اکثريت ساکنان آن جزيره عرب هستند و به زبان عربي سخن مي‌گويند. به لحاظ اقتصادي مجمع‌الجزاير بحرين ديگر اهميت ندارند، زيرا نفت آنجا که تمام شده و صيد مرواريد نيز صرفه اقتصادي ندارد. توجيه محمدرضا اين بود که «از نظر اهميت استراتژيکي و سوق‌الجيشي با وجود تسلط ايران بر تنگه هرمز آن جزاير ديگر ارزشي ندارد، از جهت امنيتي هم حفظ آن سرزمين پرهزينه و مستلزم استقرار يکي دو لشکر در آنجاست.» آخرين توجيه محمدرضا پهلوي براي دفاع نکردن از تماميت ارضي ايران، اين بود که: من اهل اين نيستم که به زور حضور لشگرم، يک جايي را ضميمه خاک خود کنم.» نقش نخست وزير بعد از چراغ سبز اميرعباس هويدا، نخست وزير وقت پهلوي فرستاده سازمان ملل متحد به جزيره بحرين سفر کرد و به رايزني و گفت و گو با سران قبايل و عربهاي متنفذ بحريني پرداخت و گزارش اين سفر را با محوريت تمايل مردم بحرين به جدايي و استقلال به مجمع عمومي و شوراي امنيت سازمان ملل ارائه داد. شوراي امنيت سازمان ملل متحد نيز با صدور قطعنامه ۲۷۸ جدايي بحرين از ايران را تصويب کرد. به دنبال آن شيخ نشين بحرين در ۲۳ مرداد ۱۳۵۰ استقلال خود از ايران را اعلام و حکومت و دولت پهلوي نيز به عنوان اولين کشور اين اعلام را به رسميت شناخت. اميرعباس هويدا نخست وزير وقت هم در واکنش به انتقادات مطرح شده گفت: به هيچ کس مربوط نيست. دختر خودمان بود، به هر کس مي‌خواستيم شوهرش داديم. ادعاي مالکيت انگلستان در تاريخ ۱۰ خرداد ۱۲۴۰ شمسي قراردادي بين شيخ محمد بن خليفه، شيخ بحرين و فيليکس جونز نماينده سياسي انگلستان بسته شد که به موجب آن مجمع الجزاير بحرين رسماً تحت الحمايه انگليس شد. دولت انگليس در برابر اعتراض ايران به مفاد اين قراداد حضور دزدان دريايي و برقراري امنيت در خليج فارس را بهانه کرد و بر تسلط خود بر منطقه ادامه داد. در سال ۱۲۸۵ شمسي انگليس ضمن عقد پيماني با حاکم بحرين، اين کشور را به قيموميت خود در آورد. ايران پس از عضويت در جامعه ملل در سال ۱۳۰۶ شمسي ادعاي مالکيت خود بر بحرين را مجدداً مطرح کرد. برخي از پژوهشگران انعقاد قرارداد جده بين انگليس و امير عربستان را دليل اين ادعاي ايران دانسته اند، چرا که طبق اين قرارداد ابن سعود پذيرفت که بحرين تحت الحمايه انگليس باشد و اقدام ايران در واقع اعتراضي به اين موضوع بود. ايران قرارداد مذکور را مغاير با حق حاکميت خود بر بحرين و تماميت ارضي خود مي دانست. در اعتراض به اين قرارداد و در همين سال دولت ايران يادداشت شديد الحني را توسط وزير امور خارجه براي رابرت کلايو وزير مختار انگليس در تهران ارسال کرد و بر حاکميت مطلق ايران بر بحرين تأکيد کرد و ضمن آن رونوشتي از اين اعتراض را براي جامعه ملل فرستاد اما وزير امور خارجه انگليس يکسال بعد در يادداشتي به جامعه ملل اعتراض ايران را بي اساس دانست و عنوان کرد بحرين کشور مستقلي است که مشترکات جغرافيايي و نژادي با ايران ندارد. در دوران رضا شاه نيز ايران همچنان مدعي حاکميت بحرين بود. در ۱۳۰۶ انگلستان قراردادي با عربستان سعودي درباره بحرين امضا کرد. دولت ايران بلافاصله نسبت به آن معاهده به طور رسمي اعتراض کرد و از آن به‌عنوان تجاوز به تماميت ارضي ايران به جامعه ملل شکايت کرد. اين دادخواهي ايران، توسط مخبرالسلطنه به عنوان نخست‌وزير، در صفحه ۶۰۵ روزنامه جامعه ملل مورخ خرداد ۱۳۰۷ به چاپ رسيد، اما به علت ضعف جامعه ملل و سپس شروع جنگ جهاني دوم و اشغال ايران توسط متفقين در شهريور ۱۳۲۰ اين اعتراض ايران راه به جايي نبرد. در سال ۱۳۴۶ که انگليس در نظر داشت به دولت هاي خليج فارس استقلال بدهد، مسأله بحرين مجددا در صدر مسائل سياسي قرار گرفت علاوه بر آن در بهمن ۱۳۴۶ ‌پس از اينکه انگلستان اعلام کردکه نيروهايش را تا پايان سال ۱۳۴۹ از شرق کانال سوئز خارج خواهد کرد،‌ دولت ايران از اين تصميم استقبال کرد و اعلام کرد که از حق حاکميت خود بر بحرين منصرف نشده است. سپس،‌ با طراحي و هدايت انگلستان قرار شد فدراسيوني متشکل از ۹ شيخ نشين جنوب خليج فارس و از جمله بحرين در قالب يک کشور واحد پس از خروج نيروهاي انگليسي از منطقه تشکيل شود. با اين بهانه، ايران با نقشه انگلستان وارد مصالحه اي شد که در نهايت امر به تجزيه بحرين منجر شد در حالي که حق حاکميت ايران بر جزاير سه گانه تنب کوچک، تنب بزرگ و ابوموسي نيز با خدعه هاي بريتانيا همچنان مسئله ساز باقي ماند. منابع: ۱-وب سايت سازمان ملل متحد ۲-پايگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامي، حسين مولايي، مقاله بازيگردان اصلي جدايي بحرين از ايران ۳-جدا شدن بحرين از ايران، موسسه مطالعات و پژوهش‌هاي سياسي #بحرین #استان_چهاردهم_ایران 🌸 به کانال تحلیل سیاسی برتر در ایتا و تلگرام بپیوندید 🌸👇 🆔 @Tahlilesiyasibartar 🇮🇷