🛑#فرق_بين_هديه_و_رشوه ✨پس مى‏گوييم بدان كه: چيزى كه به اين اسم و رسم كسى به ديگرى مى‏دهد چندصورت است: 💠اول آنكه: كسى چيزى از براى بعضى برادران دينى خود بفرستد به قصد اظهاردوستى و محبت، و تاكيد «قواعد» انس و صحت. و هيچ غرض ديگر نداشته باشد.وشكى نيست كه اين هديه است.و حلال است، خواه با آن قصد ثواب اخروى نيز داشته‏باشد يا نه. 💠دوم آنكه: مقصود او از فرستادن چيزى طمع مالى باشد، مثل اينكه فقيرى هديه ازبراى غنى، يا غنى از براى غنى ديگر بفرستد به جهت طمع عوض بيشتر، يا مساوى.واين نيز نوعى از هديه است.و در حقيقت هبه‏اى است‏به شرط عوض.و هرگاه آنچه‏طمع و منظور او بوده به جا آورد حلال است.همچنان كه مقتضاى ادله و مفاد بعضى ازاخبار است.بلكه از بعضى اخبار مستفاد مى‏شود كه: اگر طمع او را هم به جا نياوردحلال خواهد بود. همچنان كه مروى است كه: اسحق بن عمار به حضرت صادق - عليه السلام - عرض‏كرد كه: «مرد فقيرى هديه به جهت من مى‏فرستد و مقصودش آن است كه: من عوض به‏او بدهم، من هديه او را مى‏گيرم و چيزى به او نمى‏دهم، آيا از براى من حلال است؟ فرمود: بلى حلال است، و ليكن مگذار كه عطا نكنى به او» .(۱) و احوط، اجتناب است از قبول آن در صورت ندادن عوضى كه در نظر دارد.وهرگاه عوضى را كه مى‏خواهد از مال آن شخص نباشد بلكه از اموالى باشد كه مردم به‏او داده باشند، كه به مصرف فقرا رساند، از قبيل زكوة و خمس و امثال اينها و سايروجوه بر، ظاهر كلام بعضى آن است كه: اگر آن شخصى كه هديه فرستاده است‏به طمع گرفتن آن، از اهل استحقاق باشد و اگر اين هديه را هم نمى‏فرستاد باز به او مى‏داد، دراين صورت گرفتن آن حلال است.ولى احتياط، اجتناب از قبول آن است مطلقا. 💠سوم آنكه: مقصود او از فرستادن، اين باشد كه: آن شخص در كار معينى اعانت اوكند.پس اگر آن كار، #حرام يا واجب باشد، آن هديه نيست، بلكه #رشوه است و گرفتن‏آن حرام است.و اگر آن عمل، مباح باشد قبول هديه آن ضرر ندارد. 💠چهارم آنكه: غرض او از فرستادن، تحصيل دوستى و محبت‏باشد، و ليكن دردوستى و محبت او منظور اين باشد كه به واسطه جاه و مرتبه او متوصل به بعضى ازمطالب خود شود، و اگر اين جاه و مرتبه از براى او نمى‏بود آن را نمى‏فرستاد.پس اگرغرض آن شخص توصل به مطالب غير مشروعه باشد، شكى در رشوه بودن آنچه‏فرستاده، و حرمت آن نيست.و اگر توصل به مطلب مشروع باشد، يا غرض او معلوم‏نباشد، ظاهر آن است كه: حرام نباشد.اگر چه قبول آن مطلقا خالى از كراهت نيست،زيرا كه: هديه‏اى است مشابه رشوه. 🔅مروى است كه: «حضرت پيغمبر - صلى الله عليه و آله - والى‏اى فرستادند كه زكوة‏قبيله «ازد» را جمع نمايد، چون مراجعت نمود بعضى از آنچه آورده بود خودنگاهداشت و گفت: اين هديه‏اى است كه به من داده‏اند.حضرت فرمود كه: اگر راست‏مى‏گوئى چرا در خانه پدرت و خانه مادرت ننشستى تا هديه از براى تو بياورند؟ پس‏فرمود: چرا من هرگاه يكى از شما را به عملى نصب مى‏كنم گوئيد اين از شما و اين هديه‏من است، چرا در خانه مادرش نمى‏نشيند تا هديه از برايش بياورند؟ !» . (۲) 👈و بنابراين، سزاوار هر #قاضى و والى و حاكمى، و غير اينها از عمال سلاطين آن است‏كه: فرض كند خود را بى‏منصب و شغل، معزول از هر كار و بار، در خانه مادرش نشسته‏است آنچه به او در آن وقت عطا مى‏كند حال هم اگر بفرستند بگيرد.و آنچه را كه‏نمى‏فرستند از آن اجتناب كند. 1. كافى، ج 5، ص 143، ح 6 2. احياء العلوم، ج 2، ص 137.و محجة البيضاء، ج 3، ص 274 📚معراج السعادة، عالم ربانى ملا احمد نراقى (قدس سره) 💠 @RoozieHalal 💠