✅ کانال: طلبه تراز | هیئت؛
🔵 #مقتل_شناسی؛ معرفی مقاتل؛
🔘 مقتل « ابیمخنف»
▪️در این که نخستین مقتل حسینی ، یعنی اولین گزارش جامع از زمینهها و نفس حادثه کربلا ، از آن ابومخنف لوط بن یحیی بن سعید بن مخنف ازدی غامدی (م۱۵۷ ه.ق) است ، تقریبا اختلافی میان رجالنویسان به چشم نمیخورد؛ هرچند برخی، از ابوالقاسم اصبغ بن نباته تمیمی نام بردهاند که از ویژگان و یاران امیرمومنان (علیه السّلام) بوده و پس از عمری دراز در حوالی سال ۱۰۰ ه.ق وفات کرده است (الفهرست شیخ طوسی، صص ۳۷و۳۸، ش۱۰۸؛ الذریعه الی تصانیف الشیعه شیخ آقا بزرگ تهرانی، ج۲۲، صص۲۳و۲۴، ش۵۸۳۸).
▪️مقتل ابومخنف را که در واقع مهمترین «مقتل الحسین» است میتوان از چند جهت مورد بررسی قرار داد؛ هرچند نتیجه این بررسی هرچه باشد ، باید به این نکته اذعان داشت که این مقتل اساس کار تمام مقاتل بعدی است. و از این جهت میتوان به این نتیجه دست یافت که لااقل این مقتل از نگاه راویان بعدی که آن را گزارش کردهاند، کاملا مورد اعتماد بوده است.
▪️از نظر رجالشناسی ، راویان ابومخنف طیف وسیعی از گرایشهای فکری و سیاسی آن روز را شامل میشوند و از این حیث میتوان مقتل الحسین را پرگسترهترین مقتل به شمار آورد. این امر بیشک بر اعتبار آن میافزاید.
____________
✅با ما در کانال تخصصی "طلبه تراز | هیئت"👇👇👇👇
🆔 @talabetaraz_heyat
و کانال جامع "طلبه در تراز انقلاب" همراه باشید؛ 👇👇👇👇
🆔 @talabedartarazenghlab
✅ کانال: طلبه تراز | هیئت؛
🔵 #مقتل_شناسی؛ معرفی مقاتل؛
🔘 « مقاتل الطالبیین »
▪️ درباره نویسنده؛ ابوالفرج ، علیبنحسین بنمحمدبن احمدبن هیثمبن عبدالرحمانبن مروانبن عبداللهبن مروان معروف به مروان حمار آخرین خلیفه اموی.
ابوالفرج در سال ۲۸۴ هـ.ق برابر با سال ۸۹۷ میلادی در اصفهان زاده شد و از اینرو ابوالفرج اصفهانی لقب گرفت. اما در بغداد رشد کرد و آن شهر را موطن و مسکن خود قرار داد.
.
▪️ درباره مقاتلالطالبیین، یکی از واضحترین ادلهای که میتوان به سبب آن بر تشیع ابوالفرج اصرار کرد، کتاب مقاتلالطالبیین است؛ کتابی که ابوالفرج در آن به ذکر تمام شهدا آل عبدالمطلب از ابتدا تا سال ۳۱۳ هـ. ق، یعنی سالی که کتاب در آن تالیف شده پرداخته است. ابوالفرج معیار جالب توجهی برای تعریف واژه شهید ارائه کرده است. در نظر او شهید، فراتر از کشته شده در جنگ است.
چرا که آنکه در حالت صلح نیز مسموم شده شهید است. یا آنکه در زندان به حیلت یا به فرتوتی و بیماری کشته شده و نیز آنکه در اثنا فرار از دست سلطان هلاک شده است. تمام این امور همانگونه که ابوالفرج در مقدمه کتاب بیان کرده ، از مصادیق مفهوم شهید به شمار میرود.
