سُبحانَ اللهِ َو الحَمدُ لِلهِ وَ لا اِلهَ اِلا اللهُ وَ اللهُ اَکبَرُ را می‌خوانند. همچنین افراد حاضر در حلقه قرآن خوانی، در زمان قرائت ابن جزء خوراکی خشک مثل برنج و حبوبات را با خود می‌آورند و آنها را در وسط مجلس قرار می‌دهند. هر سوره‌ای که خوانده می‌شود، به این خوراکی‌ها به نیت تبرّک فوت می‌کنند و در پایان جلسه مقداری از آن را بین حضّار تقسیم و مابقی را به نیت تبرک یک سال به منزل می‌برند. در جلسات جزء خوانی بانوان رویان در ماه مبارک رمضان رسم است که اگه به کسی سوره قدر و اخلاص بیوفتد، بعد از پایان ماه مبارک به هم جلسه‌ای های خود برای سوره اول صبحانه و برای سوره دوم، آش رشته بدهد. همچنین فردی که سوره الرحمن (عروس قرآن) را می‌خواند نیز باید در بین افراد حاضر شیرینی پخش نماید. در پایان جلسه افراد حاضر در حلقه، قرآن‌ها را زیارت و جلسه به اتمام می‌رسد. _______ برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇 📚[رویان جامعه و فرهنگ] @Rooyan_farhang

. یا غفار! پاک کن. چشم بپوشان، رحم کن بر کوچکی‌ام، به بزرگی‌ات ببخش و بگذر. قول می‌دهم از اول شروع کنم. التماس دعا ‎#شب_قدر _______ برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇 📚[رویان جامعه و فرهنگ] @Rooyan_farhang

عکس متعلق به مرحوم حاج محمد جعفری معرف به محمد قناد است. ایشان در اواخر دهه ۴۰ شمسی نخستین کسی بود که در رویان به حرفه ی قنادی اشتغال داشت. مغازه ایشان در میدان امام حسین(ع) فعلی و در مجاورت هیئت ابوالفضلی ده واقع شده بود. مرحوم جعفری در این قنادی به تولید انواع آب نبات و در برخی موارد تولید فالوده اشتغال داشتند. _______ برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇 📚[رویان جامعه و فرهنگ] @Rooyan_farhang

📖 سنت‌های معمول در قرائت دعای جوشن کبیر در شبهای قدر ✍مصطفی عرب عامری یکی از سنت های رایج در لیالی قدر، خواندن دعای جوشن کبیر (صد بند) است. بعد از قرائت دعای افتتاح و سخنرانی روحانی مسجد و پیش از مراسم قرآن به سر، افرادی که توانایی قرائت دعای مذکور را دارند، دایره‌ای دور هم می‌نشینند و شروع به خواندن این دعای نورانی می‌کنند. بعد از قرائت هر بند، جمع حاضر در مسجد دست نیاز به سوی آسمان بلند و با خواندن این عبارت ملکوتی بهترین مقدرات را از خداوند قادر و متعال درخواست می‌کنند: سُبْحانَکَ یا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ الْغَوْثَ الْغَوْثَ خَلِّصْنا مِنَ النّارِ یا رَبِّ منزهى تو اى که نیست معبودى جز تو، فریاد فریاد بِرَهان ما را از آتش اى پروردگار. رسم معمول بر این است، افراد نذورات خود را که در گذشته شامل انگور آونگی، خرما و در دوران متاخر شامل کلوچ، انواع میوه، زولبیا و بامیه و غیره است را در وسط حلقه‌ی دعا خوانی قرار می‌دهند. محافل دعای جوشن کبیر رویان در گذشته سنت جالب توجهی داشت که امروزه به فراموشی سپرده شده است. افراد حاضر در حلقه‌ی دعا خوانی هر دفعه پس از تکرار ذکر الغوث الغوث به سمت خوراکی‌های موجود فوت می‌کردند تا متبرک به اسماء خداوند شود و در پایان جلسه این خوراکی‌ها بین مستمعین توزیع می‌شد. همچنین رسم بود بعد از قرائت دعای جوشن کبیر در فضای باز مسجد دعای وارث را قرائت کنند. در رویان نیز هر مسجدی مجزا مراسم شب‌های قدر را برپا می‌کند.

