#سبک_زندگی #مبارزه_با_هوای_نفس #حدیث_زندگی 🌸 اول و آخرِ، تسلیم شدن در برابر هوای نفس 💠 امیرالمومنین امام على علیه‏ السلام فرمودند: 🌿 ایّاکُم وَ تَمَکُّنَ الهَوی مِنکُم فَاِنَّ اَوَّلَهُ فِتنَةٌ وَ آخِرَهُ مِحنَةٌ 🌷 از تسلیم شدن در مقابل هوای نفس خود بپرهیزید که اول آن فتنه است و آخر آن سختی است. 📚 میزان الحکمة، ج 10، ص 378 🆔 @ShamimeOfoq

#سبک_زندگی #مبارزه_با_هوای_نفس #راهکار #توصیه_عارفان 🌸 پنج گام عملی برای تهذیب اخلاقی 🌷 پنج گام عملی که زمینه را برای پرورش «فضائل اخلاقی» فراهم می سازد و انسان را به خدا نزدیکتر می سازد: 🍃 گام دوم: مشارطه منظور از «مشارطه» شرط کردن با نفس خویش است، با تذکرات و یادآوری هایی که همه روز تکرار شود، و بهترین وقت آن را بعد از فراغت از نماز صبح و نورانیت به انوار این عبادت بزرگ الهی دانسته اند. به این طریق، که نفس خویش را مخاطب قرار دهد و به او یاد آور شود که من جز سرمایه گرانبهای عمر، کالایی ندارم و اگر از دست برود، تمام هستی من از دست رفته، و با یاد آوری سوره شریفه «و العصر ان الانسان لفی خسر» به نفس خویش بگوید: با از دست رفتن این سرمایه، من گرفتار خسران عظیم می شوم، مگر این که کالایی از آن گرانبهاتر به دست آورم، کالایی که در همان سوره در ادامه آیات آمده است: «الا الذین آمنوا و عملوا الصالحات و تواصوا بالحق و تواصوا بالصبر؛ مگر کسانی که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده اند، و یکدیگر را به حق سفارش کرده و یکدیگر را به شکیبائی و استقامت توصیه نموده اند!» 🌺 باید به خود بگوید: فکر کن عمر تو پایان یافته و از مشاهده حوادث بعد از مرگ و دیدن حقایق تلخ و ناگواری که با کنار رفتن حجاب ها آشکار می شود، سخت پشیمان شده ای و فریاد برآورده ای «رب ارجعون لعلی اعمل صالحا فیما ترکت؛ ای (فرشتگان) پروردگار، شما را به خدا مرا باز گردانید تا عمل صالح انجام دهم در برابر کوتاهی هایی که کردم!» [سوره مؤمنون؛ آیه 100] باز فرض کن پاسخ منفی «کلّا؛ هرگز» را از آنها نشنیدی و به درخواست تو عمل کردند و امروز به جهان بازگشته ای، بگو چه کاری برای جبران کوتاهی ها و تقصیرات گذشته می خواهی انجام دهی؟! سپس به نفس خویش در مورد اعضای هفتگانه، یعنی چشم و گوش و زبان و دست و پا و شکم و فرج (شهوت جنسی)، نیز سفارش کن و بگو اینها خدمتگزاران تو، و سر بر فرمان تو دارند، آیا می دانی جهنم هفت در دارد و از هر دری گروه خاصی از مردم وارد می شوند؟ و آیا می دانی که این درهای هفتگانه احتمالاً برای کسانی است که با این اعضای هفتگانه عصیان کنند، بیا و با کنترل دقیق این اعضا، درهای دوزخ را به روی خود ببند، و درهای بهشت را به روی خود بگشا! و نیز سفارش مراقبت از اعضای خود را به نفس بنما، که این نعمت های بزرگ الهی را در طریق معصیت خداوند به کار نگیرد و این مواهب عظیم را تنها وسیله طاعت خداوند قرار دهد. «مشارطه» از گامهای مهمی است که برای تهذیب اخلاق برداشته می شود و بدون آن، ابرهای تیره و تار غفلت و غرور، سایه تاریک و شوم خود را بر دل و جان آدمی می افکند، و نجات او بسیار مشکل است. 📚 آیت الله مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ج1، ص 247 تا 249 🆔 @ShamimeOfoq