_____________________
✅با ما در کانال تخصصی "طلبه تراز | هیئت"👇👇👇👇
🆔 @talabetaraz_heyat
و کانال جامع "طلبه در تراز انقلاب" همراه باشید؛ 👇👇👇👇
🆔 @talabedartarazenghlab
✅ کانال: طلبه تراز | هیئت؛
🔵 #مقتل_شناسی؛ معرفی مقاتل؛
🔘 سوم: « تاریخ دمشق »
▪️ درباره نویسنده:
... او علیبنحسنبن هبهاللهبن عبداللهبن حسین است... او مردی بود تیزفهم ، حافظ ، پرکار ، ذکی ، بصیر در کار و در روزگار خود یگانه عصرش بود. (سیر اعلام النبلاء، ج۲۰، صص۵۵۴تا۷۱۵ ،ش ۳۵۴ با تلخیص و تصرف)
▪️ درباره کتاب: چنانکه از نام کتاب هویداست ، کتاب معجمی است فراخدامن درباره تاریخ دمشق ، یعنی شهر زادگاه مصنف کتاب، علیبنحسن معروف به ابنعساکر.
▪️چیزی در حدود ۴۰۰روایت به بررسی تاریخ عاشورا و مقتلالحسین پرداختهاند؛ هرچند تا سال ۱۴۱۵ هـ.ق این ۴۰۰ حدیث هرگز به صورت مجزا و تحت عنوان مقتلالحسین یاچیزی شبیه به آن منتشر نشده بودند. در این سال فاضل گرانقدر محمدرضا حسینیجلالی مجموعه این ۴۰۰ حدیث را تحت عنوان « الحسین(علیه السّلام): سماته و سیره» یعنی سیره و سیمای امام حسین(علیه السّلام) به صورت مجزا فراهم آورد.
▪️در این کتاب به چند دلیل که به ظاهر منطقی به نظر میرسند اسانید روایات چهارصدگانه حذف شده است و البته برای سهولت شناسایی متون اصلی و متونی که بعدا به کتاب افزوده شدهاند ، احادیث در مجموعههایی مجزا قرار داده شدهاند.
_______________________
✅با ما در کانال تخصصی "طلبه تراز | هیئت"👇👇👇👇
🆔 @talabetaraz_heyat
و کانال جامع "طلبه در تراز انقلاب" همراه باشید؛ 👇👇👇👇
🆔 @talabedartarazenghlab
✅ کانال: طلبه تراز | هیئت؛
🔵 #مقتل_شناسی؛ معرفی مقاتل؛
🔘 لهوف؛
▪️ کتاب لُهوف که مَلهوف علی قَتلی الطُفوف هم گفته شده یکی از منابع مهم و کهن واقعهٔ عاشورا و تاریخ زندگانی حسین، امام سوم شیعیان نوشته ابوالقاسم رضی الدین علی بن موسی معروف به سید بن طاووس است.
این کتاب برای مسافرتها و هنگام زیارت بر اختصار نوشته شده و به همین خاطر، سلسله اسناد روایات حذف شده و تنها آخرین راوی یا کتاب مرجعی که روایت از آن نقل شده آمدهاست.
▪️ سیدبن طاووس در صفحه ۱۱ کتاب، انگیزهٔ خود را چنین بیان میکند که:
از مهمترین مسائلی که باعث شد دست به تألیف این کتاب بزنم آن است که پس از تألیف کتاب مصباح الزائر و جناح المسافر دیدم کتابی شده شامل معرفی بهترین مکانهای زیارتی و بهترین زیارات موجود برای آنها و کسی که این کتاب را همراه داشته باشد نیاز به هیچ کتاب زیارتی دیگری ندارد، من که دوست داشتم چیزی همراه آن کنم که زائر ابا عبد الله علیهالسلام هم نیاز به همراه داشتن کتاب مقتل دیگری نداشته باشد، این کتاب را ضمیمه مصباح قرار دادم.
▪️کتاب در چند بخش گرد آمده است:
🔻 مقدمه: شامل مطالبی در عظمت واقعه عاشورا و مقام حسین بن علی و ارزش گریه و عزاداری بر او و انگیزه نگارش کتاب.
🔻مسلک اول: پیرامون مسائل قبل از شروع واقعه عاشورا، که از ولادت حسین تا وقایع روز عاشورا را شامل میشود.
🔻مسلک دوم: شامل وقایع روز عاشورا است تا کشته شدن حضرت حسین علیه السلام.
🔻مسلک سوم: شامل وقایع بعد از کشته شدن حضرت حسین علیه السلام است که از فرستادن سر کشته شدگان به کوفه شروع شده و اسارت خاندان حسین علیه السلام را بیان کرده و با مراجعت اسرا به مدینه به اتمام میرسد.