 در گذشته افرادی مسئول این امور بودند مثلاً در مسجد قلعه رویان محمد عامری آقا عزیز، علی اکبر عرب عامری، حسینعلی خان عربعامری، عبدالحسین ساغری، احمد، ابوالقاسم و محمد عامری(حاج خلیل)، محمدتقی عامری (آقا زکّی)، در مسجد جامع علاوه بر روحانیت معظّم شیخ حسن شاکری و شیخ صفر عامری افراد دیگری چون مدیرحسنی، عباس غضنفری، فرج الله حاج محمدی، کربلایی آقا محمد و علی اکبر جعفری و در مسجد کربلایی مراد محمد عامری پدر محمود کربلایی محمد مسئول بودند.

_______ برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇 📚[رویان جامعه و فرهنگ] @Rooyan_farhang

یکی از اشعاری که خواندن آن در شوخوانی‌های ماه مبارک رمضان متداول بود، مناجات نامه‌ی مرحوم غفار اسد شیرازی است. مرحوم شیرازی در این مناجات نامه توسلی به چهارده معصوم (ع) دارند که قسمتی از این مناجات زیبا در ذیل آمده است: یارب به حق مصطفی آن شافع روز جزا بخشا همه عصیان ما استغفرالله العظیم **** حق علی شاه نجف آن صدر ایوان شرف عمرم به عصیان شد تلف استغفر الله العظیم **** یارب به زهرای بتول عذر گناهم کن قبول هم روسیاهم هم ملول استغفر الله العظیم **** یا رب به حق مجتبی آن کشته زهر جفا رحمی نما بر حال ما استغفر الله العظیم **** حق شهید کربلا آن کشته راه خدا در راه حق شد سر جدا استغفر الله العظیم **** حق تن صد پاره اش با عترت آواره اش رحمی من غمخواره اش استغفر الله العظیم _______ برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇 📚[رویان جامعه و فرهنگ] @Rooyan_farhang

📖 سنگ بهم زنی در زمان خشکسالی یکی از رسومی که در زمان خشکسالی در بین کودکان و نوجوانان رویان متداول بود رسم "سنگ بهم زنی" بود. اینگونه انجام می‌شد که چند نفر از بچه‌ها یک تیم را تشکیل می‌دادند و هرکدام دو سنگ می‌گرفتند و با دو دست سنگ‌ها را بهم می‌کوبیدند به شکلی که صدای تَق تَق می‌داد و همزمان این شعر را‌‌‌‌ با صدای بلند می‌خواندند: تَق تَقانو بارُن کن بارُنِ بی اَمُن کن گندما بِزیرِ خاکَن از تُشنیا هِلاکَن در حالی که مکرّر این شعر توسط آنها در کوچه‌ها خوانده می‌شد، پشت درب منازل افراد می‌رفتند، صاحبخانه‌‌ها هم معمولاً نان کاک یا نقل می‌آوردند و به بچه‌ها می‌دادند. برخی مواقع نیز صاحبخانه پارچ آبی را روی بچه‌ها می‌پاشید. _______ برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇 📚[رویان جامعه و فرهنگ] @Rooyan_farhang

کربلایی مرضیه عامری (کل مرضیه) قدیمی‌ترین قابله رویان است که در دهه ۲۰ شمسی در رویان و روستاهای اطراف مشغول به این کار بودند. ایشان همچنین به دلیل محدودیت‌هایی که در دسترسی به پزشک در جامعه آن روز وجود داشت، به درمان بیماریهای مربوط به زنان نیز اقدام می‌کردند. _______ برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇 📚[رویان جامعه و فرهنگ] @Rooyan_farhang

در بین بزرگترهای رویان مثالی وجود دارد در مورد بچه‌هایی که کثیف هستند و مدتی حمام نرفته‌اند: (هَمُن اِویی بوده که کل مرضیه روشه شوسته) کنایه به آدمایی هست که خیلی اهل تمیزی وشستشو نیستن _______ برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇 📚[رویان جامعه و فرهنگ] @Rooyan_farhang

فاطمه زالویی همسر عباس کربلایی اکبر (مادر علی اصغر طاهری نانوا) است. ایشان اصالتی دیزجی داشت و در دهه ۳۰

 و ۴۰ شمسی در رویان، دیزج و روستاهای مجاور قابلگی می‌کردند.

در مورد ایشان نقل است که سوار بر دوچرخه می‌شد و برای سرکشی بیماران به منازل آنها می‌رفت. در برخی از مواقع نیز وی را با اسب برای انجام قابلگی به روستاهای دوردست‌ می‌بردند. 🔹سند شفاهی: علی اصغر طاهری 🔸گردآوری: محسن شاکری _______ برای مشاهده مستندات تاریخی رویان به کانال زیر بپیوندید👇👇👇 📚[رویان جامعه و فرهنگ] @Rooyan_farhang