هدایت شده از روش شناسی اجتهاد | روشنا
✅ استاد #گنجی: در باب استنباط دو مسلک فقه مشهوری (تتبعی) و فقه استدلالی (تعمقی) وجود دارد
🔹فقه #مشهوری (تتبعی)
▫️ فقهایی مانند صاحب جواهر و مرحوم حکیم و سابقین اهل این مسلک هستند. فقه مشهوری به این معنا که عمده در استدلال، استناد به کلام فقها است. حتی شیخ انصاری گاهی به خاطر کلام فقها از ظاهر روایت دست بر می دارد. فقه مشهوری فقهی است که مبتنی بر اقوال فقهاست و اعتبار زیادی برای آن قائل است.
▫️مرحوم شیخ کاظم تبریزی خیلی اهل تتبع و مطالعه بود و میگفت کتابی نیست که آن را دوره نکرده باشم. البته ما در درس احساس نمیکردیم که این مشرب در نتیجه علمی خیلی اثرگذار باشد؛ لذا این مشرب را ما انتخاب نکردیم.
🔹فقه #استدلالی (تعمقی)
▫️مانند مرحوم اردبیلی و صاحب مدارک و مرحوم خویی معتقد به این مسلک هستند که برای اقوال فقها و اجماعات اهمیت چندانی قائل نیستند. بلکه عمده در این مسلک قواعد و مراجعه به منابع است.
▫️فقه تعمقی فقهی است که فقیه در آن وقت بیشتر را به تفکر میگذراند و کمتر دنبال تتبع در اقوال فقهاست. فقه آقای خویی تتبع ندارد ولی تعمق دارد و این بهتر است. خیلی سخت است که انسان بتواند بین این دو جمع کند. تتبع زیاد فرصت برای فکر کردن و تعمق نمیگذارد. البته عادتا این طور است نه اینکه محال باشد.
▫️مرحوم استاد (آیتالله تبریزی) نقل میکردند مرحوم خویی میفرمودند: مشهور بین علما اینطور بود که برای دادن تصدیق اجتهاد، ابتدا روایات یک باب را در اختیار فرد قرار میدادند. اگر آنچه را استباط کرده است، مطابق اقوال برخی فقها باشد، اجتهاد دارد؛ ولی اگر چیزی که میگوید را لم یقل به أحد... معلوم میشود هنوز به مرتبه اجتهاد نرسیده است؛ ولی ما (مرحوم خویی) میگوییم: اگر برای اجتهاد از قواعد درست استفاده کرده باشد، او مجتهد است.
🔹 تفاوت دو روش این است: فقه مشهوری ها ابتدا سراغ اقوال میروند و بعد سراغ منابع؛ اما فقه استدلالی ها ابتدا سراغ منابع و ادله میروند.
۱۴۰۲/۸/۱۴ و ۱۴۰۲/۸/۷
@ghabas
@masire_feghahat
🔸روششناسی اجتهاد (روشنا)
🆔 @ravesh_ejtehad