پس از آن نیز حالات حضرت سجاد علیه السلام را در گریه بر پدربزرگوارش بیان نمودهاست.
___________
✅با ما در کانال تخصصی "طلبه تراز | هیئت"👇👇👇👇
🆔 @talabetaraz_heyat
و کانال جامع "طلبه در تراز انقلاب" همراه باشید؛ 👇👇👇👇
🆔 @talabedartarazenghlab
✅ کانال: طلبه تراز | هیئت؛
🔵 #مقتل_شناسی؛ معرفی مقاتل؛
🔘 #نفس_المهموم؛
▪️این مقتل از آن خاتمالمحدثین، مرحوم حاجشیخ عباس قمی (۱۳۵۹-۱۲۹۴ هـ .ق) است.
▪️شیخ عباس قمی ، علاوه بر نفسالمهموم در ۲ کتاب دیگر نیز به مصائب اهلبیت بهصورت عام و به مقتل حسینی بهصورت خاص پرداخته است. نخست #بیتالاحزان که به مصائب حضرت زهرا(سلام لله علیها) اختصاص دارد و کتاب #منتهیالآمال که مجموعه مفصل تاریخ اهلبیت(علیه السّلام) است و بالطبع ، مقتل امام حسین نیز در آن وارسیده شده است. هر چند باید مفصلترین مقتل شیخعباس قمی را نفسالمهموم دانست.
▪️ ساختار کتاب نفس المهموم:
نفسالمهموم در ۵باب و یک خاتمه سامان یافته است.
🔹فصل نخست به برخی کرامات و ویژگیهای امام میپردازد. این فصل، بسیار مختصر است.
🔹 فصل دوم که مفصلترین بخش کتاب است ، به مقدمات جنگ و خود جنگ پرداخته است.
در این بخش به تفصیل با اسامی شهدای کربلا و شهدای پیش از کربلا ، مانند مسلمبن عقیل و دیگران آشنا میشویم.
🔹فصل سوم به نحوه سیر کاروان اسراء به شام و احتجاجات امامسجاد با اهل شام اختصاص دارد.
🔹فصل چهارم به بیان عزاداری مخلوقات بر حضرت میپردازد.
فصل پنجم در ذکر فرزندان حسین(علیه السّلام) ، زوجات آن حضرت و فضل زیارت قبر شریف ایشان است. ستم خلفا بر قبر شریف ایشان از دیگر بخش های این فصل است.
🔹خاتمه کتاب نیز به شرح قیام توابین در سال۶۵ میپردازد که سلیمانبن صرد خزاعی و برخی دیگر از کوفیان آن را پدید آوردند.
🔹قیام مختار و انتقامگیری او از قاتلان شهدای کربلا و ازجمله عمر سعد و عبیداللهبن زیاد ، آخرین بخش کتاب است.
▪️ ساختار کتاب نفسالمهموم هرچند روایی است و شیخ عباس قمی بهبیان منابع خود بهصورت مختصر پرداخته است اما انسجام روایی ممتاز آن را که از ویژگیهای نوشتاری شیخ است ، نمیتوان نادیده گرفت.
______________________
✅با ما در کانال تخصصی "طلبه تراز | هیئت"👇👇👇👇
🆔 @talabetaraz_heyat
و کانال جامع "طلبه در تراز انقلاب" همراه باشید؛ 👇👇👇👇
🆔 @talabedartarazenghlab
✅ کانال: طلبه تراز | هیئت؛
🔵 #مقتل_شناسی؛ معرفی مقاتل؛
🔘 الخصائص الحسینیه
▪️نویسنده کتاب الخصائص الحسینیه ، آیتالله حاجشیخ جعفر شوشتری است. او در سال ۱۲۳۰ هـ . ق متولد و در سال ۱۳۰۳ هـ . ق در زادگاهش جان به جان آفرین تسلیم کرد. حاجشیخ عباسقمی درباره او میگوید: «جلالت شأنش زیاده از آن است که ذکر شود.
▪️کسی که به کتاب «منهجالرشاد» آن بزرگوار مراجعه کند، خواهد دانست که در چه درجه و مقامی بوده است؛ در وعظ و تذکر مردم، در تحقیقات شریفه و اطلاع بر دقایق و اشارات مصائب و آثار اطائب. مصنفات مشهوره او در فن وعظ و تذکر و مصائب اباعبدالله از این امر خبر میدهد.
