#بصیرت_عاشورایی_1400
#سبک_زندگی_حسینی
#پیامهای_احیاگری
#پیامهای_احیاگری_عاشورا
#جواد_محدثی
احیای عاشورا
در حدیثی آمده كه امام باقر علیه السلام به پیروان خویش چنین دستور می داد:
«بر حسین علیه السلام ندبه و گریه كنند، به اهل خانه دستور داده شود كه بر حسین بگریند و در خانه ها، مراسم گریه و عزاداری و ناله سر دادن در غم حسین علیه السلام باشد، و اهل خانه و شیعیان به یكدیگر تعزیت و تسلیت گویند.» [وسائل الشیعه، ج 10، ص 468].
این برنامه ها برای جلوگیری از فراموش شدن عاشوراست و سبب «احیاء امر» است. چیزی كه خود معصومین علیه السلام تأكید داشتند خط و برنامه و هدف و «امر» ما را زنده نگهدارید.
امام خمینی رحمه الله درباره اینگونه برنامه ها نیز فرموده است:
«این مجالسی كه در طول تاریخ برپا بوده و با دستور ائمّه علیه السلام این مجالس بوده است... ائمه این قدر اصرار كردند به اینكه مجمع داشته باشید، گریه بكنید، چه بكنید، برای اینكه این حفظ می كند كیان مذهب ما را...». [صحیفه نور، ج 10، ص 217].
🆔 @ShamimeOfoq
شمیم افق
#بصیرت_عاشورایی_1400
#سبک_زندگی_حسینی
#پیامهای_احیاگری
#پیامهای_احیاگری_عاشورا
#جواد_محدثی
احیای عاشورا
در آن شرایط خفقان بار كه از سوی امویان و عباسیان نسبت به خط اهل بیت علیه السلام اعمال می شد، اینگونه مجالس و نوحه ها و محفل های ذِكر و احیاگری، حسّ عدالت خواهی و انتقام جویی از ستمگران را در جان عزاداران زنده می كرد و عرصه را برای ظالمان نیز تنگ می ساخت، چون هر كدام از اینها فریاد اعتراضی بر ضدّ ظلم و تلاشی برای احیای یاد ستمدیدگان و شهیدان بود و علاوه بر بُعد عاطفی، بُعد سیاسی هم داشت. امام امّت می فرمود: «مسأله، مسأله گریه نیست، مسأله، مسأله تباكی نیست، مسأله، مسأله سیاسی است كه ائمّه با همان دید الهی كه داشتند، می خواستند كه این ملّتها را با هم بسیج كنند و یكپارچه كنند، از راههای مختلف اینها را یكپارچه كنند تا آسیب پذیر نباشد.» [همان، ج 13، ص 153].
«گریه كردن بر شهید، نگهداشتن، زنده نگهداشتن نهضت است.» [صحیفه نور، ج 10، ص 31].
«این كه برای عزاداری، برای مجالس عزا، برای نوحه خوانی، برای اینها اینهمه ثواب داده شده است، علاوه بر آن امور عبادی اش و روحانی اش، یك مسأله مهمّ سیاسی در كار بوده است. آن روز كه این روایات صادر شده است، روزی بوده است كه این فرقه ناجیه مبتلا بودند به حكومت اموی و بیشتر عباسی و یك جمعیت بسیار كمی، یك اقلیت كمی در مقابل قدرت های بزرگ. در آن وقت، برای سازمان دادن به فعالیتِ سیاسی این اقلیت، یك راهی درست كردند كه این راه، خودش سازمان ده است... شیعیان با اقلّیت آن وقت، اجتماع می كردند و شاید بسیاری از آنها هم كه نمی دانستند مطلب چه هست، ولی مطلب سازماندهی یك گروه اقلیت در مقابل آن اكثریت ها و در طول تاریخ این مجالس عزا كه یك سازماندهی سرتاسری كشورها هست، كشورهای اسلامی هست، و در ایران كه مهد تشیع و اسلام و شیعه هست، در مقابل حكومت هایی كه پیش می آمدند و بنای این را داشتند كه اساس اسلام را از بین ببرند، اساس روحانیت را از بین ببرند، آن چیزی كه در مقابل اینها، آنها را می ترساند، این مجالس عزا و این دستجات بود.» [همان، ج 16، ص 217].
«سنّت سوگواری برای امام حسین علیه السلام و شهدای عاشورا هم نگهبان حقیقتِ آن حادثه الهام بخش است، هم در سایه حفظ و حیات و بقای آن خاطره، نگهبانی از دین و ارزشهای اسلامی نهفته است.»