#سبک_زندگی #مبارزه_با_هوای_نفس #قرآن_و_زندگی 🍃 پرهیز از غفلت، از راه های درمان هوای نفس 🌺 و اذْكُرْ رَبَّكَ فِی نَفْسِكَ تَضَرُّعًا وَ خِیفَةً وَ دُونَ الْجَهْرِ مِنَ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَ الْآصَالِ وَ لَا تَكُنْ مِنَ الْغَافِلِینَ 🌸 پروردگارت را در دل خود از روی تضرع و خوف و آهسته و آرام، صبحگاهان و شامگاهان یاد كن! و از غافلان مباش! ✍️ سوره اعراف، آیه 205 🌷 توضیح آیه: یكی از مهم ترین عوامل پیروی از هوا و هوس، غفلت آدمی است. در آیات قرآن مجید برای پیشگیری از غفلت و بی خبری، مداومت به ذكر حق پیشنهاد شده و در صورت ابتلا به این بیماری، به مراقبت كامل دستور داده شده است. بر همین اساس، خداوند از بندگان صالح و هشیار خویش می خواهد صبح گاهان و شام گاهان به ذكر حق بپردازند و از غافلان نباشند. 🆔 @ShamimeOfoq

#سبک_زندگی #مبارزه_با_هوای_نفس #حدیث_زندگی 🌸 بدترین دشمن برای انسان، پیروی از هواهای نفسانی 💠 امام صادق علیه السلام فرمودند: 🌿 احذَرُوا اَهواءَکُم کَما تَحذَرونَ اَعداءَکُم فَلَیسَ شَئٌ اَعدی لِلرِّجالِ مِن اتِّباع اَهواءِهِم وَ حَصائِدِ اَلسِنَتِهِم 🌷 از هوای نفستان بپرهیزید، همانگونه که از دشمنانتان دوری می کنید، که هیچ دشمنی برای انسان بدتر از پیروی هواهای نفسانی و گفتار بیهوده درباره دیگران نیست. 📚 کافی، ج 2، ص 335 🆔 @ShamimeOfoq

#سبک_زندگی #مبارزه_با_هوای_نفس #حدیث_زندگی #راهکار #توصیه_عارفان 🌸 پنج گام عملی برای تهذیب اخلاقی 🌷 پنج گام عملی که زمینه را برای پرورش «فضائل اخلاقی» فراهم می سازد و انسان را به خدا نزدیکتر می سازد: 🍃 گام سوم: مراقبه «مراقبه» به معنای «مراقبت از خویشتن» و مرحله ای است که رهروان راه حق و سالکان طریق الی الله باید بعد از «مشارطه» و عهد و پیمان بستن با خود و خدای خویش، جهت اطاعت و بندگی حق و تهذیب نفس، به طور مداوم مراقب خود باشند که این پیمان الهی شکسته نشود و درست همانند طلبکاری که از همپیمانانش مطالبه پرداخت دیون می کند، از نفس خویش مطالبه وفای به این عهد الهی را بنماید. 💠 در آیه 14 سوره علق می خوانیم: «الم یعلم بان الله یری؛ آیا انسان نمی داند که خداوند (همه اعمالش را) می بیند؟» 💠 در آیه 21 سوره سبا آمده است: «و ربک علی کل شیء حفیظ؛ پروردگار تو نگهبان و مراقب هر چیز است». 🌺 سالکان راه خدا و رهروان راه دوست که پیوسته در طریق تقوا و تهذیب نفوس گام برمی دارند، مراقب اعمالشان هستند. این مراقبت از درون می جوشد، نه از برون. و به همین دلیل، تأثیر آن بسیار زیاد و نقش آن فوق العاده مهم است. در حقیقت انسان در این دنیا شبیه کسی است که دارای گوهری گرانبها است و از یک بازار آشفته می گذرد و می خواهد با آن بهترین کالا را تهیه کند. در حالی که اطرافش را دزدان و شیادان گرفته اند. چنین کسی اگر لحظه ای از سرمایه نفیس خویش غافل گردد، آن را به غارت می برند و او می ماند و یک عالم اندوه و افسوس. شیاطین جن و انس در این جهان انسان را احاطه کرده اند و هوا و هوسهای درون او را به سوی خود می خوانند. اگر انسان، خودش را به خدا نسپارد و مراقب اعمال خویش نباشد، سرمایه ایمان و تقوای او به غارت می رود و دست خالی از این جهان به سرای دیگر منتقل خواهد شد. 💠 امام صادق علیه السلام فرمود: 🌿 «کسی که مراقب قلبش در برابر غفلت، و نفسش در برابر شهوت، و عقلش در مقابل جهل باشد، نام او در دفتر بیداران و آگاهان ثبت می شود، و آن کسی که مراقب عملش از نفوذ هواپرستی و دینش از نفوذ بدعت، و مالش از آلودگی به حرام بوده باشد، در زمره صالحان است». ✍️ [بحارالانوار، ج67، ص68] 💠 امیرمؤمنان علی علیه السلام فرمود: 🌿 «خدارحمت کند کسی را که (دراعمال خویش) مراقب پروردگارش باشد، واز گناه بپرهیزد و با هوای نفس خویش مبارزه کند و آرزوهای واهی را تکذیب نماید». ✍️ [بحارالانوار، ج74، ص349] 🌼 آری! «مراقبت» از خویشتن یعنی، مراقب اعمال و اخلاق خویش بودن و نظارت دقیق بر آن داشتن و همه روز و در همه حال و در هر جا به کارهایی که از وی سر می زند، توجه کند. 📚 آیت الله مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ج1، ص252 و 253 🆔 @ShamimeOfoq