▪ایشان خصائص را در بستر مصیبتخوانی ارائه و این امر یعنی مصیبتخوانی را به نحوی برگزار میکرده که حاوی تأثیر فراوانی بر مخاطبان بوده است.
▪ در ابتدای کتاب شیخ ابتدا خویش و مؤمنان را به پرهیزگاری و مرگاندیشی که البته وجه غالب اندیشه خود او نیز بوده است، خوانده و سپس راههای رهایی از نفس و شیطان و دنیادوستی را برشمرده است. این طرق که در ایمان و عمل صالح مختصر است در نظر ایشان به نحوی با مصیبت اباعبدالله مرتبط میشود.
ماتمزدگی به هنگام رسیدن محرم و مرگاندیشی در وجه مثبت آن در نظر شیخ زمینه ایمان و در نتیجه عمل صالح را به نحو مناسبتری فراهم میآورد. « الخصائص الحسینیه» را صادق حسنزاده با عنوان « امامحسین(علیه السّلام) اینگونه بود» به فارسی برگردانده است.
____________________
✅با ما در کانال تخصصی "طلبه تراز | هیئت"👇👇👇👇
🆔 @talabetaraz_heyat
و کانال جامع "طلبه در تراز انقلاب" همراه باشید؛ 👇👇👇👇
🆔 @talabedartarazenghlab
✅ کانال: طلبه تراز | هیئت؛
🔵 #مقتل_شناسی؛ معرفی مقاتل؛
🔘 #یوم_الطف
▪️«یوم الطف، مقتلالامام ابیعبدالله الحسینالشهید.» این مقتل را فاضل گرانقدر هادی نجفی فراهم آورده است و مربوط است به سال ۱۴۱۳ هـ.ق. این مقتل را باید از مقاتل متأخری به شمار آورد که از حسن تألیف و گردآوری نیکو برخوردار است. مقتلنویس تلاش کرده تا از تمام مقاتل که در دسترس خویش داشته و البته گستره وسیعی از مقاتل و کتب تاریخ عمومی را دربرگرفته است، به نحو مناسب در تبیین موضوع موردبحث استفاده کند.
▪️کتاب در ۵ فصل و یک خاتمه سامان یافته است:
🔹فصل نخست به تمهیدات جنگ و مقدمات آن اختصاص دارد.
آغاز این فصل با حدیثی است از امامحسین(علیه السّلام) که ابنقولویه در کاملالزیارات و مسعودی در اثباتالوصیه آن را نقل کردهاند: «چون صبح عاشورا شد. حسین با یارانش نمازگزارد و پس از حمد و ثنای الهی فرمودند: خدای تبارک و تعالی امروز، اذن به قتل شما و من داده است، پس بر شما باد که صبر و تحمل پیش ه کنید.»
🔹فصل دوم به شهدا و یاران امام اختصاص دارد. این فصل با شهادت نعیمبن عجلان انصاری آغاز و با شهادت سویدبنعمروبنابیالطاع بهپایان میرسد. شیوه نویسنده در این بخش آن است که در پاورقی به ذکر منابع شهادت یاران و اهلبیت امام اشاره میکند.
🔹 فصل سوم نیز به شهدای طالبیان یعنی اهل بیت امام اختصاص دارد.
این فصل با شهادت علیبنحسین آغاز و با شهادت عبداللهبن حسنبن علیبن ابیطالب پایان میرسد. فصل چهارم نیز به کیفیت شهادت امام اختصاص دارد. در مجموع نویسنده کتاب از شهادت ۹۸ تن از یاران و اهل بیت امام و شرح شهادت ایشان در واقعه عاشورا و قبل و بعد از آن سخن گفته است.
🔹فصل پنجم کتاب نیز به فاشگوییهای امامزینالعابدین(علیه السّلام) در شام و رسوایی حکومت اموی و حرکت کاروان اسرا به شام اختصاص دارد. در خاتمه نویسنده برخی از اخبار فریقین را درباره روز طف وارسیده است.