🆔 @ShamimeOfoq
#بصیرت_عاشورایی_1400
#سبک_زندگی_حسینی
#پیامهای_احیاگری
#پیامهای_احیاگری_عاشورا
#جواد_محدثی
زیارت كربلا
جلوه دیگری از احیاگری نسبت به قیام عاشورا، حضور در كنار تربت آن احیاگران دین و زیارت مرقد امام حسین علیه السلام در كربلاست. غیر از آثار تربیتی، روحی و سازندگی های معنوی و اخلاقی كه در زیارتِ تربت پاكان و مزار اولیای دین نهفته است، زیارت كربلا ویژگی دیگری هم دارد و آن بهره گرفتن از این كانون شور و حماسه برای مبارزه در راه حق و جانفشانی در راه دین و خداست.
🆔 @ShamimeOfoq
#بصیرت_عاشورایی_1400
#سبک_زندگی_حسینی
#پیامهای_احیاگری
#پیامهای_احیاگری_عاشورا
#جواد_محدثی
زیارت كربلا
علی رغم ممنوعیت هایی كه از سوی خلفای اموی و عباسی نسبت به زیارت كربلا انجام می گرفت، امامان پیوسته به آن تشویق و توصیه می كردند و با بیان فضایل بیشمار برای زائران قبر سیدالشهدا علیه السلام، برنامه داشتند كه این كانون معنویت و شور و حماسه، پیوسته زنده و مطرح بماند و آن را یكی از نشانه های هم خطّی با امامان و وفای به عهد و بیعت شیعه با ائمّه علیه السلام می دانستند.
امام صادق علیه السلام فرمود: «منْ لَمْ یأتِ قبرَ الْحسین علیه السلام وَ هوَ یزْعمُ اَنَّهُ لَنا شیعَةٌ حَتّی یمُوتَ فَلَیسَ هُوَ لَنا بِشیعَةٍ؛ كسی كه به زیارت حسین بن علی علیه السلام نرود تا بمیرد، هر چند خود را شیعه ما بپندارد، شیعه و پیرو ما نیست.» [وسائل الشیعه، ج 10، ص 336].
در روایت دیگری فرموده است: «زَیارَةُ الْحسینِ بنِ علِی واجبةٌ علی كلِّ منْ یقرُّ لِلْحسینِ بالاْمامةِ منَ اللّه عَزَّوَجَلَّ» [همان، ص 346].
هركس كه به امامت حسین بن علی علیه السلام از ناحیه خداوند متعال معتقد است، زیارت آن حضرت بر او واجب است.
🆔 @ShamimeOfoq
#بصیرت_عاشورایی_1400
#سبک_زندگی_حسینی
#پیامهای_احیاگری
#پیامهای_احیاگری_عاشورا
#جواد_محدثی
زیارت كربلا
دعوتی كه از سوی ائمه نسبت زیارت امام حسین علیه السلام انجام گرفته و حتّی در شرایط خوف و خطر و ناامنی فضیلت و ثواب بیشتری برای آن بیان شده است، نشانه نقش احیاگری زیارت نسبت به حماسه عاشورا و ارزش ها و پیام های آن است.
امام صادق علیه السلام به ابن بُكیر كه درباره خوفناك بودن راه و منطقه زیارتی سیدالشهدا علیه السلام سخن می گفت، فرمود: «ای ابن بكیر! آیا دوست نداری خداوند، تو را در راه ما ترسان ببیند؟ آیا نمی دانی كه هر كس به خاطر ما در هراس و بیم افتد، خداوند او را در سایه عرش خویش قرار می دهد؟» [كامل الزیارات، ص 126، وسائل الشیعه، ج 10، ص 356].
در حدیث دیگری امام صادق علیه السلام به محمد بن مسلم درباره همین مسأله فرمود: «ما كانَ مِنْ هذا اَشدَّ فَالثَّوابُ فیهِ عَلی قَدْرِ الْخَوْفِ وَ مَنْ خافَ فی اِتْیانِهِ آمَنَ اللّهُ رَوْعَتَهُ یوْمَ یقُومُ النّاسُ لِرَبِّ الْعالَمینَ» [بحارالانوار، ج 98، ص 11]. هر چه این مسأله، دشوارتر و پرمخاطره تر باشد، پاداش زیارت هم به اندازه آن هراس است.