#سبک_زندگی #مبارزه_با_هوای_نفس #حدیث_زندگی 🌸 غلبه بر هوای نفس 💠 حضرت سلیمان نبی علیه السلام فرمود: 🌿 انَّ الغالِبَ لِهَواهُ اَشَدُّ مِنَ الّذی یَفتَحُ المَدینَةَ وَحدَهُ 🌷 کسی که بر هوای نفس خود غلبه پیدا می کند، از کسی که شهری را به تنهایی فتح می کند، نیرومندتر و قهرمان تر است. ✍️ میزان الحکمة، ج10 ، ص 387 🆔 @ShamimeOfoq

#سبک_زندگی #مبارزه_با_هوای_نفس #حدیث_زندگی #راهکار #توصیه_عارفان 🌸 پنج گام عملی برای تهذیب اخلاقی 🌷 پنج گام عملی که زمینه را برای پرورش «فضائل اخلاقی» فراهم می سازد و انسان را به خدا نزدیکتر می سازد: 🍃 گام چهارم: محاسبه 🌺 چهارمین گامی که علمای اخلاق برای رهروان این راه ذکر کرده اند، محاسبه است. منظور این است که هر کس در پایان هر سال یا ماه و هفته و یا در پایان هر روز به محاسبه کارهای خویشتن بپردازد و عملکرد خود را در زمینه خوبی ها و بدی ها، اطاعت و عصیان، خداپرستی و هواپرستی دقیقاً مورد محاسبه قرار دهد. درست مانند تاجر موشکاف و دقیقی که همه روز یا هر هفته و هر ماه و هر سال به حسابرسی تجارتخانه خود می پردازد و سود و زیان خویش را از دفاتر تجاری بیرون می کشد و ترازنامه و بیلان تنظیم می کند، به یک محاسبه الهی و معنوی دست زند و همین کار را در مورد اعمال و اخلاق خویش انجام دهد. روشن است محاسبه چه در امر دین باشد یا دنیا یکی از دو فایده مهم را دارد: اگر صورتحساب، سود کلانی را نشان دهد، دلیل بر صحت عمل و درستی راه و لزوم تعقیب آن است؛ و هر گاه زیان مهمی را نشان دهد دلیل بر وجود بحران و خطر و احتمالاً افراد مغرض و دزد و خائن و یا خطا کار و ناآگاه در تجارتخانه اوست که باید هر چه زودتر برای اصلاح آن وضع کوشید. 💠 در حدیث معروف رسول خدا صلی الله علیه و آله می خوانیم: 🌿 «حاسبوا انفسکم قبل ان تحاسبوا و زنوها قبل ان توزنوا و تجهزوا للعرض الاکبر؛ 🌷 خویشتن را محاسبه کنید پیش از آن که به حساب شما برسند و خویش را وزن کنید قبل از آن که شما را وزن کنند! (و ارزش خود را تعیین کنید پیش از آن که ارزش شما را تعیین نمایند) و آماده شوید برای عرضه بزرگ (روز قیامت)». ✍️ [بحارالانوار، ج67، ص73] 💠 در حدیثی از امیرمؤمنان علی علیه السلام می خوانیم: 🌿 «من حاسب نفسه وقف علی عیوبه و احاط بذنوبه و استقال الذنوب و اصلح العیوب؛ 🌷 کسی که محاسبه نفس خویشتن کند، بر عیوب خویش واقف می شود، و از گناهانش با خبر می گردد (و به دنبال آن) از گناه توبه می کند، و عیوب را اصلاح می نماید». ✍️ [غرر الحکم] 📚 آیت الله مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ج1، ص254 تا 259 🆔 @ShamimeOfoq

