دوستان و همراهان گرامی فشنگ تفنگ ساچمهزنی معمولاً پوکه مقوایی یا پلاستیک دارد و اندازه آن با عددی بیان میشود که گاه در فارسی، به قیاس از تفنگ گلولهزنی، کالیبر خوانده میشود. به آنچه که در فارسی کالیبر تفنگ ساچمهای گفته میشود در آمریکا گیج (gauge) و در انگلیس بور (bore) میگویند.
تفنگ های ساچمه زنی؛ به طور کلی به تفنگ هایی گفته می شود که در فشنگ هایش به جای گلوله از ساچمه استفاده شود و به خاطر نحوه ی فشنگ گذاری و مسلح کردن به چهار گروه کمرشکن (Break open)،گلنگدنی (Bolt)، دستکش (Slide) و نیمه خودکار (Semi Automatic) تقسیم می شوند. در ادامه با این گونه از اسلحه ها بیشتر آشنا می شویم.
فروشگاه مجاز سلاح و مهمات شکاری ونک @Rvanak
نوع کمرشکن که قدیمی ترین تفنگ ساچمه زنی محسوب می شود در دو مدل تک لول و دو لول ساخته می شود. نوع تک لول از جهت اینکه قیمت ارزانی داشته مناسب است، این تفنگ برای شکارچیان تازه کار یا نوجوانانی که تازه وارد عرصه شکار و تیراندازی می شوند، سلاح مناسبی است. ولی معایب زیادی چون تک تیر بودن دارد. نوع دو لول آن از هر نظر نسبت به تک لول برتری دارد ولی نسبت به تفنگ های دیگر، محبوبیت کمتری دارد.
البته نوع دو لول روی هم آن نیز در اروپا طرفداران زیادتری دارد زیرا بسیار خوش دست، سبک و زیباست. از محاسن تفنگ های دو لول می توان گفت چون دو فشنگ در لوله ها وجود دارد، تیراندازی دو تیر پیاپی (تیر و پس تیر) جهت شکار انواع پرندگان امکان پذیر است. همچنین نظافت، نگهداری و تعویض لوله های اضافی آن ساده تر است. در ضمن اگر هنگام شکار یکی از لوله ها دچار اشکال شود، می توان از لوله دوم استفاده کرد.
باید اضافه کرد که چون در تفنگ های دو لول، قطر لوله ها در هر دو یکسان نیست امکان تیراندازی بهتر صورت می گیرد. این موضوع مربوطه به چوک (Choke) لوله تفنگ و پاترن (pattem) است. چوک به معنی میزان تنگی دهانه ی لوله در تفنگ های ساچمه زنی بوده و پاترن یعنی درصد میزان پخش ساچمه که در محاسبات در فاصله 40 متری روی هدف ثابتی به قطر 86 سانتی متر در نظر می گیرند. این بدین معنی است که هر قدر تعداد اصابت به هدف بیشتر باشد، احتمال اینکه بعضی از ساچمه ها به نقاط حساس شکار اصابت کرده و آن را از پا درآورند نیز بالاتر می رود.
فروشگاه مجاز اسلحه و مهمات شکاری ونک @Rvanak
هدف از وجود چوک در دهانه لوله، این است که مسیر حرکت ساچمه ها را کنترل کرده و آنها را به سمت هدف بفرستیم. وقتی طول قطر لوله یکنواخت باشد به آن تمام چوک (Choke Full) می گویند که پاترن (الگوی پخش) آن حداکثر 75 درصد است. این نوع لوله جهت مسابقات تیراندازی تراب و همچنین جهت شکار پرندگانی چون اردک کله سبز (Mallard) و غازها به کار می رود.
هر چقدر چوک لوله کمتر می شود درصد اصابت ساچمه ها پایین تر می آید. به طور مثال در حالت یک چهارم چوک (Cylinder Improved) درصد اصابت به هدف پایین آمده و حداکثر 45 درصد می شود. این مسئله در شکار خیلی مهم است. مثلاً اگر با تفنگ ساچمه زنی فول چوک یا حتّی سه چهارم چوک، بخواهید به فاصله کم مثلاً 20 متری تیراندازی کنید، چون پاترن بیش از حد متراکم است، حطای تیر زیاد شده و یا اگر هم اصابت کند، گوشت شکار به خاطر ساچمه های زیادی که به بدنش اصابت می کند، هدر می رود. به خاطر این کار، باید صبر شود که شکار فاصله بیشتری بگیرد و آنگاه شلیک صورت گیرد.
در تفنگ های دو لول معمولاً درجه ی چوک لوله ها با هم متفاوت است. مثلاً اگر درجه یکی از لوله ها یک دوم چوک (Modified)باشد، درجه چوک لوله دیگر سه چهارم چوک (Improved Modified) است. بدین ترتیب شکارچی می تواند برای مسافت های نزدیک از لوله گشادتر و برای مسافت های دورتر از لوله تنگ تر استفاده کند.
این هم یکی دیگر از مزایای تفنگ های دو لول است، زیرا در تک لول مجبور هستید فقط انواع ویژه ای از شکار را انجام دهید مگر آنکه لوله آن را عوض کنید و یا از چوک سرلوله. چوک سرلوله متغیر اتوماتیک، در تفنگ های مدل دستکش یا گلنگدنی کاربرد موثری دارد و معمولاً دارای دو درجه چوک هستند. بدین معنی که سپس از تیراندازی فشنگ اول، درجه چوک به طور اتوماتیک کوچکتر تنظیم می شود و تفنگ برای تیراندازی به مسافت دورتر آماده می شود.
فروشگاه مجاز خرید وفروش سلاح و مهمات ونک @Rvanak
قال رسول اللّه صلى الله عليه و آله:
لاتَخْتَلِفوا، فَإِنَّ مَنْ كانَ قَبْلَكُمُ اخْتَلَفوا فَهَلَكوا
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله می فرمایند:
باهم اختلاف نكنيد، كه پيشينيان شما دچار اختلاف شدند و نابود گشتند.
كنزالعمال، ح ۸۹۴