هر كس در راه زیارت حسین علیه السلام به خطر و هراس افتد، خداوند او را از ترس و وحشت در روز قیامت، ایمن می سازد. و در حدیثی فرمود: «ایتُوا قَبْرَ الْحُسَینِ كُلَّ سَنَةٍ مَرَّةً؛ سالی یك بار به زیارت قبر امام حسین علیه السلام بروید.» [همان، ص 13].
🆔 @ShamimeOfoq
#بصیرت_عاشورایی_1400
#سبک_زندگی_حسینی
#پیامهای_احیاگری
#پیامهای_احیاگری_عاشورا
#جواد_محدثی
زیارت كربلا
زیارت كربلا ازآنجا كه منشاء حركت و نهضت و تجمع هواداران انقلابی اهل بیت علیه السلام بود، پیوسته محدود و ممنوع بود و زائران، آرامش و آزادی كامل نداشتند. پس از قیام زید بن علی در كوفه و شهادتش در سال 121 هجری منع و مراقبت نسبت به زیارت كربلا بیشتر شد و هشام بن عبدالملك، مأمورانی برای كنترل رفت و آمدها بر آنجا گماشت. [تاریخ النیاحة علی الامام الشهید، ج 1، ص 126]
در زمان هارون الرشید و متوكل بارها قبر حسین بن علی علیه السلام را تخریب و زیارت را ممنوع كردند. حتی در زمان هارون، درختِ سدری را كه در آن حوالی، نشانه قبر حسین علیه السلام بود، قطع كردند، تا مردم جای قبر را گم كنند و دیگر آنجا تجمّع نكنند. [تاریخ الشیعه، محمدحسین المظفّری، ص 89].
به دستور متوكل، هفده بار قبر امام حسین علیه السلام را خراب كردند. [تتمة المنتهی، ص 241]
ولی سختگیری های مدام خلفا هرگز نتوانست رابطه مردم را با قبر الهام بخش حسین بن علی علیه السلام قطع كند. مأموران و والیان به متوكّل خبر می دادند كه مردم در سرزمین نینوا برای زیارت قبر حسین علیه السلام جمع می شوند و از این رهگذر، جمعیت انبوهی پدید می آید و كانون خطری تشكیل می شود. او هم مأموران خود را گسیل می داشت تا مردم را متفرّق كنند و آثار قبر را ویران سازند و در كمین زائران سیدالشهدا علیه السلام بنشینند. [تراث كربلا، ص 34].
🆔 @ShamimeOfoq
#بصیرت_عاشورایی_1400
#سبک_زندگی_حسینی
#پیامهای_احیاگری
#پیامهای_احیاگری_عاشورا
#جواد_محدثی
زیارت كربلا
در دستورهای دینی، سفارش شده كه كام نوزادان خویش را با تربت سیدالشهدا علیه السلام و آب فرات بردارید. از جمله امام صادق علیه السلام فرمود: «حَنِّكُوا اَولادَكم بِتُربَةِ الْحُسَینِ فانّها اَمانٌی؛ كام فرزندانتان را با تربت حسین بردارید، چرا كه آن امان است.» [وسائل الشیعه، ج 10، ص 410]. در مورد آب فرات هم اینگونه احادیث آمده است.
فضیلت سجده بر تربت سیدالشهدا علیه السلام و ذكر گفتن با مهری كه از تربت امام حسین علیه السلام ساخته شده باشد نیز روایات متعدّدی داریم. حتّی امام صادق علیه السلام كیسه ای داشت كه در آن تربت امام حسین علیه السلام بود. هنگام نماز بر آن تربت سجده می كرد ومی فرمود: «سجده بر تربت حسین، حجاب های هفتگانه را كنار می زند.» [بحارالانوار، ج 82، ص 153 و334].