#سبک_زندگی #مبارزه_با_هوای_نفس #حدیث_زندگی 🌸 شجاع ترین مردم کیست؟ 💠 رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: 🌿 أشجَعُ النّاسِ مَن غَلَبَ هَواهُ 🌷 شجاع ترین مردم، كسى است كه بر هوای نفس خود غلبه کند. 📚 منتخب میزان الحكمه، 588 🆔 @ShamimeOfoq

#سبک_زندگی #مبارزه_با_هوای_نفس #حدیث_زندگی #راهکار #توصیه_عارفان 🌸 پنج گام عملی برای تهذیب اخلاقی 🌷 پنج گام عملی که زمینه را برای پرورش «فضائل اخلاقی» فراهم می سازد و انسان را به خدا نزدیکتر می سازد: 🍃 گام پنجم: معاتبه و معاقبه (سرزنش کردن و کیفر دادن) 🌺 معاتبه و معاقبه یعنی سرزنش و مجازات نفس در برابر خطاها و خلاف هایی که از او سرزده است. کسانی که در مسیر قرب خدا گام برمی دارند و به سیر و سلوک مشغولند، در برابر نفس سرکش باید چنین کنند. در غیر این صورت، محاسبه (مرحله چهارم) نتیجه معکوس می دهد و موجب جرأت و جسارت بیشتر در نفس می شود. معاقبه، سلسله مراتبی دارد که از ملامت شروع می شود، سپس به مراحل شدیدتر مانند محروم کردن خویشتن از بعضی لذائذ زندگی در یک مدت معین منتهی می شود. 💠 امیر مؤمنان علی علیه السلام در اوصاف برجسته متقین و پرهیزکاران که در نهج البلاغه می فرماید: 🌿 «هرگاه نفس او در انجام وظایفی که خوش ندارد، سرکشی کند (و به راه گناه برود) او هم از آنچه دوست دارد محرومش می سازد (و از این طریق نفس سرکش را مجازات می کند)». ✍️ [نهج البلاغه، خطبه193] 💠 و نیز از آن حضرت آمده است: 🌿 «آن کس که نفس خویشتن را مذمت (و سرزنش) کند سبب اصلاح آن را فراهم کرده، و آن کس که خویشتن را مدح و ثنا گوید، گویی خود را ذبح کرده است». ✍️ [غرر الحکم] 🌼 مسأله «معاقبه» و کیفرهای مناسب، به آن معنی نیست که اعمال مرتاضان و بعضی از صوفیان منحرف تأیید شود که مثلاً انسان برای ریاضت نفس یا جبران خطاهایی که از او سرزده، دست به اعمال خشونتبار نسبت به خویشتن بزند و مجازاتهای خطرناک و ابلهانه ای نسبت به خود انجام دهد، بلکه منظور از «معاقبه» کارهایی مانند روزه گرفتن، تعطیل کردن برنامه هایی که در معرض هوی و هوس است و محروم ساختن خویشتن از پاره ای لذات مادی و امثال آنهاست. 💠 به گفته مرحوم نراقی: 🌿 «اگر کار خلافی از او سر زد در مقام تنبیه خود بر آید؛ مثلاً تن به عبادات سنگین و انفاق اموالی که مورد علاقه اوست بدهد، اگر لقمه حرام یا مشتبهی خورده خویشتن را مقداری گرسنگی دهد و اگر زبان به غیبت مسلمانی گشوده، مدح او کند یا با سکوت، خود را تنبیه، یا با ذکر خدا آن را جبران نماید؛ اگر شخص فقیر و تنگدستی را کوچک شمرده و نسبت به او توهین کرده، مال فراوانی را به او ببخشد، و همچنین نسبت به سایر معاصی و تقصیرات در مقام جبران برآید». ✍️ [معراج السعاده، ص703] 📚 آیت الله مکارم شیرازی، اخلاق در قرآن، ج1، ص262 تا 266 🆔 @ShamimeOfoq