__________________________
✅با ما در کانال تخصصی "طلبه تراز | هیئت"👇👇👇👇
🆔 @talabetaraz_heyat
و کانال جامع "طلبه در تراز انقلاب" همراه باشید؛ 👇👇👇👇
🆔 @talabedartarazenghlab
✅ کانال: طلبه تراز | هیئت؛
🔵 #مقتل_شناسی؛ معرفی مقاتل؛
🔘 #الارشاد
⚫️الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد:
▪️درباره نویسنده؛ «محمد بن محمد بن نعمان بن عبدالسلام معروف به ابن معلم و شیخ مفید» (رجال نجاشی، ص۳۱۱) شیخ مفید در ۱۱ذیقعده سال ۳۳۶ یا۳۳۸ هجری در روستای «سویقه ابن بصری» که از توابع عکبرا بود به دنیا آمد.
برخی او را از ارکان خمسه تشیع به شمار آوردهاند. در سال ۴۱۳هـ . ق از دنیا رفت. ۸۰ هزار مسلمان او را تشییع کردند. او مردی بود زاهد و با خشوع و در فراگیری علوم حریص.
▪️ درباره الارشاد؛ این کتاب به شرح حال ائمه ۱۲گانه اختصاص یافته است. باب نخست این کتاب به شرح حال امیرمومنان (علیه السّلام) اختصاص دارد و بیشترین حجم کتاب را نیز در بردارد. باب سوم به امام حسین(علیه السّلام) و شرح ماجرای کربلا و شهدای آن اختصاص دارد. به واقع میتوان باب سوم الارشاد را مقتل حسین و اصحابش به شمار آورد. شیوه شیخ در کتاب، نقل مستند و مسند حوادث نیست و کتاب به گونهای منسجم و بدون نقل اسناد روایات بیان شده است. هرچند در برخی روایات شیخ به ذکر اسناد پرداخته است. در بیشتر این موارد، راویان شیخ را استادان خود او مثل شیخ صدوق و محمد ثانی در رده او مثل ابوالقاسم جعفربن محمد بن قولویه تشکیل میدهند.
__________________________
✅با ما در کانال تخصصی "طلبه تراز | هیئت"👇👇👇👇
🆔 @talabetaraz_heyat
و کانال جامع "طلبه در تراز انقلاب" همراه باشید؛ 👇👇👇👇
🆔 @talabedartarazenghlab
✅ کانال: طلبه تراز | هیئت؛
🔵 #مقتل_شناسی؛ معرفی مقاتل؛
🔘 #مقتل_مقرم
⚫️مقتل مقرم:
▪️نویسنده این مقتل ، سید عبدالرزاق موسوی مقرم (۱۳۹۱- ۱۳۱۶ هـ .ق) است. او از علمای معاصر عراق بهشمار میرود که عمر علمی خود را در نجف سپری کرده است. برخی از کتابهای او که چاپ شدهاند به این شرح است:
۱- زید شهید
۲- مختار ثقفی
۳- سیده سکینه
۴- مقتل الحسین(علیه السّلام)
۵- الصدیقه زهراء سلامالله علیها
۶- امامزینالعابدین
۷- امامرضا
۸- امام جواد
۹- قمر بنیهاشم
۱۰- علیاکبر
۱۱- مسلمبن عقیل
۱۲- سرالایمان
۱۳- یومالاربعین عندالحسین(علیه السّلام)
۱۴- المحاضرات فیالفقه الجعفری.
▪️ نویسنده در این کتب، بهخصوص مقتلالحسین(علیه السّلام) سعی کرده تا با توجه به مقاتل متعدد و گوناگون و نیز کتابهای تاریخی و حتی رجالی چون رجال شیخ طوسی که در آن به تعداد بسیاری از شهدای کربلا و یاران امامحسین(علیه السّلام) اشاره شده است و جمعبندی دادههای بهدست آورده و تحلیل آنها به نتیجهگیری مناسبی دست یابد. انتقاد شدید نویسنده از مقتلنویسانی چون ابوالفرج اصفهانی و محمدبن جریر طبری شاید تنها در همین زمینه یعنی تحلیل دادههای آنها و انطباقسنجی آن با باورهای خود، قابل توجیه باشد. مقتل مقرم را نمیتوان از مقاتلی بهشمار آورد که در میان مردم مورد توجه است. شاید ترجمه دیگر آثار نویسنده بر میزان توجه به نوشتارهای او بیفزاید.
____________________
✅با ما در کانال تخصصی "طلبه تراز | هیئت"👇👇👇👇
🆔 @talabetaraz_heyat
و کانال جامع "طلبه در تراز انقلاب" همراه باشید؛ 👇👇👇👇
🆔 @talabedartarazenghlab