اینگونه انس و الفت با تربت شهید كربلا، احیاگر آن حماسه هاست. به بیان علاّمه امینی: «آیا بهتر نیست كه محلّ سجود، از خاك و تربتی قرار داده شود كه در آن، چشمه های خونی جوشیده است كه رنگ خدایی داشته است؟ تربتی آمیخته با خون كسی كه خداوند، او را پاك قرار داده و محبت او را اجر رسالت محمد صلّی الله علیه و آله شمرده، خاكی كه با خون سرور جوانان بهشت و ودیعه محبوب پیامبر و خدا عجین گشته است.» [سیرتنا وسنّتنا، ص 166]
🆔 @ShamimeOfoq
#بصیرت_عاشورایی_1400
#سبک_زندگی_حسینی
#پیامهای_احیاگری
#پیامهای_احیاگری_عاشورا
#جواد_محدثی
زیارت كربلا
نكته دیگری كه در زیارت نهفته است، مفاهیم بلند و آموزنده ای است كه در متن زیارتنامه ها نهفته است. پیشوایان دین با آموزش این متون به شیعه، یادآور ارزش های دینی و مفاهیم ارزشی نیز بودند. بررسی محتوایی این زیارتنامه ها روشنگر بسیاری از نكته هاست. علاوه بر آنكه افشاگر ستم آل امیه نسبت به دودمان رسالت است و علاوه بر آنكه ترسیم روشنی از چهره نورانی و شخصیت الهام بخش شهدا دارد، الهام بخش درس های اخلاق و معرفت و ایمان نیز می باشد. از سوی دیگر روشنگر موضع و خطّ فكری و عملی زائر است و جناح حق گرای او را نشان می دهد.
در یك مرور گذرا به متون زیارت، با این واژه ها و مفاهیم روبه رومی شویم: محبّت، مودّت، موالات، اطاعت، صلوات، سلام، لعن، عهد، شفاعت، توسل، وفا، جهاد، دعوت، نصرت، تسلیم، تصدیق، صبر، تولّی، تبرّی، مواسات، زیارت، نماز، زكات، امر به معروف و نهی از منكر، تبلیغ، وراثت، مساعدت، معاونت، سعادت، رضا، خونخواهی، جنگ و صلح، تقرّب به خدا، برائت از دشمنان، ولایت، فوز، نصیحت، فدا شدن و... دهها عنوان دیگر.
🆔 @ShamimeOfoq
#بصیرت_عاشورایی_1400
#سبک_زندگی_حسینی
#پیامهای_احیاگری
#پیامهای_احیاگری_عاشورا
#جواد_محدثی
زیارت كربلا
شوق زیارت، پیوسته عامل برانگیزنده شیعه در ابراز محبت و ولایت خویش نسبت به امامان معصوم علیهم السلام و شهدای كربلا بوده است. این فرهنگ در طول قرن ها همچنان در خانواده های موالی اهل بیت علیهم السلام، به عنوان گوهری نفیس، نسل به نسل حفظ شده است. به دلیل همین آثار و بركات نهفته در پیوند با تربت شهید و كربلای حسین علیه السلام، امامان تشویق به زیارت كرده اند تا آن حماسه های خونین، ماندگار وتأثیرگذار بماند. باز هم نوعی احیاگری نسبت به فرهنگ و پیام عاشورا.
نقش اینگونه پیوندها و گرایش ها به تربت حسینی و تعظیم شعائر و مراسم عزاداری و نوحه و گریه بر سالار شهیدان، در تاریخ انقلاب اسلامی و سال های دفاع مقدّس نیز مشهود بود و از عناصر مهمّ روحیه بخشی و الگو بودن برای رزمندگان، همان فرهنگ شهادت و زیارت بود و آرزوی بسیجیان رزمنده آن بود كه: یا زیارت یا شهادت. پیام عاشورا و دستورالعمل های ائمّه علیهم السلام نسبت به احیای آن حماسه و یادكرد مداوم از آن خون های مطهّر، آن است كه پیوسته باید الهام بخشی خون شهید و مزار شهید و نام و یاد شهید، مورد بهره گیری قرار گیرد و برای تداوم فرهنگ شهادت و حفظ و ماندگاری میراث آنان، بزرگداشت و یادبود و مجالس و تكریم و خاطره گویی و بكارگیری قلم و هنر و شعر و ادبیات، هرگز فراموش نشود.