#سبک_زندگی #مبارزه_با_هوای_نفس #حدیث_زندگی 🌸 جهاد با نفس امّاره در بیان حضرت سیدالشهدا علیه السلام 💠 امام حسین علیه السلام فرمودند: 🌿 الجِهادُ على أرْبَعَةِ أوْجُهٍ: فجِهادانِ فَرْضٌ ... فأمّا أحَدُ الفَرْضَینِ فجِهادُ الرَّجُلِ نَفْسَهُ عن مَعاصِ اللّهِ و هو مِنْ أعْظَمِ الجِهادِ وَ مُجاهَدَةُ الّذین یَلُونَكُمْ مِنَ الكُفّارِ فَرْضٌ ... 🌷 جهاد چهارگونه است: دو گونه آن فریضه (واجب) است... امّا آن دو جهاد كه فریضه اند: یكى جهادِ آدمى با نَفْسِ خویش است در بازداشتن نَفْس از نافرمانى هاى نسبت به خدا، كه بزرگترین جهاد است، و دیگرى پیكار (و جهاد) با كافرانى كه هم مرز شمایند كه آن نیز فریضه است... 📚 تحف العقول، ص243 🆔 @ShamimeOfoq

#سبک_زندگی #مبارزه_با_هوای_نفس #حدیث_زندگی #راهکار #توصیه_عارفان 🌸 درس امام حسین علیه السلام: فریب هوای نفس و محبت دنیا را نخورید 🍃 چرا انسان از موافقت با هوای نفس لذت برده و آرام می گیرد؟ زیرا آدمی خیر و نفعش را در این می ‏بیند که هر کاری، همسو با شهوت و غضبش باشد. غافل از اینکه اگر این شهوت و غضب در این عالم ماده، افسار گسیخته عمل کند، هیچگاه سیر نمی شود و هر روز هم طلبش بیشتر می شود. چون خواسته و هواهای نفسانی، تمام شدنی نیست. این خواسته ها (چه مال و چه ریاست) اصلاً مربوط به عقل و انسانیت نمی‏ شود، بلکه مربوط به بعد حیوانیت است. این طور نیست که این چیزها برای انسان باقی بماند. هر چه که باشد، با فرا رسیدن اجل می رود. 💠 امام حسین علیه السلام در سخنرانی اوّل در برابر کوفیان، بعد از آنکه خودشان را معرفی فرمودند، این جملات را گفتند: 🌿 «بندگان خدا! تقوا پیشه کنید و از دنیا برحذر باشید! خودتان را در برابر آن بپایید!». 💠 امام حسین علیه السلام فرمود مواظب این مظاهر مادیّت باش! «چرا که اگر بنا بود برای کسی باقی بماند، یا کسی در این دنیا جاودان بماند، انبیاء الهی سزاوارتر بودند که باقی بمانند و از دنیا خشنود شوند». بعد می ‏فرماید: «ولی خداوند دنیا را برای پایان یافتن و فنا خلق کرده است». 🌺 می‏ دانید چرا حضرت این حرف ها را به آنها می‏ گوید؟ می‏ خواهد بگوید: ای بدبخت‏ها، ای بی چاره‏ ها، اگر پول شما را فریب داده، روزی تو آن را می‏ گذاری و می‏ روی! اگر ریاست موافق با خواسته های حیوانی تو است و تو را فریب داده، بدان که این هم می ماند و تو می روی. اگر انسان روش رفتاری‏اش را مطابق شریعت کند، تقوای الهی برایش پیدا می‏ شود. تقوی که پیدا شد، رستگار می شوی. امام حسین علیه السلام می‏ گوید اگر تقوا داشته باشید، چون سر عقل می ‏آیید و از خلاف کاری‏ دست برمی ‏دارید، دیگر نمی‏ آیید با پسر پیغمبر بجنگید. امام با مسأله به صورت ریشه‏ ای برخورد می‏ کند. بی تقوایی و فریب خوردگی نسبت به مظاهر دنیا ریشه دشمنی آنها بود. حضرت فرمودند: شما مظاهر دنیا را دیده اید و حواستان پرت شده است. 🌼 لذا امام حسین علیه السلام بالاترین را درس را به ابناء بشر داد. او گفت: ای انسان! فریب مادیت را نخور! که اینها عقلت را می‏رباید و دیگر نمی‏توانی حق را از باطل تشخیص دهی. شما را از انسانیت دور می‏ کند. 📚 آیت الله مجتبی تهرانی رحمه الله، 26 آذر 1389 🆔 @ShamimeOfoq