🆔 @ShamimeOfoq
شمیم افق
#بصیرت_عاشورایی_1400
#سبک_زندگی_حسینی
#پیام_به_بانوان
#پیامهای_عاشورا_به_بانوان
#جواد_محدثی
پیام به بانوان
عاشورا را نمی توان در قلمرو قشر خاصّی محدود كرد. تأثیر و درس های آن برای همگان است. از این رو پیام هایی هم كه در این كتاب مطرح شده است، عامّ است و به یك صورت برای زنان و مردان و پیران و جوانان مطرح می شود. ولی ... از آنجا كه نیمی از افراد جامعه را بانوان و دختران تشكیل می دهند، و از آنجا كه در نهضت عاشورا سهمی عمده و قابل ملاحظه بر دوش بانوان كاروان حسینی استوار بود و عاشورا، ماندگاری خود را تا حدّ زیادی مرهون فداكاری ها و قهرمانی های خانواده امام حسین علیه السلام، بخصوص زینب كبری سلام الله علیها است، از این رو در بخشی جداگانه به پیام های عاشورا خطاب به زنان مسلمان پرداخته شده است، تا هم رسالت اجتماعی سیاسی این قشر را نشان دهد و خنثی كننده تبلیغات سوئی باشد كه دیدگاه اسلام را محروم كردن زنان از مشاركت در كارهای اجتماعی و حضور در صحنه معرفی می كند، هم نقش زنان را در پشتیبانی از مبارزات مردان وجوانان نشان دهد، هم آمیختن عفاف و پاكدامنی را به تلاش و مجاهدات اجتماعی قابل اجرا بنمایاند، هم به مسؤولیت شهید پروری و تربیت نسلی باایمان، شجاع و مدافع حق، توسّط بانوان اشاره كند و هم به تبلیغ وتبیین مرام و اهداف شهیدان بپردازد و نقش ذكر و یاد و روشنگری و پاسداری از خط فكری و عملی شهیدان را یادآور شود.
مجموعه این محورهای مهمّ، نگرش مستقلّی به حضور زنان در نهضت عاشورا را می طلبد.
مشاركت زنان در جهاد،
آموزش و الهام صبر و مقاومت،
پیام رسانی پس از یك حماسه و انقلاب و جهاد،
روحیه بخشی به رزمندگان و بازماندگان شهدا،
مدیریت خانواده های شهدا و بازماندگان نهضت در شرایط دشوار،
حفظ ارزش ها و پای بندی به اصول، حتّی در شرایط اسارت.
نكات فوق، می تواند موضوع بحث هایی مبسوط و گسترده در جریان شناسی عاشورا باشد تا نقش زنان را در آن حماسه نشان دهد.
🆔 @ShamimeOfoq
#بصیرت_عاشورایی_1400
#سبک_زندگی_حسینی
#پیام_به_بانوان
#پیامهای_عاشورا_به_بانوان
#جواد_محدثی
پیام به بانوان
شناخت آماری از وضعیت زنان در قیام عاشورا، ایفای نقش آنان را روشن تر بیان می كند. در این راستا توجه به آگاهی های زیر، درخور تأمّل است:
زنان حاضر در عاشورا، برخی از اولاد علی علیه السلام بودند و برخی جز آنان، چه از بنی هاشم یا دیگران.
از فرزندان امیرالمؤمنین علیه السلام می توان از زینب، ام كلثوم، فاطمه، صفیه، رقیه و امّ هانی نام برد.
سكینه و فاطمه نیز دختران سیدالشهدا علیه السلام بودند كه در نهضت مشاركت داشتند.
رباب، عاتكه، مادرِ محسن بن حسن، دختر مسلم بن عقیل، فضه نوبیه، كنیز خاصِّ امام حسین علیه السلام، مادر وهب بن عبداللّه و... از جمله زنان حاضر در كربلا بودند. [زندگانی سیدالشهدا، عمادزاده، ج 2، ص 124].
🆔 @ShamimeOfoq
#بصیرت_عاشورایی_1400
#سبک_زندگی_حسینی
#پیام_به_بانوان
#پیامهای_عاشورا_به_بانوان
#جواد_محدثی
پیام به بانوان
پنج نفر از خیام امام حسین به طرف دشمن بیرون آمدند. آنان عبارت بودند از: كنیزِ مسلم بن عوسجه، امّ وهب زن عبدالله كلبی، مادر عبدالله كلبی، مادر عمرو بن جناده، زینب كبری علیه السلام كه نقش چشمگیرتر از دیگران داشت.
امّ وهب، زنی بود كه در عاشورا شهید شد، آن هم بر بالین شوهر شهیدش.
در عاشورا دو زن از فرط خشم و عصبانیت و احساس، به حمایت از امام برخاستند و جنگیدند: یكی همسر عبداللّه بن عمیر، دیگری مادر عمرو بن جناده كه یادشان خواهد آمد.
همسر زهیر بن قین (دلهم) در راه كربلا همراه شوهرش به امام حسین علیه السلام پیوستند.
به نقلی رباب همسر امام حسین علیه السلام، نیز مادر سكینه و عبداللّه رضیع هم در كربلا حضور داشتند.
🆔 @ShamimeOfoq