#سبک_زندگی #مبارزه_با_هوای_نفس #حدیث_زندگی #راهکار #توصیه_عارفان 🌸 تهذیب نفس با التماس به درگاه خدا برای توفیق، و تلاش امکان پذیر است 🍃 مرحوم حاج آقا حسین فاطمی (از شاگردان مرحوم میرزا جواد ملکی تبریزی) خیلی روی این مطلب تأکید می کرد که خداوند متعال در سوره مبارکه شمس، یازده قسم آورده و بعد از این قسم ها، فرموده کسی که تزکیه نفس کرد، رستگار می شود: 🌺 «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ‏. وَ الشَّمْسِ وَ ضُحئهَا وَ الْقَمَرِ إِذَا تَلَئهَا وَ النهَّارِ إِذَا جَلَّئهَا وَ الَّیلِ إِذَا یغْشَئهَا وَ السَّمَاءِ وَ مَا بَنَئهَا وَ الْأَرْضِ وَ مَا طحَئهَا وَ نَفْسٍ وَ مَا سَوَّئهَا فَأَلهْمَهَا فجُورَهَا وَ تَقْوَئهَا قَدْ أَفْلَحَ مَن زَكَّئهَا». 🌼 بدون تزکیه و تهذیب نفس، رسیدن به فلاح و رستگاری ممکن نیست. بدون مواظبت و مراقبت و ریاضت برای ساختن نفس، این نفس درست شدنی نیست. نباید نفس را رها کرد. 💠 كانَ رسولُ اللّهِ صلى الله علیه و آله إذا قَرَأ هذِهِ الآیةَ «قَدْ أفْلَحَ مَنْ زَكّاها» وَقَفَ ثُمّ قالَ: اللَّهُمَّ آتِ‏ نَفسِی‏ تَقواها، أنتَ وَلِیها و مَولاها، و زَكِّها و أنتَ خَیرُ مَن زَكّاها. 🌿 پیامبر خدا صلى الله علیه و آله هرگاه آیه «رستگار شد، كسى كه نفْس را تزكیه كرد» را مى‏خواند، درنگ مى‏كرد و سپس مى‏گفت: خدایا! نفْس مرا تقوا عطا فرما، كه تو سرپرست و مولاى آنى، و آن را پاك و تزكیه فرما، كه براى تزكیه آن تو بهترینى. ✍️ [میزان الحكمة، ج‏۵، ص۳۱] 🌷 نکته مهم این است که وقتی حضرت به این آیه می رسیدند، صبر می کردند و دعای فوق را می خواندند. خودسازی علاوه بر تلاش و ریاضت و مجاهدت نیاز به التماس و دعا و تضرع به درگاه الهی و دستگیری خدا هم دارد. بدون کمک و توفیق الهی امکان ندارد انسان بتواند با مجاهدتِ تنها، خودسازی کند. علاقمندان به سیر و سلوک، این دو جهت را باید رعایت کنند: اوّل، التماس به درگاه خدا برای توفیق. دوم، تلاش. بدون این دو، تهذیب امکان پذیر نیست. 📚 منبع: آیت الله ری شهری، سایت reyshahri.ir 🆔 @ShamimeOfoq